Search results

1

Rodzina w podręcznikach do nauki języka fińskiego oraz polskiego dla obcokrajowców. Krytyczna Analiza Dyskursu

100%

Jagiełło K., Sałacińska A., Kamasa V.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2014

|

issue 7

155-174

PL

Podręczniki są wskazywane jako jedno z istotnych źródeł transmisji dominujących konstrukcji dyskursywnych. W niniejszym tekście przedstawiamy analizę dyskursywnej konstrukcji rodziny w podręcznikach do nauki języka polskiego i języka fińskiego jako języków obcych. Prowadzimy analizę z perspektywy dyskursywno-historycznej w ramach krytycznej analizy dyskursu z użyciem metod jakościowych. Ujawnione dyskursy wskazują na pewne podobieństwa, ale również różnice między analizowanymi konstrukcjami rodziny. Do najważniejszych z nich należą: koncentracja na rolach społecznych związanych z płcią w przypadku polskiego podręcznika i niska pozycja dzieci w hierarchii rodzinnej w przypadku podręcznika fińskiego.

EN

Course books are described as one of the important sources for the transmission of the dominant discursive structures. The article analyses the discursive construction of family in course books for learners of Polish and Finnish as foreign languages. We conduct our analysis from the perspective of the Discourse-Historical Approach in Critical Discourse Analysis with the use of qualitative methods. The revealed discourses show some similarities but also differences in the discursive construction of family in the two countries. The most prominent differences include the concentration on gender roles in the family in the case of the Polish course book and the low position of children in the family hierarchy in the Finnish course book.

2

Dyskurs na temat dochodu podstawowego i jego recepcja. Przypadek Gazety Wyborczej

88%

Kostecki M.

Historia i Polityka

|

2020

|

issue 33 (40)

PL

Celem artykułu jest analiza dyskursu na temat dochodu podstawowego w Gazecie Wyborczej. Studium przypadku tego dziennika ma za zadanie pokazać, w jaki sposób idea dochodu podstawowego jest przedstawiana przez elity symboliczne w Polsce, w tym wypadku przez dziennikarzy jednego z najbardziej poczytnych i wpływowych dzienników w kraju. Wnikliwe spojrzenie na to, w jaki sposób dziennikarze Gazety Wyborczej opisują ów pomysł, jak konstruują argumentacje za lub przeciw, ma dać odpowiedź na pytanie, czy w dyskursie prasowym pojawia się poparcie dla idei dochodu podstawowego, czy też mamy do czynienia z jej negatywną oceną. Nowatorskim pomysłem jest zbadanie sposobu recepcji dyskursu elit symbolicznych przez czytelników za pomocą analizy sekcji komentarzy w internetowych wydaniach pisma i porównanie sposobów argumentowania dziennikarzy i czytelników.

3

Zastosowanie Krytycznej Analizy Dyskursu w badaniu zjawisk komunikacyjnych na przykładzie sprawy ks. Piotra Natanka

75%

Warzecha A.

|

2014

|

vol. 12

|

issue (1)22

87-98

EN

The text discusses the possibility of applying the Critical Discourse Analysis (CDA) into the research of various communication phenomena. Methodologically the author refers to the CDA version of its precursor, Norman Fairclough, as well as to the Public Relations conceptual apparatus. The research is based on the combination of basic elements of Public Relations social practice with semiological structure that is identified as genres, discourses and styles, which are then recognized as the specific order of discourse. Such a frame enables the author, on the one hand, to present a clear description of the analyzed phenomena, and on the other hand, allows to apply a interdisciplinary approach to them. To illustrate how this approach works the author analyses the famous case of Fr. Piotr Natanek from Grzechynia near MakówPodhalański and his involvement in the enthronization movement and his conflict with the Archbishop of Cracow.

4

Wokół koncepcji demokracji. Parytet płci w świetle polskiego dyskursu prasowego

63%

Krzyżanowska N.

