Search results

1

„Wileński świat” Zygmunta Augusta w monografii miasta pióra Józefa Ignacego Kraszewskiego

100%

Manyś B.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2015

|

issue 12

275-294

EN

The article aims to characterise the “Vilnius world” of king Zygmunt II August, as presented in a study of history of the Lithuanian capital written Józef Ignacy Kraszewski. The author attempts to show what kind of an image of Vilnius and its inhabitants in the times of the last Jagiellon was conveyed by Kraszewski in his description.

2

Nieznane monumentum z biblioteki Zygmunta II Augusta w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

58%

Muraszko M.

Folia Toruniensia

|

2018

|

vol. 18

187-196

PL

Cel: Celem komunikatu jest zaprezentowanie nieznanego dotąd w literaturze przedmiotu monumentum króla Zygmunta II Augusta. Natrafiono na nie w trakcie prac prowadzonych w ramach projektu grantowego: „Inwentaryzacja zasobu biblioteki katedralnej w Gnieźnie”. Metoda badawcza: Analiza formalna woluminu uzupełniona przez przegląd literatury. Wyniki/Wnioski: Księga skrywa dzieło Germaniae exegeseos, autorstwa Franciszka Irenicusa, które ukazało się w 1518 r. w Hagenau w oficynie Thomasa Anshelma, nakładem Johanna Kobergera. Oprawa druku, opatrzona księgoznakami monarchy, powstała w 1560 r. w drugiej introligatorni wileńskiej. Wolumin jest wyzbyty dawnych sygnatur, not i znaków własnościowych, które mogłyby wskazać, w jaki sposób trafił on do zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie.

EN

Aim: The presented volume constitutes the monumentum of King Sigismund II August, hitherto unknown to the literature on the subject. It was discovered during works carried out under the grant project: “Inventory of the library of the cathedral library in Gniezno”. Research method: A formal analysis of the volume supplemented by a review of the literature of the subject matter. Conclusions: The book contains the work Germaniae exegeseos written by Franciszek Irenicus, which appeared in 1518 in Hagenau in the publishing house of Thomas Anshel, being issued by Johann Koberger. The book binding, bearing the monarch’s bookmarks, was created in 1560 in the second bookbindery in Vilnius. The volume is deprived of old signatures, notes and property marks that could indicate how it had become part of the collection of the Archdiocesan Archives in Gniezno.

DE

Ziel: Der vorgestellte Band ist eines der in der Fachliteratur bisher unbekannten Monumenta des Königs Sigismund II. August. Er wurde während der Inventarisierungsarbeiten im Rahmen des Projektes „Inwentaryzacja zasobu biblioteki katedralnej w Gnieźnie“ [Die Inventarisierung des Bestands der Dombibliothek in Gnesen] entdeckt. Forschungsmethode: Formalanalyse der Handschrift und Literaturübersicht. Ergebnisse/Schlussfolgerungen: Das Buch enthält das Werk Germaniae exegeseos von Franz Irenicus, das 1518 in Hagenau im Verlagshaus Thomas Anshelms von Johann Koberger veröffentlicht wurde. Der Druckeinband, mit Buchzeichen des Königs versehen, entstand 1560 in der zweiten Buchbindewerkstatt in Vilnius. Der Band besitzt weder alte Signaturen, Noten noch Eigentumszeichen, die es bestätigen könnten, wie er sich in den Beständen des Erzdiözesanen Archivs in Gnesen fand.

3

Wycisk plakiety z popiersiem ostatniego Jagiellona na oprawie Commentarius brevis rerum in orbe gestarum ze zbiorów dawnej Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie

58%

Muraszko M.

Biblioteka

|

2015

|

issue 19(28)

195-202

EN

The communique presents the binding of a printed book published in Cologne in 1568. The lower part of the cover vignette of the book is embellished with a bust of Sigismund August II of Poland embossed in the binding. It should be added at this point that the relevant literature of the subject includes a number of examples of bindings decorated with ornaments that might have been embossed by the same binding device.

