Search results

1

Słowa-klucze ujęte w Naturalny Metajęzyk Semantyczny: Carsten Levisen i Sophia Waters (ed.), Cultural Keywords in Discourse, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2017, s. ix + 249. ISBN: 978 90 272 5682 9 (twarda oprawa), 978 90 272 6547 0 (e-book). Cena: 95,00 EUR

100%

Głaz A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2019

|

vol. 31

2

Angielskie (white) lies i francuskie (pieux) mensonges. Etnolingwistyczne rozważania o niemówieniu prawdy

63%

Peeters B.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2018

|

vol. 30

EN

The fact that most European languages have a word similar to the verb lie has led many to believe that lying is a universal cognitive category, that all human beings have an intuitive understanding of what it means to lie, and that all forms of discourse involving a lack of truth can be analysed as forms of lying, wherever they occur. This is a myth. Within Europe itself, there are differences, and these become more outspoken once we move further away. Even a Melanesian creole such as Bislama, in spite of being English-based, has no strict equivalent to the verb lie; the closest it gets is by means of the verb giaman, which, unlike to lie, refers to a fairly common, sometimes even a necessary course of action. On the other hand, whereas, at least from an Anglo point of view, lying is mostly felt to be morally reprehensible, there are instances that are not as straightforward. In English, lies that are deemed less bad than others are often referred to as white lies. Other terms exist, but this one is by far the commonest and has a high degree of cultural salience. Does the concept exist in other languages, e.g. French? The phrase pieux mensonge comes to mind. I propose to show that white lies and pieux mensonges are overlapping categories, but that they carry different connotations, which I will spell out using a tool known as the Natural Semantic Metalanguage.

PL

Fakt, iż w większości języków europejskich istnieją słowa podobne do angielskiego lie ‘kłamać’ sugeruje, że jest to uniwersalna kategoria poznawcza. Może się zatem wydawać, że wszyscy ludzie intuicyjnie rozumieją, czym jest lying ‘kłamstwo’ i że wszelkie formy dyskursu, w których ma miejsce mijanie się z prawdą, bez względu na ich pochodzenie, można uznać za formę lying. To jednak mit – różnice istnieją nawet w Europie, a w miarę, jak się od niej oddalamy, stają się coraz wyraźniejsze. Na przykład w opartym na angielszczyźnie melanezyjskim kreolskim języku bislama nie występuje ścisły odpowiednik angielskiego lie – najbliższym słowem jest czasownik giaman, który w przeciwieństwie do lie oznacza dosyć powszechnie akceptowany, czasami wręcz konieczny sposób postępowania. Z drugiej strony, przynajmniej z anglocentrycznego punktu widzenia, chociaż lying najczęściej odbierane jest jako moralnie naganne, istnieją przypadki, gdzie nie jest to oczywiste. Niektóre kłamstwa uznaje się za nie tak złe, jak inne – określa się je jako white lies ‘białe kłamstwa’ (istnieją także inne sformułowania, jednak to jest najczęstsze i najbardziej wyraziste kulturowo). Czy pojęcie to występuje w innych językach, np. we francuskim? W języku tym istnieje wyrażenie pieux mensonge, dosł. ‘pobożne kłamstwo’. W artykule staram się wykazać, iż semantyka wyrażeń white lies i pieux mensonges częściowo się pokrywa, lecz także, że mają one inne konotacje, które opisuję za pomocą Naturalnego Metajęzyka Semantycznego.

3

Emocje i potrzeby w przestrzeni szkolnej dzieci 10-letnich – psychologiczno-lingwistyczna analiza narracji osobistych w świetle protokołu Global Tales