Studia Socjologiczne

|

2012

|

issue 1(204)

199-223

EN

This article analyses Polish media discourse about gender parity by arguing that the latter is not only a call for the increased participation of women in Polish public life but also a reason for the discursive redefinition of different visions of Polish democracy. The analysis focuses on a period between the first and second Polish Women’s Congress (2009–2010) when the idea of gender parity – and, later on, of the related official legal acts – became one of the central elements of Polish public debates. Anchored in the Discourse-Historical Approach in critical discourse analysis (CDA), the qualitative discourse analysis focuses on the constructions of arguments against gender parity in selected articles from key Polish broadsheet newspapers. The systematic analysis of those arguments allows establishing that gender is, in fact, treated as a decisive factor for one’s participation in the Polish public life. By the same token, the article explicates that media-based perceptions of parity as vital or marginal are directly related to broader definitions of gender as either social/cultural or biological. These, as the article shows, influence relevant conceptions of democracy and constructions of its key principles in acts of either discursively supporting or rejecting gender parity.

PL

Artykuł skupia się na analizie dyskursu medialnego o parytecie płci jako kwestii, która odnosi się zarówno do sposobów zwiększenia udziału kobiet w sprawowaniu władzy oraz, szerzej, do polskiej wizji demokracji. Analiza obejmuje okres między pierwszym a drugim Kongresem Kobiet Polskich (2009–2010), kiedy idea parytetu (bądź rozwiązań kwotowych) została nagłośniona w polskim życiu publicznym oraz w – będącym jego częścią – dyskursie medialnym. Podstawą jakościowej analizy, przeprowadzonej zgodnie z założeniami podejścia dyskursywno-historycznego w krytycznej analizie dyskursu (KAD), są wybrane publikacje prasowe, w których zostały zrekonstruowane aporie wysuwane przez przeciwników paryte- tu płci. Systematyczna analiza argumentów przeciw parytetowi płci w dyskursie medialnym uwidacznia nie tylko to, że płeć może decydować o wymaganiach stawianych różnym uczestnikom sfery publicznej, ale też fakt, że postrzeganie ważności lub nieważności kategorii płci w kontekście problematyki związanej z demokracją w Polsce powiązane jest ze sposobem, w jaki płeć jest definiowana (np. jako atrybut jednostki proweniencji społecznej lub kultu- rowej czy biologicznej). Jednocześnie dyskursywnie konstruowany sposób rozumienia płci może wpływać zarówno na to, jak rozumie się demokrację oraz czy akceptuje się lub odrzuca ideę parytetu, jako jej przejaw.

5

Pseudopsychiatryzacja jako strategia w dyskursie elit symbolicznych?v

63%

Prokop-Dorner A.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 1

107-133

PL

Artykuł podnosi kwestię nadużyć kategorialnych mających charakter metafor zapożyczonych z obszaru psychiatrii do opisania zjawisk z innych dziedzin życia społecznego i przywołujących kontekst medykalizacji, obejmującej swym zasięgiem coraz szersze obszary doświadczenia jednostki i grup społecznych. Wykorzystując założenia teoretyczne i model analizy dyskursu T. van Dijka, przeprowadzono analizę materiału prasowego opublikowanego w okresie sześciu lat na łamach jednego z wiodących dzienników uwzględniającą badanie znaczeń, strategii dyskursywnych, siły oddziaływania oraz tła społecznego wybranych komunikatów. Wnioski z badania pozwoliły sformułować hipotezę o pseudopsychiatryzacji w dyskursie elit symbolicznych jako strategii regulowania relacji władzy w sferze publicznej, a także wskazać konsekwencje wynikające z takich praktyk dyskursywnych tej grupy nadawców.

EN

This article addresses the issue of a categorical misuse in the form of taking metaphors from the field of psychiatry in order to describe phenomena from other domains of social life. Such linguistic practices relate to the process of medicalization, which embraces ever more domains of experience of both individuals and social groups. Based on T. van Dijk’s theoretical assumptions and analytical model, the article presents an analysis of press releases published over a six-year period in one of the leading Polish journals. The analysis includes verification of meanings, discursive strategies, and the impact and social background of chosen articles. The study’s results suggest that the pseudopsychiatrization in the discourse of symbolic elites is a strategy regulating power relations in the public sphere, and the article examines the consequences of such discursive practices in this group of senders.

6

Problematyczność koncepcji działań pozornych Jana Lutyńskiego – na przykładzie badania organizacji studenckich Uniwersytetu Łódzkiego

63%

Przybylski B. K., Żuk N.

