Search results

1

Anonimowe międzywojenne repetytorium do nauki prawa rzymskiego

100%

Glück M.

Z Dziejów Prawa

|

2022

|

vol. 15

49-60

DE

In der Zwischenkriegszeit (1918-1939) ließ sich eine intensive Entwicklung der polnischen Universitäten beobachten, die mit der Wiedererlangung der Unabhängigkeit Polens ihre Blütezeit erlebten. Leider verfügten die Jurastudenten der Universität Warschau zunächst über kein geeignetes Lehrbuch für das römische Recht. Deshalb spielten die in den 1920er Jahren erschienenen Skripten und Repetitorien eine wichtige Rolle im Unterricht. Besondere Aufmerksamkeit gilt einem anonymen Repetitorium für das römische Recht, das 1924 und 1925 in Warschau herausgegeben wurde und ausschließlich mit den Initialen J.L. unterzeichnet ist. Die Identität des Autors konnte nie festgestellt werden und einige Zeit lang war das anonyme Repetitorium die einzige Lernhilfe für die Warschauer Jurastudenten. Zweifellos konnten Repetitorien zweckmäßige Lehrbücher nicht ersetzen. Im Hinblick darauf, dass man jahrelang ohne entsprechendes Lehrwerk auskommen musste, stellt sich allerdings die Frage nach der tatsächlichen Rolle der Repetitorien als Lehrmaterialien in der Zwischenkriegszeit.

EN

The interwar period (1918-1939) was an intensive stage in the development of Polish universities. The resumption of the operation of Polish universities began with Poland’s regaining of political independence. Unfortunately, law students at the University of Warsaw initially had no proper Roman law textbook. For this reason, the lecture scripts (Pl. skrypt) and revision textbooks (Pl. repetytorium) that were being created as early as the 1920s played an important role in the process of teaching Roman law. Particularly noteworthy is an anonymous Roman law revision textbook published in Warsaw in 1924 and 1925, signed only with the initials J.L. The identity of its author has never been established, and for some time this was the only textbook available for law students in Warsaw. Admittedly, revision textbooks were a poor substitute for proper textbooks; however, due to prolonged lack of a Roman law textbook, the question arises as to their actual role in the interwar period.

PL

Okres międzywojenny (1918-1939) stanowił intensywny etap dla rozwoju polskich Uniwersytetów, a ich odrodzenie rozpoczęło się wraz z odzyskaniem niepodległości przez Polskę. Niestety studenci prawa na Uniwersytecie Warszawskim początkowo nie mieli do dyspozycji podręcznika z prawa rzymskiego. Dlatego powstające już w latach dwudziestych opracowania w formie skryptów i repetytoriów odegrały ważna rolę w procesie nauki prawa rzymskiego. Szczególną uwagę przykuwa anonimowe repetytorium z prawa rzymskiego wydane w Warszawie, w latach 1924 i 1925 podpisane zaledwie inicjałami J.L. Tożsamość autora nigdy nie została ustalona, a anonimowe opracowanie przez pewien okres stanowiło jedyne repetytorium z prawa rzymskiego przeznaczone dla warszawskich studentów prawa. Niewątpliwie repetytoria nie mogły stanowić substytutu podręcznika. Jednak ze względu na jego wieloletni brak, nasuwa się refleksja co do ich faktycznej roli jako materiałów dydaktycznych w okresie międzywojnia.

2

Diritto cinese e cultura giuridica europea: "Nuove" prospettive per un diritto del business?

88%

Colorio A.