PL

Komunikat prezentuje oprawę kolońskiego druku z 1568 roku. Zwierciadło jej dolnej okładziny zdobi wycisk plakiety z popiersiem króla Zygmunta II Augusta. Literatura przedmiotu podaje kilka przykładów egzemplarzy opraw ozdobionych być może za pomocą tego samego narzędzia introligatorskiego.

4

Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus

58%

Wieczorek R. J.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 1

155-181

PL

Spośród nielicznie zachowanych polskich druków muzycznych z XVI wieku wyjątkowe znaczenie mają dwie krakowskie edycje: Lamentationes Hieremiae prophetae (1553) Wacława z Szamotuł oraz Harmoniarum musicarum in usum testudinis factarum (1565) Valentina Bakwarka. Zawarte w nich listy dedykacyjne, mimo różnic co do charakteru, struktury i treści, są ważnym źródłem informacji o renesansowych praktykach patronackich. Poemat Wacława z Szamotuł (Carmen nuncupatorium) ma wyjątkowy charakter, gdyż wbrew humanistycznej tradycji mody pochwalnej (encomium) nie zawiera prośby o finansowe wsparcie, lecz odnosi się do zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego. Kompozytor, wyjaśniając genezę i posępny charakter swojego dzieła, daje wstrząsający opis inwazji tureckiej na Węgry i przestrzega przed podobnym losem mieszkańców Mołdawii – graniczącego z Polską i Turcją państwa buforowego, w tym czasie całkowicie pogrążonego w chaosie. Ponieważ Zygmunt II August starał się tam odbudować swoje wpływy, poemat Wacława można traktować jako przedłużenie dyplomacji – jako apel o wierność polskiemu królowi. Odmienny charakter ma list dedykacyjny Bakwarka, stanowiący typowe encomium. Choć przepełniony jest metaforami wychwalającymi erudycję, kulturę i wspaniałomyślność Zygmunta II Augusta, to wyjaśnia zarazem okoliczności opublikowania antologii i daje ogólną charakterystykę zawartych w niej kompozycji. Obie dedykacje stanowią ważne źródło informacji o relacjach obu muzyków z ich patronem i pozwalają na dostrzeżenie kontekstów, które w innym przypadku nie byłyby czytelne. Są zarazem świadectwem wykorzystania potencjału sztuki, służącej, w przypadku Wacława, celom polityczno-propagandowym, a w przypadku Bakwarka – kreowaniu wizerunku monarchy jako osoby światłej i wrażliwej. Ilustrują wreszcie wielorakie funkcje drukowanego paratekstu – jako przyciągającego publiczną uwagę „listu otwartego”, potwierdzającego istnienie trwałych relacji patronackich i ukazującego okoliczności wydania dzieł oraz ich przesłanie.

EN

In contemporary discourses of patronage in art, literature, theatre or music, the motives for becoming involved in patronage are a continuing subject of research interest. Although the area of motivation still remains unclear today, it is undoubtedly the case that the patrons’ initiatives were always linked to using the potential of art for political and propaganda purposes. With the arrival of music printing previous patronage practices took on a new shape. Printed editions, through their previously unachievable extent of distribution, now became a far-reaching instrument of representing high-born personages. The most common way of achieving this were dedication letters, produced with the intention of introducing a given work into broad social circulation. Among the few extant Polish music prints from the sixteenth century, the editions of works by Wacław of Szamotuły (1533) and Valentin Bakwark (1565) are of exceptional significance. This article investigates the paratexts included in this editions and examine both cases from the point of view of patronage practices. Paratexts in the two editions demonstrate the diversity of Renaissance patronage practices and provide examples of the rhetoric involved in the client-patron relationship. Wacław’s poem is exceptional not only against the background of Polish but also European music publishing. It does not contain a request for financial support but is a statement by someone deeply involved in the political life of the country and concerned about the fate of his homeland. Wacław’s poem should therefore be read in the political context and psychological climate of the Commonwealth at that time. It constitute an extension of diplomacy, introducing important accents into the policies of Sigismund Augustus. Bakwark’s dedication letter has a totally different character. It strikes the reader not only by its refined phraseology but also by the plethora of allusions from antique literature and the Bible. The most interesting aspect of the letter is the reference to the figure of Pope Leo X. Bakwark describes him as the perfect model of a Renaissance patron, to whom the world owed the development of art on a scale previously unknown. The letter contains also commentary on the style of Bakwark’s works and the characteristics of his compositional craft. The fact that the both dedications were written by the composers themselves, as well as the considerable length of both letters, point to the significance attached at that time to the paratexts. They indicated the importance of the achievements and activities of clients, at the same time building the prestige of the patron. But, above all, these paratexts demonstrate the different ways of exploiting the potential of art: in Wacław’s case, serving the aims of politics and propaganda; in the case of Bakwark, serving to create an image of the monarch as someone enlightened, sensitive and supportive of the art of music.

