Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polish national minority
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Odrodzenie polskiej mniejszości narodowej na Winniczyźnie w okresie niepodległości Ukrainy

100%
Moskwiczowa J., Glinczewski J.
Studia Polonijne
|
2014
|
vol. 35
83-95
EN
In the article an attempt is made at showing the significance and role of national minorities, including the Polish one, in the development of culture and education in the area of the Winnica region in the Ukraine. Also the main trends in the activity of Polish national-cultural associations during the Ukraine’s independence are presented.
2
Publication available in full text mode
Content available

Polskie miejsca pamięci w północnej Bośni

100%
Wichniewicz P. A.
Adeptus
|
2014
|
issue 4
EN
Polish realms of memory in northern BosniaThis article presents the transformation in Bosnia and Herzegovina which began after the war during the years 1991-1995. The most important objective was the liberation and emancipation of the forgotten memory of minorities. These processes are also expressed in relation to the Polish minority which came into existence in the territories of Bosnia and Herzegovina in the late nineteenth and early twentieth century with the government takeover by Austria-Hungary and the announcement of the program of colonization. The changes described were significantly apparent in the reconstruction of Polish realms of memory: Polish shrines in Celinovac, Polish church in Cerovljani, Polish cemeteries: in Devetina and Novi Martinac and also in the Yugoslav-Polish partisan cemetery in Srbac. Of interest, the ‘time of memory’ which took place involved all social actors: the government of the Republic of Srpska and the municipalities of Srbac and Nowogrodziec, the Embassy of the Polish Republic in Sarajevo, representatives of local communities - Serbs and the Polish minority from Ćelinovac. Polskie miejsca pamięci w północnej BośniArtykuł prezentuje przemiany, które od czasu zakończenia wojny 1991–1995 roku dokonują się w granicach Bośni i Hercegowiny. Ich głównym celem jest wyzwalanie i emancypacja pamięci zapomnianych mniejszości narodowych. Procesy te dotyczą również polskiej mniejszości narodowej, która na terytorium Bośni i Hercegowiny pojawiła się pod koniec XIX i na początku XX wieku wraz z przejęciem administracji przez Austro-Węgry oraz ogłoszeniem programowej kolonizacji. Najsilniej ujawniają się w rekonstruowaniu polskich miejsc pamięci: polskiej kapliczki w Ćelinovacu, polskiego kościoła w Cerovljanach, cmentarzy polskich w Devetinie i Nowym Martyńcu oraz partyzanckiego jugosłowiańsko-polskiego w Srbacu. Co ciekawe, „czas pamięci“, który nastał, odcisnął swe piętno na działalności wszystkich aktorów społecznych: władz Republiki Serbskiej oraz gminnych, w tym wypadku gmin Srbac oraz Nowogrodziec, Ambasady Rzeczypospolitej w Sarajewie, przedstawicieli społeczności lokalnych – Serbów oraz polskiej mniejszości narodowej z Ćelinovaca.
3
Publication available in full text mode
Content available

Polskie miejsca pamięci w północnej Bośni

100%
Wichniewicz P. A.
Adeptus
|
2014
|
issue 4
35-51
EN
This article presents the transformation in Bosnia and Herzegovina which began after the war during the years 1991-1995. The most important objective was the liberation and emancipation of the forgotten memory of minorities. These processes are also expressed in relation to the Polish minority which came into existence in the territories of Bosnia and Herzegovina in the late nineteenth and early twentieth century with the government takeover by Austria-Hungary and the announcement of the program of colonization. The changes described were significantly apparent in the reconstruction of Polish realms of memory: Polish shrines in Celinovac, Polish church in Cerovljani, Polish cemeteries: in Devetina and Novi Martinac and also in the Yugoslav-Polish partisan cemetery in Srbac. Of interest, the ‘time of memory’ which took place involved all social actors: the government of the Republic of Srpska and the municipalities of Srbac and Nowogrodziec, the Embassy of the Polish Republic in Sarajevo, representatives of local communities - Serbs and the Polish minority from Ćelinovac.
PL
Artykuł prezentuje przemiany, które od czasu zakończenia wojny 1991–1995 roku dokonują się w granicach Bośni i Hercegowiny. Ich głównym celem jest wyzwalanie i emancypacja pamięci zapomnianych mniejszości narodowych. Procesy te dotyczą również polskiej mniejszości narodowej, która na terytorium Bośni i Hercegowiny pojawiła się pod koniec XIX i na początku XX wieku wraz z przejęciem administracji przez Austro-Węgry oraz ogłoszeniem programowej kolonizacji. Najsilniej ujawniają się w rekonstruowaniu polskich miejsc pamięci: polskiej kapliczki w Ćelinovacu, polskiego kościoła w Cerovljanach, cmentarzy polskich w Devetinie i Nowym Martyńcu oraz partyzanckiego jugosłowiańsko-polskiego w Srbacu. Co ciekawe, „czas pamięci“, który nastał, odcisnął swe piętno na działalności wszystkich aktorów społecznych: władz Republiki Serbskiej oraz gminnych, w tym wypadku gmin Srbac oraz Nowogrodziec, Ambasady Rzeczypospolitej w Sarajewie, przedstawicieli społeczności lokalnych – Serbów oraz polskiej mniejszości narodowej z Ćelinovaca.
4
Publication available in full text mode
Content available

