Search results

1

Bieda na zachodzie. Stan faktów ‒ wymowa społeczna

100%

Tkocz Z.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 492

71-83

PL

Opracowanie dotyczy determinantów określających biedę w ujęciu teoretycznym. Nie ulega wątpliwości, że rozwojowi społecznemu w każdej epoce towarzyszyło zjawisko biedy, które wpływało zarówno na ludzi na Zachodzie, jak i na cały system polityczno- ekonomiczny, zmuszając badaczy do zajęcia się tym problemem. Mimo wszystkich postępów w zaspokajaniu potrzeb ludzkich z dwóch pierwszych szczebli z piramidy A. Maslowa bieda nie znikła na świecie nigdy. A nawet w czasie największego rozwoju ekonomicznego kapitalizmu zadomowiła się w systemie społecznym.

2

Koncepcja ukraińskiej kultury „miedzy Wschodem a Zachodem” w monografiach literaturoznawczych dotyczących prozy Wałerija Szewczuka

88%

Zambrzycka M.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2017

|

vol. 17

EN

In the article I analyze how the concept of “Ukraine between East and West” is reflected in the contemporary literary texts by an example of three monographs on Valery Shevchuk’s prose. The authors of these monographs define Valeriy Shevchuk’s prose as a synthesis of elements derived from the Ukrainian traditions and folklore, as well as from trends and tendencies of Western literature.

3

Kilka uwag na temat kształtowania się współczesnej kultury politycznej.

63%

Krakowiak T.

Władza sądzenia

|

2014

|

vol. 4. Rozważania o kulturze politycznej. Marcin Kotras, Ewa Migaczewska (red.)

64-101

PL

Artykuł jest próbą zarysowania pola dyskusji dotyczącej procesu historycznego kształtowania się europejskiej kultury politycznej rozumianej jako istotny aspekt cywilizacji europejskiej. W tekście zwrócono uwagę na polską specyfikę cywilizacyjną, której charakter uznano za odmienny w stosunku do zmian jakie zaszły w Europie Zachodniej. Artykuł podzielony został na części. Zaprezentowano w nich, jak dokonujące się w przeszłości przemiany kulturowe, gospodarcze, polityczne wpływały na model i postać rozwoju cywilizacyjnego państwa.

EN

The paper is an attempt to sketch a discussion field concerning the historical process of European culture forming, understood as an aspect of European civilization. The Polish civilization specificity, which character differs from the changes which took place in the Western Europe was mentioned in the paper. The article was divided into the sections, in order to present the problems of cultural, economic and political transformations that had an influence on the model and form of state civilizational development.

4

Etapy rozwoju liturgii sakramentu małżeństwa na Zachodzie do XII wieku

63%

Grześkowiak J.

Vox Patrum

|

1985

|

vol. 8

295-309

FR

L'expression de saint Paul: "se marier dans le Seigneur" signifie en tout premier lieu qu' un baptise ne peut epouser qu' un autre baptise, et que saint Paul considere le mariage comme une realite, qu’ il faut assumer dans la foi et vivre chretiennement.

5

Antagonistic Cultures or Global Stratification? Lessons of History and Social Analysis: The Causes of Tensions in Multicultural Societies

63%

DRWĘSKI B.

Multicultural Studies

|

2016

|

issue 1

21-30

EN

When we observe the history and heritage of great civilizations, we notice that we had almost always to do with civilizations we can define as “multicultural”, even if such a concept did not exist in those times. Mesopotamia, Persia, Hellenistic States, and ancient Rome at the time of their splendour, Arab-Muslim empires during the Middle Ages, Mongol-Yuan Chinese empire, of Mongol Indies, Polish-Lithuanian-Ruthenian “Republic of the Two Nations”, Soviet Union, United States – those are some examples of states and civilizations that, not taking into account our own opinions and feelings concerning their political regime or legitimacy, managed to have a strong infl uence on the development of human culture, art and political, social, ideological, theological, economical, scientifi c or legal culture. In all of those states, at least at the time of the peak of their civilization, people from diff erent nationalities (ethnicities) and/or religions held leading political, economical, cultural, scientifi c or ideological positions. We can also give the example of the capital city of the Ottoman “Muslim” and “Turkish” empire, Constantinople, where until the middle of the 19th century, Christians and Jews counted for almost half of the population (Roou, 2005). This State was submitted to a Muslim Sultan but his capital was also the Seat of the spiritual leader of the Universal Christian Greek Orthodox Patriarchate. We can then consider, on the base of these few examples found among numerous other ones we could also have found, that symbiosis and emulation of cultures constitute the basic element and requirement for the dynamic development of human cultures.

