Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  XX w.
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Teresa Wróblewska, Duch narodowy. Postacie polskich polityków XX w., Oficyna Wydawnicza „Stopka”, Łomża 2007, ss. 325

100%
Kulbaka J.
Biuletyn Historii Wychowania
|
2008
|
issue 24
189-191
PL
Teresa Wróblewska, Duch narodowy. Postacie polskich polityków XX w., Oficyna Wydawnicza „Stopka”, Łomża 2007, ss. 325
2
Publication available in full text mode
Content available

Spory o narodowy socjalizm na łamach Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej.

88%
Materniak - Pawłowska M., Olszewski H.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2014
|
vol. 66
|
issue 1
323-336
PL
Zainteresowanie Niemcami ma w naszym kraju bogatą tradycję i stanowi ważnyelement w panoramie współczesnego dyskursu społecznego, politycznegoi kulturowego. Historia Niemiec i dzieje stosunków polsko-niemieckichw badaniach nie bywały wolne od uproszczeń, stereotypów i mitów, a dzisiejsze debaty nie mogą być uznane za rozdział zamknięty, nawet jeżeli przyjąć, że współczesny dialog nie zna już dawnej retoryki i irracjonalnych treści wpisywanych w takie na przykład pojęcia jak „myśl zachodnia” czy „Ostforschung”. Wiadomo, że w badaniach nad historią społeczną, kulturą i polityką naszych sąsiadów oraz w dziejach stosunków niemiecko-polskich często sąsiadowały z sobą, ścierały się i uzupełniały treści naukowe oraz czynniki ideologiczne, wnoszone do nauki przede wszystkim choć nie tylko przez politykę.
3
Publication available in full text mode
Content available

Demografia i rozmieszczenie ludności węgierskiej w Słowacji 1918‑1950

75%
Zawistowska R.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2011
|
vol. 46
PL
Demography and population localization of the Hungarian ethnic group in SlovakiaThe publication presents an outline of changes in the numerical force and localization of Hungarian population in Slovakia in the period between the separation of Slovaks from Hungary in 1918 to 1950.This is a crucial problem constituting a basis for considering the complex Hungarian question n Slovakia in that time. The starting point of the reflections is clear, and the basic argument for establishing the final date was the first census after World War II in Czechoslovakia, carried out after the displacements, expulsions and re‑Slovakization of the Hungarian population after the whole of the power in the country had been taken over communists.After World War I, several hundred of Hungarians found themselves on the Slovakian side of the border and became a minority, Being, however, still aware of their belonging to the Hungarian nation, a few times larger in number than Slovaks. Before World War I, those people inhabited the very centre of the Hungarian Kingdom and constituted an integral part of the reigning nation.Due to the shortage of space, the reflections concentrate on showing changes in number and localization of the Hungarian population in Slovakia in the period between the Wars, during World War II and in the first years after its end. For the reason mentioned above, an inner demographic analysis of the Hungarian population in Slovakia was omitted (age, gender, etc.)The much criticized census of 1910 showed that the territory which 8 years later became Slovakia was inhabited by 884,210 Hungarians (30,3%). In an independent Slovakia, during the census of 1921, the Hungarian nationality was declared by 650,597 (21,7%) people, and that number, varying periodically, was basically the same, or even higher in the last half‑century. However, with a general increase in the population of Slovakia, this means that the percentage of Hungarians has dropped below 10% of the whole population of the country.The publication cites an opinion formed by Janos Makkai, a Hungarian ethnographer and sociologist. According to him, Hungarian people living in Slovakia and other neighbouring countries must have been more experienced in the fight for their rights, were more resistant, specialized, and more versatile in struggling against difficulties of everyday life. Демография и размещение венгерского населения в Словакии в 1918‑1950гг.Статья посвящена изменению численности и размещения венгерского населения в Словакии в период от 1918 г после отделения Словакии от Венгрии и до 1950 г. Это ключевая проблема, которая представляет собой основу для понимания всех сложностей венгерского вопроса в Словакии в этот период. Основным контрольным пунктом оценки этой проблемы была первая после Второй мировой войны перепись населения в Чехословакии, которая была проведена спустя 2 года после окончания переселений, выселений и ресловакизации венгерского населения и перехода всей власти к коммунистам.После Первой мировой войны сотни тысяч венгров оказались по другую сторону словацкой границы и стали этническим меньшинством, сохранив при этом свое национальное самосознание. Население это перед Первой мировой войной жило в самом центре Австро‑Венгрии, и в те времена являлась неотъемлемой частью правящего народа.По причине ограниченного объема публикации в статье основной упор делается на динамику изменений количества населения и размещения венгров на территории Словакии в межвоенный период, во время Второй мировой войны и в первые послевоенные годы. В статье не раскрывается внутренняя демографическая структура венгерского населения Словакии (возраст, пол ит.д.).Подвергаемая критике всеобщая перепись населения 1910 г. показала, что на территории, на которой 8 лет спустя была образована Словакия, жило 884 210 венгров (30,3%). В независимой уже от Венгрии Словакии во время переписи 1921 г. к венгерской национальности отнесло себя 650 597 (21,7%) человек. Такое количество венгерского населения, подвергаясь небольшим колебаниям, в принципе, не только сохранилось, но даже возросло в последней половине 20 в. При тенденции увеличения общей численности населения Словакии означает это, однако, что процент венгров в Словакии снизился до 10% от общего количества населения этого государства.Януш Макай, венгерский социолог и этнограф межвоенного периода, цитата которого приведена в статье, дал общую оценку венгерского населения Словакии. Он констатировал, что венгры, жившие в соседних государствах, так как постоянно боролись за свои жизненные права, были более выдержанными, и хорошо подготовленными к преодолению жизненных трудностей.
4
Publication available in full text mode
Content available

