Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Wojtyła
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

“Culture of the Person” and “Culture of Works” According to Karol Wojtyła

100%
Radziechowski D.
Logos i Ethos
|
2021
|
vol. 56
|
issue 1
87-100
EN
This article presents basic features of the philosophical concept of culture in the thought of Karol Wojtyła. In particular, it aims to highlight the distinction between the “culture of the person” and “culture of works,” which seems to be fundamental for the whole anthropology and ethics of the philosopher from Wadowice.On one hand, the designators of culture are the works and creations of man, on the other hand, the value of man himself as a person, his inner life, and who he is as a man. As Wojtyła emphasized, the latter is the most internal and profound dimension of culture because it is expressed in morality. The very ability to produce certain objects or produce certain effects, e.g. a work of art or a technical device, does not determine the “culture” of its creator. The decisive factor is acting according to the criterion of moral good and evil, which shapes the personality of the creator, who he is “as a person,” and not only “as an engineer or a composer.”
PL
Niniejszy artykuł przedstawia zasadnicze rysy filozoficznej koncepcji kultury Karola Wojtyły. Szczególnie zaś zmierza do podkreślenia rozróżnienia na „kulturę osoby” (culture of the person) i „kulturę dzieł” (culture of works), które wydaje się być fundamentalne dla całej antropologii i etyki filozofa z Wadowic.Z jednej strony desygnatami kultury są dzieła i wytwory człowieka, z drugiej – wartość samego człowieka-osoby, jego życie wewnętrzne, to, kim jest jako człowiek. To drugie znaczenie jest, jak podkreślał Wojtyła, najbardziej wewnętrznym i głębokim wymiarem kultury, gdyż wyraża się w moralności. Sama umiejętność wytwarzania określonych przedmiotów czy wywoływania określonych skutków, np. dzieło sztuki czy urządzenie techniczne, nie przesądza o „kulturze” jej twórcy. Rozstrzygające jest działanie zgodnie z kryterium dobra i zła moralnego, które kształtuje osobowość twórcy, to kim jest on „jako człowiek”, nie zaś wyłącznie „jako inżynier czy kompozytor”.
2
Publication available in full text mode
Content available

Karol Wojtyła reads and interprets Max Scheler

100%
Radziechowski D.
Logos i Ethos
|
2023
|
vol. 61
|
issue 1
41-56
PL
Niniejszy artykuł porusza temat „spotkania” Karola Wojtyły z myślą Maksa Schelera, wyrażoną głównie w jego pracy „Der Formalismus in der Ethik und die Materiale Wertethik” (Formalizm w etyce i niematerialna etyka wartości). Można wyraźnie wyróżnić trzy etapy: (1) pierwsze inspiracje, które pojawiły się przede wszystkim dzięki spotkaniu z ks. Ignacym Różyckim, Jackiem Woronieckim OP i Romanem Ingardenem; (2) okres pracy nad rozprawą habilitacyjną, opartą na powyższej pracy Schelera; i (3) dalszą aplikację wypracowanych wniosków filozoficznych. Wojtyła doszedł do wniosku, że etyczny system Schelera nie nadaje się do naukowej interpretacji etyki chrześcijańskiej. Powodem było to, że niemiecki filozof skupiał się niemal wyłącznie na sferze emocjonalnej i nie dostrzegał sfery sprawczej osoby. W takim przypadku osoba nie jest zdolna do realizacji wartości, a jedynie może je odczuwać jako bierny podmiot. Gdyż w kontekście etyki chrześcijańskiej opierającej się na tezie, według której człowiek jest sprawcą dobra i zła etycznego swoich własnych czynów, doskonaląc się poprzez wartości etycznie pozytywne i deprecjonując się poprzez negatywne, koncepcja Schelera jest absolutnie nieakceptowalna dla Wojtyły. Niemniej jednak, Wojtyła dostrzegł wyjątkowo pozytywny aspekt w podejściu Schelera, mianowicie samą metodę fenomenologicznej analizy faktów etycznych na płaszczyźnie zjawiskowej i doświadczalnej. Ponadto, poprzez próbę pewnej integracji klasycznej metafizyki z analizą fenomenologiczną, Wojtyła - w swoisty i twórczy sposób - rozwijał swoje własne stanowisko filozoficzne.
EN
The present article addresses Karol Wojtyła’s “encounter” with Max Scheler’s thought, expressed mainly in his work Der Formalismus in der Ethik und die Materiale Wertethik (Formalism in Ethics and Non-Formal Ethics of Values). Three stages can be clearly distinguished: (1) first inspirations, which came about in particular as a result of contact with Rev. Ignacy Różycki, Jacek Woroniecki OP, and Roman Ingarden; (2) the duration of work on the habilitation thesis, which was based on Scheler’s above-mentioned work; and (3) further application of the philosophical findings. Wojtyła concluded that Scheler’s ethical system was unfit for scientific interpretation of Christian ethics. The reason was that the German philosopher focused almost exclusively on the emotional sphere and did not discern the person’s causal sphere. In a case like this a person is incapable of realizing values, and can only feel them, as a passive subject. However, inasmuch as Christian ethics is based on the thesis whereby man is the agent of the ethical good and evil of his own acts, perfecting himself through ethically positive values, and devaluing himself through negative ones, Scheler’s concept is absolutely unacceptable to Wojtyła. Still, Wojtyła discerned an eminently positive aspect in Scheler’s approach, namely, the very method of the phenomenological analysis of ethical facts on the phenomenal and experiential levels. Moreover, by attempting a certain integration of classical metaphysics with phenomenological analysis, Wojtyła – in a peculiar and creative way – developed his own philosophical position.
3
Content available remote