PL

Jeśli spojrzymy na historię i dziedzictwo wielkich cywilizacji, obserwujemy, że zawsze mieliśmy do czynienia z cywilizacjami, które określilibyśmy dziś jako »wielokulturowe«, choć takie pojęcie z kolei wówczas nie istniało. Przykłady Mezopotamii, Persji, państw hellenistycznych, starożytnego Rzymu w okresie szczytu jego potęgi, imperiów arabsko-muzułmańskich w wiekach średnich, Chin dynastii Mongołów – Yuanów, Indii Mogołów, Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Związku Radzieckiego czy USA, oto parę wybranych przykładów państw, które wywierały, niezależnie od naszych opinii wobec ich ustrojów, wobec ich zasad założycielskich, wobec ich religii, wobec ich ideologii, wobec ich metod rządzenia, silny wpływ na rozwój kultury ludzkiej, na rozwój sztuki, a także na postęp koncepcji politycznych, społecznych, ideologicznych, teologicznych, prawnych, ekonomicznych, naukowych itp. We wszystkich tych państwach, przynajmniej w okresie ich rozkwitu, ważne funkcje polityczne, ekonomiczne, kulturalne, naukowe czy ideologiczne zajmowali ludzie różnych narodowości bądź różnej przynależności ideowej. Należy jeszcze podkreślić przykład stolicy imperium osmańskiego, Konstantynopola, który był masowo zamieszkany do połowy XIX w. przez chrześcijan i żydów, chociaż państwo to było pod władzą muzułmańskiego sułtana, co nie przeszkodziło zresztą, żeby stolica tego imperium była jednocześnie stolicą duchową uniwersalistycznego w swych założeniach chrześcijańskiego patriarchatu prawosławnego. Możemy więc stwierdzić na podstawie tych kilku przykładów wybranych spośród wielu innych możliwych, że synteza i współzawodnictwo kultur stanowią nieodłączną część składową, a także warunek dynamicznego rozwoju kultury ogólnoludzkiej.

6

Ruch wsparcia dla "Solidarności" i Polski w latach 80. jako ruch społeczny

63%

Frybes M., Centre d’Analyse et d’Intervention Sociologiques E. d. H. E. e. S. S., Collegium Civitas w Warszawie

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2013

|

vol. 47

PL

Powstaniu w 1980 r. „Solidarności” towarzyszyły wielkie emocje i zainteresowanie na całym świecie. Przez piętnaście miesięcy swej legalnej działalności stała się szybko symbolem wolności, walki bez użycia przemocy i walki o uznanie i poszanowanie podmiotowości ludzkiej. Różne środowiska w świecie zachodnim wiązały z polskim ruchem duże, czasem zupełnie odmienne nadzieje. Ogłoszenie stanu wojennego spotkało się z powszechnym potępieniem. W miejsce kilku tysięcy internowanych przywódców ruchu „Solidarność” (stanowiących w oczach władz PRL śmiertelne zagrożenie dla systemu komunistycznego) ujawniło się w różnych krajach świata co najmniej tyle samo zdeterminowanych „przyjaciół «Solidarności»” (działaczy związkowych, dziennikarzy, intelektualistów, wykładowców, studentów, polskich emigrantów różnych generacji, w tym działaczy opozycji demokratycznej i NSZZ „Solidarność”, których stan wojenny zaskoczył za granicą). Podejmowane przez nich różnorakie działania składają się na ponadnarodowy ruch wsparcia i solidarności z Polską i „Solidarnością”. Co o tym ruchu można powiedzieć analizując go w kategoriach ruchu społecznego, w znaczeniu, jakie nadał mu francuski socjolog Alain Touraine? Najważniejszym jego wymiarem było oddziaływanie na to, co Touraine nazywa „modelem kulturowym”, co z kolei miało swój bezpośredni wpływ na sferę polityki. Ruch wsparcia dla „Solidarności” przyczynił się walnie do ostatecznej delegitymizacji komunistycznego projektu, do stworzenia nowego języka pozwalającego opisywać sytuacje społeczne w krajach bloku sowieckiego oraz do uwiarygodnienia polskich (i nie tylko polskich) środowisk opozycyjnych jako możliwej, demokratycznej alternatywy dla sprawujących władzę członków aparatu komunistycznego państwa. Wywołał więc konkretne skutki nie tylko w sferze kulturowej, ale także politycznej, a nawet – po części – geopolitycznej.

7

Exploring Intercultural Differences between East and West throughout Cultural Dimensions and Literature

63%

Pondelíková (Styková) I.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2020

|

issue 5

EN

The article explores intercultural differences between East and West throughout cultural dimensions and literature. Already existing sociological research is supplemented with literary one, thus creating a modern way of performing research in the field of interculture. Hofstede’s cultural dimensions became the basis of the presented research as well as literary texts originally written in English, whose plot is set in the selected Muslim countries (Iran and Afghanistan).

PL

W artykule opisano różnice międzykulturowe między Wschodem i Zachodem w wymiarze kulturowym oraz w literaturze. Istniejące badania socjologiczne są uzupełniane badaniami literackimi, co stanowi nowoczesny sposób prowadzenia badań w dziedzinie międzykulturowej. Kulturowe wymiary Hofstede stały się podstawą przedstawionych badań, a także tekstów literackich pierwotnie napisanych w języku angielskim, których fabuła rozgrywa się w wybranych krajach muzułmańskich (Iran i Afganistan).