Profesorowi dr hab. Piotrowi Łossowskiemu w 85. rocznicę urodzin

75%
Bułhak H.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2011
|
vol. 46
5

BIBLIOTEKA GMINY WYZNANIOWEJ ŻYDOWSKIEJ WE LWOWIE (1901–1939)

75%
Biesaga M.
Rocznik Przemyski
|
2017
|
vol. 53
|
issue 1(20): Historia
95-109
XX
The Jewish Religious Community Library in Lviv was founded in 1901 but its roots can be traced back to the late 19th century. The library owes its origin primarily to Samuel Buber – a renowned Lviv’s maskil (grandfather of Martin Buber, the famous Jewish philosopher). Not only did he come up with the idea of a library available to the whole Jewish community but he also donated his private book collection. However, this institution would have never come into existence if it wasn’t for the support of the Zionist movement and many prominent figures from the Jewish intelligentsia. Its book collection was not supposed to be limited to religious writings but intended to open up the readers’ minds to the outside world, support further studies, and provide entertainment. Very quickly the library became popular among the Jewish community in the city and was well attended by students, scholars, professionals, and even Christians. Despite financial difficulties, it managed to continue functioning until the outbreak of the Second World War. In 1939 its book collection consisted of about 20 thousand volumesand was considered to be one of the most significant Jewish libraries in interwar Poland.
6
Publication available in full text mode
Content available

Nadciągające perspektywy i Diaboliada Michała Bułhakowa jako próba określenia przyszłości Rosji

75%
Stepnowska T.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
|
2000
|
issue 2
97-105
RU
Предметом исследования в работе является сравнительный анализ Грядущих перспектив и Дьяволиады с точки зрения формирования взглядов Булгакова на общественно-политические перемены в России после революции 1917 года. В отличие от Багрового острова, в Дьяволиаде Булгаков отрицательно относится к новой власти. Поэтому данное произведение можно расценивать как художественную иллюстрацию позиции писателя, представленную в Грядущих перспективах. Дьяволиада предвещает ряд тем и мотивов творчества зрелого Булгакова (мотив одиночества и отчуждения, бега, смерти как способа спасения собственного достоинства), являясь своего рода первым вариантом проблем, получивших в Мастере и Маргарите широкое философское освещение.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kształcenie muzyczne z perspektywy „Wiadomości Muzycznych” (1925–1926)