KAROL WOJTYŁA’S SERMON FOR THE CENTENARY OF MARIAN APPARITIONS IN GIETRZWAŁD

99%
Jezierski J.
Forum Teologiczne
|
2018
|
vol. 19
7-14
EN
In the article is talked over the sermon which has been preached by the cardinal Karol Wojtyła, during the St. Mass, on September, 11 in 1977, in Gietrzwałd, during ceremony of 100. anniversary of the Marian apparitions. The cardinal begins his sermon from the letter to Hebrews (1,1-2) in whom is present the talk about the historic culmination of the God's Revelation in the person of Jesus. Then explains the historic context of apparitions in Gietrzwałd. He accentuates the clue of the Polish speech in the message of Our Lady. Develops the aspect of the human culture, expressed through the language and word. He reminds, that the Polish culture has Christian bases. Justifies the right of Poles to manifesting of the religiousness in the culture. Blessed Virgin, because of delivering the message in Polish, by the Cardinal is called the Lady of Gietrzwałd.
4
Publication available in full text mode
Content available

Die kontextuelle und personenbedingte Konzilsrezeption in Polen

98%
Polak M.
Teologia Praktyczna
|
2018
|
issue 19
223-229
EN
The article deals with the issue of reception of the teaching of the Second Vatican Council in Poland. This is a pastoral refl ection that points to the socio-cultural context and the importance of church personalities. The fi rst part of this paper attempts to highlight the cultural-social and political context of the Council reception in Poland. Basically it is about two periods of post-conciliar history of the Church of Poland – before the turn of 1989 and after her. The second part is intended to show the second factor of the characteristic of the reception, namely the importance of the leading ecclesiastical personalities for this reception.
PL
Artykuł porusza kwestię recepcji nauczania Soboru Watykańskiego II w Polsce. Jest to refleksja duszpasterska, która wskazuje na kontekst społeczno-kulturowy i znaczenie w tym procesie osobowości kościelnych. W pierwszej części niniejszego artykułu podjęto próbę podkreślenia kulturowo-społecznego i politycznego kontekstu recepcji Soboru w Polsce. Stanowią go dwa okresy posoborowej historii Kościoła polskiego – przed przełomem 1989 roku i po nim. Druga część ma ukazać drugi czynnik charakterystyczny dla recepcji Soboru, a mianowicie znaczenie wiodących osobistości kościelnych.
5