Studia Warmińskie

|

2013

|

issue 50

185-204

PL

W ostatnich latach prawo rzymskie przeżywa ogromny renesans w Chinach, w perspektywie, na pierwszy rzut oka paradoksalnej, możliwości dostosowania antycznego systemu prawnego do prawa współczesnego w obliczu wyzwań stawianych przez rozwój ekonomiczny. Również w redakcji ustawy o prawach rzeczowych z 2007 r., mającej prawdopodobnie większe znaczenie na obszarze prawa prywatnego, wpływ prawa rzymskie jest bardzo duży; np. m.in. zaczerpnięcie zasady numerus clausus praw rzeczowych, możliwość ustanowienia kilku zastawów hipotecznych i przepis o zaspokajaniu wierzycieli w kolejności zgodnej z chronologią rejestracji hipotek (prior tempore, potior iure). Zakładając, że obszar kulturowy, w którym rozwijało się prawo rzymskie, poddany był, przynajmniej w części, wpływom prawa greckiego i że, w gruncie rzeczy, pewne podstawy rzymskich zasad, jakkolwiek zinstytucjonalizowane w tym kontekście prawnym miały swoje początki w unormowaniach w swej istocie obowiązujących już w świecie greckim, w prezentowanym artykule przeważa pogląd, że w optyce zorientowanej na zysk ekonomiczny, grecka kultura prawna, równolegle z tą rzymską, może zainspirować współczesne Chiny do interpretacji i do analizy tworzonego w nich prawa, również de iure condendo.

EN

In the last years Roman Law has been experimenting with a new era of rediscovery in China. The (only apparently paradoxical) idea is that an ancient legal system might be used as a tool able to make a modern legal system adequate to face the most complex challenges of the economic development. The drafting itself of the (probably) most important law enacted in China in the field of private law in recent years, the Real Rights Law of 2007, shows a deep imprint of Roman Law: such an approach is exemplified, among others, by the adoption of the principle of the closed number (numerus clausus) of real rights, the possibility of multiple hypothecation and the specific modalities provided for the satisfaction of creditors depending on their order of registration (prior tempore, potior iure). Based on the premise that the cultural milieu in which Roman Law developed was at least partially influenced by Greek Law, and that, after all, specific fundamental principles of Roman Law, although institutionalized in such juridical context, find their origin in rules which had already existed in the Greek world, this paper supports the idea that, under a business perspective, Greek legal culture, besides the Roman one, may offer to China some interpretational and analytic cues, even de iure condendo, of great modernity.

DE

In den letzten Jahren hat das Römische Recht eine neue Wiedergeburt in China erlebt. Grund dafür ist der - nur vordergründig paradoxe - Versuch, ein antikes Rechtssystem anzuwenden, um das moderne Recht für die komplexesten Herausforderungen der wirtschaftlichen Entwicklung tauglich zu machen. Auch bei der Abfassung der im Bereich des Privatrechts wahrscheinlich wichtigsten Rechtsnorm Chinas, des Gesetzes über das Sachenrecht aus dem Jahr 2007, ist die Prägung durch das Römische Recht klar erkennbar: man sieht dies zum Beispiel an der Einführung einer beschränkten Zahl dinglicher Rechte (Numerus-clausus-Prinzip), an der Möglichkeit einer Mehrfachhypothek, sowie an der Einführung des Prioritätsprinzips bei der Befriedigung der Gläubiger auf Basis der Rangordnung ihrer Registrierungen (prior tempore, potior iure). Vorausgeschickt, dass das kulturelle Umfeld, auf welchem sich das Römische Recht entwickelte, zumindest teilweise vom Griechischen Recht beeinflusst wurde, und dass im Grunde einige wesentliche Prinzipien des Römischen Rechts, obwohl erst in diesem Kontext institutionalisiert, ihren Ursprung aus bereits in der griechischen Welt gültigen Regeln ziehen, wird in diesem Artikel die Auffassung vertreten, dass – unter einem businessorientierten Gesichtspunkt – die griechische und römische Rechtskultur für China modernste interpretative und analytische Ansätze – auch de iure condendo – liefern kann.

3

The Meaning of Monstra in the Roman Law Tradition

88%

Martínez A. V.

Z Dziejów Prawa

|

2022

|

vol. 15

11-25

DE

Der Ausgangspunkt für das Verständnis des Begriffs monstra im römischen Recht ist eine etymologische Analyse von Begriffen wie prodigia, promonstra. Die Entwicklung des letztgenannten Begriffs führte zum Verschwinden der Vorsilbe prod-, die die Erwartung bezeichnete. Monstra wurden so zur Verwirklichung eines Wunders, d. h. eines von den Göttern vorhergesagten Ereignisses, das auch eine Warnung und die Notwendigkeit darstellte, eine Monstrosität rituell zu opfern, um die pax deorum wiederherzustellen. Im römischen Recht hingegen bezeichnete der Begriff monstra jedes Wesen oder Verhalten, das gegen das Naturrecht und damit gegen das Zivilrecht verstieß. Dies erweiterte die Wahrnehmung des Begriffs, der ursprünglich sowohl eine präzisere religiöse als auch eine juristische Bedeutung hatte.

