Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Ludność
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
XX
W artykule podjęto próbę określenia zmian przyrostu rzeczywistego ludności w Nadrenii Północnej-Westfalii w latach 1980-2001 na podstawie klasyfikacji J. Webba. Metoda ta umożliwia wskazanie czynnika powodującego przemiany ludnościowe danego obszaru.
XX
W artykule opisano, na podstawie przeprowadzonego badania, jak w latach 2002—2006 zmieniała się liczba ludności do 18-tego roku życia według podziału na edukacyjne grupy wieku oraz jak zmieniły się proporcje liczby ludności w poszczególnych grupach. Wyniki badania pokazały spadek liczby ludności w każdej grupie wieku w Szczecinie oraz w większości gmin ościennych (największy spadek nastąpił w grupie 16—18-latków). Jedynie w dwóch gminach: Dobra Szczecińska, Kołbaskowo nastąpił widoczny wzrost liczby ludności w niektórych grupach wieku, co tłumaczy występowaniem suburbanizacji. Zmiany te nie wywołały jednak znaczących zmian w strukturze wieku ludności do 18-tego roku życia. Spadek liczby ludności do 18-tego roku życia wymusza w szkolnictwie konieczność dostosowywania jego systemu do aktualnych potrzeb.
EN
The changes in number and age structure of population resulting mainly from decreasing the birth number has been observed in recent years in Poland. In the article, the changes in population aged 18 and less in years 2002—2006 by educational age groups were described as well as the changes in proportions of population in particular groups. The results of the research demonstrated a decrease in population of every age group in Szczecin and in most of neighbouring communes (the biggest decrease occurred in a group aged 16—18). Only in two communes: Dobra Szczecińska and Kolbaskowo there was observed a noticeable population increase in some of the age groups what can be explained by the suburbanisation. The changes did not create any considerable changes in structure of population aged 18 and less. The decrease in population aged 18 and less forces on the educational system the necessity of its adjustment to the current needs. (original abstract)
XX
W artykule omówiono problem migracji ludności pochodzenia polskiego, będącej wynikiem procesu repatriacyjnego, szczególnie do Kazachstanu.
XX
Przeanalizowano sytuację demograficzną Polski w porównaniu z innymi krajami europejskim za okres od 1980-2000 roku. Następnie w oparciu o Narodowy Spis Powszechny Ludności 2002 oraz średni wariant prognozy demograficznej ONZ z 2000 r. przedstawiono prognozy do 2050 roku.
EN
From two decades we have observed changing of demographic processes (and these processes were not similar by voivodships) which have lead to changed of structure of the population by age. Purpose of the article is a description of it, extract the similar regions and assessment of the regions structures of the population to the progressive pyramid of age. This approach will allow to assessment of the spatial dynamics of the process of ageing of the population.
XX
W podręcznikach demografii można znaleźć informacje na temat nadwyżki urodzeń chłopców jako stałe prawidłowości. Celem artykułu jest sprawdzenie, na ile ta prawidłowość jest powszechna we współczesnym świecie i wyjaśnienie, jakie czynniki oddziałują ewentualnie na odchylenia i fluktuacje. W pracy przedstawiono najważniejsze metody badania relacji liczby urodzeń płci żeńskiej i męskiej w przeszłości oraz dokonano krótkiego rysu historycznego zainteresowania tym zagadnieniem.
EN
In the demography manuals one can find information on male infant surplus as constant regularity. The purpose of the article is to check if the surplus is constant and to define the most important coefficient which can affect its occurrence. The study presents the most important survey approaches of a sex ratio as well as discussions, if Poland had birth sex proportions typical for the world in the last century. (original abstract)
XX
Przedstawiono współczesną i przyszłą sytuację demograficzną Polski i jej wpływ na rozwój gospodarczy. Punktem odniesienia rozważań będzie struktura ludności Polski według płci i wieku z roku 1999.
XX
Przedstawiono prognozę ludności na lata 1995-2010 opracowaną dla Bytomia, Chorzowa, Gliwic, Katowic i Zabrza według wieku i płci na podstawie prognozy biologicznej ludności opracowanej w 1996 r. Podstawę tej prognozy stanowiły hipotetyczne liczby urodzeń chłopców i dziewcząt w latach 1995-2010 oraz wielkości hipotetycznych współczynników umieralności niemowląt.
PL
Celem badania jest analiza tendencji rozwojowych wybranych charakterystyk demograficznych w krajach Europy Centralnej i Wschodniej, które mają istotny wpływ na proces reprodukcji ludności i rozwój demograficzny. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem danych Eurostatu za okres 2000-2013 dla dziesięciu krajów, tj. Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Na podstawie wykresu W. Webba prześledzono także proces przemian typologicznych w zakresie kształtowania się relacji między przyrostem naturalnym ludności a saldem migracji.
EN
The goal of the study is to analyse development trends in selected demographic characteristics in the countries of Central and Eastern Europe that have significant impact on the process of reproduction of population and demographic development. The study was performed on the basis of Eurostat data for the period between 2000 and 2013 for ten countries including Bulgaria, Czech Republic, Estonia, Lithuania, Latvia, Poland, Romania, Slovakia, Slovenia and Hungary. Based on Webb’s diagram the process of typological changes in the sphere of shaping the relationships between population growth and migration balance was also monitored.
