Search results

1

Dyskurs nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej

100%

Mistygacz M., Zaleśny J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 4 (62)

191-201

EN

The subject of the article is the reconstruction and explanation of the considerations on the failure to introduce the constitutional control of the law in the era of the March Constitution. It is argued that this was an issue noticeable by participants in legal and political relations, which was repeated during the period when it was in force, in particular after 1926 – due to the progressive abuse of the law and the fascization of political relations. Representatives of the doctrine of constitutional law are assigned a special role in promoting the importance of the control of the law for the process of building the rule of law. In this context the thesis of the article is as follows: the attitude to the control of the constitutionality of the law was not politically indifferent. It is argued that it was primarily the right-wing formations that opted for it, while the left-wing formations were against it.

PL

Przedmiotem artykułu uczyniono rekonstrukcję rozważań nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej. Podnosi się, że było to zagadnienie dostrzegalne przez uczestników stosunków prawnych i politycznych, do którego powracano w okresie jej obowiązywania, w szczególności po 1926 r. - w związku z postępującym nadużywaniem prawa i faszyzacją stosunków politycznych. Szczególną rolę w promocji znaczenia kontroli prawa dla procesu budowania państwa prawnego przypisuje się w pracy przedstawicielom doktryny prawa konstytucyjnego. Stawia się tezę, że w tym aspekcie stosunek do kontroli konstytucyjności prawa nie był politycznie indyferentny. Dowodzi się, że na jego rzecz optowały przede wszystkim formacje prawicowe, podczas gdy lewicowe były przeciwne.

2

Precedensy konstytucyjne obozu sanacyjnego w II Rzeczypospolitej Polskiej

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2022

|

vol. 21

|

issue 2

177-201

EN

The publication aims to present the practise of application of the so called March Constitution (passed in march 1921 by the parliament of the Polish Second Republic), which come to power as a result of the coup d’état of May 1926. The Sanacja camp’s leader, Józef Pilsudski evaluated march constitution negatively, as it created parliamentary supremacy in state authority system. In the introduction to the publication, an amendment to the march constitution of 2 August 1926, which strengthened the competences of the executive authorities, was presented. The precedents were formally in line with the literal wording of the provisions of the March Constitution, but in practise they contradicted its fundamental principles. Precedents were the main weapon in the battle conducted by Józef Piłsudski against the Sejm, which was in opposition to the Sanation authorities. The practice of shortening parliamentary sessions would lead to a significant limitation of the Sejm’s activity in favour of law-making by the President’s decrees. The last of a series of constitutional precedents of the Sanacja camp was used to adopt a new constitution contrary to the provisions of the March Constitution. The April Constitution of 1935 officially confirmed the system of authoritarian rule of the Sanacja camp.

PL

Publikacja przedstawia praktykę stosowania uchwalonej w 1921 r. Konstytucji marcowej przez obóz sanacyjny, który przejął rządy w wyniku zamachu stanu z maja 1926 r. Przywódca obozu sanacyjnego Józef Piłsudski krytycznie oceniał Konstytucję marcową, gdyż wprowadzała ona faktyczną dominację parlamentu w systemie organów państwowych. Dlatego tytułem wstępu omówiono przeprowadzoną przez obóz sanacyjny w legalny sposób w sierpniu 1926 r. nowelizację obowiązującej Konstytucji, której celem było wzmocnienie kompetencji władzy wykonawczej. Dalszemu rozszerzeniu tych kompetencji w praktyce ustrojowej II Rzeczypospolitej Polskiej służyło stosowanie tzw. precedensów konstytucyjnych. Były one wprawdzie zgodne z literalnym brzmieniem przepisów obowiązującej Konstytucji, lecz stały w sprzeczności z jej podstawowymi zasadami. Precedensy były główną bronią w walce prowadzonej przez Marszałka Piłsudskiego z opozycyjnym wobec rządów sanacji Sejmem. W artykule przedstawiono sprzeczną z konstytucyjną zasadą rządów parlamentarno-gabinetowych praktykę powoływania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej rządów sanacyjnych, które funkcjonowały pomimo braku poparcia większości sejmowej. Kolejny zaprezentowany w artykule precedens konstytucyjny polegał na zgodnym z literalnym brzmieniem Konstytucji marcowej odraczaniu przez Prezydenta otwartych sesji sejmowych, a następnie ich przedwczesnego zamykania. Praktyka skracania sesji sejmowych doprowadzi do znacznego ograniczenia działalności prawotwórczej Sejmu na rzecz tworzenia prawa przez Prezydenta w drodze wydawania rozporządzeń z mocą ustawy. Ostatni z omówionych w artykule precedensów został wykorzystany przez sanację do przyjęcia w sposób częściowo sprzeczny z postanowieniami Konstytucji marcowej nowej ustawy zasadniczej. Konstytucja kwietniowa z 1935 r. oficjalnie utrwali system rządów autorytarnych obozu sanacyjnego.

3

Koncepcje prawne Ignacego Matuszewskiego w okresie II Rzeczypospolitej

71%

Kowalski W.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 66

135-152

PL

The subject matter of this article is discussing legal concepts of Ignacy Matuszewski in the interwar period. In the core of the camp of adherents of Piłsudski he was one of the few people interested in the economic issues of the state, what is more he belonged to a small circle of its representatives who themselves formulated original political concepts of the Republic of Poland. Matuszewski’s output as a publicist formed not only the projects of a constitution, but also discussions concerning the shape and functioning of specific constitutional bodies. It was demonstrated that Matuszewski – the proponent of strong power of the head of the state, at the same time was characterised by a pragmatic attitude to system issues. He was against the view that only with the help of adequately enacted law the intended goal could be unfailingly achieved. The article contains the analysis of Matuszewski’s constitutional views from which it could be deduced that he was the advocate of a two-chamber parliament and of effective rule of the Council of Ministers. The study brings closer the achievements of Matuszewski in the sphere of law, which are in our times practically unknown.

4

Koncepcje prawne Ignacego Matuszewskiego w okresie II Rzeczypospolitej

71%

Kowalski W.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 66

135-152

PL

The subject matter of this article is discussing legal concepts of Ignacy Matuszewski in the interwar period. In the core of the camp of adherents of Piłsudski he was one of the few people interested in the economic issues of the state, what is more he belonged to a small circle of its representatives who themselves formulated original political concepts of the Republic of Poland. Matuszewski’s output as a publicist formed not only the projects of a constitution, but also discussions concerning the shape and functioning of specific constitutional bodies. It was demonstrated that Matuszewski – the proponent of strong power of the head of the state, at the same time was characterised by a pragmatic attitude to system issues. He was against the view that only with the help of adequately enacted law the intended goal could be unfailingly achieved. The article contains the analysis of Matuszewski’s constitutional views from which it could be deduced that he was the advocate of a two-chamber parliament and of effective rule of the Council of Ministers. The study brings closer the achievements of Matuszewski in the sphere of law, which are in our times practically unknown.

Refine search results

2 Studia Iuridica

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

2 Kowalski W.

1 Mistygacz M.

1 Zaleśny J.

1 Łysko M.

1 2022

1 2021

2 2016

Dyskurs nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej

Precedensy konstytucyjne obozu sanacyjnego w II Rzeczypospolitej Polskiej

Koncepcje prawne Ignacego Matuszewskiego w okresie II Rzeczypospolitej

Koncepcje prawne Ignacego Matuszewskiego w okresie II Rzeczypospolitej