Search results

1

Экспонаты Музея «Пруссия» в Каталоге копий Центрального Римско-Германского музея (Майнц)

100%

Кулаков В. И.

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

|

2019

|

issue 60

7-17

EN

The catalogue of copies from the Roman-German Central Museum (Mainz) poses an opportunity to present to the modern researcher the volume of Prussian archaeological material available on the second floor dedicated to the 19th century. By collecting what is considered the most representative exhibits, the museum authorities put on display items copied in Mainz and stored in Prussia-Museum (Königsberg). They were created by masters from Aesti and Prussia. The only imports among the small array of findings published in the catalogue include a helmet from the Dollkeim-Kovrovo burial ground (its local origin has not been excluded) and a lock and key from the Löbertshof cemetery / Tyulenino.

2

Mein lieber Wilhelm Kögler. O zapomnianym pruskim archeologu

89%

Juga-Szymańska A.

Wiadomości Archeologiczne

|

2013

|

vol. LXIV

|

issue 64

153-159

EN

The article presents the figure of Wilhelm Kögler – a little known Prussian archaeologist. The earliest reference to the activities of Kögler comes from 1904. In his monograph of the cemetery at Mojtyny (Moythienen), Emil Hollack, author of research, thanks Kögler for his cooperation of many years (E. Hollack, F. Peiser 1904, p. 3). A year later, in 1905, Kögler, former forestry worker, presumably without much formal education, was employed by the Prussia-Museum. His work involved helping to sort the collections and assisting “the gentlemen who run the excavations” (General-Versammlung 1919, p. 507). From that time on Kögler is mentioned in the journal Prussia as a participant of excavations (F. Peiser 1916, p. 1; 1919a, p. 295; 1919b, p. 354–355). Many more details are provided by the archival documentation from excavations made by the Prussia-Museum, held at present by the Museum für Vor- und Frühgeschichte in Berlin. It follows from these papers that Kögler participated in most excavations run during the first decades of the 20th century in Masuria, working with Emil Hollack, Felix Peiser and Max Ebert. Kögler appears, in the background, in a number of photographs of the investigated sites (Fig. 1–3). On occasion, he made visits, on his own, to newly identified sites or carried out preliminary studies. This suggests he had the knowledge necessary to date the discovered materials and establish their culture attribution. Among sites in the investigation of which Kögler was a participant we need to name Spychówko (Kl. Puppen), Koczek (Koczek), Onufryjewo (Onufrigowen), Miętkie (Mingfen), Mojtyny (Moythienen), Suśnik (Susznik), Gęsiki (Meistersfelde), Braniewo-Podgórze (Braunsberg-Huntenberg), Marcinkowo (Mertinsdorf) and Dłużec (Langendorf). But we have reason to believe that this list is far from complete. In the written documentation there is no mention whatsoever that Kögler was involved in the fieldwork at Gąsior (Jaskowska-See/Gonschor) but he definitely appears in photographs taken during the investigation made of this cemetery. The references to Kögler’s activities continue until 1926, after which they are no more. Analysis of reports from the fieldwork at Gąsior and Onufryjewo in which Kögler took part leads to the conclusion that documentation was made at lightning speed – a few dozen features were explored every day (Table I), plotted against the grid square, their depth below the ground level recorded and their general description given, at times, complete with a drawing of the cinerary urn. There is no doubt that F. Peiser who ran the investigation would not have been able to cope with such a task while he was also keeping his eye on the diggers. Apparently, his assistant who was responsible for the excavation even on the days when Peiser was not in the field was none other than Wilhelm Kögler. He must have been indispensable to Peiser as assistance for, in 1915 when WW I was in progress, the drafted Kögler was given leave from the army to carry out an excavation at Piastowo (Pajki) with Peiser. Another relevant conclusion is that fieldwork continued not only on the days when the site documentation was kept and this has obvious consequences for the reliability of its results. Thus, we may say that the excavation activities of Kögler, who mostly remains in the background, definitely contributed to the progress of Prussian archaeology. Through the neglect of “the gentlemen who run the excavations” he was forgotten for more than a hundred years. But he deserves praise, nevertheless.

3

Unique sanguisuga-type brooch from former Prussia-Museum

89%

Kaczyński B. Z., Grzędzielska A.