75%
KOCAJ A., KRASIŃSKA I.
Edukacja Muzyczna
|
2020 (PL)
|
issue 15
347-377
EN
In Poland, over a hundred music magazines appeared in the interwar period. They were divided into several categories: subject and methodological, social and cultural music press, music and li- turgical magazines, regional music periodicals, as well as musicological and popular science mag- azines. The final group includes the subject of this article, “Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), edited by the music collector and journalist Edward Wrocki. The article is the first attempt at a monograph elaboration of this periodical, both in terms of the formal and publishing aspects and its content. However, it focuses mainly on educational content, training and professional develop- ment of musicians and music and singing teachers in various types of schools (conservatories and music academies, primary and secondary schools, courses).
PL
W Polsce w okresie międzywojennym ukazywało się przeszło sto czasopism muzycznych. Zo- stały one podzielone na kilka kategorii: przedmiotowo-metodyczne, muzyczną prasę społeczno- -kulturalną, czasopisma muzyczno-liturgiczne, regionalne periodyki muzyczne oraz pisma muzy- kologiczne i popularnonaukowe. W tej ostatniej grupie znalazły się stanowiące przedmiot niniej- szego artykułu „Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), redagowane przez kolekcjonera muzyka- liów i publicystę Edwarda Wrockiego. Artykuł stanowi pierwszą próbę monograficznego opraco- wania tego periodyku, zarówno od strony formalno-wydawniczej, jak i zawartości treściowej. Zwrócono w nim jednak głównie uwagę na treści dotyczące kształcenia, dokształcania i doskona- lenia zawodowego muzyków oraz nauczycieli muzyki i śpiewu w różnych typach szkół (konserwa- toria i akademie muzyczne, szkoły średnie i powszechne, kursy).
8
Publication available in full text mode
Content available

Czy małe miasto może zmienić się w duże? Analiza przypadku Wałbrzycha w drugiej połowie XIX i początku XX wieku

71%
Ludwig B.
Space – Society – Economy
|
2017
|
issue 22
87-102
EN
Wałbrzych, which was founded as a village, expanded to a small mining town. The rising of the coal mining industry has led to the origin of the regional mining basin. At the same time industrial region was developed. Former small town became the heart of the district. Local authorities set up efforts to increase representativeness of the city as the seat of the County. In the old town and its vicinity were located the administrative authorities buildings, banks, shops and services of the higher usability. At the same time, former villages were changed, taking the forms of workers’ settlements – suburbs of Wałbrzych. Transformation of the landscape was changing the town. Could that process, however, lead to create the metropolitan nature of the city and to maintain it? Some preserved settings and tradition decided that the success of that process was only partial.
PL
Wałbrzych założony jako wieś, został rozbudowany jako miasteczko górnicze. Wzrost wydobycia węgla doprowadził do powstania zagłębia górniczego. Dawniejsze małe miasto stało się sercem okręgu. Zadbano wtedy o wzrost jego reprezentacyjności. Powstał nowy ratusz. W pobliżu wzniesiono budynki urzędów. Zaczął kształtować się ciąg budowli monumentalnych wzdłuż alei u stóp miasta. W dwudziestoleciu międzywojennym proces rozbudowy się nasilił. W obrębie starego miasta i śródmieścia lokowano organy administracyjne, banki oraz sklepy i usługi wyższej użyteczności. Równocześnie zmieniały się okoliczne wsie przyjmując formę osiedli robotniczych – przedmieść. Kształtowała się wielka aglomeracja. Przemiany krajobrazu zmieniały miasteczko. Czy jednak doprowadziły do wykształcenia charakteru wielkomiejskiego i jego utrwalenia? Pewne zachowane układy, tradycja zadecydowały o częściowym powodzeniu procesu.
9
Publication available in full text mode
Content available

Stosunek państwa łotewskiego do miejscowych Polaków i Białorusinów w początkach niepodległości łotewskiej

63%
Gierowska-Kałłaur J.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2011
|
vol. 46
10
Publication available in full text mode
Content available

