Search results

1

Pojednanie między narodami warunkiem i owocem pokoju. Refleksje nad dokumentami Kościoła katolickiego Polski i Niemiec oraz Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej

100%

Mierzwiński B.

Sympozjum

|

2013

|

issue 1(24)

163-180

EN

The main intent of this article is a view of the Polish-German and Polish–Russian relations in the spirit of the Encyclic of John XXIII – Pacem in terris. A particular significance on this field posses the document of the Polish Catholic Church, the letter of the Polish bishops of November 18, 1965 addressed to their German episcopal brothers. Among those who had signed the document were: Cardinal Stephan Wyszyński and the bishop of Cracow – Karol Wojtyła, the future Pope John Paul II. While preparing celebration of one thousand anniversary of baptism of Poland and the Polish State, Polish bishops, in the name of the Polish people, decided to initiate a reconciliation process with Germans. There was in the letter a famous sentence: “we forgive and we ask for forgiveness”; this referred to all kind of injustice in the past, which took place among those two nations. Polish Communist State authorities used the letter, and in the particular the just mentioned sentence, as a pretext to sharply attack the Polish bishops. The letter itself, later on called a Message, nonetheless incomplete understanding from the side of the German bishops – had initiated a radical change in the Polish-German relations. The second analyzed in the article document is a Common Message to the Nations of Poland and Russia of August 17, 2012 of the Polish Catholic Church in Poland and the Russian Orthodox Church. The intent of the Message is a dialog and reconciliation. Nonetheless the document is formulated in quite general terms, the Pope Benedict XVI in his speech to the diplomatic corps January 7, 2013 called it: “a strong signal given by believers for the improvement of relations between the Russian and the Polish peoples”.

2

[Recenzja]: Lekkha Vil’evna Zhukova, Voennoe dukhovenstvo v Rossii v kontse XIX – nachale XX veka. Sbornik staiei, red. D.A. Andreeva, O.V. Belousovoi, Sankt-Peterburg 2020, ss. 366 (Trudy istoricheskogo fakul’teta MGU. Vyp. 112. Ser. II: Istoricheskie issledovaniia, 63), ISBN 978-5-00165-086-7

100%

Krokosz P.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 118

521-530

PL

.

3

„Gorzkie słowo prawdy”, czyli członkowie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej naocznymi świadkami narodzin państwa komunistycznego

100%

Pawełczyk-Dura K.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2012

|

vol. 9

|

issue 9

239-248

PL

W artykule przedstawiono stosunek członków Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej do rodzącego się państwa komunistycznego. Czasy, w których formowała się federacja sowiecka był jednocześnie okresem „odrodzenia” Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Te dwa nowopowstałe organizmy – świecki, ateistyczny i duchowy, religijny – w burzliwym roku 1917 stanęły w obliczu nowych zadań. Rewolucja dla bolszewików była początkiem nowej epoki – okresu władzy ludu, licznych przemian, odrzucenia „zgniłego kapitalizmu” i dekadencji związanej z systemem wolnorynkowym. Natomiast dla prawosławnych szczególnym wydarzeniem stał się Sobór Lokalny, upamiętniający zakończenie „epoki synodalnej”. Duchowni, uczestniczący w pracach soborowych, mimo własnej woli stali się świadkami początków państwa komunistycznego i jako tacy zabierali głos w szerokiej dyskusji na temat narodzin nowej władzy. Ich komentarze stanowią jasny obraz działań władzy ludowej u zarania państwowości sowieckiej. Obraz o tyle czytelny, że pozbawiony fałszywej propagandy „komunistycznego raju”. Jeszcze w roku 1917 i 1918 Cerkiew prawosławna mogła pozwolić sobie na „gorzkie słowo prawdy” o nowym reżimie i jego bohaterach. po pewnym czasie ów głos zostanie zagłuszony represjami i cenzurą. Tym cenniejsze wydają się być świadectwa tego okresu – autentyczne wspomnienia i relacje, ilustrujące narodziny państwa sowieckiego. Zostały one ukazane w niniejszym artykule.