Przegląd Socjologiczny

|

2009

|

vol. 58

|

issue 1

191-207

PL

Poniższy artykuł prezentuje wyniki badania organizacji studenckich na Uniwersytecie Łódzkim. Autorzy byli szczególnie zainteresowani występowaniem działań pozornych w tych organizacjach. Pierwsza faza badania (Krytyczna Analiza Dyskursu oficjalnych stron internetowych organizacji) pozwoliła wskazać, w których organizacjach występują działania pozorne (perspektywa etyczna). Jedną z cech działań pozornych w definicji Jana Lutyńskiego jest świadomość uczestników, iż ich działa nie realizują zamierzonych przez organizację celów. W drugiej fazie badania przeprowadzono wywiady narracyjne z członkami organizacji studenckich. Na podstawie tego źródła autorzy stwierdzili brak świadomości nierealizowania celów organizacji (perspektywa emiczna). Co więcej, członkowie organizacji podejmowali wysiłek tworzenia rozbudowanych racjonalizacji uzasadniających ich zaangażowanie w aktywność organizacji. Rezultaty badania ośmieliły autorów do podważenia wyżej wspomnianej konstytutywnej cechy działań pozornych. Dlatego też zastanawiają się, czy koncepcja stworzona przez Lutyńskiego pozostaje adekwatna do rzeczywistości demokratycznego społeczeństwa późnej nowoczesności.

EN

The following article presents the results of research into student organizations at the University of Lodz. The primary focus of the study was the occurrence of apparent actions inside these organizations. The first phase of the research (Critical Discourse Analysis of the organizations’ websites) enabled the authors to identify the organizations in which the apparent actions occured. Since one of the elements of Jan Lutynski’s definition of apparent actions is that the social actors are aware of the fact that their actions do not realize the assumed goals of an organization, the second phase of the research consisted of interviews carried out with the activists within the organizations. These interviews showed that the activists were not aware of not realizing the assumed goals of their organizations. Moreover, they were making an effort to rationalize and justify their actions. The results of the research induce authors to call the aforementioned element of Jan Lutynski’s definition of apparent actions into question. In conclusion, the authors discuss whether Jan Lutynski’s definition is still valid in a democratic society in the age of late modernity.

7

The educational rhetoric of empowerment in academic tutoring: The teacher’s and student’s perspectives

63%

Karpińska-Musiał B.

Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

|

2017

|

issue 14/1

205-224

EN

The paper discusses the complex issue of language used in individual tutorials in tertiary education. The methodological setting is Critical Discourse Analysis, which allows for the interpretation of language used by teachers as empowering or denigrating students: in both cases language which appeals to their emotions and determines their intellectual and cognitive progress. The assumption of the paper is that the tutorial should be viewed as an exceptional educational context within which the rhetoric of empowerment, viewed as crucial for educational success, can be used. Thus, the concept of an educational rhetoric of empowerment, and the tutorial as a framework for its exemplification and application, as well as some examples of real language used for the description of experiencing learning in a tutorial shall be elaborated on and quoted.

PL

Artykuł jest głosem w dyskusji nad złożonym zagadnieniem dotyczącym roli języka stosowanego w indywidualnym tutorialu na studiach wyższych. Tłem metodologicznym jest Krytyczna Analiza Dyskursu, która pozwala na interpretację języka nauczycieli jako upełnomocniającego lub umniejszającego studentów, a w każdym przypadku wpływającego na emocje, które determinują ich rozwój poznawczy i intelektualny. Założenia poczynione przez autorkę postulują o spojrzenie na tutorial jako na wyjątkowy edukacyjny kontekst sprzyjający stosowaniu retoryki upełnomocnienia, uznanej za bardzo istotną dla poczucia sukcesu edukacyjnego. Stąd też w artykule rozwinięte są koncepcje edukacyjnej retoryki upełnomocnienia, tutorialu jako przestrzeni dla jej efektywnego oddziaływania, a także przywołane są przykłady języka użytego do ewaluacji doświadczenia tutorskiego zebrane w badaniu ewaluacyjnym po projekcie wdrożeń edukacji spersonalizowanej w Uniwersytecie Gdańskim.

8

Ludowe historie Polski. Próba krytycznej analizy dyskursu publicznego na temat historii klasy zdominowanej

63%

Kostecki M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica

|

2022

|

vol. 29

|

issue 371

81-92

EN

The aim of this article is to use Critical Discourse Analysis on research about newly born polish discourse about people’s history. The author analysed current books concentrated on that subject which reveal new image of this part of Polish history. The article shows new narrative contains critical point of view on polish elites, reconceptualising images of excluded classes. Furthermore the article shows how inequality and exploitation effected on present social relations according to analyzed material.