Witold Kula (1916–1988). Szkic do portretu

63%
Stobiecki R.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2019
17-28
EN
Witold Kula undoubtedly belongs to the narrow elite of historians of the era of the People’s Republic of Poland, he is also its most recognized representative in the international arena. This text aims at presenting the most important moments of his biography, a brief characteristic of his achievements and his reception in contemporary historiography.
PL
Witold Kula należy bez wątpienia do wąskiej elity dziejopisów epoki Polski Ludowej, jest także najbardziej rozpoznawanym jej przedstawicielem na arenie międzynarodowej. Niniejszy tekst stawia sobie za cel przybliżenie najważniejszych momentów jego biografii, krótką charakterystykę dorobku oraz jego recepcji we współczesnej historiografii.
11
Publication available in full text mode
Content available

OBRAZY WROGA. PROPAGANDA A LUDOBÓJSTWO W XX WIEKU NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH, GARŚĆ REFLEKSJI

63%
Gogol B.
Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
|
2019
|
issue 1
23-58
PL
XX w. to stulecie, w którym budziły się skrajne wersje nacjonalizmów, rozwijały i upadały totalitarne systemy polityczne, stulecie związanego z nimi zjawiska nazwanego w połowie XX w. mianem ludobójstwa – metodycznej zagłady całych ludzkich społeczności realizowanej z różnych urojonych powodów. Jedne po drugich kolejne społeczności, na różnych kontynentach, padały ofiarą prób ich eksterminacji: Herero i Nama, Ormianie, liczne narodowości ZSRR przed 1956 r., Żydzi, Cyganie, Polacy, Chińczycy i Kambodżańczycy, Tutsi i bośniaccy muzułmanie. Propaganda zawsze towarzyszyła ludobójstwu, z reguły wyprzedzała ludobójcze rozkazy, była narzędziem kreującym grunt pod rzezie, ukazującym wypaczony obraz przyszłych ofiar, wzmacniającym zbrodnicze motywacje sprawców, obojętne postawy świadków masakr. Pozwalała później „rozmyć” odpowiedzialność za zbrodnie. Propaganda stale doskonaliła swoje metody w miarę rozwoju środków przekazu. Warto opisać jej rolę na kilku przykładach, w każdym z przedstawionych przypadków ludobójstwa, inicjatorzy, sprawcy, świadkowie, byli wcześniej lub w jego trakcie, poprzez przekaz propagandowy, „mowę nienawiści”, ideologiczną utopię, odpowiednio formowani w swoich poglądach, potrzebie eliminacji drugiego człowieka. Ofiary pozbawiano cech ludzkich tworząc obraz wroga absolutnego, którego należało bez skrupułów unicestwić. Pomimo kontekstu historycznego artykułu, jest to ciągle aktualna przestroga dla współczesnych.
EN
The twentieth century was the century in which the extreme versions of nationalisms were awakened, the totalitarian political systems developed, and the century of their associated phenomenon in the mid-twentieth century was called genocide – the methodological destruction of entire human communities for various imaginary reasons. One after the other successive communities, on different continents, fell victim to their extermination attempts: Herero and Nama, Armenians, different nationalities of the USSR before 1956, Jews, Gypsies, Poles, Chinese and Cambodians, Tutsi and Bosnian Muslims. Propaganda was always accompanied by genocide, as a rule it was ahead of genocidal orders, it was a tool that created the ground for the slaughter, showing a distorted picture of future victims, reinforcing the criminal motivations of the perpetrators, indifferent attitudes of witnesses to the massacres. She later allowed her to "blur" the responsibility for crimes. Propaganda constantly improved its methods as the media was developed. It is worth describing its role in a few examples, in each of the reported cases of genocide, initiators, perpetrators, witnesses, were earlier or in the process, through propaganda, "hate speech", ideological utopia, properly formed in their views, the need to eliminate another human being. Victims were deprived of human characteristics, creating an image of the absolute enemy, who was to be annihilated unscrupulously. Despite the historical context of the article, it is still a valid warning for contemporaries.
12
Publication available in full text mode
Content available

Zygmunt Haupt – pisarz, tłumacz, redaktor „Głosu Ameryki”, popularyzator książek i czytelnik