Filozofować z głębi człowieczeństwa. O fenomenologii Andrzeja Półtawskiego

85%
Lisak A.
Kwartalnik Filozoficzny
|
2020
|
vol. 48
|
issue 1-2
23-50
EN
Półtawski, while criticizing the tradition of modern empiricism and Cartesian dualism, creates a realistic and dynamic interpretation of the human being. Experience, sense impression, is neither an inferior variant of cognition nor simply an operation of providing mere elements or building blocks, but a distinct mode of being in the world, of symbiotic contact with the surroundings, a form of life. He radically parts ways with a Brentanian-Husserlian approach to the consciousness as a set of acts, not as a body of content. Półtawski contrasts this model with his model of noematic phenomenology. We are unable to perceive how noemats (the content of consciousness) are created, since this is not the work of consciousness alone, neither at the level of sensory experience, where the world is already primordially “given” as if “from below”, nor at the higher plane of conscious functioning in the world, where the world (model of the world) is already given as if “from above”. The model of the world is not to be found in the currently present consciousness, but rather behind the scenes, making possible the human conscient being in the world. An ontology elaborated on the ground of the simplest mode of human existence, i.e. one which reduces being human to perception, is unable to truly grasp and understand the realness of the world in general, and the realness of values in particular. Only a holistic and dynamic conception of man can do justice to the crucial role of values, and it is sought by Półtawski in his confrontation with the views of Ingarden, Strasser and Wojtyła.
6
Publication available in full text mode
Content available

Mistyka nadwiślańska XX wieku i jej cechy charakterystyczne

80%
Wolnikowski P.
Studia Elbląskie
|
2018
|
vol. 19
543-566
EN
The article makes an attempt to depict the spiritual dimension of 20th century Polish Mysticism which here is named as Vistula Mysticism (Saint Adam Albert Chmielowski, Saint Faustina Kowalska, Saint John Paul, Father Joseph Tischner). Its special character has been highlighted in critical confrontation with the phenomenon of rationalism and intellectualization as well as in comparison with commonly accepted trends of mysticism in Europe. The author indicated basic features of Vistula Mysticism which are, among others, personalism and dolorism. The testimonies of the mystics as well as their teaching served as the evidence and support for the article. The culmination of the discussed trend is the part about the Divine Mercy. It has fundamental meaning for development of mystical life of a Christian. Moreover, in case of representatives of Vistula Mysticism it was a specific antidote on evil in 20th century.
PL
Przedłożony artykuł stanowi próbę ukazania duchowego wymiaru mistyki polskiej XX w., określanej tu jako mistyka nadwiślańska [św. Adam Albert Chmielowski, św. Faustyna Kowalska, św. Jan Paweł, ks. Józef Tischner]. Jej szczególny charakter został wyeksponowany w krytycznej konfrontacji ze zjawiskiem racjonalizmu i intelektualizmu, a także w porównaniu z uznanymi powszechnie nurtami mistyki w Europie. Autor wskazał na podstawowe cechy mistyki nadwiślańskiej, do których należą: personalizm i doloryzm. Posłużyły temu świadectwa mistyków jak również ich nauczanie. Swoiste „sklepienie” omawianego nurtu stanowi część poświęcona Miłosierdziu. Ma ono bowiem znaczenie fundamentalne dla rozwoju życia mistycznego chrześcijanina, a w przypadku przedstawicieli mistyki nadwiślańskiej było ono swoistym antidotum na zło XX wieku.
7
Publication available in full text mode
Content available

Metafizyczny sens osoby i jej relacja do podmiotu. Rekonstrukcja ujęcia Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły

80%
Zięba W.
Tarnowskie Studia Teologiczne
|
2021
|
vol. 40
|
issue 2
139-159
EN
The origins of the category of the person go back to Christian religion and theology, and only from here does its anthropological meaning and cultural popularity flow. The concept of a person in Christianity served to solve the problem of the Incarnation and the Dogma of the Holy Trinity. The concept of a person is present in many senses today. In the article I analyze its metaphysical, substantial dimension based on the decisions of Krąpiec and Wojtyła. I argue that in both cases the category of the person is close to the scope of the category of the subject. The attributes of a person, according to Krąpiec, are ontic autonomy and subjective on-being completeness, which is the source of inability. In this approach, a person is the highest degree of being autonomous, the highest form of being. The subject, on the other hand, follows from the metaphysical assumption that any act is being dependent on existence. Wojtyła’s starting point will be a human act, that presupposes the existence of a person. Through deeds, man reveals himself as a person with his structure of self-possession and self-domination. The act reveals the agency of a specific man, his subjectivity, i.e. self-aware cause, i.e. self-determination and self-determination.
PL
Źródła kategorii osoby sięgają religii i teologii chrześcijańskiej i zasadniczo stąd wypływa jej sens antropologiczny i współczesna kulturowa ranga. Koncepcja osoby w chrześcijaństwie służyła rozwiązaniu problemu wcielenia oraz dogmatu Trójcy Świętej. Pojęcie osoby współcześnie występuje w rozlicznych sensach. W artykule analizuję jej metafizyczny, substancjalny wymiar w oparciu o rozstrzygnięcia Krąpca i Wojtyły. Twierdzę, że w obydwu przypadkach kategoria osoby jest bliskoznaczna kategorii podmiotu. Atrybuty osoby, według Krąpca, to bytowa autonomia i podmiotowa zupełność bytowa, z czego wypływa nieudzielalność. Osoba w tym ujęciu to najwyższy stopień samoistności bytowej, szczytowa forma bytu. Podmiot zaś jest konsekwencją metafizycznego założenia, że wszelki akt jest bytowo niesamodzielny. U Wojtyły punktem wyjścia będzie czyn ludzki, który presuponuje istnienie osób. Poprzez czyn człowiek objawia się jako osoba wraz z jej strukturą samo-posiadania oraz samo-panowania. Czyn ujawnia sprawczość pewnego konkretnego człowieka, jego podmiotowość, czyli samoświadomą przyczynę, tj. samostanowienie i autodeterminację.
8
Publication available in full text mode
Content available

The Lublin Philosophical School: Founders, Motives, Characteristics

71%
Krąpiec M. A., Maryniarczyk A., McDonald H.
Studia Gilsoniana
|
2015
|
vol. 4
|
issue 4
405-422
EN
The article is focused on the Lublin Philosophical School; it explains its name, presents its founders, reveals the causes of its rise, and introduce the specific character of the School’s philosophy. It starts with stating the fact that in the proper sense, the term “Lublin Philosophical School” describes a way of cultivating realistic (classical) philosophy developed in the 1950s by a group of philosophers at the Catholic University of Lublin, Poland. The Lublin Philosophical School is characterized by cognitive realism (the object of cognition is really existing being), maximalism (taking up all existentially important questions), methodological autonomy (in relation to the natural-mathematical sciences and theology), transcendentalism in its assertions (its assertions refer to all reality), methodological-epistemological unity (the same method applied in objectively cultivated philosophical disciplines), coherence (which guarantees the objective unity of the object), and objectivity (achieved by the verifiability of assertions on their own terms, which is achieved by relating them in each instance to objective evidence). The term is the name of the Polish school of realistic (classical) philosophy that arose as a response to the Marxism that was imposed administratively on Polish institutions of learning, and also as a response to other philosophical currents dominant at the time such as phenomenology, existentialism, and logical positivism.
9
Publication available in full text mode
Content available

“Beauty of the Person” According to Karol Wojtyła (Ontology and Experience)