8

Regress of the West and the Emerging of New World Order: The Case of NATO

63%

Gruszko K., Gajewski T.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 60

182-199

PL

Jako opis aktualnej sytuacji na świecie może posłużyć jedno słowo – niepewność. Napięcia z niej wynikające są symptomami zmian zachodzących w architekturze porządku światowego. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie przyczyn, objawów i kierunków tych zmian. Fundamentem analizy jest obserwowany regres Zachodu. NATO jako strategiczny most łączący dwa jego centra – Europę i Stany Zjednoczone – zostało poddane naukowej eksploracji, by zidentyfikować możliwości jego wykorzystania jako instrumentu przywracającego relatywną siłę Zachodu oraz odtworzenia potencjału określania parametrów wyłaniającego się porządku światowego. Analiza została wzbogacona o dwa scenariusze potencjalnego kierunku transformacji wspomnianego porządku światowego.

EN

Uncertainty is the notion that can be a one-word description of the state of global affairs. Tensions in the world order architecture are symptoms of its ongoing transformation. The purpose of the article is to explore the reasons, manifestations and direction of this change. The prime assumption of the analysis is the regress of the West. NATO as a strategic bridge between two centers of the West – Europe and the United States – is subjected to scientific investigation to examine its possible role in reestablishment of the relative power of the West and regaining its defining capabilities in the world order in statu nascendi. The analysis is supplemented by two scenarios of possible trajectories of world order transformation.

9

Zachód w polityce bezpieczeństwa Ukrainy

63%

Blyzniuk M.

Przegląd Politologiczny

|

2022

|

issue 2

117-133

EN

In this article, the author carries out a comprehensive analysis of the security policy pursued by Ukraine towards the broadly understood West. While describing the Ukrainian security policy since the state gained independence, it draws attention to both the conceptual layer (strategic documents, political declarations) and the implementation layer (the actions actually taken). The considerations in the article contain historical and comparative issues concerning the nature of the Ukrainian security policy towards the West, including towards the European Union, NATO and the United States. The theory of neoclassical realism, which is still not very popular among researchers, was applied to analyze this issue. It has a great explanatory power, because it takes into account both external aspects inherent in the international system, as well as internal ones resulting from the situation in the state itself. The aim of this article was to search for answers to the following questions: why, how and under what factors did the position of the West change in Ukraine’s security policy? As a result of the research, the hypothesis that the Ukrainian state is gradually approaching the West is confirmed, despite the inconsistency in its security policy and the West’s uncertainty as to the deepening of cooperation with it.

PL

W niniejszym artykule autorka dokonuje wszechstronnej analizy prowadzonej przez Ukrainę wobec szeroko pojętego Zachodu polityki bezpieczeństwa. Charakteryzując ukraińską politykę bezpieczeństwa od momentu uzyskania przez państwo niepodległości, zwraca uwagę na warstwę zarówno koncepcyjną (dokumenty strategiczne, deklaracje polityczne), jak i realizacyjną (faktycznie podjęte działania). Rozważania w artykule zawierają w sobie zagadnienia historyczne i komparatystyczne dotyczące charakteru ukraińskiej polityki bezpieczeństwa prowadzonej wobec Zachodu, m.in. wobec Unii Europejskiej, NATO i Stanów Zjednoczonych. Do analizy niniejszej kwestii została wykorzystana jeszcze niezbyt ciesząca się popularnością wśród badaczy teoria realizmu neoklasycznego. Posiada ona dużą moc eksplanacyjną, ponieważ uwzględnia aspekty zewnętrzne, tkwiące w systemie międzynarodowym, jak i wewnętrzne, wynikające z sytuacji w samym państwie. Jako cel tego artykułu wyznaczono poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania: dlaczego, w jaki sposób oraz pod wpływem jakich czynników zmieniała się pozycja Zachodu w polityce bezpieczeństwa Ukrainy? Wskutek przeprowadzonych badań potwierdza się postawiona hipoteza o stopniowym zbliżeniu się państwa ukraińskiego do Zachodu mimo niekonsekwentności w jego polityce bezpieczeństwa oraz niepewności Zachodu co do pogłębiania współpracy z nim.

10

Reakcje wybranych państw Zachodu wobec "Arabskiej Wiosny"

63%

Piskorz A.