63%
Krupa B.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2017
|
issue 11
231-252
EN
The article presents the broad relationship between Zygmunt Haupt and books, based on source materials from the Zygmut Haupt Papers collection at Special Collections, Stanford University Library in California. Zygmunt Haupt (1907-1975) was a Polish émigré writer and painter, who was published in the leading Polish émigré publications, such as „Culture” in Paris, „Wiadomości” in London, and „Tematy” in New York. He was a recipient of the Culture Award in 1962 and the Kościelski Foundation Award in 1971, but was not published in Poland during his lifetime. The author presents Z. Haupt as an author; a translator; a promoter of books not available to Polish readers at that time, on the waves of the Voice of America and the US Information Agency; and finally, a reader. By keeping contact with leading figures of the Polish émigré - Jerzy Giedroyc and the team of the Literary Institute in Paris, Mieczysław Grydzewski, Zygmunt Hładki and Zdzisław Ruszkowski in London, Paweł Mayewski, Józef Wittlin and Aleksander Janta-Połczyński in New York - he had the opportunity to exchange information about books published in the USA and Poland, as well as their readings. His extensive correspondence with booksellers in Poland, Great Britain, France, Switzerland, and the USA showcases his reading interests, as well as a rich collection of index cards with the titles he read, owned or ordered from booksellers abroad and in the USA.
13
Publication available in full text mode
Content available

Pierwsza Pomorska Wystawa Rolnictwa i Przemysłu w Grudziądzu (1925 r.) w świetle lokalnych artykułów prasowych

63%
Knyspel-Kopeć R.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2016
|
vol. 16
147-156
EN
Pomeranian Exhibition of Agriculture and Industry held in Grudziądz held from 26 VI–12 VII 1925, it was one of the largest exhibitions of Polish interwar period. Its purpose was to show the Polish economy on the newly reclaimed lands of Pomerania. The exhibition had a total of 56 facilities, 28 of which built the Trade Committee, and 28 private exhibitors. Among the buildings was the largest pavilion of industry, stood out a marine pavilion, located in a maritime exhibition. The event was attended by about 450 exhibitors, of which 186 accounted for by agriculture, 81 at the factory industry, 100 for crafts, 37 culture and art, the rest to other departments. In addition to the issued about 1000 animals. The exhibition was a great success moral because it opened the Polish President Stanislaw Wojciechowski in the presence of three ministers, and was visited by many visitors from home and abroad. In addition an important task to present the economic achievements of the Polish state, the first Pomeranian exhibition was still aims political-national. During the growing German revisionism threatening the integrity of the western border of the Republic, it was manifested Polishness Pomerania and highlighted achievements of the district in terms of economic and cultural development. Probably in the country hoped to soften the hostile German propaganda.
14
Publication available in full text mode
Content available

Music Education from the Perspective of “Wiadomości Muzyczne” (1925–1926)

63%
Kocaj A., Krasińska I.
Edukacja Muzyczna
|
2020 (EN)
|
issue 15
347-377
EN
In Poland, over a hundred music magazines appeared in the interwar period. They were divided into several categories: subject and methodological, social and cultural music press, music and li- turgical magazines, regional music periodicals, as well as musicological and popular science mag- azines. The final group includes the subject of this article, “Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), edited by the music collector and journalist Edward Wrocki. The article is the first attempt at a monograph elaboration of this periodical, both in terms of the formal and publishing aspects and its content. However, it focuses mainly on educational content, training and professional develop- ment of musicians and music and singing teachers in various types of schools (conservatories and music academies, primary and secondary schools, courses).
PL
W Polsce w okresie międzywojennym ukazywało się przeszło sto czasopism muzycznych. Zostały one podzielone na kilka kategorii: przedmiotowo-metodyczne, muzyczną prasę społeczno- -kulturalną, czasopisma muzyczno-liturgiczne, regionalne periodyki muzyczne oraz pisma muzy- kologiczne i popularnonaukowe. W tej ostatniej grupie znalazły się stanowiące przedmiot niniej- szego artykułu „Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), redagowane przez kolekcjonera muzyka- liów i publicystę Edwarda Wrockiego. Artykuł stanowi pierwszą próbę monograficznego opraco- wania tego periodyku, zarówno od strony formalno-wydawniczej, jak i zawartości treściowej. Zwrócono w nim jednak głównie uwagę na treści dotyczące kształcenia, dokształcania i doskona- lenia zawodowego muzyków oraz nauczycieli muzyki i śpiewu w różnych typach szkół (konserwa- toria i akademie muzyczne, szkoły średnie i powszechne, kursy).
15
Publication available in full text mode
Content available

