Search results

1

Opactwo w Lądzie, widok od strony Warty - nieznany pejzaż Marcina Zaleskiego

100%

Nowiński J.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2009

|

vol. 71

|

issue 1-2

205-212

EN

An unknown painting by Macin Zalewski featuring the Cistercian Abbey in Ląd is analyzed. As the painting is unsigned, its attribution to Zalewski is demonstrated through a comparative analysis.

2

Z dziejów budowy dawnego opactwa cysterskiego w Lądzie - najnowsze badania architektoniczne elewacji wschodniej klauzury

87%

Łużyniecka E.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue 1

56-72

EN

The article presents a hypothesis of transformations of the eastern façade of the Cistercian abbey’s enclosure in Ląd. It was developed on the basis of architectural research conducted in 2019 by a team of the Faculty of Architecture of the Wrocław University of Technology headed by the author. There were four main phases in the façade’s transformations. In the early Gothic, a two-storey high wall was built, later it was raised, and the sacristy extension was added. The next gothic phase was the extension of the façade to the south, and the baroque one - raising and changing the decor. The article concludes with the statement that many issues related to the dating of the façade in particular require further research.

PL

W artykule przedstawiono hipotezę przeobrażeń elewacji wschodniej klauzury opactwa cysterskiego w Lądzie. Opracowano ją na podstawie badań architektonicznych prowadzonych w 2019 roku przez zespół przy Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej kierowany przez autorkę. Wydzielono cztery zasadnicze fazy przekształceń elewacji. We wczesnym gotyku zbudowano dwukondygnacyjną ścianę, później ją podwyższono i dobudowano przedłużenie zakrystii. Kolejna faza gotycka to rozbudowa elewacji w kierunku południowym, a barokowa – podwyższenie i zmiana wystroju. Artykuł zakończono stwierdzeniem, że wiele zagadnień związanych zwłaszcza z datowaniem omawianej elewacji wymaga dalszych prac badawczych.

3

Kryzys czy nowy etap rozwoju? Z badań nad przeobrażeniami piastowskich ośrodków grodowych w XII I XIII wieku – przykłady kruszwicy I lądu nad Wartą

75%

Brzostowicz M.

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

|

2021

|

issue 62

317-327

EN

The article presents the transformation of stronghold in Poland in the 12th and 13th centuries. By providing the examples of Kruszwica (Kuyavia) and Ląd (Wielkopolska), attention has been drawn to the fact that, despite the collapse of the strongholds around which gords were once organised, they could continue development and remain political, societal, religious, economic and cultural centres. They allow historians to take a different view of the operations of the then territorial and administrative organisation in Poland as well as the gradual disintegration of the system.

4

Pokasacyjne losy opactwa cystersów w Lądzie na podstawie źródeł archiwalnych zachowanych w zespołach akt: Centralne Władze Wyznaniowe Królestwa Polskiego i Komisja Województwa Kaliskiego z zasobu Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie

71%

Lewandowska D.

Hereditas Monasteriorium

|

2014

|

vol. 5

65-106

EN

The end of the centuries-long history of the Cistercian Abbey in Ląd, founded around mid-12th century, was brought about by the partitions of Poland. On 30 June 1818 Pope Pius VII issued the bull Ex imposita Nobis, introducing a new diocesan division in the Congress Kingdom, thus adapting the administrative structure of the Church to that of the state and taking into account a proposal by the Government Commission for Religious Denominations and Public Enlightenment to dissolve some monasteries with their endowments in order to improve the living conditions of the secular clergy. The Archbishop of Warsaw, Franciszek Skarbek-Malczewski signed the dissolution decree on 17 April 1819. The Church retained only small estates which served as endowments for parishes and monasteries; income from the Church property taken over by the Kingdom’s treasury was the basis of the so-called General Religious Fund from which salaries of the clergy were paid, for example. The victims of the 1819 dissolution included all monastic houses of the Cistercians. Documents for the study of the Ląd Cistercians from the pre-dissolution period and after the proclamation of the 1819 decree have been preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw in two fonds: Central Religious Authorities of the Kingdom of Poland (CRAKP) and the Commission of the Kalisz Province (CKP). The records in the CRAKP fonds comprise three units with documents from 1819 (no. 802), 1833–1858 (no. 801) and 1835 (no. 803). The file no. 802 contains the oldest documents relating to the dissolution of the Ląd Abbey and associated directly with Primate Malczewski’s decree, including a copy of the decree. The CKP fonds comprises five volumes of records dealing with the funds of the dissolved Cistercian Monastery and Abbey in Ląd from 1810–1850. The material in question can be divided into several problem groups: 1. documents associated with the introduction of the dissolution, e.g. protocols and reports of the commissioners sent to Ląd; 2. records relating to the condition of the church and monastery buildings; 3. records relating to monastics still associated with the Ląd monastery, living there or providing their pastoral services in nearby parishes; 4. cases involving the monastery’s debtors and concerning property-secured loans, payment of commissions in arrears or recovery of sums lent. In 1850 the Ląd monastery passed to the Capuchins, an event that opened a new era in its history. However, the documents kept in the Central Archives of Historical Records and relating to that period, which ended with another dissolution, in 1864, require a separate analysis.

