Search results

1

Special Features of the Extra-Procedural Interaction of the Courts with Each Other and with Auxiliary Body in the Judicial System of Ukraine

100%

Borko A.

Internal Security

|

2013

|

vol. 5(2)

97-106

2

Wybrane zagadnienia stosowania zwolnienia od kosztów sądowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych

100%

Górecki P.

Studia Administracyjne

|

2014

|

issue 6

224-245

PL

Zwolnienie od kosztów sądowych ułatwia podmiotom udział w postępowaniu sądowym, co w zasadniczy sposób wpływa na ich sytuację prawną. Z drugiej strony zbyt liberalne podejście do instytucji zwolnienia od kosztów sądowych może spowodować wszczynanie zbędnych postępowań i uszczuplenia dochodów Skarbu Państwa, a co za tym idzie – zwiększenia jego wydatków na finansowanie wymiaru sprawiedliwości. Z tych powodów ustawodawca, tworząc podstawy do zwolnień od kosztów sądowych z mocy ustawy lub na wniosek podmiotu zainteresowanego, powinien wykazać się ostrożnością i rozwagą, aby cele wymiaru sprawiedliwości nie doznały uszczerbku z powodu nadmiernego fiskalizmu.

EN

Exemption from court costs facilitates participation in court proceedings for entities and significantly influences their legal situation. On the other hand, if an approach towards exemption from court fees is too liberal, it may result in opening of redundant proceedings and in a decrease of revenues of the State Treasury, and, what follows , in an increase of its expenditure on the system of justice. Due to those reason, the legislator, when creating the basis for exemptions from court fees pursuant to an act or on application of an interested entity, should show caution and common sense so that the aim of the system of justice would not suffer from excessive fiscalism.

3

The Peculiarities of the Participation of Subjects of Authority’s Powers in Advanced Administrative Process of Ukraine

100%

Bevzenko V.

Internal Security

|

2010

|

vol. 2(1)

105-114

EN

With the passing of the Code of Administrative Judicial Procedure of Ukraine, the constitutional regulation on the state’s responsibility for its actions (Art. 3 of the Constitution of Ukraine) started to be implemented by special judiciary organs (administrative courts) in public legal disputes. Thus, Ukrainian citizens have been granted qualified protection of rights, freedoms and legal interests of natural persons, and protection of rights and legal interests of legal persons, against offences by organs of state and local government, as well as of representatives of those organs and other subjects, in connections with the carrying out of their administrative functions on the basis of legislative acts, including those connected with the exercising of delegated powers (article 2 part 1 of the Code of Administrative Judicial Procedure). The introduction of a competent institution of administrative judiciary has been conditioned by pro-European orientation of Ukraine, whose development as a modern and law-abiding country is still progressing.Thus, Ukraine has witnessed changes and amendments being introduced to administrative procedural legislation and science, with brand-new notions and categories appearing, e.g. ‘the subject of authority’s powers’. The notion refers to organs of state and local government, as well as to their officials and workers. In his article, the author analyses the problems of legal regulations concerning liability of the subjects in administrative proceedings, and of their exercising legal subjectivity as regards administrative procedures. Based on the analysis of the legal regulations in force, the author concludes that the Code of Administrative Judicial Procedure of Ukraine and other normative and legal acts need to be improved.

4

Wtórna niekonstytucyjność przepisów ustawowych w orzecznictwie sądów administracyjnych

100%

Lis-Staranowicz D., Kopacz M.

Przegląd Sejmowy

|

2022

|

issue 6(173)

115–135

EN

The defect of secondary unconstitutionality of the law (manifest unconstitutionality) is an issue growing out of judicial practice, and its determination is a multi-stage process. In this process, the judgment of the Constitutional Tribunal performs the function of a predicate ruling (prejudykat) for the court, for which it is binding not only in the operative part of the judgement, but also in the justification. This is of particular importance for the determination of manifest unconstitutionality. What is important is not the wording of the provision affected by the defect in question, but its meaning, normative environment, purpose and legal effect. The linguistic concurrence of the juxtaposed provisions argues for secondary unconstitutionality. It is, however, a prerequisite, but not a sufficient condition for its determination by the court.