Single issues related to Sandomierz (1918–2002)

63%
Krasiński I., Sławiński P.
Rocznik Historii Prasy Polskiej
|
2021
|
issue 2
16
Publication available in full text mode
Content available

Liberalny internacjonalizm Stanów Zjednoczonych a problem Górnego Śląska w latach 1918–1919

51%
Siwek K.
Kwartalnik Historyczny
|
2023
|
vol. 130
|
issue 1
51-82
EN
After the end of the First World War in 1918, and with the start of the Paris Peace Conference, the United States, to establish permanent peace in Europe, became involved in settlement of European territorial questions, recognised in universalist, transnational terms. The problem of Upper Silesia, a disputed region between restored Poland and defeated Germany, was estimated by the US administration from a liberal internationalist perspective, which assumed to develop a supranational political and economic community.
PL
Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 r., w czasie paryskiej konferencji pokojowej, Stany Zjednoczone, dążąc do ustanowienia w Europie trwałego pokoju, zaangażowały się w uregulowanie europejskich kwestii terytorialnych. Uznawano je bowiem za problem o powszechnym, ponadnarodowym wymiarze. Kwestia Górnego Śląska, dzieląca wówczas Polskę i Niemcy, oceniana był przez administrację amerykańską z perspektywy liberalnego internacjonalizmu, zakładającego budowę ponadnarodowej wspólnoty politycznej i gospodarczej.
17
Publication available in full text mode
Content available

Przed narodzinami. Powinności kobiety brzemiennej w świetle poradników z końca XIX i początku XX w.

51%
Nawrot‑Borowska M.
Studia Gdańskie
|
2011
|
issue 28
277-301
PL
Celem niniejszego artykułu jest próba rekonstrukcji zaleceń kierowanych do kobiet ciężarnych na terenie ziem polskich w ostatnich dekadach XIX w. i w początku XX. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowi literatura o charakterze poradnikowym w zakresie zdrowia i higieny, a także edukacji dziecka. Odtworzone zostały porady ówczesnych lekarzy, higienistów i teoretyków wychowania dotyczące higieny kobiety brzemiennej, których przestrzeganie przyczynić się miało do dobrego stanu zdrowia matki, w szczególności zaś korzystnie wpływać miało na stan zdrowia i całe przyszłe życie noszonego w jej łonie dziecka.
EN
The objective of the present article is trying to reconstruct the recommendations directed to pregnant women on the Polish teritories in the last decades of the nineteenth century and at the beginning of the twentieth century. The basic source of the achieved directions is guide type literature in the field of health and hygiene as well as education of a child. The recommendations of the then doctors, hygienists and education theoreticians dealing with the hygiene of the pregnant woman, complying with which was to contribute to the good state of mother’s health and the whole future life of the child carried in her womb.
18
Content available remote

Na co dzień i od święta. Książka w życiu Polaków w XIX i XX w.

51%
Lubczyńska A.
Toruńskie Studia Bibliologiczne
|
2014
|
vol. 7
|
issue 2(13)
227-234
PL
W dniach 27−27 marca 2014 r. odbyła się w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego konferencja naukowa, która zgromadziła wybitnych badaczy bibliologów, literaturoznawców i historyków oraz liczne grono bibliotekarzy. Jej celem była wymiana myśli i doświadczeń z zakresu badań nad książką i jej rolą społeczną w trudnym okresie niewoli narodowej, następnie wobec wyzwań nowej rzeczywistości wolnej Polski oraz w okresie nieustających przemian, jakie niósł wiek XX. Artykuł podsumowuje konferencję i zawiera podstawowe informacje na temat wygłoszonych w jego ramach referatów.
EN
On 27−27 March 2014 the Institute of Information Science and Book Studies of the University of Warsaw held a conference that brought together prominent researchers in bibliology, literary studies and history as well as a large group of librarians. The aim of the conference was to exchange ideas and experience in the field of book research. Particular attention was paid to books’ social role in different periods of Polish history – from difficult times of oppression, through challenges of new reality in free Poland to constant changes that occurred in the 20th century. The report summarizes the meeting and briefly outlines papers presented at the conference.
19
Publication available in full text mode
Content available