5

Ołtarz „Męczenników II wojny światowej” w Lądzie i utwór „Domius regit me. Psalm 23” skomponowany przez Pawła Łukaszewskiego na uroczystość poświęcenia ołtarza

63%

Nowiński J.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2017

|

vol. 38

|

issue 3

157-167

PL

W 2010 r. jeden z XVIII-wiecznych bocznych ołtarzy kościoła w Lądzie, postanowiono poświęcić męczennikom II wojny światowej: więzionym w Lądzie kapłanom i „Poznańskiej Piątce”. W latach 2011-2013, według koncepcji ks. Janusza Nowińskiego SDB, malarz i rzeźbiarz Janusz Szpyt wykonał nowy wystrój ołtarza: dwa nowe obrazy oraz antepedium. Na tę okazję ks. Janusz Nowiński zamówił u kompozytora Pawła Łukaszewskiego utwór Dominus regit me. Psalm 23 skomponowany na baryton i zespół instrumentalny, którego prawykonanie miało miejsce w Lądzie 28 października 2013 r. W 2014 r. Paweł Łukaszewski włączył utwór Dominus regit me. Psalm 23 do partytury Requiem, które skomponował dla Presteigne Festival w Walii (Wielka Brytania). Requiem Pawła Łukaszewskiego zostało wykonane po raz pierwszy na festiwalu w Presteigne 20 sierpnia 2014 r. Partyturę Requiem wydało drukiem Polskie Wydawnictwo Muzyczne w 2014 r.

EN

In 2010, a decision was made to dedicate one of the side altars in the Ląd church (Fig. 1) to the Martyrs of World War II: the priests imprisoned in Ląd and the “Poznan Five”. Between 2011 and 2013, following the concept of Father Janusz Nowiński SDB, a painter and sculptor Janusz Szpyt made new elements of the altar: two new paintings and an antependium (Figs. 2-4). Father Janusz Nowiński commissioned a composer Paweł Łukaszewski to write a musical piece Dominus Regit Me. Psalm 23, whose first performance took place in Ląd on 28 October 2013 (Figs. 5-6). It was composed for baritone and musical ensemble. In 2014, Paweł Łukaszewski incorporated Psalm 23 into the score of the Requiem he was composing for the Welsh Presteigne Festival (Great Britain). Paweł Łukaszewski’s Requiem had its first performance at the Presteigne Festival on 20 August 2014. The score of the Requiem was published in 2014 by the Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

6

Giovanni Andrea Archetti i Stanisław August Poniatowski. Obraz króla i wzajemnych relacji w depeszach Nuncjusza do Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej z lat 1776–1784

38%

Zając P.