5

Special Features of the Extra-Procedural Interaction of the Courts with Each Other and with Auxiliary Body in the Judicial System of Ukraine

100%

Borko A.

Internal Security

|

2013

|

vol. 5(2)

97-106

EN

Effective administration of justice in Ukraine, to a certain extent depends both on procedural cooperation, and the extraprocedural interaction of courts with each other and with subsidiary bodies in the judicial system of Ukraine. Extra-procedural interaction of courts has special legal and administrative nature and therefore requires an appropriate level and methods of legal regulation. The aim is to analyze the legal and administrative principles of interaction with each other and of the courtswith the subsidiary bodies in the judicial system of Ukraine, the definition of its main features, the nature and significance, as well as substantiation of the priorities for improving the legal framework of cooperation between courts. Novelty contained in the identified patterns and conceptual generalizations in legal regulation of cooperation between courts in Ukraine. Administrative interaction of the courts formed in the plane of the internal organization, management and extra-procedural activities of courts. It aims to create the appropriate conditions of functioning of all parts of the judicial system of Ukraine and other parties on cooperation with the courts. Legal framework of administrative cooperation between courts is represented by numerous regulations, various in legal force, approval time, the method of regulation and industry classification. This leads to inconsistency, various approaches and degrees of legal settlement of the same order relations on the interaction of courts, indicates the absence of a single well-established model of such relations and a holistic understanding of their nature.

6

Efektywność kontroli sądowoadministracyjnej rozstrzygnięć wydawanych w procedurach administracyjnych trzeciej generacji. Rozważania na tle wybranych rozwiązań normatywnych w prawie polskim

89%

Kamiński M.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2019

|

vol. 17

|

issue 1

141-151

EN

The study is devoted to analysing the relationships between the effectiveness of judicial control exercised by administrative courts and the specific character of administrative procedures of third generation. The considerations lead to the conclusion that the special features and the normative solutions of the positive law entail limitations on the intensity of the judicial review of legality of the contested administrative acts or actions. In such a situation, the judicial control may be confined to the formal sphere of legality. Consequently, the degree of effectiveness of the judicial impact on the administrative activity of prospective character may be substantially reduced.

7

What Can We Learn About Regulatory Agencies and Regulated Parties from the Empirical Study of Judicial Review of Regulatory Agencies’ Decisions? The Case of Croatia

88%

Bajakić I., Kos V.

Central European Journal of Public Policy

|

2016

|

vol. 10

|

issue 1

22-34

EN

The purpose of this paper is to examine regulatory agencies and regulated parties in an empirical study of administrative disputes initiated against the decisions of regulatory agencies in Croatia. We first aim to provide an overview of the status and trend estimates regarding these disputes; second, to answer the question how well does the system work from the perspectives of both the plaintiffs and the regulatory agencies; third, to identify the problem areas and to compare these with problem areas identified by the authors studying the broader area of administrative judiciary in Croatia, and finally to compare efficiency level of regulatory agencies to other public authorities in confirming the legality of their decisions and actions. Data on all administrative disputes against 12 Croatian regulatory agencies’ decisions in the 17-year period between 1995 and 2011 are used to identify the main characteristics and trends relating to these disputes. Data for 2012 to 2013 was also examined to identify initial changes and emerging trends in the new administrative judiciary system resulting from fundamental legal reform as part of Croatia’s process of accession to the European Union in 2013. The results show these administrative disputes to be often costly and timely with modest outcome for the plaintiff and impressive success rate for the most of regulatory agencies.

8

Sądownictwo administracyjne w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego na przełomie XIX i XX w.

75%

Smyk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 1

EN

One of the fundamental assumptions of a constitutional and lawful state was recognizing the existence of an inviolable sphere of rights and freedom of individuals that restricted the freedom of administrative action. The guarantee for the protection of the sphere was seen in the statutory defining of the boundaries of the workings of the state apparatus and in the possibility of the external audit of the legality of the public administration. The duty was supposed to be fulfilled mainly by administrative judiciary which was considered to be one of the most significant institutions of administrative law in the 19th-century theory and practice. The term “administrative judiciary” was understood as the settlement of complaints against unlawful administrative decisions implemented by way of contentious proceeding before the authorities of the Member State. Such understanding of administrative judiciary did not decide upon the necessity for separating individual authorities, independent of Common Courts, that were established for administrative disputes resolution. It also did not define the material scope of its characteristics. Those issues were of special interest to the European Administrative Sciences, especially in the second half of the 19th century.