Napady zbrojne i walki o Łęczycę oraz zniszczenia wojenne miasta w latach 1294–1945

51%
Stolarczyk T.
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
|
2021
|
issue 1(266)
3-11
EN
Over the centuries, Łęczyca was conquered and sometimes destroyed in almost 100% (mainly during the northern wars with Sweden in the 17th and 18th centuries). The perpetrators of this were both enemies and their own troops. The town itself suffered the first serious material and population losses as a result of the Teutonic invasion in September 1331 (earlier, in 1294, the Lithuanians destroyed Tum, then organically connected with Łęczyca). Łęczyca suffered the last losses, mainly material ones, in January 1945, when the Germans retreating from the city destroyed several public buildings.
PL
Łęczyca na przestrzeni wieków była zdobywana i czasami niszczona niemal w 100% (głównie w czasie wojen ze Szwecją w XVII i XVIII w.). Sprawcami tego były zarówno wojska obce, jak i polskie. W 1294 r. Litwini dokonali zniszczeń w Tumie, związanym wtedy organicznie z Łęczycą, natomiast pierwszych poważnych strat materialnych i ludnościowych miasto doznało wskutek najazdu krzyżackiego we wrześniu 1331 r. Ostatnie straty, głównie materialne, Łęczyca poniosła w styczniu 1945 r., kiedy to wycofujący się z miasta Niemcy zniszczyli kilka budynków użyteczności publicznej.
20
Publication available in full text mode
Content available

The power station of Elektrizitätswerk Schlesien AG in Siechnice. An industrial plant in the 20th century – a work of an engineer and an architect-artist

51%
Gryglewska A., Rabiega M.
Architectus
|
2022
|
issue 1 (69)
PL
Tematem artykułu jest architektura elektrowni Tschechnitz (obecnie Elektrociepłownia Czechnica) w Siechnicach pod Wrocławiem. Obiekt budowany w okresie intensywnego rozwoju przemysłu elektroenergetycznego na Dolnym Śląsku na początku XX w. był efektem postulowanej przez twórców związanych z Deutscher Werkbund współpracy inżyniera i architekta-artysty. Celem pracy jest prezentacja historii i przekształceń elektrowni, artystycznego kształtowania jej układu urbanistycznego, elewacji, reprezentacyjnych wnętrz maszynowni, warsztatów mechanicznych i obiektów o funkcji reklamy. Analiza historii i stanu obecnego kompleksu była możliwa dzięki przeprowadzonym przez autorów badaniom terenowym, kwerendzie materiałów źródłowych, tekstów w prasie fachowej oraz ikonografii z lat 1910–2019. Przeprowadzone badania stanowią podstawę dla określenia zakresu ochrony konserwatorskiej oraz rewitalizacji tego zakładu po jego planowanym zamknięciu w 2024 r. wskutek polityki likwidacji elektrowni węglowych w Polsce.
EN
The subject of the article is the architecture of the Tschechnitz Power Plant (currently Czechnica CHP Plant) in Siechnice near Wrocław. The plant, built during the period of intensive development of the power industry in Lower Silesia at the beginning of the 20th century, was the result of cooperation between an engineer and an architect-artist, postulated by architects associated with Deutscher Werkbund. The aim of this article is to present the history of the construction and development of the power plant as well as artistic shaping of the urban layout, façades, representative interiors of the machine rooms, mechanical workshops as well as facilities with an advertising function. The analysis of the history and the present condition of the complex was possible thanks to field research carried out by the authors, a query of source materials and texts in the professional press as well as iconography from the years 1910–2019. The conducted research is the basis for defining the scope of monument protection and for revitalizing the power plant, which will be closed in 2024 with regard to the policy of decommissioning coal-fired power plants in Poland.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.