4

Литургический самиздат XX века: языковые особенности и проблемы рецепции

86%

Кравецкий А.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2012

|

vol. Język naszej modlitwy- dawniej i dziś

|

issue 3

85-94

EN

In the XIX-XX centuries there was rather a strong tradition of liturgics texts existed as manuscripts. In the XX century, after the enforced cease of the Church book-printing, such a means of texts spread became the main one. The manuscript tradition is less codified so, after Moscow Patriarchy renewed its publishing activity, this not standardized manuscript norm influenced the books printed. This article is devoted to the problems of the influence provided by the manuscript norm on the Church Slavonic printed books of the XX century.

5

Rosyjska Cerkiew Prawosławna a imperialna polityka Kremla

72%

Woźniak S., Czeluskin A.

Przegląd Geopolityczny

|

2023

|

vol. 43

29-48

PL

Celem artykułu jest wyjaśnienie roli Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej (RCP) jako instytucji wspierającej działania Federacji Rosyjskiej w zakresie polityki międzynarodowej. W oparciu o fakty historyczne wyjaśniona została geneza powiązań rosyjskiego prawosławia z władzami na Kremlu, gdzie istnieje tradycja wykorzystywania religii jako instrumentu oddziaływania ideologicznego (soft power). Najwięcej miejsca poświęcono ukazaniu związków kościoła z ideologią ruskiego miru, metodom służącym propagowaniu tej ideologii przez religię, a zwłaszcza uzasadniono główną tezę opracowania, zgodnie z którą Cerkiew Prawosławna stanowi element kremlowskiej soft power i instrument wojny informacyjnej. Ukazano metody prowadzenia tej wojny w państwach powstałych po rozpadzie ZSRR. Z tego też powodu działalność Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na Ukrainie, w Mołdawii i innych krajach zamieszkanych przez rosyjskie (prawosławne) mniejszości, może prowadzić do destabilizacji i stanowi zagrożenie dla suwerenności i integralności terytorialnej państw. Cerkiew jest jednym z najważniejszych ośrodków usprawiedliwiających rosyjską inwazję na Ukrainę i narzędziem propagowania kremlowskiej narracji wśród wiernych poza granicami Rosji.

EN

The purpose of this article is to clarify the role of the Russian Orthodox Church as an institution supporting the Russian Federation's international policy activities. Based on historical facts, the origins of the ties between the Russian Orthodox Church and the Kremlin authorities are explained, where there is a tradition of using religion as an instrument of ideological influence (soft power). Most space was devoted to showing the church's ties with the ideology of the Russkiy mir, the methods used by religion to propagate this ideology, and, in particular, justifying the main thesis of the study, according to which the Orthodox Church is an element of Kremlin soft power and an instrument of information warfare. The methods of conducting this war in the countries formed after the collapse of the USSR were shown. For this reason, the activities of the Russian Orthodox Church in Ukraine, Moldova and other countries inhabited by Russian (Orthodox) minorities can lead to destabilization and pose a threat to the sovereignty and territorial integrity of the states. The Orthodox Church is one of the most important centers for justifying the Russian invasion of Ukraine and a tool for propagating the Kremlin narrative among the believers outside Russia.

6

Misjologia prawosławna w ujęciu historycznym – główne trendy

72%

Dzhala G. M.

Nurt SVD

|

2020

|

issue 2

90-107

PL

Działalność misyjna prawosławia – mimo dostępnych źródeł – pozostaje na Zachodzie nieznana. Niektórzy badacze stwierdzają nawet, że Kościół bizantyjski w ogóle nie interesował się misjami. Zdarzają się też opinie, wedle których rozwój prawosławia w Cesarstwie Bizantyjskim, a następnie Moskiewskim spowodował, iż działalnością misyjną nikt nie był zainteresowany. Mimo to osiągnięcia w misyjnej działalności prawosławia są niemałe. Misje prawosławne znacznie wyprzedziły misje katolickie w Azji, wypracowując swe metody i tworząc bogatą historię. Z tych powodów w niniejszym artykule omówiono zagadnienie misjologii prawosławnej w kontekście historycznym. Wskazano, że w przypadku prawosławia zorganizowana działalność misyjna związana była z silnym uzależnieniem Cerkwi od państwa, a regularna misja Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, podporządkowana polityce państwowej, rozwinęła się od podbicia Kazania przez Iwana IV Groźnego w 1552 roku.