Education in Polish and a Level of Higher Education of Polish Minority in Lithuania

88%
Wołkonowski J.
Kultura i Edukacja
|
2017
|
issue 4(118)
106-121
EN
For centuries there has been Polish-language education in Lithuania which results from the centuries-long presence and tradition of the Polish national minority in this country. Polish education in Lithuania has its successes, but also problems that arise from the political and cultural specificity of the issue. On the one hand, it should be noted that in no other country (except Poland) there are as many state-run schools with Polish language of instruction as in Lithuania, on the other – it must be said that currently Polish-language education in Lithuania has become the source of many tensions in Poland and Lithuania inter-state relations. Polish education in Lithuania was a problem for the communist authorities of Soviet Lithuania, and now – for the authorities of independent Lithuania, which undertake both assimilation and integration activities concerning several thousand students and teachers of these schools. The first part of the article presents the situation of Polish-language education in the period of Soviet Lithuania between 1945 and 1990, marking the desperate struggle of parents and teachers to maintain the Polish language of teaching in these schools. The second chapter analyses the issue during the years of independent Lithuania – between 1990 and 2017, emphasizing the revival of Polish education in 1990–2000 and the persistent pursuit of the Polish minority society in Lithuania of ensuring education in Polish and maintain the existing state. The third chapter examines the indicator of higher education of the Polish minority in Lithuania against a national background, signifying that it was twice lower than the national average throughout the whole period. Moreover, it presents the funding of universities by ‘student basket’ model and proportion of school graduates with Polish language of instruction in this model and assesses the prospect of solving the problem.
5
Publication available in full text mode
Content available

Propagatorzy kultury polskiej w Wilnie i ich rola w krzewieniu polskości w niepodległej Litwie

63%
Stukus-Haník K.
UR Journal of Humanities and Social Sciences
|
2023
|
vol. 26
|
issue 1
136-152
EN
The regaining of independence by Lithuania brought the Polish national minority a significant improvement in terms of the possibility of developing their own culture. This was particularly influenced by the opening of borders, which allowed closer contacts with Poland and Poles scattered around the world. This contributed to the creation of new Polish organizations, and above all to the construction of the Polish Cultural Centre in Vilnius, which became a place of cultural meetings. These activities were favourable for maintaining and developing national awareness, preserving and passing on identity to future generations. A special role in this process was played by people who, with their hard work and actions, put a lot of effort into promoting their native language and culture. Thanks to their efforts, Polish culture in Lithuania survived and stood out from other national minorities in these areas. Everyone who met these extraordinary people on their way tried to follow them and take care of the beautiful Polish culture and, just like them, pass it on to their surroundings. It should be noted that there are factors that unite people who identify with one nation and culture. Certainly, for Poles living in the Republic of Lithuania such factors included language, religion, literature, national songs and dances. Therefore, the activity of Polish song and dance ensembles, amateur theatres, various associations and cultural institutions, which particularly cultivated Polish culture, and by passing it on to the next generations, protected them from denationalisation.
PL
Odzyskanie przez Litwę niepodległości przyniosło polskiej mniejszości narodowej znaczną poprawę w zakresie możliwości rozwoju własnej kultury. Szczególny wpływ na to miało otwarcie granic, które pozwoliło na zacieśnienie kontaktów z Polską oraz Polakami rozsianymi po całym świecie. Przyczyniło się m.in. do powstawania nowych polskich organizacji, a przede wszystkim do budowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie, który stał się miejscem spotkań kulturalnych. Działania te sprzyjały podtrzymywaniu i rozwojowi świadomości narodowej, zachowaniu własnej tożsamości oraz przekazywaniu jej następnym pokoleniom. Szczególną rolę w tym procesie odegrali ludzie, którzy poprzez swoją ciężką pracę i podejmowane aktywności wkładali wiele trudu w krzewienie ojczystego słowa i kultury. Dzięki ich wysiłkom kultura polska na Litwie przetrwała i wyróżniła się wśród innych rozwijających się kulturalnie na tych terenach mniejszości narodowych. Każdy, kto spotkał na swej drodze tych niezwykłych ludzi, starał się za ich przykładem pielęgnować piękną polską kulturę i tak jak oni przekazywać ją swojemu otoczeniu. Warto zauważyć, że istnieją czynniki łączące ze sobą ludzi, którzy utożsamiają się z jednym narodem i kulturą. Z pewnością dla Polaków zamieszkujących Republikę Litewską takimi ogniwami były m.in. język, religia, literatura, pieśni i tańce narodowe. Należy zatem przybliżać działalność polskich zespołów pieśni i tańca, teatrów amatorskich, różnorodnych stowarzyszeń i instytucji kulturalnych, które w szczególny sposób dbały o pielęgnowanie polskiej kultury, a poprzez przekazywanie jej kolejnym pokoleniom chroniły środowiska polskie przed wynarodowieniem.
6
Publication available in full text mode
Content available

