Search results

1

Fetysz „obiektywności”. „Nasza klasa” Tadeusza Słobodzianka

100%

Żukowski T.

Studia Litteraria et Historica

|

2015

|

issue 3–4

EN

"Objectivity fetish." Our Class by Tadeusz SłobodzianekOur Class was received in Poland with enthusiasm. The author was praised for his courage and his voice was considered a balanced part of the Jedwabne pogrom discussion, taking place in Poland since 2000. Why this enthusiasm now, when the publication of the Neighbours was received without it? What changes to narration about Jedwabne provided by Słobodzianek were so successful? The article described the drama’s reception which turns out to be selective. It also refers to the play’s text, bringing out two orders of presenting and explaining the events. Firstly, Our Class creates a picture of interpersonal relations where social mechanisms of discrimination are erased. This thread is picked up and developed by the Polish reviewers. The Slaughter on Jews becomes an outcome of a conflict between two equal groups with similar possibilities of action and agency and therefore not linked to domination of the majority over the minority. Hence, the symmetry of harm and as a consequence, the question of guilt and the alleged tragedy of the characters becomes unsolvable. That is supported by psychological explanations of motives and behaviours, modelled on family relations. The viewpoint of the event’s participants, that is a discrimination symptom itself, is being treated as an objectifying description. Seen up close and psychologized fates of the characters veil the background of the dominating group’s violence. This violence can be explained only in sociological terms.However Słobodzianek refers also to descriptions on a social level. In that manner he constructs the scene of Rachelka’s wedding and the handling of her salvation after the war relating it to extraordinarily described phenomena of the Righteous Among the Nations’ social functioning. He notices and describes subordination rituals organised for the Survivors and the Survivor’s mimicry. Those threads were completely ignored by the reviewers, however. They were also unable to break through the narration structures of the first type, which are more recognisable.Fetysz „obiektywności”. Nasza klasa Tadeusza SłobodziankaNasza klasa przyjęta została w Polsce z entuzjazmem. Autora chwalono za odwagę, a jego głos uznano za wyważony i rozsądny w toczącej się od 2000 roku debacie nad zbrodnią w Jedwabnem. Skąd ten entuzjazm, którego brakowało przecież po publikacji Sąsiadów? Jakie zmiany wprowadzone przez Słobodzianka do narracji o Jedwabnem zapewniły mu sukces?Artykuł opisuje recepcję dramatu, która okazuje się wybiórcza. Sięga także do tekstu sztuki, wydobywając dwa porządki prezentowania i objaśniania zdarzeń. W pierwszej warstwie Nasza klasa tworzy obraz stosunków międzyludzkich, w którym znikają społeczne mechanizmy dyskryminacji. Wątek ten podchwytują i rozwijają polscy recenzenci. Wymordowanie Żydów okazuje się następstwem konfliktu równorzędnych grup z podobnymi możliwościami działania i sprawstwa, a więc nieuwikłanych w stosunki dominacji większości nad mniejszością. Stąd wynika symetria krzywd, a w konsekwencji nierozstrzygalność pytania o winę i domniemany tragizm aktorów zdarzeń. Do tego dochodzi psychologiczne wyjaśnianie zachowań i motywacji wzorowane na relacjach rodzinnych. Punkt widzenia uczestników wydarzeń (będący symptomem dyskryminacji) zostaje potraktowany jako obiektywizujący opis. Widziane z bliska i psychologizowane perypetie bohaterów zasłaniają tło, jakim jest przemoc grupy dominującej. A tę można wyjaśnić jedynie w kategoriach socjologicznych.Słobodzianek sięga jednak także po opis na poziomie społecznym. Tak konstruuje scenę ślubu Rachelki, rozgrywanie sprawy jej ocalenia po wojnie – niezwykle opisany fenomen społecznego funkcjonowania motywu Sprawiedliwych – dostrzega i opisuje rytuały podporządkowania organizowane dla ocalałych oraz to, jak grają narzucone im role. Wątki te zostają jednak całkowicie pominięte przez krytykę. Nie są także w stanie przebić się przez lepiej rozpoznawalne społecznie struktury narracyjne pierwszego typu.

2

Wartości kapitalistyczne w polskim dyskursie publicznym

75%

Szczepankowska I.

Stylistyka

|

2018

|

vol. 27

5-21

EN

After 1989, capitalism – as an ideology (a political system) and a set of practices concentrated in the economic sphere – has strongly shaped interpersonal relationships, linguistic acts and the social picture of the world, including its fundamental values, of Poles in general. The author of this paper makes a preliminary investigation into axio-linguistic aspects in a broader context of the issue related to the reception of the capitalist discourse in the Polish cultural and linguistic space. The connection of this ideological system with values should be considered in regard to three dimensions: 1) in the domain of crucial ideas, such as: liberty, property, individualism, on which capitalism is founded; 2) in the field of positive or negative evaluation dependent on opposite perspectives of discourse participants and related to the different constituents of the formation system, i.e. employed / unemployed, flexible contract/ junk contract, tax/ tribute; 3) in relation to the values encompassed by the Polish tradition, such as: community, justice, equality, solidarity, which can serve as reference points for the anti-capitalist (critical) discourse.

3

Miłość do Europy: między polityką, dyskursem publicznym i życiem codziennym

51%

Horolets A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2010

|

vol. 22

105-120

PL

Przedmiotem tego eseju jest użycie metafory „miłości do Europy” w polskim dyskursie publicznym ostatnich dwóch dekad. Staram się odpowiedzieć na pytania, jakie funkcje ta metafora pełni, jakie nadaje rozumienia pojęciu Europa, jakie przypada jej miejsce w kontekście historycznym i politycznym. Aby ukazać wielość konkretyzacji „miłości do Europy”, przeprowadzam analizę semiotyczną, zwracając uwagę na opozycje „męskie/żeńskie”, „bogate/biedne”, „rozwinięte/zacofane”, „centralne/peryferyjne”. Esej ma na celu prezentację wybranych kulturowych rozumień pojęć „Europa” i „europejskość” w polskim dyskursie publicznym.

EN

The meanings and functions of the “love of Europe” metaphor in Polish public discourse of the last two decades is the central subject of this essay. They are discerned by placing this metaphor in political and historical context. The author uses semiotic analysis especially the oppositions “male/female”, “rich/poor”, “developed/backward” and “central/peripheral” in order to expose the multiple levels of the “love of Europe” figure. The essay aims at demonstrating the selected cultural meanings of the notions “Europe” and “Europeanness” in Polish public discourse.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Studia Litteraria et Historica

1 Stylistyka

1 Horolets A.

1 Szczepankowska I.

1 Żukowski T.

1 2018

1 2015

1 2010

Fetysz „obiektywności”. „Nasza klasa” Tadeusza Słobodzianka

Wartości kapitalistyczne w polskim dyskursie publicznym

Miłość do Europy: między polityką, dyskursem publicznym i życiem codziennym