Search results

1

Bezpieczeństwo jako determinanta rozwoju turystyki górskiej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Tatr

100%

Grochowski B. B., Studzieniecki T.

Studia Periegetica

|

2021

|

vol. 33(1)

107-123

PL

Bezpieczeństwo jest jednym z kluczowych czynników rozwoju turystyki na obszarach górskich. Góry cieszą się dużą popularnością i niesłabnącym zainteresowaniem turystów. Odwiedzane są przede wszystkim w sezonach letnim i zimowym. Jednocześnie wzrasta zainteresowanie aktywnością turystyczną w okresie posezonowym. Zróżnicowanie klimatu i atrakcyjność potencjału przyrodniczego umożliwiają uprawianie wielu form turystyki na obszarach górskich w Polsce. Każdy rodzaj aktywności niesie ze sobą ryzyko i wymaga odpowiednich rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa. Dotyczy to z jednej strony zapewnienia właściwych warunków do uprawiania turystyki, a z drugiej – kształtowania właściwych postaw wśród turystów. Celem artykułu była identyfikacja atrybutów bezpieczeństwa w turystyce górskiej w Polsce, a w szczególności: 1) wskazanie kluczowych podmiotów systemu bezpieczeństwa górskiego i powiązań między nimi; 2) ocena uwarunkowań i zasad współpracy podmiotów systemu bezpieczeństwa górskiego; 3) prezentacja propozycji poprawy systemu bezpieczeństwa turystyki górskiej w Polsce. W artykule wykorzystano następujące metody: studia literaturowe, analizę źródeł wtórnych i obserwację uczestniczącą. W ocenie autorów system bezpieczeństwa górskiego funkcjonuje dobrze, ale jest w nim kilka luk, które mogą stwarzać zagrożenie dla turystów i wymagają podjęcia działań naprawczych. Zdaniem autorów zniwelowanie tych niedociągnięć i wdrożenie systemowych zmian mogą podnieść poziom bezpieczeństwa, a tym samym atrakcyjność unikatowej destynacji górskiej, jaką są Tatry.

2

Ponad sześćdziesiąt lat mieszkam pod Tatrami

100%

Szpilka K.

|

2020

|

vol. 74

|

issue 1-2 (328-329)

230-234

PL

„Zjawiona obecność” to jeszcze jedna próba interpretacji wydarzenia kultury, którym jest Zakopane. Korzystając z pracy Magdaleny Hoły-Łuczaj „Radykalny nonantropocentryzm. Martin Heidegger i ekologia głęboka” szuka się w niej możliwości wypowiedzenia, uobecnienia, myślenia przestrzeni słabych, marginalnych, wypieranych w zakopiańskim byciu. Stawia się także pytanie o znaczenie i sens obecności, które usiłuje się zjawić.

EN

Apparent Presence is yet another attempt at interpreting the cultural event that is Zakopane. While resorting to Magdalena Hoły-Łuczaj’s Radykalny nonantropocentryzm. Martin Heidegger i ekologia głęboka the author of the article seeks the possibility of representing and devising weak and marginal spaces, ousted in Zakopane existence. Additionally, he asks about the significance and sense of a presence that tries to make an appearance.

3

Nietota – gościec – uniwersytet piekielny uwagi o “Księdze tajemnej Tatr” Tadeusza Micińskiego

100%

Próchniak P.

|

2018

|

vol. 72

|

issue 1-2(320-321)

