Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Tadeusz Kotarbiński
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Projekt – książka – monument

100%
Kolarzowski J. J.
Prakseologia
|
2021-2022
|
issue 163/164
145-161
PL
Poniższy artykuł został napisany na kanwie książki Wojciecha W. Gasparskiego Filozofia praktyczności. Traktat o Kotarbińskim oraz similaria (Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2021). Problematyka traktatu W. Gasparskiego o Kotarbińskim rozciąga się wzdłuż czterech linii problemowych, przekraczających w wielu miejscach dotychczasowe podziały wewnątrz nauk filozoficznych: a) T. Kotarbiński jako twórca prakseologii między polem badawczym a samodzielną gałęzią nauk filozoficznych; b) prakseologia w gąszczu metodologii i jako heurystyczne jądro dyscyplin naukowych; c) ewolucja filozoficznej refleksji Kotarbińskiego – od materialności przedmiotów do realnej nośności znaczeniowej słów; d) wzajemne sytuowanie się dyscyplin humanistycznych – pozycja między logiką i etyką a pytanie o możliwość szczęścia zarówno u abstrakcyjnego, jak i konkretnego człowieka. Teksty T. Kotarbińskiego mimo niekiedy operowania wyjątkowo prostym językiem rozrastały się i ewoluowały jak system, co pokazali zwłaszcza jego następcy, w tym W. Gasparski w przywołanym traktacie. Każde z dołączonych w drugiej części książki similariów skłania do wielu żywiołowych refleksji, a zatem może stanowić przyczynek do przygotowania kolejnych studiów i napisania nawet kilku obszernych traktatów.
EN
The paper is written on the margin of Wojciech W. Gasparski’s book Filozofia praktyczności…. [Philosophy of Practicality. A Treatise on the Philosophy of Tadeusz Kotarbiński and similaria], Wydawnictwo IFiS PAN: Warszawa 2021 (the English version of the Part Four of the Treatise, is reedited in this Volume of “Prakseologia”, see pp. 17–36). Gasparski’s Treatise on Kotarbiński focuses four problem areas, in many places transcending the existing divisions within philosophical sciences: a) created by Kotarbiński praxiology: something between the research area and an distinct subdiscipline of philosophical sciences; b) praxiology as the heuristic core of scientific disciplines, and its methodological dilemas; c) the evolution of Kotarbiński’s concepts of theoretical philosophy: from reism to concretism; d) praxiology between logic and ethics, and the problem of happiness (in its general and concrete dimension). The Kotarbiński’s philosophical path has been shown especially in the works of his successors, including – in the area of practical philosophy or “philosophy of practicality” – contribution of Gasparski in the discussed Treatise. Each of the similaria added in the second part of the book provokes many lively reflections, and therefore may inspire the creation of further studies and the writing of even other voluminous treatises.
2
Publication available in full text mode
Content available

O etyce niezależnej Tadeusza Kotarbińskiego (On Independent Ethics of Tadeusz Kotarbiński)

100%
Šimo H.
Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne
|
2019
|
vol. 46
75-93
EN
The aim of the article is to analyze the ethical system of Tadeusz Kotarbiński. In the reporting part of the article, the main theses of the system and additional remarks (which are present in Kotarbiński’s writings, but rarely cited in the studies on the Kotarbiński concept) are presented. I consider normative statements of the system (ethics of a reliable guardian), as well as metaethical assumptions (independent ethics). In the evaluative part of the paper, Kotarbiński’s normative proposal is evaluated as a good proposition of a secular counterpart of Christian ethics in its minimal version. The proposition is realistic and useful for those above all who are reluctant towards religious discourse. Analyzing the concept of independence of ethics, I emphasize the impact of reism on Kotarbiński’s ethical views, the inadequacy of his evaluation of religiosity and the overestimation of the role of empiricism in ethical cognition. I also discuss the educational dimension of the postulate of independence.
3

The Possibility of a Moral Life without Religion in the Light of the Ethical Writings of Tadeusz Kotarbiński