71%
Radziechowski D.
Logos i Ethos
|
2022
|
vol. 59
|
issue 1
5-22
PL
Niniejszy artykuł kreśli zasadniczy zrąb myśli Karola Wojtyły na temat piękna. Wprowadzając centralną kategorię „piękna osoby”, Wojtyła zasadniczo zintegrował i uporządkował wszystkie inne znaczenia tego terminu. To, co jest piękne w adekwatnym ujęciu, jest i dobre moralnie. Odnośnie do piękna człowieka Wojtyła zwracał uwagę, że różnicuje się ono poprzez płeć – piękność kobieca i piękność męska, a także według „warstw” – piękno zewnętrzne (piękno estetyczne, zmysłowe, ciała) oraz ważniejsze od niego – piękno wewnętrzne, które stanowi o pięknie człowieka jako osoby. Piękno zewnętrze pozwala osobom się zauważyć, poznać, w miłości jednak nie można poprzestać na pięknie zewnętrznym (pokusa potraktowania ciała jako możliwego przedmiotu użycia). Miłość to bowiem miłość całej osoby, nie zaś wyłącznie jej pięknego ciała i seksualnej atrakcyjności. Szczegółowym zagadnieniem jest analiza tworzenia pięknych rzeczy, które zarazem odciskają się we wnętrzu człowieka i – o ile człowiek nie podda się egoistycznej „pokusie samoubóstwienia” – dają świadectwo o jego „nieśmiertelności”.
EN
This paper outlines the essential core of Karol Wojtyła’s thought on beauty. By introducing the central category of “beauty of the person”, Wojtyła essentially integrated and ordered therewith all the other meanings of the term. Whatever is beautiful in an adequate sense is also morally good. As far as human beauty is concerned, Wojtyła pointed out that it is differentiated by gender, i.e. female beauty and male beauty, and by “layers,” i.e. external beauty (aesthetic, sensual and bodily beauty) and, more importantly, internal beauty, which constitutes the beauty of a person as a person. Outer beauty allows a person to be noticed, to be discovered, but in love one cannot stop at outer beauty (the temptation to treat the body as a possible object of use). For love is love of the whole person, not only of his or her beautiful body and sexual attractiveness. A specific issue is the analysis of the creation of beautiful things, which at the same time are imprinted in the interior of man and – as long as man does not give in to the egoistic “temptation of self-emptying” – bear witness to his “immortality.”
10
Publication available in full text mode
Content available

Die Bedeutung des Willens und die Erfahrung des Sollens bei Immanuel Kant und Karol Wojtyła

71%
Waleszczuk Z.
Logos i Ethos
|
2014
|
issue 1(36)
129–150
EN
By the ignorance of the motives of the critical philosophy Kant’s, many interpreters see his aim not in the rescue, but in the destruction of metaphysics. Kant’s practical philosophy is often misunderstood, as long as the expositors deny the unconditional validity of the moral law, “the only factum of pure reason”. The article tries to point out the similarities (the importance of free will and the experience of duty) in the thinking of Karol Wojtyła and Immanuel Kant. The moral experience, the demand of duty of the categorical imperative (Kant), personalistic standard (Wojtyła), shows the importance of self-determination/will decision towards the human act. Although Wojtyła admits in his work „person and act“, that just the Kant studies have helped to emphasize the will as a self determining factor of the person and the primacy of the will to the feelings, there is no lack of interpreters who like to overemphasize the great influences of Thomism and phenomenology (such as Max Scheler) on the thinking of the Krakow philosopher. Many interpreters ignore the cantian approach without comment. The goal of the article is therefore at least begin to fill this glaring omission. Wojtyła’s and Kant’s thinking is determined by the question of the freedom of the people. In the practical affirmation of the possibility of free actions – in the deed – the morality and dignity of human, which points to the unconditional – God – immortality of man – is revealed. Also Wojtyła, in the sense of Kant, stresses that the mind itself and with its own power is unable to reach the deity and man must engage on the uncertainty and the abyss of faith, when he leaves the island of pure reason. For Wojtyła, the ability to free, responsible, self-determining act is a sign of the inviolability of personal dignity and for Kant (similar to Augustine and Thomas) a determination of each person to the realization of the highest good. The two thinkers see the people in the light of the experience of duty – commandment of love – that can materialize only through action and deed. For Kant, implicitly for Wojtyła also the deference to God is done explicitly by the act.
11
Publication available in full text mode
Content available