22-42

PL

Artykuł jest aspektową interpretacją powieści Tadeusza Micińskiego Nietota. Księga tajemna Tatr (1910). W centrum rozważań sytuuje się analiza semiotycznego potencjału i konstrukcyjnej funkcji tytułowego motywu powieście oraz motywów ściśle z nietotą powiązanych (gościec, arcydzięgiel litwor, choroba, uzdrowienie, tajemnica), rozpatrywanych w kontekście ich symbolicznych znaczeń i wewnątrztekstowych powiązań, a także na szerokim tle kulturowym ze szczególnym uwzględnieniem obecności nietoty (jako rośliny leczniczej i jednocześnie silnie trującej) w imaginarium kultury ludowej i w jej magiczno-medycznych praktykach. Jednocześnie refleksji poddany został autotematyczny wątek powieści, a także – w szerszym planie – skłonność literatury nowoczesnej do takiego eksperymentu formalnego, który łączy się z poszukiwaniami natury religijnej i metafizycznej. Dla autora Nietoty te poszukiwania były spotkaniem z tajemnicą i zarazem stawały się formą wtajemniczenia w „niesłychany sens”, zjawiający się w ludzkim świecie jako „wiedza mroku i bólu”. W przekonaniu Micińskiego – jak dowodzi autor artykułu – ta „ciemna wiedza” rodzi się z „dotknięcia tajemnicy” (i z dotknięcia przez tajemnicę), a jednym z jej najistotniejszych przejawów jest wywrotowa energia i uzdrawiająca siła sztuki.

EN

The article is an aspect-oriented interpretation of Tadeusz Miciński’s novel Nietota. Księga tajemna Tatr (Nietota: The Secret Book of the Tatra Mountains, 1910), with reflections focused on an analysis of the semiotic potential and construction function of the titular motif and those associated closely with nietota (rheumatism, Angelica archangelica, illness, cure, mystery), considered in the context of their symbolic meanings and inner-textual connections as well as against a wide cultural background, with particular emphasis on the presence of nietota (Huperzia selago, the northern firmoss - a medicinal and, simultaneously, highly poisonous plant) in the imaginarium of folk culture and its magical-medical practices. At the same time the article ponders the self-referential motif of the novel and - in a wider perspective – the inclination of modern literature towards formal experiences of this sort, linked with religious and metaphysical quests. For the author of Nietota such searches were tantamount to an encounter with mystery and, concurrently, became a form of initiation into “astonishing meaning”, which appears in the world of people as “knowledge of darkness and pain”. The article demonstrates that Miciński was convinced that this “’dark knowledge” comes from ”touching a mystery” (and being touched by mystery) while one of its most essential symptoms is the subversive energy and healing power of art.

4

Zakopane i Tatry fin de siècle. Jan Kasprowicz – podróże artysty

88%

Święcicki K.

Galicja. Studia i materiały

|

2020

|

issue 6

309-335

PL

Artykuł omawia proces kształtowania się zainteresowania Zakopanem i kulturą Podhala w drugiej połowie XIX w. oraz na początku wieku XX. Porusza problem nabywania przez górali narodowej tożsamości. Charakteryzuje środowisko zakopiańskiej elity inteligenckiej i artystycznej. Podejmuje próbę analizy, w jaki sposób fascynacja tatrzańskim krajobrazem oraz góralską kulturą wpłynęła na ukształtowanie się jednego z mitów fundujących nowoczesną, narodową tożsamość. Jednocześnie stara się ukazać, jak artyści oddziaływali na rozwój Zakopanego jako kurortu. Pokazuje także wpływy bohemy artystycznej na przemiany kultury podhalańskich górali. W drugiej części artykułu omówiono związki poety Jana Kasprowicza z Podhalem. Przedstawiono jego peregrynacje do Zakopanego i Poronina. Na wybranym przykładzie z twórczości podjęto próbę analizy fascynacji poety Tatrami i góralską kulturą.

EN

The article discusses the process of increased interest in Zakopane and Podhale culture in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. Discusses the problem of highlanders acquiring national identity. Characterizes the environment of the intellectual and artistic elite of Zakopane. Attempts to analyse how fascination with the Tatra landscape and highlander culture influenced the formation of one of the myths that fund modern national identity. Tries to show how the artists influenced the development of Zakopane as a holiday spa. It also shows the impact of bohemia on the transformation of the culture of highlanders in the Podhale region. The second part of the article discusses the relationship of the poet Jan Kasprowicz with Podhale. His peregrinations to Zakopane and Poronin were presented. On the selected example from creativity, an attempt was made to analyse the poet’s fascination with the Tatra Mountains and highlander culture.

5

Zróżnicowanie i sezonowa zmienność chemizmu wybranych źródeł zlewni Potoku Olczyskiego w Tatrach

75%

Wójcik S.