De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

|

2015

|

issue 2(1)

120-133

PL

Artykuł został poświęcony reakcji krajów zachodniej części globu na zjawisko „Arabskiej Wiosny” (rewolucyjnej fali demonstracji i protestów przeciwko panującej władzy) na przykładzie Stanów Zjednoczonych, Niemiec i Francji. Wybór państw dokonano w oparciu onastępujące kryteria: po pierwsze – USA są mocarstwem globalnym i członkiem SojuszuPółnocnoatlantyckiego; po drugie – Francja i Niemcy należą do istotnych graczy europejskich ze względu na przynależność do struktur Unii Europejskiej. Dodatkowo Francja posiada dobre relacje z krajami Afryki Północnej, natomiast Niemcy są bardziej neutralne i stanowią potęgę gospodarczą w obrębie własnego kontynentu, co może budzić zaufanie świata arabskiego.

EN

This article deals with the Western countries reaction on “Arab Spring” phenomenon (a revolutionary wave of demonstration and protests against the power of country), especially the United States, Germany and France. The selection of countries was based on the following criteria: first of all, the US is a major power in the World and a member of North Atlantic Treaty Organization; secondly, France and Germany are main European players due to European Union membership. Additionally, France maintains good relations with North African countries, while Germany is more neutral and represents economic power within the European continent, which might gain the trust of Arabic World.

11

Truth and courage as the basis for the development of civilisation – an outline

63%

Cynarski W. J.

Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology

|

2018

|

vol. 18

|

issue 2

23-28

EN

Background. In reflections on Western Latin civilisation the concepts of supporters of conflict in the theory of civilisation should be taken into account, starting with Feliks Koneczny. On the other hand, however, there are the indications of radical humanism from Erich Fromm and the personalism of John Paul II the civilisations of life and death). Normative ethics should protect the dignity of the individual who is treated as a personal being. Aim. The problem of the influence of normative ethics on the development of civilisation or its maintenance and survival was addressed. The goal in particular was to emphasise the virtues of courage and fidelity to the truth, and to reflect on the state of discourse in this area. Method. The method of analysing the content of the literature on the subject was used, as well as deductive and comparative methods. This is a broader discourse analysis, including sources (journalistic content) and studies. Results. The article contains – an outline of historiosophical findings and the essence of humanity; criticism of several “progressive” ideologies; praise for the courage to proclaim the truth; and remarks about the relationship between science and higher values. Conclusion. The weakening of Christian identification in the countries of Western Europe affects their spiritual progression. Therefore, today’s leaders of the Western world e.g. Donald Trump see great potential in the revival of the Western spirit in Poland and the heroism of the Poles.

PL

Perspektywa. W rozważaniach nad zachodnią, łacińską cywilizacją należy uwzględnić koncepcje zwolenników konfliktu w teorii cywilizacji, od F. Konecznego zaczynając; z drugiej jednak strony – wskazania radykalnego humanizmu E. Fromma i personalizmu Jana Pawła II (cywilizacje życia i śmierci). Etyka normatywna powinna chronić godność pojedynczego człowieka, traktowanego właśnie osobowego. Cel. Podjęto problem wpływu etyki normatywnej na rozwój cywilizacji lub jej utrzymanie i przetrwanie. Celem jest zwłaszcza zaakcentowanie cnót odwagi i wierności prawdzie, oraz refleksję o stanie dyskursu na tym obszarze. Metoda. Zastosowano metodę analizy treści literatury przedmiotu, oraz metodę dedukcyjną i porównawczą. Jest to poszerzona analiza dyskursu, z uwzględnieniem źródeł (treści publicystyczne) i opracowań. Wyniki. Artykuł zawiera szkic ustaleń historiozoficznych i dotyczących istoty człowieczeństwa; krytykę kilku „postępowych” ideologii; pochwałę odwagi głoszenia prawdy; oraz uwagi o relacji nauki do wartości wyższych. Wnioski. Osłabienie chrześcijańskiej identyfikacji w krajach Europy zachodniej wpłynęło na jej duchowy regres. Toteż dzisiejszy lider zachodniego świata – Donald Trump – dostrzegł wielki potencjał odrodzenia zachodniego ducha właśnie w Polsce i bohaterstwie Polaków.

12

Westbindung czy Zentralmacht? - polityka zagraniczna współczesnych Niemiec w perspektywie konstruktywistycznej

63%

Matuszek K. C.

Horyzonty Polityki

|

2021

|

vol. 12

|

issue 41

123-137

EN

Research Objective: The aim of the article is to analyze the determinants of the contemporary German foreign policy. According to the constructivist approach, these determinants lie mainly in the way in which the nation perceives itself through the opinion-forming elite, because its identity determines what is considered possible, appropriate and permissible in foreign policy. The Research Problem and Methods: The article adopts a constructivist approach, according to which the shape of a state’s foreign policy is determined not so much by objective factors, such as military and economic potential, but by the way in which a given political entity interprets itself and its environment. The Process of Argumentation: I analyze the intra-German discussion on the new shape of German foreign policy from the point-of-view of Poland as a country interested in maintaining the unity of the West. From this perspective, the decisive question is whether the German attachment to the idea of the West still holds. Referring to the standard textbook of German foreign policy and selected monographs, I confront two German self-images: that of a Western democracy and that of a central power. Research Results: A state’s strategic goals are determined by the national identity, so it is necessary to see how Germans perceive themselves. Contemporary German identity is not uniform, but is the subject of internal ideological and political disputes. Conclusions, Innovations, and Recommendations: It is in Poland’s interest that Germany defines itself as a liberal democracy belonging to the family of Western countries, and not as a European central power or a “power in the center.”