Kwartalnik Historyczny

|

2016

|

vol. 123

|

issue 2

EN

The article studies mutual relations between King Stanisław August Poniatowski and Giovanni Andrea Archetti, the papal nuncio in the Commonwealth from 1776 to 1784. Information about the Polish king was an important part of the dispatches sent by the nuncio to the Roman secretariat of state. The king was concerned with creating a positive image of a ruler respecting the rights of the Roman Catholic Church. During this period several potential crises involving the state and the Church were resolved amicably.The correspondence conducted by Archetti frequently mentions royal declarations of loyalty towards the Apostolic See and the monarch’s attachment to Pope Pius VI. Stanisław August “silently” consented to a backstage campaign conducted by the nuncio against the election of a dissident envoy at a sejmik held in Wschowa in 1776, and disagreed with projects of additional taxes to be paid by Church institutions on royal landed estates. At the same time, the Polish monarch rather decisively insisted on assuming control over the estates of the Cistercian abbeys in Ląd and Bledzew and did not meet all the demands made by Archetti regarding custody over Bishop Kajetan Sołtyk of Cracow. The king behaved in a more conciliatory fashion during the trial of Benedykt Oganowski, who having accepted ordination was subjected to Church jurisdiction although he was to be tried for earlier crimes committed as a layman. Despite the involvement of the nuncio the failed project of a legal code by Andrzej Zamoyski did not alter the way in which the king declared his total loyalty towards Pius VI and demonstrated his good will towards the papal diplomat. Archetti wrote about the monarch with sympathy and even compassion as he observed royal efforts aimed at a reform of the Commonwealth together with simultaneous political ineffectiveness sustained in particular by Russia. Stanisław August confimed his positive personal contacts with the nuncio by decorating the latter’s nephew, Giovanni Battista Vertova, with the Order of St. Stanislas and the Order of the White Eagle despite the fact that the recipient’s only merit was kinship with Giovanni Andrea Archetti.

PL

W artykule omówione zostały wzajemne stosunki króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz Giovanniego Andrei Archettiego, nuncjusza papieskiego w Rzeczypospolitej w latach 1776–1784. Informacje na temat polskiego króla były ważną częścią depesz przesyłanych przez nuncjusza do rzymskiego sekretariatu stanu. Królowi zależało na pozytywnym wizerunku. Kilka potencjalnie kryzysowych sytuacji na płaszczyźnie państwo–Kościół rozwiązano w tym okresie ugodowo. W korespondencji Archettiego mowa jest często o królewskich deklaracjach wierności Stolicy Apostolskiej i przywiązaniu monarchy do papieża Piusa VI. Stanisław August milcząco przyzwolił na zakulisową akcję nuncjusza przeciw wyborowi posła-dysydenta na sejmiku we Wschowie w 1776 r., nie zgadzał się także na projekty dodatkowych podatków na instytucje kościelne w dobrach królewskich. Jednocześnie dość stanowczo nalegał na przejęcie kontroli nad dobrami opackimi klasztorów cysterskich w Lądzie i Bledzewie i nie spełnił wszystkich żądań Archettiego co do procedury objęcia kuratelą biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka. Bardziej pojednawczo zachował się przy okazji procesu Benedykta Oganowskiego, który z racji przyjętych święceń podlegał jurysdykcji kościelnej, choć miał być sądzony za wcześniejsze przestępstwa, popełnione jeszcze w stanie świeckim. Upadek projektu Kodeksu praw Andrzeja Zamoyskiego, mimo zaangażowania w tę sprawę nuncjusza, nie wpłynął na zmianę tonu, w jakim król deklarował pełną lojalność wobec Piusa VI i manifestował życzliwość wobec papieskiego dyplomaty. Archetti pisał o królu z sympatią, a nawet współczuciem, widząc jego starania o reformę Rzeczypospolitej i jednoczesną polityczną niemoc, podtrzymywaną zwłaszcza przez Rosję. W tym tonie relacjonował podróż króla do Wiśniowca w 1781 r. na spotkanie z parą wielkoksiążęcą, Pawłem i Marią Fiodorowną. Pozytywne osobiste kontakty z nuncjuszem Stanisław August potwierdził, dekorując Orderem św. Stanisława i Orderem Orła Białego siostrzeńca Archettiego, Giovanniego Battistę Vertovę, którego jedynym atutem było pokrewieństwo z Giovannim Andreą.

Refine search results

1 Biuletyn Historii Sztuki

1 Hereditas Monasteriorium

1 Kwartalnik Historyczny

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 Seminare. Poszukiwania naukowe

1 Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

2 Nowiński J.

1 Brzostowicz M.

1 Lewandowska D.

1 Zając P.

1 Łużyniecka E.

1 2021

1 2020

1 2017

1 2016