Prace Geograficzne

|

2012

|

issue 128

65-80

PL

W pracy przedstawiono wpływ budowy geologicznej oraz warunków meteorologicznych na zróżnicowanie i sezonową zmienność chemizmu trzech źródeł w lewobrzeżnej części zlewni Potoku Olczyskiego. Podczas prac terenowych zmierzono podstawowe cechy fizyczno-chemiczne wody oraz wydajność źródeł metodą wolumetryczną, a w laboratorium IGiGP UJ metodą chromatografii jonowej oznaczono stężenie jonów, w tym jonów głównych, związków biogennych i mikroelementów. Stwierdzono wpływ budowy geologicznej na skład chemiczny badanych wód oraz zmienność ich chemizmu w ciągu roku, spowodowaną głównie opadami deszczu i topnieniem pokrywy śnieżnej.

EN

The paper presents the influence of two factors: geology and meteorological conditions on the differentiation and the seasonal variability of the head waters chemism in the Olczyski Stream catchment in the Tatra Mts. During field work basic physico-chemical properties of water and the springs discharge were measured using the volumetric method. In the hydro-chemical laboratory of the IGiGP UJ were marked the ion concentration: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, NH4+, Li+, HCO3-, SO42-, Cl-, NO3-, NO2-, F-, Br- (DIONEX ISC-2010). The total hardness (To), carbonate (Tw), not carbonate (Tnw) mineralization (M) and concentrations H+ were calculated. The characterized physico-chemical properties were analysed both for the passive (I–III, X–XII) and active (IV–IX) periods of the year. Water of the investigated sources is low alkaline, normal, soft and sweet. According to Mainzer’s efficiency classification the Eliasz springs belong to class V, while that No. 3 to class VI (Pazdro 1977). According to the Szczukariew-Prikłoński classification these waters belongs to the HCO3–Ca–Mg type (Maciaszczyk 1987). Minimum average values of ion concentrations were found during the active period, maximum – during the passive one; however these values in both the periods are similar. The research showed the occurrence of spatial differentiation and seasonal variability of water physico-chemical properties of the investigated springs. In the spatial differentiation of these properties appeared the influence of geology of the springs alimony area. In turn, the seasonal variability of physico-chemical properties derives from meteorological conditions before and during fieldwork. The highest concentrations of most ions occurred during autumn and winter low waters, while the lowest ones during high waters caused be snow melting and rainfall. Similar results were by A. Wolanin and M. Żelazny (2010), which allows to state that the studied springs are characterized with a typical reaction to atmospheric conditions.

63%

Kolbuszewska E.

Góry, Literatura, Kultura

|

2018

|

vol. 12

225-236

EN

The sense of tourism lies in disinterested move from place to place for purposes relating to entertainment and exploration. In 1841 Thomas Cook organised a train excursion for 570 people in England and thus began the era of collective tourism. In the 20th century mass tourism became passive tourism. Such tourism does not require a lot of physical effort and the only thing tourists expect is appropriate transport, access to interesting sights and infrastructure that will satisfy their basic needs. Another characteristic of this type of tourism is the fact that participants do not have to organise their journeys themselves. It should be stressed, however, that in the 20th century tourism became a substantial social movement of great economic significance. Its essence can be defined in a concise formula: “maximum satisfaction with minimum personal effort”. As a result of economic changes in the interwar period, tourism became increasingly democratic, popular and accessible to the masses. The development of passive tourism, which as time goes by transforms itself into largescale mass tourism, can best be followed in the case of tourism in the Tatras. The Tatras, which were “discovered” quite late, became a tourist destination for an increasing number of people already at the turn of the 20th century. The number of tourists grew rapidly in the second half of the 19th century. However, the first visitors to the Podhale region and Zakopane were not very well prepared for excursions in the mountains. Such visitors were referred by the term “ceper” or lowlander, from the beginning having negative and, if not contemptuous then certainly disrespectful connotations. Its etymology is not known. The ignorance of non-highlanders, i.e. their naivety and inexperience, was quite irritating for the simple and intellectually uncomplicated, but “sharp” and cunning local inhabitants of the Podhale region. That is why lowlanders were often laughed at and ridiculed by them. Throughout the 20th century interesting sociological and cultural changes happened consistently and systematically in tourism. Initially tourists were representatives of the wealthier classes, but owing to the development of collective tourism tourists began to come from many other groups in society. As a result there emerged the problem of anthropogenic impact on the natural environment, which in turn increased the signifi cance of the problem of nature protection.