EN
This study examines an intensity of demographic processes in rural areas of Poland focusing on its characteristic strong regional variation. A diagnostic approach is used to investigate selected aspects of spatial variations in rural areas of Poland such as: 1) the problem of spatial isolation of rural localities, 2) the aging of the rural population, 3) the problem of unused labor resources in rural areas.
PL
W opracowaniu przedstawiono zmiany w stanie liczebnym oraz strukturze demograficznej ludności województwa śląskiego ogółem, jak i w poszczególnych jego podregionach w latach 2013-2050. W perspektywie 2050 r. demograficzny regres w województwie śląskim będzie się pogłębiał, o czym świadczy ujemny przyrost naturalny łącznie z ubytkiem migracyjnym ludności. Zmianie ulegnie typ zaludnienia w podregionach bielskim i tyskim, w którym ujemny przyrost naturalny nie będzie rekompensowany przez dodatnie saldo migracji. Malejąca liczba ludności, malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym oraz rosnąca liczba osób w wieku poprodukcyjnym oznacza dla całego województwa śląskiego znaczne osłabienie potencjału ludzkiego.
EN
The paper describes changes in the number of people and in demographic structure of the population in the entire silesian voivodeship, and also in its particular subregions in the years 2013-2050. In the perspective of 2050 demographic decline in silesian voivodeship is going to progress, which is proved by negative population growth and migration loss. The settlement type, in which negative population growth will not be compensated for by positive migration balance, will change in Bielskie and Tyskie subregions. Declining number of people, as well as decreasing working age population and growing number of post working age population indicate significant decrease in human potential in the entire silesian voivodeship.
12
63%
PL
Przedmiotem opracowania jest zagadnienie kurczenia się miast, a jego celem identyfikacja towarzyszących temu zjawisk ludnościowych. Identyfikacji tej dokonano na przykładzie jednego z miast polskich, jakim jest Łódź. Wybór tego właśnie miasta miał charakter celowy, albowiem tam właśnie proces kurczenia się ma tak duże nasilenie, iż zagraża dalszemu jego istnieniu. W opracowaniu przedstawiono znaczenie zmian bazy gospodarczej dla analizowanego procesu oraz dokonano analizy wybranych aspektów sytuacji demograficznej i gospodarczej Łodzi na tle innych wielkich miast polskich. W zakończeniu wskazano na potrzebę tworzenia nowej bazy gospodarczej miast.
EN
The main issue in the paper is the shrinking of the city and the purpose of the analysis was to identify the population phenomena that accompany the process. The identification was based on an example of one of Polish cities – Lodz. The choice of this particular city was not accidental. The shrinking process there is of such an intensity that it becomes a threat to its existence in the future. The paper presents the importance of changes to the economic basis for the analysed process. Additionally an analysis of selected aspects of demographical and economic situation of Lodz was performed in comparison to other Polish cities. Conclusions point at the need for the creation of a new economic basis for the city.
EN
The society aging process is inescapable in Poland, similarly as in other European countries. This is proved by the demographic data and clear increasing trends of life expectancy. The consequence is the escalation of the phenomenon of multiple morbidity in elderly people and their limited possibilities to live on their own. Those issues, coupled with the financial shortages of the health care system, pose a new challenge for the public payer, i.e. the National Health Fund (NFZ). In this paper, the author identifies and subsequently analyses and evaluates the necessary actions related to the process of elderly care in Poland. She seeks an answer to the question whether the Polish health care system is prepared, or is duly preparing, for this intensified obligation.
XX
Autor podjął się próby usystematyzowania gospodarstw domowych w rolnictwie według struktury dochodów ludności rolniczej.
XX
W artykule przedstawiono przebieg rozwoju badań nad warunkami życia ludności w 90-leciu istnienia GUS. Podano ogólny zarys badań prowadzonych w okresie przed II wojną światową ze szczególnym naciskiem na badanie budżetów rodzinnych. Badania po II wojnie światowej przedstawiono z uwypukleniem rozwoju metodyki badań budżetów gospodarstw domowych. W szerszym zakresie opisano badania prowadzone po 1989 roku.
EN
The author presented in the article the development of living condition surveys in the ninety year activity of CSO of Poland. He gives the general outline of surveys carried out before the Second World War, paying special attention to household budget surveys. The surveys curried out after the Second World War were presented synthetically highlighting the development of the household budget survey methodology. The living condition surveys carried out after year 1989 and in years 1997-2005 as well as European Income and Living Condition Surveys (EU-SILC), started in 2005. (original abstract)
XX
Celem artykułu jest przedstawienie danych obrazujących przemiany reprodukcji ludności Polski w okresie powojennym. Autor wyjaśnia iż reprodukcja ludności oznacza odtwarzanie się ludności zamkniętej, czyli takiej, w której nie występują migracje zewnętrzne. Tym samym odtwarzanie się ludności zależy całkowicie od zdolności danego społeczeństwa do zastępowania zgonów urodzeniami. Aby lepiej zrozumieć zmiany reprodukcji i sekwencje zdarzeń do tego prowadzących przyjrzano się bliżej bezpośrednim czynnikom demograficznym warunkującym poziom odtwarzania się ludności, czyli dzietności i umieralności. Analizując dane wykazano iż reprodukcja rozszerzona jest wynikiem przede wszystkim: niskiej umieralności, poprawy stanu zdrowotnego i fizycznego rozwoju ludności oraz przedłużenia trwania życia. Z uwagi na brak wiarygodnych danych dla pierwszych powojennych lat (efekt masowej migracji), okres analizy ograniczony został do lat 1950-2007.