100%
Krzos B. M.
|
2016
|
vol. 63
|
issue 3: Teologia moralna
57-66
EN
In ethics much attention has already been paid to a dispute concerning the issue of autonomic ethics. Yet it is still worthy to look again at least at some of Tadeusz Kotarbiński's arguments. Their way of reasoning is being used today for defending the position of the autonomic ethics. The autonomic ethics proclaims a complete independence of the field of human morality from the realm of religion. If it is so then a polemic with Kotarbiński's views (which is led from the perspective of Christian ethics) will still be able to become a useful instrument in contemporary discussion with supporters of ethics independent from religion. For this reason the problem undertaken in this paper is still up-to-date. This problem can be summed up in the questions as follow: How to present Kotarbiński's arguments by which he justifies his thesis about the possibility of a law-abiding life on the high moral level without reference to the realm of religion? How can one argue with those arguments? Relying upon the analyzed texts by Kotarbiński and Styczeń mainly one can say that the differences between materialistic approach represented by the Student of Lvov-Warsaw School and views of personalistic ethics were shown. They show-up especially in the field of methodology of ethics and axiology. It is noticeable that the differences in views that cause the polemic cited and discussed in this article are based more on a variety of starting points. They are based also on goals of speculations that were undertaken by various ethicists and in groups of issues that should be the domain of ethics.
PL
Wiele już uwagi poświęcono w etyce sporowi o etykę niezależną. Warto jednak przyjrzeć się raz jeszcze przynajmniej niektórym argumentom Tadeusza Kotarbińskiego. Ich tok rozumowania jest używany do dzisiaj jako obrona stanowiska głoszącego całkowitą niezależność dziedziny moralności ludzkiej od dziedziny religii. W takim wypadku polemika ze stanowiskiem Kotarbińskiego, prowadzona z punktu widzenia etyki chrześcijańskiej, może stać się użytecznym narzędziem we współczesnej dyskusji ze zwolennikami etyki niezależnej od religii. Z tego względu problem podjęty w tym artykule jest wciąż aktualny. Streszcza się on w pytaniach o to, jak przedstawiają się argumenty Kotarbińskiego, za pomocą których uzasadnia on swoją tezę o możliwości praworządnego życia na wysokim poziomie moralnym bez odniesienia do dziedziny religii, i w jaki sposób można z tymi argumentami polemizować. W oparciu o przeanalizowane teksty różnych autorów (w głównej mierze Kotarbińskiego i Stycznia) można stwierdzić, że różnice w poglądach, które powodują przywołaną i omawianą w tym artykule polemikę, leżą w różnych punktach wyjścia, celach stawianych swoim dociekaniom przez poszczególnych etyków oraz grupach zagadnień, które powinny stanowić dziedzinę etyki.
4
Publication available in full text mode
Content available

Etyka niezależna a przedmiot szkolny etyka

98%
Matusiak-Rojek M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
|
2017
|
issue 29
81-93
EN
The ethical ideas developed by Tadeusz Kotarbiński have long triggered philosophical discussions, but they can also be inspiring for other sciences. The article presents the concept of independent ethics from the pedagogical point of view and in the context of ethics as a school subject. The text has been divided into three parts. In the first part, the presentation of the ethical thought of Tadeusz Kotarbiński is accompanied by reflections on the functioning of ethics as a subject in the school system. In the second part, the ideal of “the dependable attendant” developed by Kotarbiński is analyzed in the context of its usefulness in school education and curriculum. The third part refers to Kotarbiński’s reflections on moral education and shows the possibilities of applying them in contemporary education.
PL
Myśl etyczna Tadeusza Kotarbińskiego od lat skłania do dyskusji filozoficznych, ale może być także inspirująca dla innych nauk. Artykuł prezentuje koncepcję etyki niezależnej z perspektywy pedagogicznej, w kontekście rozważań nad etyką jako przedmiotem szkolnym. Tekst został podzielony na trzy części. W pierwszej z nich prezentacji idei etycznej Tadeusza Kotarbińskiego towarzyszą refleksje nad funkcjonowaniem przedmiotu etyka w systemie szkolnym. W drugiej zaproponowany przez filozofa etyczny ideał spolegliwego opiekuna analizowany jest w kontekście użyteczności dla treści kształcenia zawartych w podstawie programowej dla przedmiotu etyka. Część trzecia nawiązuje do przemyśleń Tadeusza Kotarbińskiego, mówiących wprost o wychowaniu moralnym, i pokazuje możliwości zastosowania tychże refleksji we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej.
5
Publication available in full text mode
Content available

Spór o prymat walki ze złem

85%
Galewicz W.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2017
|
issue 4
6
Publication available in full text mode
Content available

Putting analysis and construction of concepts into its righteous position

85%
Grądzka E.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2021
|
issue 71
155-173
EN
Analytic description, according to members of the Lvov-Warsaw School (LWS) like  Czeżowski, Ajdukiewicz, Ossowska, Tarski is a powerful and an indispensable tool, not only in philosophy but also in any natural science – in psychology especially. It should be equally respected together with empirical analysis and even it is recommended that it should precede any further research. Therefore the book Analiza i konstrukcja: o metodach badania pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej [Analysis and construction: on the methods of researching concepts in the Lvov-Warsaw School] can be recommended to philosophers as well as scientists.
7
Publication available in full text mode
Content available