PL

Celem artykułu jest wykorzystanie krytycznej analizy dyskursu do badań nad polskim dyskursem o historii. Autor dokonał analizy aktualnych książek poświęconych tej tematyce, które ukazują nowy obraz tej części historii Polski. Opracowanie potwierdza, że nowa narracja zawiera krytyczny punkt widzenia na polskie elity, redefiniując obrazy klas wykluczonych. Ponadto w artykule przedstawiono, jak na podstawie analizowanego materiału nierówność i wyzysk wpłynęły na obecne stosunki społeczne.

9

“What a Mess!”: Reading “Fauda” according to CDA

51%

Kijewska A.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2018

|

vol. 9

|

issue 2

41-54

EN

In this paper Netflix series “Fauda” (season 1) is analyzed in accordance to the Critical Discourse Analysis and its main advocates like Ruth Wodak and others. The crucial factor influencing this research is political context of the authors of the series who used to be Israeli soldiers and they rely on their personal experience while creating episodes. This double complexity has its further implications in the analysis. As the result of the investigation there was presented the list of main topoi organizing Palestinian discourse and later, this list was confronted with Palestinian reality and her credibility was assessed.

PL

W artykule analizowany jest serial Netflix „Fauda” (sezon 1). Analiza jest prowadzona zgodnie metodologią Krytycznej Analizy Dyskursu (CDA) w ujęciu głównych jej zwolenników, takich jak Ruth Wodak i inni. Kluczowym czynnikiem, mającym wpływ na wyniki analizy, jest kontekst polityczny autorów serii, którzy byli żołnierzami izraelskimi i przy tworzeniu kolejnych odcinków opierają się na osobistych doświadczeniach. Ta podwójna złożoność ma dalsze konsekwencje w analizie. W wyniku wnikliwej prezentacji została przedstawiona lista głównych toposów organizujących dyskurs palestyński, a później ta lista została skonfrontowana z rzeczywistością palestyńską i oceniono jej wiarygodność.

10

Krytyczna analiza dyskursu sądowego dotyczącego prawnej sytuacji osób homoseksualnych w świetle art. 18 Konstytucji RP

51%

Zomerski W.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2017

|

vol. 2(15)

80-97

PL

W niniejszym artykule dokonuję próby analizy dyskursu sądowego poświęconego osobom homoseksualnym w świetle dyspozycji art. 18 Konstytucji. Celem pokazania tego jak w dyskursie sądowym dochodzi do reprodukcji nierównego traktowania osób homoseksualnych analizuje wybrane orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych. Na poziomie metodologicznym odwołuje się do Krytycznej Analizy Dyskursu. W konsekwencji analiza orzeczeń służy identyfikacji manewrów lingwistycznych, które umożliwiają reprodukcję nierównego traktowania osób homoseksualnych i w rezultacie, analiza ta ma miejsce pod kątem takich pojęć jak interpelacja (Althusser), ideologia (Žižek), doksa, czy habitus (Bourdieu). W pierwszej części przybliżam przedmiot rozprawy, oraz w ograniczonym zakresie opisuję stosunek prawa do homoseksualizmu w Europie w perspektywie historycznej. W drugiej części przybliżam genezę art. 18, na którego ostateczny kształt mieli główny wpływ politycy związani z Kościołem Katolickim. Następnie streszczam komentarze poświęcone art. 18, celem zobrazowania jak przepis ten odbierany jest w doktrynie prawa konstytucyjnego. W finalnej części przytaczam fragmenty wybranych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych. Jednym z celów tej części jest zidentyfikowanie sposobów myślenia, które umożliwiają osiągnięcie takiej wykładni art. 18 by z zakresu podmiotowego uprawnień przewidzianych dla niesformalizowanych związków wykluczyć osoby homoseksualne. Okazuje się, że błędy te sprowadzają się do bezrefleksyjnego odwoływania się do utrwalonej linii orzeczniczej, nieuzasadnionego odstępowania od wykładni językowej, czy opierania wykładni na różnego rodzaju przemilczeniach oraz kontrfaktycznych założeniach. Ten powszechny sposób interpretowania określam za Pierrem Bourdieu, za pomocą pojęcia doksy. Jej źródło upatruje w doktrynie katolickiej, zakładającej nienaturalność zachowań homoseksualnych i podporządkowanie ludzkiej seksualności celom prokreacji. Artykuł zamyka konkluzja, iż zdemaskowanie założeń aksjologicznych stojących za odczytaniem analizowanego przepisu zmieniłoby zasadniczo charakter dyskusji dotyczącej sytuacji prawnej osób homoseksualnych i być może doprowadziłoby do rychłego roztoczenia opieki ustawodawcy na związki homoseksualne. Jednocześnie wyrażam przekonanie, że zdanie sobie sprawy z konfliktu wartości i jego wyartykułowanie, czyniłoby zadość wymogom demokracji deliberatywnej czerpiącej z teorii komunikacyjnej Jürgena Habermasa, zachęcając przy tym członków społeczeństwa do włączania się w proces dyskursywnego negocjowania realiów społecznych.