12

Tatry i Zakopane w doświadczeniu Jerzego Żuławskiego

63%

Straburzyńska-Glaner A.

Góry, Literatura, Kultura

|

2017

|

vol. 11

399-422

EN

The mountains, especially the Tatras, occupy a special place in Jerzy Żuławski’s life. As a place where one can escape from the noise and chaos of the civilised world, they become important as one of the most influential spaces shaping the creative personality of the mountaineering writer. The article is an attempt to examine the author of Trylogia Księżycowa (The Lunar Trilogy) from the perspective of a mountain hiker’s experiences. The present author analyses both memoirs and journals— which reveal to the readers a lesser known side of Żuławski, an experienced mountaineer, one of the co-founders of the Tatra Volunteer Search and Rescue and activist in Zakopane — and literary works, especially his lyrics, which reveal the writer’s wandering predilections and record his authentic experiences of mountain spaces. What emerges from these writings is a symbolic image of the mountains as an area of freedom (also political freedom), a place where God’s creative power is revealed, finally — a place of physical and mental liberation, requiring as much courage and fortitude as humility in confrontation with the primeval forces of nature. The author of the article, pointing to intertextual references and traces of literary and philosophical tradition (influence of Schopenhauer and Nietzsche, Spinozian pantheism, Romantic images), seeks to demonstrate the individuality of the writer, for whom the ultimate reference in his Tatra oeuvre is always an authentic experience of wandering.

13

Od szałasu do apartamentowca

63%

Moździerz Z.

Góry, Literatura, Kultura

|

2015

|

vol. 9

93 - 115

EN

Today’s Zakopane came into being thanks to a combination of two different economic factors — agricultural-pastoral settlement at the foot of Gubałówka (end of the 15th century) centring around the village green (located in the eastern part of Kościeliska Street and constituting the oldest part of the village of Zakopane), and industrial settlement in the mining and foundry village in today’s Kuźnice (around the mid-18th century). The two centres communicated via Krupówki, a street originally stretching from the junction of Kościeliska and Nowotarska Streets as far as the Huty Hamerskie ironworks. Thus the mixing of various economic interests in the Tatra Mountains was from the very beginning at the heart of Zakopane’s development. Shepherds from the village of Niżne Podhale grazing their sheep in Tatra pastures built shacks and chalets. This was the beginning of folk architecture in the region. The first architectural forms different from the folk tradition were brought by miners and foundry workers probably as early as in the 17th century. Folk architecture acquired distinctive stylistic forms at the turn of the 19th century, and manorial and industrial architecture — in the early 19th century. At the beginning of the 19th century the Tatra Mountains also attracted tourists, while Tatra climate began to be perceived as having therapeutic properties. Thus Zakopane became a tourist and health resort attracting growing numbers of tourists, holidaymakers and patients. This was conducive to the evolution of both tendencies in Zakopane — folk and then regional architecture (folk architecture from the Podhale region, Zakopane style, second Zakopane style, new regionalism and free functionalism, new Zakopane style and modern regionalism) were developing alongside a cosmopolitan trend (classicism, Swiss style, historicism and eclecticism, modernism and functionalism, socialist modernism and late modernism). This early differentiation of architectural forms in the region has influenced the way Zakopane looks today and constitutes an ever-recurring dilemma both for planners formulating architectural guidelines to be followed in the designs, and for architects preparing documentation for buildings constructed in the town — a regional or universal architecture? This also applies to the problem of protecting historic buildings in Zakopane.