5

Cynowe sarkofagi Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki. Konserwacja i restauracja, historia, wymowa ideowa

58%

Kolendo-Korczak K., Trzos A.

Ochrona Zabytków

|

2018

|

issue 2

61-106

PL

Znajdujące się w kryptach katedry na Wawelu metalowe sarkofagi królewskie to nie tylko wysokiej klasy dzieła sztuki o interesującym programie ideowym, ale także zabytki o ogromnej wartości historycznej. Prowadzony od 2015 r. program konserwacji i restauracji monarszych trumien jest okazją do ponownych studiów nad tymi obiektami. Artykuł prezentuje przeprowadzone w 2016 r. prace konserwatorskie i restauracyjne przy cynowych sarkofagach Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki, koncentrując się na dokonanych podczas tych zabiegów rekonstrukcjach oraz zastosowanych przez konserwatorów nowatorskich, autorskich rozwiązaniach konstrukcyjnych. Przedstawiono również historię obu zabytków, dokonywane przez lata przekształcenia i naprawy. Prezentacji badań towarzyszy próba uzupełnienia, m.in. o program heraldyczny, odczytanego przez Barbarę Tuchołkę-Włodarską programu ikonograficznego sarkofagu Zygmunta Augusta oraz przedstawienie po raz pierwszy treści ideowych sarkofagu Anny Jagiellonki.

EN

The metal royal sarcophagi located in the Wawel Cathedral crypts are not only high-class works of art with an interesting ideological program, but also monuments of great historical value. Program of conservation and restoration of the royal coffins, initiated in 2015, is an opportunity to re-examine these objects. The article presents conservation and restoration works carried out in 2016 at the tin sarcophagi of Sigismund Augustus and Anna Jagiellon, focusing on the reconstructions performed during these works and the innovative, original construction solutions applied by conservators. It also discusses the history of both monuments, their transformation and repairs made over the years. The research presentation is accompanied by an attempt to supplement the iconographic program of Sigismund Augustus’ sarcophagus, deciphered by Barbara Tuchołka-Włodarska, with, inter alia, a heraldic program, and the first-ever explanation of ideological content of Anna Jagiellon’s sarcophagus.

6

Glosa do rozważań Marcina Szelesta o postaci Marcina Leopolity

58%

Zwolińska E.

Muzyka

|

2024

|

vol. 69

|

issue 1

105-118

EN

This article addresses selected aspects of Marcin Leopolita’s biography as taken up by Marcin Szelest in his important recent paper (Muzyka, 2022/4). Sources for the study of Leopolita’s employment at the court of King Sigismund II Augustus are discussed, along with the circumstances behind his composing of the now lost Cantiones Ecclesiasticae and his hypothetical post as court organist. Earlier attempts to link the composer to the figure of Marcin of Lwów, rector of the Wawel castle school in Kraków in the mid-sixteenth century, are also mentioned.