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza uwarunkowań polityki zagranicznej współczesnych Niemiec. Zgodnie z podejściem konstruktywistycznym uwarunkowania te przejawiają się przede wszystkim w sposobie, w jaki naród za pośrednictwem elit opiniotwórczych sam siebie postrzega, ponieważ to jego tożsamość określa, co w polityce zagranicznej uznaje się za możliwe, stosowne i dopuszczalne. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule przyjmuje się podejście konstruktywistyczne, zgodnie z którym o kształcie polityki zagranicznej państwa decydują nie tyle obiektywne czynniki, takie jak potencjał militarnyi ekonomiczny, co sposób, w jaki dany podmiot polityczny interpretuje siebie i swoje środowisko. PROCES WYWODU: Analizuję wewnątrzniemiecką dyskusję na temat nowego kształtu polityki zagranicznej RFN z punktu widzenia Polski jako państwa zainteresowanego utrzymaniem jedności Zachodu. W tej perspektywie decydujące znaczenie ma pytanie o aktualność niemieckiego przywiązania do idei Zachodu.Odwołując się do jednego ze standardowych podręczników niemieckiej polityki zagranicznej i wybranych monografii, konfrontuję ze sobą dwa niemieckie obrazy własne, tj. demokracja zachodnia vs. europejskie mocarstwo centralne. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Tożsamość narodowa wyznacza cele strategiczne państwa, dlatego należy uważnie przyglądać się temu, jak Niemcy sami siebie postrzegają. Współczesna tożsamość niemiecka nie jest jednolita, lecz stanowi przedmiot wewnętrznych sporów ideowych i politycznych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W interesie Polski jest, by Niemcy definiowały siebie jako demokrację liberalną należącą do rodziny państw zachodnich, a nie jako europejskie mocarstwo centralne czy „mocarstwo w środku”.

13

Między Wschodem a Zachodem. Starcie racji religijnych w "Idiocie" Fiodora Dostojewskiego

63%

Biliński K.

Język - Szkoła - Religia

|

2023

|

vol. 18

96-106

EN

Fyodor Dostoevsky’s novel The Idiot brings a significant distinction between East and West, which flows from religious considerations. For the main character, Lev Myshkin, the East is the highest embodiment of Christianity, even a mystical understanding of it; the West, on the other hand, is the embodiment of evil – deception, the quest for absolute power, socialist rule. The confrontation between these two rationales must eventually erupt, for it is a struggle for the primacy of moral values. Lev Myshkin himself, who is created as Christ, has to prove his beliefs and resolve what the truth is. This is compounded by his nervous illness, which only sharpens his state of mind and means that we are dealing here with a man full of inner, almost mystical feelings. These come to the fore in the discussions and polemics conducted by the protagonist. Both the weakness and the strength of Lev Myshkin are manifested here.

PL

Powieść Idiota Fiodora Dostojewskiego przynosi znaczące rozgraniczenie między Wschodem a Zachodem, które wypływa z racji religijnych. Dla głównego bohatera, Lwa Myszkina, Wschód to najwyższe wcielenie chrześcijaństwa, mistyczne wręcz jego pojmowanie; Zachód zaś to wcielenie zła – oszustwo, dążenie do absolutnej władzy, rządy socjalistyczne. Konfrontacja obu tych racji musi w końcu wybuchnąć, bo jest to walka o prymat wartości moralnych. Sam Lew Myszkin, który jest kreowany na Chrystusa, musi dowieść swoich przekonań i rozstrzygnąć, co to jest prawda. Nakłada się na to jego choroba nerwowa, która tylko wyostrza jego stan ducha i sprawia, że mamy tutaj do czynienia z człowiekiem pełnym uczuć wewnętrznych, wręcz mistycznych. Dochodzą one do głosu w dyskusjach i polemikach prowadzonych przez głównego bohatera. Przejawia się w tym zarówno słabość, jak i siła Lwa Myszkina.

14

Pozablokowość w polityce bezpieczeństwa Ukrainy – zapomniana koncepcja?

63%

Blyzniuk M.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2023

|

issue 17

393-406

EN

The article provides an in-depth analysis of Ukraine’s security policy in the early years of its independence. The author explains what the title idea of “non-bloc status” is and characterizes the broader international context of Ukrainian security policy. The research is conducted on the basis of the theory of neoclassical realism, which assumes the primacy of the international system and at the same time pays attention to factors within the state that affect its foreign activity, such as the issue of perception of the international environment by decision-makers. The subject of the study is both the elements of the concept of non-bloc policy and its practical implementation. The topicality of the studied issue and its presence in the political discourse in regard to the current war in Ukraine is shown. The consideration of the option of “Finlandization” of Ukraine and criticism of the failure of the 1994 Budapest Memorandum indicate that the assumptions of Ukraine’s security policy from the early 1990s have relevance today and may prove useful in the process of searching for a peaceful solution ending Russia’s war with Ukraine.