14

Bibliografia Tatr i Podhala Zofii i Witolda Paryskich – historia i współczesność

63%

Nowakowski A.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2016

|

vol. 9

|

issue 2(17)

31-40

PL

Region Tatr i Podhala – z uwagi na miejsce, jakie zajmuje w świadomości społecznej, ale również i w literaturze – od zawsze wymagał opracowania zestawiającego dorobek piśmienniczy związany z kulturą, geografią, etnografią i wieloma innymi dziedzinami naukowymi, a także ze sztuką i literaturą. Mniejsze lub większe zestawienia pojawiały się w drukach poświęconych Tatrom, ale mogły być one jedynie wstępnym bodźcem dla przyszłych bibliografów. W latach 30. XX w. Witold Henryk Paryski rozpoczął prace nad katalogiem obejmującym literaturę popularnonaukową odnoszącą się do całości tematyki tatrzańsko-podhalańskiej. Z biegiem czasu poszerzył zakres badań o Spisz i Orawę. Paryski miał zamiar wydać swoją bibliografię drukiem; w latach 50. XX stulecia zawiązał zespół badawczy, w skład którego weszli prócz niego: Zofia Radwańska-Paryska, Juliusz Zborowski oraz Jan Gwalbert Pawlikowski. Postępujące przez kolejne dekady prace doprowadziły do znacznego poszerzenia zawartości bibliografii. Jak szacują pracownicy Ośrodka Dokumentacji Tatrzańskiej – liczy dziś ona 75 tysięcy fiszek i ok. 100 tysięcy kart katalogowych. W roku 2001 – na mocy testamentu Zofii Paryskiej – powołano Fundację Paryskich, której głównym zadaniem było kontynuowanie prac nad bibliografią, natomiast w roku 2015 opublikowano w zdigitalizowanej wersji ich efekt na stronach Biblioteki Tatrzańskiego Parku Narodowego. Projekt realizowany jest pod nazwą Digitalizacja fiszek z Bibliografią Tatr i Podtatrza Witolda Henryka Paryskiego.

EN

The region of the Tatra Mountains and Podhale, due to its place in social awareness and literature, has always required a description encompassing the literary output connected with its culture, geography, ethnology and many other research fields, and also with its art and literature. Smaller or larger compilations appeared in the writings related to the Tatra Mountains but they could only be regarded as an initial impulse for future bibliographers. In the 1930s W. H. Paryski began to work on a catalogue including popular science literature related to the Tatras and Podhale. In the process, he broadened the scope of research on Spisz and Orava. Paryski’s intention was to publish his bibliography in a printed form; in 1950s he created a research team which included Zofia Radwanska Paryska, Juliusz Zborowski, Jan Gwalbert Pawlikowski and himself. During the next decade their work led to a significant expansion of the contents of the bibliography. According to the Centre for Documentation of Tatra, it now contains 75,000 index cards and about 100,000 catalogue cards. In 2001, as per will of Zofia Paryska, the Paryscy Foundation was established, the main goal of which is to continue work on the bibliography. In 2015 the bibliography was published in digital form on the website of the Library of the Tatra National Park. The title of this project is Digitization of the index cards of the Bibliography of Tatra and Podtatrze of Witold Henryk Paryski.

15

Turystyka a społeczności lokalne - przykład tatrzański

63%

Komorowska K. A.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2003

|

issue 3(13)

79-96

PL

Turystyka może powodować zmiany w wielu sferach życia społeczności recepcyjnych, przy czym każda z nich może mieć charakter funkcjonalny lub dysfunkcjonalny. Wiele zależy od typu turystyki i samej społeczności odwiedzanej. Na Podhalu turystyka postrzegana jest jako istotny czynnik rozwoju, dlatego tak ważne jest poznanie opinii Podhalan na jej temat. Negatywne nastawienie społeczności lokalnej do tego sektora gospodarki może bowiem utrudniać i/lub ograniczać jego rozwój.

EN

Tourism can cause changes in various areas of life of receptive societies. Each of them can be of functional or dysfunctional character. A lot depends on the type of tourism and the visited society itself. Tourism is seen as a vital development factor in the Podhale region. It is therefore crucial to know what the local people think about tourism. Their negative attitude to this particular sector of the economy can hinder or limit its development.