Jak myśleć o praktyczności: Wojciecha W. Gasparskiego traktat o filozofii Tadeusza Kotarbińskiego oraz similaria

80%
Makowski P. T.
Prakseologia
|
2021-2022
|
issue 163/164
163-178
XX
Tekst jest przyczynkiem do dyskusji nad książką prof. Wojciecha Gasparskiego Filozofia praktyczności. Traktat o filozofii Tadeusza Kotarbińskiego oraz similaria (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2021). Autor artykułu najpierw omawia treść książki i samą ideę praktyczności w kontekście aspiracji filozoficznych prakseologii; następnie omawia dwa możliwe kierunki współczesnej interpretacji prakseologicznej idei praktyczności: popularną w dziedzinie zarządzania tzw. teorię praktyki oraz analityczną filozofię działania. Celem tej zwięzłej dyskusji jest ukazanie potencjału rozwojowego idei prakseologicznych Kotarbińskiego.
EN
The text is a brief contribution to the discussion on Prof. Wojciech Gasparski’s book Filozofia praktyczności (Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2021). The author first presents the content of the book and the idea of practicality itself in the context of praxiology’s philosophical ambitions. In the second step, the author discusses two possible directions of contemporary interpretation of the praxiological idea of practicality: the so-called practice theory, popular in the field of management, and the analytical philosophy of action. The purpose of this concise discussion is to show the developmental potential of Kotarbiński’s praxiological ideas.
8
Publication available in full text mode
Content available

Henryka Elzenberga krytyka koncepcji etyki niezależnej Tadeusza Kotarbińskiego

71%
Konstańczak S.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2017
|
issue 4
9

The Polish School of Praxiology: Historical Background, Essential Features, the Founder and Main Representatives

71%
Bukała M. W., Gasparski W. W.
Edukacja Filozoficzna
|
2022
|
issue 74
183-204
EN
The text is dedicated to the Polish School of Praxiology, founded primarily by Tadeusz Kotarbiński. The aim of the article is to present an outline of the history of the School, to review the scientific contribution of its main representatives, and to indicate its essential features. The School connects praxiology sensu scricto (theory of action), ethics, together with felicitolology, within the framework of practical philosophy. Kotarbiński’s concept of praxiology can be described as “small philosophy” in contradistinction to many 19th-century all-encompassing syntheses, which were often substitutes of worldviews; in the interpretation of Wojciech W. Gasparski this concept is also called “philosophy of practicality.” In the article, the Polish School of Praxiology is compared in some aspects with the Lvov-Warsaw School and the Austrian School of Economics (more precisely, with the philosophical foundations of the latter school).
10
Publication available in full text mode
Content available

On the Methodology of Practical Disciplines (Sciences) — From the Treatise »A Philosophy of Practicality«On the Methodology of Practical Disciplines (Sciences) — From the Treatise »A Philosophy of Practicality«

70%
Gasparski W. W.
Prakseologia
|
2021-2022
|
issue 163/164
17-36
EN
The paper is a new edition of a Part Four of A Philosophy of Practicality. A treatise on the Philosophy of Tadeusz Kotarbiński (1st edition: Helsinki 1992). The text is devoted to the methodology of practical sciences and terminological issues, including the very notion of practical disciplines (or sciences/arts), the concepts of design (project) and design-making, and the specificity of scientific statements in this research area. The subject of the discussion is, in particular, Kotarbiński’s concepts presented in the chapter „Practical knowledge” (Part V, Chapter 5) of the opus Gnosiology.
PL
Tekst stanowi nowe wydanie czwartej części traktatu A Philosophy of Practicality. A Treatise on the Philosophy of Tadeusz Kotarbiński (1. publ.: Helsinki, 1992, w ramach serii „Acta Philosophica Fennica”). Poświęcony jest metodologii nauk praktycznych oraz zagadnieniom terminologicznym, w tym pojęciu dyscyplin praktycznych (lub nauk/umiejętności), pojęciom projektu i projektowania oraz specyfice zdań naukowych formułowanych w ramach dyscyplin praktycznych. Omawiane i rozwijane są w szczególności koncepcje Kotarbińskiego przedstawione w rozdziale „Wiedza praktyczna” (cz. V, rozdz. 5) dzieła Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk (w przekł ang.: Gnosiology). Traktat Wojciecha Gasparskiego ukazał się również w języku polskim w książce: Filozofia praktyczności. Traktat o filozofii Tadeusza Kotarbińskiego oraz similaria, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2021 (część czwarta: s. 101–114).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.