EN

The missionary activity of the Orthodox Church – despite available sources – remains unknown in the West. Some scholars even state that the Byzantine Church was not interested in missions at all. There are also opinions that the growth of Orthodoxy in the Byzantine Empire, and then in the Moscow’s one, resulted in the very low interest in missionary activity. Despite this, the achievements in the missionary activity of Orthodoxy are considerable. The Orthodox missions were far ahead of the Catholic missions in Asia, developing their own methods and making an affluent history. For these reasons, the article discusses the issue of Orthodox missiology in a historical context. It indicates that in the case of Orthodoxy, organized missionary activity was associated with the Church’s strong dependence on the state, and a systematic mission of the Russian Orthodox Church, subordinated to state policy, developed after the conquest of Kazan by Ivan IV the Terrible in 1552.

7

Spory o patriarchat symbolem zakończenia epoki synodalnej w dziejach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej początków XX wieku

72%

Pawełczyk-Dura K., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

issue 19

PL

Odejście od patriarchatu nastąpiło w Rosji na początkach XVII wieku. Decyzja cara Piotra I o powołaniu kolegialnego Świątobliwego Synodu Rządzącego na czele z oberprokuratorem stała się przedmiotem sporów między zwolennikami i przeciwnikami patriarchatu. Dyskusje o roli i miejscu patriarchy w strukturze rosyjskiego zarządu cerkiewnego wybrzmiały najpełniej podczas posiedzeń Komisji Przedsoborowej (1906-107) i Soboru Lokalnego (1917-1918), przywracającego godność pierwszego biskupa i stanowiącego symboliczne zakończenie polemik podejmowanych w tym temacie. Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia przeciwstawnych stanowisk. Poprzez analizę wystąpień aktywnych uczestników tych zgromadzeń pokazano różnorodność przywoływanych argumentów historycznych i kanonicznych oraz współczesnych potrzeb wspólnoty.

8

Współczesna prasa religijna w Rosji. Próba typologii

72%

Gierula M.

Rocznik Prasoznawczy

|

2012

|

vol. 6

59-74

PL

Rozważania badaczy radzieckich i rosyjskich na temat typologii oraz czynników określających typ pisma. Współczesna struktura prasy religijnej w Rosji. Powstanie i charakterystyka prasy religijnej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Struktura i klasyfikacja prasy prawosławnej w Rosji. Prasa pozostałych wyznań chrześcijańskich i niechrześcijańskich w Rosji.

EN

Debate of Soviet and Russian researchers on typology and factors describing type of press. Contemporary structure of religions press in Russia. Begining and characteristic of religions press publishing by Russian Orthodox Church. Structure and classification of orthodox press in Russia. The other Christian and non Christian press in Russia.

9

Moralność życia publicznego jako warunek sprawiedliwości i pokoju. Stanowisko patriarchy moskiewskiego Cyryla (Gundiajewa) przedstawione podczas Zgromadzenia Unii Międzyparlamentarnej w Petersburgu w kontekście politycznego zaangażowania Cerkwi rosyjskiej

72%

Składanowski M.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

vol. 65

|

issue 7: Teologia ekumeniczna

167-177

EN

The article is an analysis of Patriarch Kirill’s speech at the assembly of the Inter-Parliamentary Union (IPU) in St. Petersburg. It primarily discusses the demand for moral consensus which is a condition for just rights and true peace. The article starts with a presentation of the specific political and religious context affecting the interpretation of both the IPU assembly in St. Petersburg as well as Patriarch Kirill’s speech. Subsequently, his criticism of the liberal system of values as ineffective for moral consensus and the conditions of authentic moral consensus, as well as the role of religion in its elaboration arc discussed.

PL

Artykuł jest analizą wystąpienia patriarchy Cyryla podczas zgromadzenia Unii Międzyparlamentarnej (IPU) w Petersburgu, a zwłaszcza zawartego w tym przemówieniu kluczowego postulatu, jakim jest konsensus moralny, będący dla patriarchy warunkiem sprawiedliwych praw i autentycznego pokoju. Punktem wyjścia przedstawianych rozważań jest specyficzny kontekst polityczno-religijny, wpływający na interpretację zarówno samego zgromadzenia IPU w Petersburgu, jak też rzucający światło na wymowę przemówienia patriarchy. W następnej kolejności przedstawiona jest dokonana przez niego krytyka liberalnego systemu wartości oraz warunki autentycznego konsensusu moralnego, a także rola religii w jego wypracowywaniu.

10

Geneza josiflaństwa i funkcjonowanie opozycji w ruchu niewspominających

58%

Pawełczyk-Dura K.