16

Między impresją a Ideą. (Nie)zauważalne transgresje świetlne w tatrzańskiej poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera

63%

Bajda J.

Góry, Literatura, Kultura

|

2017

|

vol. 11

165-178

EN

The article is devoted to an analysis of the category of light in Kazimierz Przerwa-Tetmajer’s Tatra lyrics. The category is not unequivocally defined by the poet, nor is it combined by him with one natural source, yet in the case of the Tatra lyrics discussed in the article, it always appears in strictly defined types of images. According to the present author, the most intriguing, in terms of her perspective of interpretation, is the balancing between various ways of shaping poetic compositions by means of light. Thanks to the light transgressions referred to in the title, Tetmajer’s luminism serves varied aesthetic as well as semantic and ideological functions in creating mountain landscapes. In the article the author reconstructs how Tetmajer introduces light into his Tatra poems and points to three main types of the category: romantic-realistic (making the mountain space dramatic and theatrical), impressionistic-ornamental and symbolic (sensualist concepts of perceiving reality) as well as ideological-philosophical (context of idealistic and pessimistic philosophies).

17

Cmentarz Symboliczny pod Osterwą. Miejsce pamięci i tekst kultury

63%

Jarzębowski H.

Góry, Literatura, Kultura

|

2015

|

vol. 9

67 - 80

EN

The Symbolic Cemetery in the Slovak High Tatras, in the Mengusovská Valley, commemorates people who died in the Tatras as well as those who made particularly valuable contributions to tourism, mountaineering or rescue service in the Tatras, and who died in other mountains across the world. The present article is an introduction to further in-depth reflection on the genius loci of the Cemetery, its place in culture, and on an interpretation of the meanings of material traces in nature. The author gives the Polish terminology associated with the analysed place as well as research categories — “place” (as opposed to “space”), “memory” (including its special type, “cultural memory”) and “cemetery” a broad, comparative and interdisciplinary approach. The reflection is presented within the framework of the most important cognitive category — experience. The experience of the creators of the place, experiences of the commemorated individuals (tourists, mountaineers, athletes, rescuers), those who remember them, as well as the experience of visitors — tourists, travellers, sensitive observers.

18

Koncepcja Bibliografii Tatr i Podtatrza. Czy wciąż aktualna?

63%

Borczuch-Białkowska M.

Biblioteka i Edukacja

|

2016

|

issue 9

PL

Idea powstania bibliografii tatrzańskiej, która obejmowałaby różne dziedziny wiedzy o Tatrach, Podhalu czy ościennych regionach, pojawiła się już w XIX wieku. Od tego czasu realizowana była z różną skutecznością przez wielu badaczy. Jednym z nich był Witold Henryk Paryski, który opracował największy bodaj, liczący około 150 000 fiszek, zbiór pozycji bibliograficznych znajdujący się po tej stronie Tatr. Kartoteka powstawała przez ponad 60 lat, a pracę nad nią, prócz Paryskiego, podjął szereg miłośników i znawców Tatr i Podtatrza. Najintensywniejszy jej rozwój przypada na lata pięćdziesiąte XX w., kiedy to pracowano nad Bibliografią Tatrzańską, finansowaną przez Polską Akademię Nauk oraz na lata siedemdziesiąte XX w., kiedy badacz opracowywał Bibliografię Tatrzańskiego Parku Narodowego. Obecnie cała kolekcja została zdigitalizowana i udostępniona wszystkim zainteresowanym za pośrednictwem internetowych baz danych.

EN

The idea of creating a bibliography of the Tatras, which would cover different areas of knowledge of the Tatra Mountains, Podhale and neighboring regions, first appeared in the 19th century. Since that time, it has been realized by many researchers. One of them was Witold Henryk Paryski, who developed probably the biggest collection of bibliographic entries located on this side of the Tatra Mountains. His file has about 150 000 records and was created over 60 years in cooperation with a lot of experts and lovers of the Tatras. The most intense development dates back to the 1950s, when Paryski worked on "Bibliography of the Tatras", financed by the Polish Academy of Sciences, and 1970s, when he compiled "Bibliography of the Tatra National Park". Nowadays, the entire collection has been digitized and made available to all those interested through online databases.