PL

Punktem wyjścia dla zrozumienia pojęcia monstra w prawie rzymskim jest analiza etymologiczna takich pojęć jak prodigia, promonstra. Ewolucja drugiego z tych pojęć doprowadziła do zaniku przedrostka prod-, oznaczającego oczekiwanie. Monstra stały się zatem urzeczywistnieniem cudu, czyli wydarzenia przepowiedzianego przez bogów, który stanowił również ostrzeżenie i konieczność rytualnego poświęcenie potworka w celu przywrócenia pax deorum. Z kolei w prawie rzymskim pojęcie monstra oznaczało każdą istotę lub zachowanie, które były sprzeczne z prawem natury, a w konsekwencji także z prawem cywilnym. Rozszerzono tym samym postrzeganie terminu, który pierwotnie miał bardziej precyzyjne znaczenie religijne oraz prawne.

EN

The starting point for understanding the concept of monstra in Roman law is an etymological analysis of concepts such as prodigia, promonstra. The evolution of the latter term led to the disappearance of the prefix prod-, meaning anticipation. Monstra thus became the realisation of a miracle, that is, an event foretold by the gods, which also represented a warning and the necessity to ritually sacrifice a monstrosity in order to restore the pax deorum. In Roman law, on the other hand, the term monstra meant any being or behaviour that was contrary to the law of nature and, consequently, to civil law. This broadened the perception of the term, which originally had a more precise religious as well as legal meaning.

4

Telum manu fugiens and Involuntary Homicide in Medieval Canon Law

88%

Jońca M.

Z Dziejów Prawa

|

2022

|

vol. 15

27-47

DE

Den mittelalterlichen Juristen gelang es, die ersten Versuche zu unternehmen, die es dann ermöglichten die Schuldgrade wie folgt zu ordnen: dolus – culpa – casus. Das römische Recht behandelte Fälle von unbeabsichtigten Straftaten in einer beschreibenden Weise. Im Falle des Totschlags wurde eine Waffe beschrieben, die jemandem aus der Hand gerutscht war und den Tod verursacht hatte. Eine Regelung dieser Art war bereits im Zwölftafelgesetz enthalten. Der Topos von einer Waffe, die die einem Menschen von selbst aus der Hand gleitet, wurde auch von frühchristlichen Schriftstellern verwendet. Von dort fand er seinen Weg in die mittelalterlichen Kompilationen des kanonischen Rechts.

PL

Średniowiecznym jurystom udało się podjąć pierwsze próby, które następnie umożliwiły uporządkowanie stopni winy w następujący sposób: dolus – culpa – casus. Prawo rzymskie traktowało przypadki przestępstw nieumyślnych w sposób opisowy. W przypadku nieumyślnego zabójstwa opisywano broń, która wyślizgnęła się komuś z ręki i spowodowała śmierć. Przepis tego rodzaju znajdował się już w Ustawie XII Tablic. Topos broni samoistnie wyślizgującej się z ręki był również używany przez pisarzy wczesnochrześcijańskich. Stamtąd trafił do średniowiecznych kompilacji prawa kanonicznego.

EN

Medieval jurists succeeded in making the first attempts, which then made it possible to rank the degrees of guilt as follows: dolus – culpa – casus. Roman law addressed cases of unintentional crimes in a descriptive manner. For the manslaughter situation, they used the description of a weapon that escaped someone’s hand on its own and caused a someone’s death. A regulation of this kind has already appeared in the Law of the XII Tables. The topos of a weapon that itself escapes from a man’s hand was also used by early Christian writers. From there it made its way into medieval compilations of canon law.

Refine search results

3 Z Dziejów Prawa

1 Studia Warmińskie

1 Colorio A.

1 Glück M.

1 Jońca M.

1 Martínez A. V.

3 2022

1 2013

Anonimowe międzywojenne repetytorium do nauki prawa rzymskiego

Diritto cinese e cultura giuridica europea: "Nuove" prospettive per un diritto del business?

The Meaning of Monstra in the Roman Law Tradition

Telum manu fugiens and Involuntary Homicide in Medieval Canon Law