The Lublin Philosophical School: Achievements, Identity and Prospects

71%
Krąpiec M. A., Maryniarczyk A., McDonald H.
Studia Gilsoniana
|
2015
|
vol. 4
|
issue 4
423-441
EN
The article is concentrated on the Lublin Philosophical School which came into being in the institutional framework of the Department of Philosophy at the Catholic University of Lublin, Poland; it describes its achievements, which took place at different stages of the School’s development, as well as the School’s new initiatives and challenges. The development of the School was connected with the involvement of new people and successive generations of new students who joined in the cultivation of realistic philosophy. One can regard the years 1950–1966 as the first stage of the School’s development, in which the School’s program was formulated. The following stages are the years 1967–1980, and 1981–2004, and the years that follow, in which new generations of students who take up inquiries in the spirit of the School’s program arrive. The article also explains the reasons why today the Lublin Philosophical School cannot be identified with the Department of Philosophy of the Catholic University of Lublin, but rather with a special style of cultivating philosophy.
12
Publication available in full text mode
Content available

Framing Neuroethical Praxis: Wojtyła’s Metaphysical Subject and its Modernist Cartesian Variants

71%
Larrivee D., Echarte L.
Logos i Ethos
|
2018
|
vol. 47
|
issue 1
EN
Numerous neuroethical quandaries today mark concerns over the normative propriety of corporal intervention in the nervous system. At the center of the debates is the question of how the human subject is understood. Accounts influenced by Cartesian metaphysics separate the subject into his immaterial and material manifestations, yielding ethical approaches that devalue the body and neural architecture. Contemporary neuroscience, on the one hand, proposes that the subject is purely a physiological creation, whereas posthumanism privileges the isolated ego on the other; both, thereby, validate an arbitrary neuroethical praxis. By anchoring neuroethics in the metaphysical subject Wojtyła proposes a fundamental corrective to these metaethical approaches, and the promise of a new praxis for corporal intervention in the brain.
13
Content available remote

Free to Seek and to Love the Creator: Fundamental Principle of Christian Education

57%
Bártoli L. M.
Paedagogia Christiana
|
2021
|
vol. 1/47
83-103
EN
Wychowanie osoby zakłada formację jej wolności. Maritain twierdzi, że „człowiek rodzi się wolny, a równocześnie jest powołany do zdobywania własnej wolności”. Wychowanie jest pomocą osobie w osiąganiu doskonałej wolności. Równocześnie, wolność jest obecnie często źle rozumiana i redukowana do prostego wyboru. Z tego względu w niniejszym artykule – w oparciu o nauczanie Karola Wojtyły/Jana Pawła II oraz Konstytucję Gaudium et Spes – podjęta zostanie refleksja nad najbardziej podstawowym pojęciem wolności, które powinno wyznaczać kierunek działalności wychowawczej.
14
Publication available in full text mode
Content available

Thomistic Personalism as the Key to Understanding Human Altruism

57%
Ezewoko I. C.
Studia Gilsoniana
|
2019
|
vol. 8
|
issue 3
547-567
EN
In this paper, the author attempts to explain human altruism within the framework of Thomistic personalism. He claims that (1) Thomistic personalism provides the necessary tools for understanding the human being as person in relation to other persons, and (2) it makes it possible to see the differences between personal and non-personal forms of human dynamism, which, when disregarded, easily lead to confusion. He concludes that, as an extention of love, altruism belongs to the personal, and, consequently, there is an intrinsic connection between personalism and altruism.
15
Content available remote

Filozoficzne korzenie jednostki i osoby. Personalizm i indywidualizm wobec kantyzmu