PL

W artykule podjęto wybrane wątki dotyczące biografii Marcina Leopolity, obecne w niedawnej, ważnej publikacji Marcina Szelesta (Muzyka 2022/4). Przedstawiono źródła pomocne w ocenie czasu zatrudnienia kompozytora na dworze Zygmunta Augusta i okoliczności powstania zaginionego zbioru Cantiones Ecclesiasticae oraz domniemanej aktywności Marcina jako dworskiego organisty. Wspomniano też o próbach łączenia postaci kompozytora z Marcinem ze Lwowa, czynnym w połowie XVI w. jako rektor szkoły zamkowej na Wawelu.

7

Die Polonica-Sammlung der Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz und Aspekte der Provenienzforschung

44%

Hamann O.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2017

|

vol. Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny

337-344

PL

Biblioteka Państwowa w Berlinie – Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego dysponuje jedną z największych w Niemczech kolekcją poloników. Od otwarcia Biblioteki w roku 1661 gromadzone są w niej licznie publikacje dotyczące Polski, zwłaszcza z zakresu języka polskiego, literatury i kultury polskiej, na temat stosunków polsko- -niemieckich, jak również mniejszości narodowych w obydwu krajach. W niniejszym artykule został przedstawiony historyczny rozwój kolekcji poloników oraz obecne zadania Biblioteki w zakresie gromadzenia literatury tego typu i zapewnienia informacji o niej środowisku naukowemu w Niemczech. Tak jak na historię obydwu krajów, tak również na rozwój zbiorów berlińskiej Biblioteki miały wpływ liczne burze dziejowe. Aby zbadać jeden z tych okresów, związany z nazizmem i II wojną światową, Biblioteka rozpoczęła program badań proweniencyjnych dotyczących księgozbiorów zagrabionych przez nazistów w krajach okupowanych. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie ów problem dotyczy również kolekcji poloników Biblioteki.

EN

The Staatsbibliothek zu Berlin (SBB PK) has one of the most comprehensive collections of Polonica in Germany. Since the opening of the library in 1661, it has been comprehensively collecting publications from and about Poland with a special emphasis on Polish language, literature, and culture, German-Polish relations, and on the respective minorities in both countries. This historical collection development as well as the current tasks of the SBB PK in the field of literature and information supply of the scientific audience in Germany is presented. Like the history of both countries, SBB PK’s collection development is characterized by numerous breaches. To investigate one of these fractions, caused by the Nazi rule and World War II, the SBB PK started a programme of provenance research on the history of Nazi persecuted book collections. The extent to which the Polonica collection of the SBB PK is affected is to be illustrated by examples.

DE

Die SBB PK verfügt über eine der umfangreichsten Sammlungen von Polonica in Deutschland. Seit Eröffnung der Bibliothek im Jahr 1661 sammelt sie umfassend Veröffentlichungen aus und über Polen mit dem Schwerpunkt im Bereich der polnischen Sprache, Literatur und Kultur, der deutsch-polnischen Beziehungen, sowie der jeweiligen Minderheiten in beiden Ländern. Diese historische Sammlungsentwicklung sowie die heutigen Aufgaben der SBB PK bei der Literatur- und Informationsversorgung der wissenschaftlichen Fachöffentlichkeit in Deutschland werden dargelegt. Wie die Geschichte beider Länder ist auch die Sammlungsentwicklung der SBB PK von zahlreichen Brüchen geprägt. Zur Erforschung eines dieser durch die NS-Herrschaft und den Zweiten Weltkrieg verursachten Brüche startete die SBB PK ein Programm zur Erforschung der Provenienzgeschichte von NS-verfolgungsbedingt entzogenen Büchersammlungen. In welchem Maße davon auch die Polonica-Sammlung der SBB PK betroffen ist, soll an Beispielen herausgearbeitet werden.

Refine search results

2 Muzyka

1 Biblioteka

1 Folia Toruniensia

1 Ochrona Zabytków

1 Studia Europaea Gnesnensia

1 Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

2 Muraszko M.

1 Hamann O.

1 Kolendo-Korczak K.

1 Manyś B.

1 Trzos A.

1 Wieczorek R. J.

1 Zwolińska E.

1 2024

1 2023

2 2018

1 2017