EN

In this paper, I make an attempt to conduct a critical analysis of judicial discourse devoted to the situation of homosexual persons in the light of Article 18 of the Constitution of the Republic of Poland. In order to show how unequal treatment of homosexuals is being reproduced, I analyze selected rulings of the Polish Constitutional Tribunal, Supreme Court and administrative courts. On the methodological level I refer to the Critical Discourse Analysis. In the result, the analysis of chosen rulings is conducted in the attempt to spot linguistic maneuvers leading to the reproduction of unequal treatment of homosexuals. Thus, in the course of this analysis I apply such notions as interpellation (Althusser), ideology (Žižek), doxa and habitus (Bourdieu). On the whole, I argue that the flawed interpretation of Article 18 is the result of referring to established judicial standpoint, illegitimate departures from linguistic interpretation, or many kinds of concealment and counterfactual premises. The origins of doxa that is the basis of such practice, might be seen in the Catholic doctrine which is based on the assumption of unnatural character of homosexuality and subordination of human sexuality to aims of procreation. In the end, I come to the conclusion that unmasking of axiological presuppositions underlying interpretation of the analyzed provision would fundamentally change the character of discussion devoted to the legal situation of homosexuals, satisfying Habermasian standards of deliberative democracy, and it might eventually lead to recognition of one-sex relations by legislator.

11

Samospalenie Piotra Szczęsnego. Jak w trakcie skandalu zmieniają się znaczenia?

51%

Warzecha A.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2019

|

vol. 28

|

issue 1

155-170

EN

On October 19, 2017, Piotr Szczęsny set himself on fire in front of the Palace of Culture and Science in Warsaw. He died ten days later as a result of injuries. In the letters he left behind, he explained that this act was an expression of opposition to the situation in Poland and the policy of the Law and Justice government. This event triggered a hot debate, among others, about the borders of political protests and the moral evaluation of suicide. The text aims at finding answers to the following questions: (1) what communication mechanisms were then launched and (2) what discursive strategies emerged during the public debate triggered by Piotr Szczęsny’s self-immolation. The study used the conceptual apparatus of Critical Discourse Analysis (CDA). The article is an example of applying this analytical approach to the study of complex and opaque social phenomena.

Refine search results

Rodzina w podręcznikach do nauki języka fińskiego oraz polskiego dla obcokrajowców. Krytyczna Analiza Dyskursu

Dyskurs na temat dochodu podstawowego i jego recepcja. Przypadek Gazety Wyborczej

Zastosowanie Krytycznej Analizy Dyskursu w badaniu zjawisk komunikacyjnych na przykładzie sprawy ks. Piotra Natanka

Wokół koncepcji demokracji. Parytet płci w świetle polskiego dyskursu prasowego

Pseudopsychiatryzacja jako strategia w dyskursie elit symbolicznych?v

Problematyczność koncepcji działań pozornych Jana Lutyńskiego – na przykładzie badania organizacji studenckich Uniwersytetu Łódzkiego

The educational rhetoric of empowerment in academic tutoring: The teacher’s and student’s perspectives

Ludowe historie Polski. Próba krytycznej analizy dyskursu publicznego na temat historii klasy zdominowanej

“What a Mess!”: Reading “Fauda” according to CDA

Krytyczna analiza dyskursu sądowego dotyczącego prawnej sytuacji osób homoseksualnych w świetle art. 18 Konstytucji RP

Samospalenie Piotra Szczęsnego. Jak w trakcie skandalu zmieniają się znaczenia?