PL

W artykule dokonano pogłębionej analizy polityki bezpieczeństwa Ukrainy we wczesnych latach jej niepodległości. Autorka wyjaśnia na czym polega tytułowa idea „pozablokowości” i charakteryzuje szerszy kontekst międzynarodowy ukraińskiej polityki bezpieczeństwa. Badanie to jest prowadzone w oparciu o teorię realizmu neoklasycznego, która zakłada prymat systemu międzynarodowego, a jednocześnie zwraca uwagę na czynniki wewnątrz państwa mające wpływ na jego aktywność zagraniczną, takie jak np. kwestia percepcji środowiska międzynarodowego przez decydentów. Przedmiotem badania są zarówno elementy koncepcji polityki pozablokowości, jak i jej praktyczna realizacja. Ukazana została aktualność badanej problematyki i jej obecność w dyskursie politycznym w związku z obecną wojną na Ukrainie. Przeprowadzone rozważania nad opcją „finlandyzacji” Ukrainy oraz krytyka niepowodzenia Memorandum Budapesztańskiego z 1994 r. wskazują, że założenia polityki bezpieczeństwa Ukrainy z początku lat 90. mają znaczenie obecnie i mogą okazać się przydatne w procesie poszukiwania rozwiązania pokojowego kończącego wojnę Rosji z Ukrainą.

15

Afryka jako obszar rywalizacji Rosji z Zachodem

63%

Adamczyk N.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2020

|

issue 1

147-168

EN

Ambitions and influences of the Russian Federation reaches Post Soviet Area, the Middle East, and Africa as well. The Kremlin uses any geopolitical factor to sway antiwestern sentiments among African countries. The role of this paper is to analyze and present a place of African countries in russian politics, especially since 2015. Analytical approach suggest what political, economical and military tools are utilized by Russia to recover its previous position on this continent. Any consequences of russian involvement in chosen countries are also highlighted here to underline an international position of Russia on African continent.

PL

Afryka jest kolejnym, po obszarze poradzieckim i Bliskim Wschodzie, miejscem rosnących ambicji i wpływów Rosji. Czynnik geopolityczny jest tu szczególnie ważny, ponieważ Kreml wykorzystuje go do podsycania antyzachodnich nastrojów. Celem artykułu jest ukazanie miejsca i roli Afryki w polityce zagranicznej Kremla, zwłaszcza po 2015 r., oraz analiza instrumentów politycznych, ekonomicznych i wojskowych, jakie Rosja wykorzystuje do obudowania swej pozycji na kontynencie. Artykuł przedstawia też konsekwencje rosyjskiego zaangażowania w wybranych państwach regionu oraz ich wpływ na międzynarodową pozycję Rosji.

16

Językowy obraz Wschodu i Zachodu we współczesnej polszczyźnie

62%

Mirocha P.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2020

|

vol. 32

109-127

PL

Pojęcia Wschodu i Zachodu stanowią wytwór nowożytnej i nowoczesnej polskiej lingwokultury, który w istotny sposób kształtuje dyskursy o sprawach społecznych i politycznych. Rekonstrukcja definicji kognitywnych tytułowych pojęć wraz z uwzględnieniem profilowania może zatem przyczynić się do lepszego zrozumienia wymienionych dyskursów.Zgodnie z założeniami definicji kognitywnej w ujęciu tzw. lubelskiej szkoły etnolingwistycznej, przedmiotem analiz są dane słownikowe, ankietowe oraz tekstowe. Analizie zostały poddane definicje czerpane z czterech najistotniejszych współczesnych słowników polszczyzny, ankiety przeprowadzane na potrzeby Słownika aksjologicznego w 1990 i 2000 oraz losowa próba tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i konteksty z internetowych wydań prasy, z literatury pięknej i eseistyki.Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy danych systemowych z osobna rekonstruowane są fasetowe definicje kognitywne omawianych pojęć. Dla konceptu Wschód swoiste są takie fasety, jak jego położenie, charakterystyka ekonomiczna, przyczyny wyjazdu na Wschód oraz opuszczania tegoż, jego rola dla Polski, cechy jego mieszkańców i przestrzeni. W odniesieniu do Zachodu miejsce cech mieszkańców i przestrzeni zajęły wyznawane wartości. W ostatniej części tekstu odtworzone zostały profile badanych pojęć, korelujące z orientacjami ideologicznymi w prasie i polityce: profil liberalny (pozytywnie wartościujący Zachód, utożsamiany z wolnościami jednostki, prawami człowieka, demokracją i rządami prawa, negatywnie oceniający Wschód, któremu przypisuje ignorowanie praworządności i standardów demokracji liberalnej), prawicowy (podobnie oceniający Wschód, zaś Zachód przedstawiający jako „moralnego dłużnika” Polski), katolickonarodowy (negatywnie nastawiony do Wschodu, postrzeganego jako zagrożenie, oraz Zachodu, któremu przypisuje materializm i upadek wartości), a także profil bytowy (utożsamiający Zachód z zamożnością, a Wschód z ubóstwem).