Polityka państwowa Ukrainy wobec zapewniania praw polskiej mniejszości narodowej

51%
Krasiwski O., Pidberezhnyk N.
Studia Europaea Gnesnensia
|
2022
|
issue 24
49-64
EN
This paper analyses legal guarantees and exercise of rights and freedoms to which the Polish national minority in Ukraine is entitled. In particular, the authors characterize Ukrainian legislation, Ukrainian-Polish bilateral agreements and international treaties which, having been ratified by Ukraine, constitute a commitment to ensuring ethnocultural rights of national minorities, including Poles. All those instruments corroborate that the state policy of protecting national minorities in Ukraine complies with international standards. Further analyses are concerned with the activities of Polish cultural and educational centers and organizations, secondary schools with Polish language of instruction and changes in the functioning of the latter under Ukrainian legislation, demonstrating that one of the priorities of the Ukrainian state policy towards the Polish minority is to protect its national and cultural rights and freedoms.
7
Publication available in full text mode
Content available

Польское национальное меньшинство в Беларуси периода БССР как фактор госудаственной безопасности СССР (1945-1985 гг.)

45%
Kruczkowski T.
De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
|
2021
|
issue 2(7)
175-210
EN
The Polish national minority in the USSR, including the BSSR, was viewed from the aspect of state security as an unreliable, subversive element. In this regard, it had to be Sovietized and Russified. In the conditions of the BSSR, there was also a specificity of the solution of the Polish question: first, the Poles were subjected to Sovietization and Byelorussification, and then to Russification. It was not possible to fully implement the plan for Sovietization and depolonization of the region and thus turn the Polish national minority into a Soviet society of power. The cultural and national specificity of the Poles of the BSSR and especially in the Grodno region has been preserved. However, the Soviet legacy in relation to the Polish national minority in independent Belarus has survived, including in the post-Soviet imperial complex “Great Belarus”, a character-istic complex of “small empires” for most of the former Soviet republics.
RU
Польское национальное меньшинство в СССР, в том числе и в БССР, рассматривалось в аспекте государственной безопасности как ненадежный, подрывной элемент. В связи с этим оно должно было быть советизировано и русифицировано. В условиях БССР была и своя специфика решения польского вопроса: сначала поляки подвергались советизации и белорусизации, а затем и русификации. Реализовать полностью план по советизации и деполонизации края и таким образом превратить польское национальное меньшинство в советское общество власти не удалось. Культурно-национальная специфика поляков БССР и особенно в Гродненской области сохранилась. Однако советское наследие в отношении польского национального меньшинства в независимой Беларуси сохранилось, в том числе в постсоветском имперском комплексе «Великой Беларуси», характерным комплексом «малых империй» для большинства бывших советских республик.
8
Publication available in full text mode
Content available

Poetic landscapes of Wilhelm Przeczek

38%
Martinek L.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2020
|
vol. 59
|
issue 4
147-157
PL
Autor poświęca uwagę pisarzowi polskiemu z czeskiego Śląska cieszyńskiego, rodakowi z przemysłowej Karwiny, który później zamieszkał na Podbeskidziu w Bystrzycy nad Olzą. Zajmuje się więc poetyckimi krajobrazami w twórczości jednego z najwybitniejszych poetów zaolziańskich nie tylko przemysłowych i górskich, ale również z podróży autora po Czechach i za granicą.
EN
Wilhelm Przeczek is a Polish writer who has lived in Karviná, the Czech Republic, since he was born in 1936. He is a member of a Polish minority and he has aimed his literary output at its members and at readers in Poland. Translations into the Czech language are aimed at readers in the Czech Republic. Having made a protest against the intervention of the Warsaw Pact armies into Czechoslovakia in August 1968, W. Przeczek was not allowed to publish and he was dismissed – he had worked as an editor of a Polish paper “Głos Ludu”. In 1970–1977 he worked as an actor, stage director, and dramatic advisor of a puppet show theatre Bajka in Český Těšín, the Czech Republic. In his article, the author deals with poems by W. Przeczek’s on the subject of journeys about Europe. The starting point is local, but a global result.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.