Wiadomości Archeologiczne

|

2022

|

vol. LXXIII

|

issue 73

245-252

PL

W działającym w Królewcu do 1945 roku Prussia-Museum znajdował się niewielki, zagadkowy zbiór zabytków, który tworzyły dwie brązowe szpile, biało-niebieski paciorek szklany, nieokreślona moneta srebrna, niewielkie naczynie gliniane, a także dwie unikatowe zapinki pijawkowate z glinianym rdzeniem, kabłąkami prawdopodobnie zdobionymi wstawkami z koralu, zakończone długą nóżką z kulką (Ryc. 1). Zabytki te stanowiły spuściznę pastora Sylwestra Józefata Suszczyńskiego (1827–1885), po jego śmierci przekazaną Prussia-Museum m.in. za sprawą pastora Friedricha Juliusa Leopolda Skierlo z Pisza (dawn. Johannisburg), który był członkiem Towarzystwa Starożytniczego „Prussia”. Suszczyński, przez większość życia katolicki ksiądz pracujący w kilku parafiach w Wielkopolski (1852–1875), w 1875 roku zawarł w Szwajcarii związek małżeński w obrządku starokatolickim, a w 1881 roku ponownie zmienił wiarę – na ewangelicką – i osiadł na Mazurach, gdzie od 1883 roku w dzisiejszym Rożyńsku Wielkim koło Ełku (dawn. Groß Rosinsko, Kr. Johannisburg) był pastorem; najprawdopodobniej nigdy nie miał nic wspólnego z archeologią. Dwa fragmenty jednej z nich przetrwały zniszczenia wojenne i obecnie znajdują się w Museum für Vor- und Frühgeschichte w Berlinie (Ryc. 2). Dzięki nim i rysunkowi archiwalnemu można stwierdzić, że fibule z kolekcji Suszczyńskiego odpowiadają wariantowi A typu sanguisuga według Patrizii von Eles Masi. Wygląd zapinek sugeruje, że prawdopodobnie wykonano je w warsztacie funkcjonującym na obszarze kultury Golasecca, zajmującej tereny dzisiejszej północnej Italii, na co wskazuje także analiza rozprzestrzenienia analogicznych egzemplarzy (Ryc. 4). Na tym terenie podobne zapinki uznawane są za jedne z najokazalszych elementów stroju kobiecego. Formy zbliżone typologicznie do omawianego tu egzemplarza są charakterystyczne dla fazy Golasecca IIb według Raffaele Carlo De Marinisa, odpowiadającej schyłkowe-mu stadium fazy HaD2 oraz wczesnemu i środkowemu stadium fazy HaD3. W tradycyjnej chronologii bezwzględnej faza Golasecca II datowana jest na lata 525–480 p.n.e., zaś według korelowanej datami węglowymi chronologii halsztackiej na lata 585–540 rokiem p.n.e. Nie wiadomo, w jaki sposób owe „egzotyczne” zapinki pijawkowate trafiły do rąk Suszczyńskiego. Najbardziej prawdopodobne wydaje się, że obie zapinki pochodzą z Wielkopolski, gdzie ówczesny ksiądz Suszczyński spędził większość swojego życia. Z tego rejonu znane są zresztą importy halsztackie i północnoitalskie. Oczywiście, mógł też wejść w ich posiadanie w czasie pobytu w Prusach, wówczas jednak zmagał się z problemami finansowymi i raczej mógł pozbywać się zbiorów, a nie je powiększać. Najstarsze znane obecnie importy śród-ziemnomorskie z tego obszaru datowane są zresztą dopiero na okres LTB. Możliwe jest wreszcie, że zakupił te zapinki podczas pobytu w Szwajcarii, co jednak uznajemy za raczej nieprawdopodobne. Ostatecznie przyjąć musimy, że rzeczywistego pochodzenia obu fibul typu sanguisuga (i pozostałych zabytków z kolekcji Suszczyńskiego) najpewniej nie poznamy już nigdy.

EN

The paper presents a North Italian bronze sanguisuga-type brooch, with a long foot and coral insets, dated to the Golasecca IIB phase. The brooch belonged to the collection of Pastor Sylwester Suszczyński, of the former Groß Rosinsko in Masuria. After his death in 1885, it ended up in the collection of the Prussia-Museum in Königsberg, and its fragments are now in the collection of the Museum für Vor- und Frühgeschichte in Berlin. It seems quite likely that this brooch (and a second identical one, now lost) came from Greater Poland, where Suszczyński, then a Catholic priest, worked between 1852 and 1875. It would therefore be one of the extremely rare North Italian imports in Central Europe from the younger stage of the HaD2 phase and the older and middle stage of the HaD3 phase.

Refine search results

2 Wiadomości Archeologiczne

1 Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

1 Grzędzielska A.

1 Juga-Szymańska A.

1 Kaczyński B. Z.

1 Кулаков В. И.

1 2022

1 2019

1 2013

Экспонаты Музея «Пруссия» в Каталоге копий Центрального Римско-Германского музея (Майнц)

Mein lieber Wilhelm Kögler. O zapomnianym pruskim archeologu

Unique sanguisuga-type brooch from former Prussia-Museum