51%

Dłużniewska A., Kuracki K.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2023

|

vol. 42

|

issue 3

25-39

EN

Introduction: Children's personal narratives are an important source of knowledge about experiences generating both positive and negative emotions, as well as about revealed psychological needs. The Global Tales protocol used in the study allows e.g. to identify those that directly relate to functioning in the school environment. Research Aim: The aim of the research was to identify significant situations in the narratives of 10-year-old children in response to the six prompts of the Global Tales protocol, and to identify linguistic means of expressing emotions and psychological needs in the context of telling about experiences related to school functioning of the surveyed children. Method: Twenty-five 10-year-old children without diagnosed developmental dysfunctions took part in the study conducted using the Global Tales protocol. After the children's responses were transcribed, a qualitative and quantitative analysis was carried out to identify significant situations generating positive and negative emotions and to recognize the linguistic means of expressing emotions and psychological needs in children's narratives. Results: The study made it possible to identify what significant experiences revealed in children's narratives generate positive and negative emotions, what part of them relate to the school environment and functioning as a student, how children construct narratives about situations that are significant in the linguistic layer, including in the context of the use of universal units of natural language, and what psychological needs are revealed in children's statements about experiences related to events related to the school environment. Conclusions: The research will complete an important area of knowledge about children's use of language to express emotions and needs related to significant situations in school functioning. The Global Tales protocol can be used as a tool for the psychological-linguistic analysis of children's narratives in late school age.

PL

Wprowadzenie: Narracje osobiste dzieci są ważnym źródłem wiedzy o doświadczeniach generujących zarówno pozytywne, jak i negatywne emocje, a także o ujawnianych potrzebach psychologicznych. Wykorzystany w badaniu protokół Global Tales pozwala m.in. na zidentyfikowanie tych z nich, które bezpośrednio odnoszą się do funkcjonowania w środowisku szkolnym. Cel badań: Celem badań było rozpoznanie sytuacji znaczących w narracjach dzieci 10-letnich w odpowiedzi na sześć monitów protokołu Global Tales oraz rozpoznanie językowych środków wyrazu emocji i potrzeb psychologicznych w kontekście opowiadania o doświadczeniach związanych z funkcjonowaniem szkolnym badanych dzieci. Metoda badań: W badaniu przeprowadzonym z wykorzystaniem protokołu Global Tales wzięło udział dwadzieścioro pięcioro 10-letnich dzieci bez stwierdzonych dysfunkcji rozwojowych. Po dokonaniu transkrypcji odpowiedzi dzieci przeprowadzono analizę jakościową i ilościową w celu zidentyfikowania sytuacji znaczących generujących pozytywne i negatywne emocje oraz rozpoznania językowych środków wyrazu emocji i potrzeb psychologicznych w dziecięcych narracjach. Wyniki: Badanie pozwoliło rozpoznać, jakie znaczące doświadczenia ujawniane w narracjach dzieci generują pozytywne i negatywne emocje, jaka część z nich odnosi się do środowiska szkolnego i funkcjonowania w roli ucznia, w jaki sposób dzieci konstruują narracje o sytuacjach znaczących w warstwie językowej, w tym również, w kontekście wykorzystywania jednostek uniwersalnych języka naturalnego, a także jakie potrzeby psychologiczne są ujawniane w wypowiedziach dzieci na temat doświadczeń związanych z wydarzeniami dotyczącymi środowiska szkolnego. Wnioski: Badania uzupełnią ważny obszar wiedzy na temat używania przez dzieci języka do wyrażania emocji i potrzeb związanych ze znaczącymi sytuacjami dotyczącymi funkcjonowania szkolnego. Protokół Global Tales może być wykorzystywany jako narzędzie służące psychologiczno-lingwistycznej analizie narracji dzieci w późnym wieku szkolnym.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Lubelski Rocznik Pedagogiczny

1 Dłużniewska A.

1 Głaz A.

1 Kuracki K.

1 Peeters B.

1 2023

1 2019

1 2018

Słowa-klucze ujęte w Naturalny Metajęzyk Semantyczny: Carsten Levisen i Sophia Waters (ed.), Cultural Keywords in Discourse, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2017, s. ix + 249. ISBN: 978 90 272 5682 9 (twarda oprawa), 978 90 272 6547 0 (e-book). Cena: 95,00 EUR

Angielskie (white) lies i francuskie (pieux) mensonges. Etnolingwistyczne rozważania o niemówieniu prawdy

Emocje i potrzeby w przestrzeni szkolnej dzieci 10-letnich – psychologiczno-lingwistyczna analiza narracji osobistych w świetle protokołu Global Tales