EN

The cultural concepts of Wschód (East) and Zachód (West) are products of contemporary, modern Polish languaculture, one that significantly shapes contemporary social and political discourses. A reconstruction of the cognitive definitions of these concepts, along with their profiles, can thus lead to a better understanding of the two kinds of discourse.In accordance with the principles of the cognitive definition, couched within the framework of the Lublin Ethnolinguistic School, the analysis is based on data from dictionaries, texts, and questionnaires. Four major dictionaries of Polish have been surveyed, as well as questionnaires conducted for the 1990 and 2000 editions of the Axiological Lexicon, along with a random selection of texts from the National Corpus of Polish, from internet editions of the press, from belles-lettres, and essays.After a detailed analysis of the systemic data, facet-based cognitive definitions of the two cultural concepts are constructed. For the concept of Wschód (East), the facets include location, economy, reasons for going East and returning, the role of East for Poland, the characteristics of its inhabitants and of the East as space. In the case of Zachód (West), instead of inhabitants and space, the relevant facet is that of values. The last part of the article prosents the profiles of these concepts, which correlate with ideological orientations in the press and in politics: the liberal profile (the West is good, it is associated with personal freedom, human rights, democracy and the rule of law; the East is negative, it ignores the rule of law and standards of liberal democracy); the right-wing profile (the East is evaluated similarly to the liberal profile, whereas the West is portrayed as Poland’s “moral debtor”); the Catholic-national profile (the East is a threat, the West is characterised by materialism and a degradation of values); the everyday-living profile (the West is wealthy, the East is poor).

17

Słowiańsko-germańska tragifarsa literacka – post(-)kolonialna konfrontacja wschodu i zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka

51%

Kalin A.

Porównania

|

2014

|

vol. 14

109-127

EN

In the article I look at the confrontation between East and West in the works of Andrzej Stasiuk through the context of post colonialism – both understood as an original cultural diagnosis and as a method of reading the writer’s works. Firstly, mythologizing “little homeland”, secondly, designing “the great motherland” of Central Europe, Stasiuk finally made a step toward describing and confronting Polish (Slavic, Central European) and German (Western) cultural and psychological experience (plays Night. Slavo-Germanic medical tragifarce, Dark Woods and the quasi-travelogue book Dojczland). The latter works are examples of cross-border stories in which ethnic clichés (auto- and heterostereotypes) resulting from centuries-old relationship became not only the main literary subject but also a creative method, with the help of humour and irony, as well as provocation.

PL

W artykule przyglądam się konfrontacji Wschodu i Zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka w kontekście postkolonializmu – rozumianego zarówno jako autorska diagnoza kulturowa, jak i metoda odczytania twórczości tego pisarza. Po okresie mityzacji „małej ojczyzny”, następnie konstrukcji Stasiukowej „wielkiej ojczyzny” Europy Środkowej, nastąpił w twórczości pisarza etap opisujący i konfrontujący polskie (słowiańskie, środkowoeuropejskie) i niemieckie (zachodnie) doświadczenie kulturowe i psychologiczne (sztuki Noc. Słowiańsko-germańska tragifarsa medyczna, Ciemny las oraz książka quasi-podróżnicza Dojczland). Te ostatnie utwory stanowią przykład opowieści o międzykulturowej granicy, w których sztampowość wyobrażeń etnicznych (autoi heterostereotypów) wynikających z wielowiekowych relacji zależnościowych stała się głównym tematem i zarazem metodą twórczą przy pomocy humoru, ironii, ale także prowokacji.

18

Sytuacja Rosji w opiniach geopolityków rosyjskich (na podstawie „Россия в Глобальной Политике”)

51%

Szul R.

Przegląd Geopolityczny

|

2023

|

vol. 45

9-31

PL

Celem opracowania jest próba sformułowania odpowiedzi na pytanie jak prowadzoną na Ukrainie wojnę i konflikt z Zachodem oceniają wpływowi geopolitycy rosyjscy. Empiryczną podstawą są artykuły zawarte w czołowym rosyjskim czasopiśmie geopolitycznym „Russia in Global Affairs” w okresie od maja 2022 do maja 2023. Opinie ich autorów są zróżnicowane: od dezaprobaty w stosunku do działań Rosji na Ukrainie, poważnych obaw przed zerwaniem relacji z Zachodem i popadnięciem Rosji w izolację, po pełną akceptację tych działań traktowanych jako walka „światowej większości” pod przewodnictwem Rosji z hegemonią Zachodu. Jedni badacze doszukują się pozytywów sytuacji Rosji, co sprawia wrażenie „robienia dobrej miny do złej gry”, podczas gdy inni wyrażają obawy o katastrofę, czyli załamanie się władzy państwowej i rozpad Rosji.