19

„Ku Tatrom się wrócę”, czyli zakopiańsko-tatrzańskie transgresje w twórczości literackiej Mariana Maurizia

63%

Wójcik W. A.

Góry, Literatura, Kultura

|

2017

|

vol. 11

207-219

EN

Marian Antoni Maurizio-Abramowicz (1905–1996), agronomist engineer by training, skier and mountaineer by avocation, left Poland in 1939 and in 1942 settled in Spain, where he lived until his death. He spent his childhood and youth in Zakopane, where he moved in the local intellectual and artistic circles and among Podhale highlanders. Fascinated with the beauty of the Tatra landscape, highland folklore and the unique mental aura that emerged from this foundation — of the world of the mountains and people of the mountains — he cherished vivid memories of this throughout his stay abroad, memories strengthen by frequent visits to his homeland. He expressed this in his writings — poetry and prose. His oeuvre can be an excellent example of temporal transgression referred to the constant crossing of the boundary between the present and the past.

20

Literacka nieśmiertelność sióstr Lidy i Marzeny Skotnicówien

51%

Pigoń A.

Góry, Literatura, Kultura

|

2018

|

vol. 12

335-349

EN

On 6 October 1929 two teenagers from Zakopane, the sisters Lida and Marzena Skotnicówna, died tragically while trying to traverse the southern face of Zamarła Turnia. The accident became a permanent part of the history of mountaineering in the Tatras, especially of women’s mountaineering. It became an inspiration for many writers and journalists, who “immortalised” the Skotnicówna sisters, making them protagonists of poems and novels, but also expressing judgements on the legitimacy of women’s mountain climbing. The author of the article explores works commemorating and sometimes even mythologising the sisters. Her aim is, first of all, to illustrate the role of women’s expansion in mountaineering in the interwar period, expansion which — since it is still alive through the memory of its heroines — must have been significant; and to demonstrate various ways of writing not only about the Skotnicówna sisters as human beings, women, climbers, but also as female pioneers of mountaineering or even a phenomenon. The author’s method is based on a comparison of various literary and journalistic works and hermeneutical interpretation in a historical and social context, using the tools of geocriticism.

Refine search results

Bezpieczeństwo jako determinanta rozwoju turystyki górskiej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Tatr

Ponad sześćdziesiąt lat mieszkam pod Tatrami

Nietota – gościec – uniwersytet piekielny uwagi o “Księdze tajemnej Tatr” Tadeusza Micińskiego

Zakopane i Tatry fin de siècle. Jan Kasprowicz – podróże artysty

Zróżnicowanie i sezonowa zmienność chemizmu wybranych źródeł zlewni Potoku Olczyskiego w Tatrach

O pewnych formalno-semantycznych aspektach Dziennika podróży do Tatrów Seweryna Goszczyńskiego

„Gazeta Podhalańska” Problematyka, zadania i funkcje

Zakopane i Tatry fin de siècle. Jan Kasprowicz – podróże artysty

Ukształtowanie powierzchni terenu a wartości metryk krajobrazowych w górach wysokich na przykładzie Tatr

Wpływ warunków naturalnych na występowanie wypadków w Polskich Tatrach

Cepry w górach. Turystyka masowa w krzywym zwierciadle (do lat siedemdziesiątych XX wieku)

Tatry i Zakopane w doświadczeniu Jerzego Żuławskiego

Od szałasu do apartamentowca

Bibliografia Tatr i Podhala Zofii i Witolda Paryskich – historia i współczesność

Turystyka a społeczności lokalne - przykład tatrzański

Między impresją a Ideą. (Nie)zauważalne transgresje świetlne w tatrzańskiej poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera

Cmentarz Symboliczny pod Osterwą. Miejsce pamięci i tekst kultury

Koncepcja Bibliografii Tatr i Podtatrza. Czy wciąż aktualna?

„Ku Tatrom się wrócę”, czyli zakopiańsko-tatrzańskie transgresje w twórczości literackiej Mariana Maurizia

Literacka nieśmiertelność sióstr Lidy i Marzeny Skotnicówien