ELPIS

|

2015

|

vol. 17

113-119

PL

Cerkiewna smuta, wywołana śmiercią patriarchy Tichona (Biełławina), doprowadziła do głębokich podziałów w łonie rosyjskiego prawosławia. Jego zastępcy, obejmujący swe godności w wyniku nominacji – co stanowiło precedens w kanonicznym porządku władzy cerkiewnej – nie byli w stanie utrzymać monolitu wspólnoty targanej wewnętrznymi podziałami i prześladowanej przez komunistyczne władze państwowe. Ostateczne objęcie tronu patriarszego przez metropolitę niżnienowogrodzkiego Siergieja (Stragorodskiego) i ogłoszenie Posłania (deklaracji) zastępcy strażnika tronu patriarszego metropolity niżnienowogrodzkiego Siergieja (Stragorodskiego) i utworzonego przy nim Tymczasowego Świętego Synodu o stosunku Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej do władzy państwowej wyznaczyło linię podziału wśród wiernych i duchowieństwa prawosławnego. Po przeciwległych stronach barykady znaleźli się zwolennicy przyjętej przez hierarchę cerkiewnej „linii politycznej” i kontestujący poczynania patriarszego locum tenens dostojnicy. Działalność tych ostatnich, wyrażająca się w szczególności w niewymienianiu imienia Siergieja w czasie liturgii, w momentach, gdy wypowiadane są słowa modlitwy za zwierzchnika Kościoła lokalnego, przybrała nieinstytucjonalne formy ruchu, określonego jako niewspominający. Formację tę, stanowiącą w zasadzie konglomerat różnorodnych grup duchowieństwa prawosławnego i popierających ich wiernych, zdominowała najsilniejsza i najaktywniejsza grupa josiflan – zwolenników metropolity leningradzkiego Josifa (Pietrowycha). Geneza josiflaństwa jako swoistego symbolu opozycji wobec polityki serwilizmu i kompromisów stała się przedmiotem analizy niniejszego tekstu.

EN

The crisis in the Russian Orthodox Church, connected with the Patriarch Tikhon’s death, initiated the deep divisions between hierarchs. Deputies of Tikhon, including dignity as a result of the nomination – which was a precedent in the canonical order of the Orthodox Church authorities – were not able to maintain the monolith community, destructed by internal divisions and persecuted by the communist state. Nomination of metropolitan of Nizhny Novogorod on the Guardian of the Patriarchal Throne and publication of The Letter (declaration) of the deputy of the Guardian of the Patriarchal Throne Metropolitan Sergius (Stragorodsky) of Nizhny Novgorod and the Temporary Saint Synod about the attitude of Russian Orthodox Church to the state authorities underlined differences between the faithful and the clergy. On opposite sides were followers and opponents of the Sergius’ “political line”. Activity of the last ones, manifesting in not-exchanging name of Sergius during liturgy, in moments, when words of the prayer for the superior of the local Church are being said, took the non-institutional forms of movement, definite as not-recalling. This formation, which was essentially the conglomeration of different groups of the clergy and faithful, dominated Josephites – the strongest and most active adherents of the archbishop of Leningrad Joseph (Petrovykh). Genesis those movement as a kind of symbol of opposition to the policy of servility and compromises metropolitan Sergius has been the subject of analysis of this text.

Refine search results

Pojednanie między narodami warunkiem i owocem pokoju. Refleksje nad dokumentami Kościoła katolickiego Polski i Niemiec oraz Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej

„Gorzkie słowo prawdy”, czyli członkowie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej naocznymi świadkami narodzin państwa komunistycznego

Литургический самиздат XX века: языковые особенности и проблемы рецепции

Rosyjska Cerkiew Prawosławna a imperialna polityka Kremla

Misjologia prawosławna w ujęciu historycznym – główne trendy

Spory o patriarchat symbolem zakończenia epoki synodalnej w dziejach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej początków XX wieku

Współczesna prasa religijna w Rosji. Próba typologii

Moralność życia publicznego jako warunek sprawiedliwości i pokoju. Stanowisko patriarchy moskiewskiego Cyryla (Gundiajewa) przedstawione podczas Zgromadzenia Unii Międzyparlamentarnej w Petersburgu w kontekście politycznego zaangażowania Cerkwi rosyjskiej

Geneza josiflaństwa i funkcjonowanie opozycji w ruchu niewspominających