57%
Ambrożewicz Z.
Diametros
|
2015
|
issue Diametros 46
1-29
EN
In the paper I argue that Kant’s philosophy underlies both contemporary individualism and personalism. The Kantian categorical imperative may be, in my opinion, interpreted in an anti-egotistical way and in an entirely individualistic one. The first kind of interpretation not only made a contribution to the emergence of numerous and manifold kinds of personalism, but it also inspired many critics of individualism. The second kind of interpretation, together with the Kantian analyses of human self, became essential to the conceptualization of modern individualism. I argue that Kantian tradition in many respects appears to be close to Thomism as far as the conception of person and human individual is concerned. As the dispute between American Thomists, discussed in the paper, reveals, Thomistic personalists found, in Kant’s philosophy (broadly conceived) issues which filled some gaps in the scholastic heritage, especially in anthropology, ethics, and social problems.
PL
W artykule staram się dowieść, że kantyzm, który – jak uważam – stoi u podstaw współczesnego indywidualizmu, stał się też jednym z najważniejszych źródeł (bezpośrednim i pośrednim) personalizmu. Kantowski imperatyw kategoryczny może być, jak pokazuję, interpretowany zarówno w duchu mocno antyegotystycznym, jak też całkowicie indywidualistycznie. Pierwszy rodzaj interpretacji nie tylko przyczynił się do wyłonienia się licznych i zróżnicowanych personalizmów, ale zainspirował również wielu krytyków indywidualizmu. Drugi rodzaj interpretacji wraz z kantowskimi analizami podmiotu stał się istotnym czynnikiem sprzyjającym konceptualizacji nowoczesnego indywidualizmu. Dowodzę, że jeśli chodzi o ujęcie osoby i jednostki ludzkiej, tradycja kantowska okazuje się pod wieloma względami bliska tomizmowi. Jak pokazuje referowany przeze mnie spór amerykańskich tomistów, tomistyczni personaliści odnaleźli w szeroko rozumianym kantyzmie problematykę, która uzupełniła pewne luki w scholastycznej spuściźnie, zwłaszcza w kwestiach antropologicznych, etycznych i społecznych.
16
Publication available in full text mode
Content available

Wojtyła’s Normative Ethic vs. Scheler’s Emotionalization of the A Priori

57%
García Casas P.
Studia Gilsoniana
|
2019
|
vol. 8
|
issue 3
569-592
EN
The article discusses Wojtyła’s position regarding the Schelerian a priori. Both Woj-tyla and Scheler recognize the notion of a priori. But Wojtyła seeks an equilibrium between the a priori of duty (i.e., regardless of experience), on the one hand, and the exclusivity of the a priori values (aside from all normativity), on the other hand. The author concludes that Wojtyła points to the truth of man, which includes a concrete duty to realize the good by the acts of voluntary choice.
17
Publication available in full text mode
Content available

O KATEGORIACH BIBLIJNYCH W POEMACIE KAROLA WOJTYŁY „PIEŚŃ O BLASKU WODY”