EN
Population reproduction, connected with the natural movement (births and deaths), decides in the long period on the survival or the death of the society. Indirectly, the reproduction level shows a society potential, its vitality and perspectives. Basic data on the population reproduction level in Poland in years 1950-2007 are presented in the article. In this period a decrease in the reproduction was generally observed up to very low size. The death reduction compensated considerably the decrease of the deciding factor of changes - the fertility. (original abstract)
XX
Przedmiotem artykułu jest analiza podstaw rozwoju społecznego w świecie, które są określane odtwarzaniem się pokoleń i edukacji, umiejętnościami technologicznymi oraz materialnymi warunkami egzystencji ludności. Rozwój społeczny dotyczy wszystkich wymiarów życia człowieka: osoby, rodziny i gospodarstwa domowego, społeczności samorządowej i państwowej, wspólnoty etnicznej i narodowej, a w skali globalnej - całej ludzkości. Przejawia się on w różnorodnych działaniach: intelektualnych, naukowych, edukacyjnych, kulturalnych, religijnych, społecznych, gospodarczych i ekologicznych. Analiza została poprzedzona oceną przebiegu procesów demograficznych w najbardziej i najmniej rozwiniętych krajach świata. Pozwala ona ukazać współzależność dynamiki liczby ludności, warunków życia i możliwości rozwojowych społeczeństwa. Pomiaru analizowanych procesów społecznych dokonano za pomocą wskaźnika rozwoju ludzkiego (HDI - Human Development Index), wskaźników ubóstwa i wskaźnika osiągnięć technologicznych, które znajdują się w raportach UNDP.
EN
The paper presents the analysis of social development foundations in the world, which are defined by processes of the generation and education reproduction,technological skills as well as material conditions of the people existence. The social development manifests by different activities, i.a. intellectual, scientific, educational, cultural, religious, social, economic and ecological. Its goal is to respect the human dignity, the universality of freedom and social rights and to satisfy the existential, spiritual as well as cultural human needs. The analysis was preceded by an estimation of demographic processes in the most and in the less developed countries of the world. The analysis discovered a correlation between the dynamic of the person number, living condition and social development possibilities. The measure of analyzed processes was made using the Human Development Index (HDI), poverty indices as well as the Technology Achievement Index (TAI) which are taken into account in UNDP reports.(original abstract)
XX
W artykule przedstawiono propozycję modelu generującego liczbę urodzeń dla Polski. W badaniu wykorzystano rozkład gamma do wyznaczenia cząstkowych współczynników dzietności. Próba obejmuje lata 1970-2005.
EN
The paper presents a proposal of the gamma distribution model generating total live birth quantity as well as by the mother's age. Parameters of the gamma distribution became function of adequate social and economic as well as demographic factors. Consequently, partial fertility coefficients were made to depend on external considerations. The variance of the theoretical fertility coefficient was explained to determine birth quantity (total and by mother's age). Due to appearance of few potential adequate regressors, the regression method was used for the estimation of structural parameters. The sampling covered the years 1970-2005. (original abstract)
XX
Przeanalizowano dane statystyczne dotyczące takich zagadnień jak: stan ludności i dynamika jej przyrostu, urodzenia, małżeństwa, rozwody, umieralność, trwanie życia, stan zdrowia ludności, struktura płci i wieku ludności, stan cywilny, wykształcenie ludności, migracje ludności, gospodarstwa domowe, rodziny.
XX
ONZ prowadzi badania ankietowe stanu i rozwoju ludności państw członkowskich. Zdobyte rozpoznanie stanu rozwoju demograficznego współczesnego świata służy konfrontacji z oczekiwaniami zawartymi w wykonanych prognozach demograficznych, których założenia są zbyt optymistyczne bądź pesymistyczne. W ich następstwie są opracowywane nowe prognozy do bardziej realistycznej oceny, nie tylko zmian w stanie i strukturze demograficznej, ale również kierunków zmian. W artykule przedstawiono porównanie prognoz ludności Polski wykonanych przez GUS oraz ONZ dla lat 2000-2050. Zwrócono też uwagę, na negatywną odpowiedź rządu polskiego na zawarcie w ankiecie pytanie czy przyjęto oficjalną, krajową politykę ludnościową, przedstawiając argumenty na rzecz jej prowadzenia jako gwaranta zrównoważonego rozwoju kraju.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.