EN

The purpose of the study is to try to formulate an answer to the question of how the war waged in Ukraine and the conflict with the West are assessed by influential Russian geopoliticians. The empirical basis of the conducted research is provided by the articles contained in the leading Russian geopolitical journal "Russia in Global Affairs" in the period from May 2022 to May 2023. The opinions of their authors range from disapproval of Russia's actions in Ukraine, serious fears of a break in relations with the West and Russia's descent into isolation, to full acceptance of these actions treated as a struggle of the "world majority" led by Russia against the hegemony of the West. Some researchers look for the positives of Russia's situation, which gives the impression of "putting a good face on a bad game," while others express fears of disaster, i.e. the collapse of state power and the disintegration of Russia.

19

Terroryzm

51%

Asad T.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

118-151

EN

The author makes an attempt to trace the dialectics of violence in the context of the so-called War on Terror. The text starts with a critical analysis of the “Clash of Civilizations” idea in order to draw a more complex image of the historical and political tendencies that determine the conditions of the contemporary problems in the area called the Middle East. Critical insight into the Western media narrative portraying the “War on Terror” as a direct reaction to the violence originating in Islam suggests a need to focus on the idea of the clash between the civilized and barbaric world. The opposition between civilization and barbarism is not only inscribed in the dominant narratives on the War on Terror but is also one of the main historical narratives applied by the West to its relation with the non-West.

PL

Tekst jest próbą prześledzenia dialektyki pojęcia przemocy w kontekście tzw. „wojny z terroryzmem”. Autor, wychodząc od krytycznej analizy koncepcji zderzenia cywilizacji, stara się nakreślić bardziej złożony obraz historycznych i politycznych tendencji, składających się na obecną sytuację geopolityczną Bliskiego Wschodu. Dzięki temu możliwe staje się odrzucenie moralizatorskiej retoryki dotyczącej „wojny z terroryzmem”. Spojrzenie na główne cechy współczesnych konfliktów zbrojnych bez moralnych uprzedzeń pozwala podważyć założenie, zgodnie z którym istnieje zasadnicza różnica pomiędzy współczesną wojną, prowadzoną przez armie (posiadające państwową legitymizację), a terroryzmem. Rozróżnienie to leży u podstaw dominującego w zachodnich mediach obrazu „wojny z terroryzmem”, przedstawianej jako prosta i moralnie uzasadniona reakcja na barbarzyńską przemoc, która ma swoje źródła w islamie. Opowieść o zderzeniu barbarzyństwa i cywilizacji stanowi jedną z historycznych narracji służących uzasadnieniu przemocy, która wpisana jest w dzieje relacji Zachodu ze światem niezachodnim.

20

Roger Scruton goes back home

51%

Krasnodębski Z., Krasnodębski Z.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 1

Refine search results

Bieda na zachodzie. Stan faktów ‒ wymowa społeczna

Koncepcja ukraińskiej kultury „miedzy Wschodem a Zachodem” w monografiach literaturoznawczych dotyczących prozy Wałerija Szewczuka

Kilka uwag na temat kształtowania się współczesnej kultury politycznej.

Etapy rozwoju liturgii sakramentu małżeństwa na Zachodzie do XII wieku

Antagonistic Cultures or Global Stratification? Lessons of History and Social Analysis: The Causes of Tensions in Multicultural Societies

Ruch wsparcia dla "Solidarności" i Polski w latach 80. jako ruch społeczny

Exploring Intercultural Differences between East and West throughout Cultural Dimensions and Literature

Regress of the West and the Emerging of New World Order: The Case of NATO

Zachód w polityce bezpieczeństwa Ukrainy

Reakcje wybranych państw Zachodu wobec "Arabskiej Wiosny"

Truth and courage as the basis for the development of civilisation – an outline

Westbindung czy Zentralmacht? - polityka zagraniczna współczesnych Niemiec w perspektywie konstruktywistycznej

Między Wschodem a Zachodem. Starcie racji religijnych w "Idiocie" Fiodora Dostojewskiego

Pozablokowość w polityce bezpieczeństwa Ukrainy – zapomniana koncepcja?

Afryka jako obszar rywalizacji Rosji z Zachodem

Językowy obraz Wschodu i Zachodu we współczesnej polszczyźnie

Słowiańsko-germańska tragifarsa literacka – post(-)kolonialna konfrontacja wschodu i zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka

Sytuacja Rosji w opiniach geopolityków rosyjskich (na podstawie „Россия в Глобальной Политике”)

Terroryzm

Roger Scruton goes back home