50%
Hawryluk D.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2017
|
vol. 60
|
issue 2
351-372
EN
“The Song of the Brightness of Water”, a piece by Karol Wojtyła created in 1950, is a poetic meditation in complete agreement with the logic of the biblical message. This seems to be demonstrated not only by the directly quoted fragment from the Gospel according to John at the beginning of the poem, which was subjected to in-depth poetic reflection, but also by the original literary transposition of the subject-matter of the biblical categories, which create the ambience of the entire poem. The focus of the interpretation adopted by Karol Wojtyła is on two biblical categories: longing and perception. The analysis of these categories was contrasted with the spiritual process of an individual’s becoming mature enough to enter into a life-giving dialogue with God, which can be observed, for instance, in the song of adoration sung by the protagonist of pain, constituting one of the most-creative extensions of the Gospel’s message by Wojtyła. His focus on the individual’s perception of his/her identity can serve as brilliant evidence of the attempt to reconstruct the concept of the human being present in the poem. In the light of this concept the human is a work of God, created to live in love, and in the likeness and image of God (cf. Gen 1, 27). This fundamental truth is the source of the issue clearly depicted in the poem of the possibility embedded by the Creator in each human being, enabling him/her to participate in the mysteries of God’s Wisdom (cf. Wisdom 6, 1-25) and living life to its fullest. In this context Karol Wojtyła’s poetic description of the main protagonist’s transformation is extremely fascinating. Under the influence of the saving affirmation of the Son of God, the woman from Samaria gains a new identity and discovers a new type of God’s assistance in human life, i.e. His complete involvement in human suffering. Thanks to this, she is able to fully accept the grace given by Christ to enable her to rise above the state of being separated from experiencing love and being released from the consequences of the deep wounding of her soul. The highly original aspect of this vision is that the Samaritan receives the gift of a new self-awareness at the well in Shechem, which from the perspective of the Saviour Himself can symbolise His incessant preservation of the Source of His Filial Identity. In this way the anthropology presented so far, strictly connected with theology, becomes inseparable from Christology, emphasising the Christocentric and Christoformic nature of this poem by Karol Wojtyła.
PL
Powstały w 1950 roku utwór Karola Wojtyły pt. „Pieśń o blasku wody” jest poetycką medytacją prezentującą całkowitą spójność z logiką przesłania biblijnego. Zdaje się o tym świadczyć nie tylko dosłownie przywołany na początku utworu fragment z ewangelii św. Jana, który został poddany wnikliwej poetyckiej refleksji, ale także podjęty przez autora oryginalny sposób literackiego przetworzenia problematyki kategorii biblijnych, stanowiących rzeczywistą osnowę całego utworu. W przyjętej przez Karola Wojtyłę optyce interpretacyjnej mowa jest zasadniczo o dwóch biblijnych kategoriach: pragnieniu i widzeniu. Przeprowadzona analiza problematyki tych kategorii została ukazana w konfrontacji z dokonującym się na płaszczyźnie ducha procesem dojrzewania człowieka do podjęcia życiodajnego dialogu z Bogiem, czego przejawem może być chociażby zaintonowana przez główną bohaterkę utworu pieśń uwielbienia, stanowiąca jedno z najbardziej twórczych dopowiedzeń Karola Wojtyły do przekazu ewangelicznego. Jego autorskie pochylenie się nad problemem postrzegania przez człowieka własnej tożsamości może stanowić wybitną dokumentację dążenia do rekonstrukcji obecnej w tym utworze koncepcji człowieka. W jej świetle człowiek jawi się jako dzieło pochodzące z rąk Boga, powołane do życia w miłości na Boży obraz i Boże podobieństwo (por. Rdz 1, 27). Z tej fundamentalnej prawdy wynika zaznaczona wyraźnie w poemacie kwestia wszczepionych przez Stwórcę w ludzkim wnętrzu możliwości uzdalniających każdego człowieka do podjęcia drogi uczestnictwa w tajemnicach Bożej Mądrości (por. Mdr 6, 1-25) i osiągnięcia życia w całej swojej pełni. W tym kontekście niezwykle interesujący wydaje się być poetycki opis Karola Wojtyły przemiany dokonującej się we wnętrzu głównej bohaterki. Oto pod wpływem okazanej przez Syna Bożego zbawczej afirmacji, kobieta z Samarii zyskuje swoją nową tożsamość i odkrywa nowy typ Boskiej asystencji w ludzkim życiu, polegający na całkowitym zaangażowaniu Boga w cierpienia ludzkości. Dzięki temu może ona z ufnością otworzyć się na przyjęcie darowanej jej przez Chrystusa łaski wydźwignięcia ze stanu znalezienia się poza rzeczywistym obrębem miłości i doświadczyć duchowego uwolnienia ze skutków głębokiego zranienia swojej duszy. Wysoce oryginalne w ukazanej wizji może być to, że dar swojej nowej samoświadomości Samarytanka otrzyma przy studni w Sychem, która z perspektywy samego Zbawiciela może przypominać o nieustannym zachowywaniu przez Niego Źródła Swojej Synowskiej Tożsamości. W ten sposób prezentowana dotąd antropologia, już tak ściśle powiązana z teologią, staje się jakby nieodłączna od chrystologii, a utwór Karola Wojtyły jeszcze bardziej zaznacza swój chrystocentryczny i chrystoformiczny charakter.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.