PL

Jednym z podstawowych założeń konstytucyjnego państwa prawnego było uznanie istnienia nienaruszalnej sfery praw i wolności jednostki, ograniczającej swobodę działania administracji. Gwarancji ochrony tej sfery upatrywano w ustawowym określeniu granic funkcjonowania aparatu państwowego oraz w możliwości zewnętrznej kontroli legalizmu działania administracji publicznej. Zadania te miało spełniać przede wszystkim sądownictwo administracyjne, które w dziewiętnastowiecznej teorii i praktyce uznawano za jedną z najistotniejszych instytucji prawa administracyjnego. Pod pojęciem sądownictwa administracyjnego powszechnie rozumiano rozstrzyganie skarg na niezgodne z prawem decyzje administracyjne realizowane w drodze postępowania spornego przed organami państwa niezależnymi od administracji. Takie pojmowanie sądownictwa administracyjnego nie przesądzało jeszcze o konieczności wyodrębnienia szczególnych organów powołanych do rozstrzygania sporów administracyjnych, niezależnych od sądów powszechnych oraz nie określało zakresu przedmiotowego jego właściwości. Zagadnienia te stały się przedmiotem szczególnego zainteresowania europejskich nauk administracyjnych, zwłaszcza w drugiej połowie XIX w.

9

Próby restytucji ogólnego sądownictwa administracyjnego w Polsce w latach 1945–1948

75%

Graczyk K., Sobotko P.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2023

|

vol. 22

|

issue 1

303-360

EN

The article discusses the work on subsequent draft normative acts aimed at restoring the administrative judiciary in Poland in the first years after the end of World War II. These documents are in the Archives of New Records in Warsaw today. Considerations regarding specific projects were preceded by a description of the legal status and concepts of administrative judiciary considered in Poland in the interwar period. The solutions of that time and the experiences related to their application constituted an important point of reference for both project promoters and opinion makers. The study also addresses the course of the discussion on the issue of the administrative judiciary in Poland shortly after the end of World War II. In its course, in the pages of professional literature, representatives of the doctrine and practice presented various positions regarding the legitimacy of restoring the administrative judiciary, its formula and structure, the participation of the social factor, and the number of instances. Subsequently, draft normative acts from the years 1945–1948 were presented. They include both short projects, consisting of only two articles, as well as extensive projects concerning the location of the administrative judiciary in the Supreme Court. Attention was paid to the course of design works, legal opinions collected in their course, and the shape of the proposed restitution of administrative judiciary. Apart from an analysis of the projects, the authors tried to answer the question why none of the projects, despite the declared support and successive progress in works, entered into force. Analysis of the preserved documents made it possible to create specific and plausible hypotheses about the participant in the design work who sabotaged them. The study uses historical and formal-dogmatic methods.

PL

W artykule omówiono prace nad kolejnymi projektami aktów normatywnych zmierzających do przywrócenia sądownictwa administracyjnego w Polsce w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej. Dokumenty te dziś są przechowywane w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Rozważania dotyczące konkretnych projektów poprzedzono opisaniem stanu prawnego i koncepcji sądownictwa administracyjnego rozważanych w Polsce w okresie międzywojennym. Ówczesne rozwiązania oraz doświadczenia związane z ich stosowaniem stanowiły istotny punkt odniesienia zarówno dla projektodawców, jak też opiniodawców. W opracowaniu omówiono również przebieg dyskusji nad kwestią sądownictwa administracyjnego w Polsce tuż po zakończeniu II wojny światowej. W jej toku, na łamach fachowej literatury, przedstawiciele doktryny i praktyki prezentowali różnorodne stanowiska co do zasadności przywrócenia sądownictwa administracyjnego, jego formuły i ustroju, udziału czynnika społecznego oraz liczby instancji. W dalszej kolejności zaprezentowano projekty aktów normatywnych pochodzące z lat 1945–1948. Znalazły się wśród nich zarówno projekty krótkie, składające się jedynie z dwóch artykułów, jak też rozbudowane, dotyczące usytuowania sądownictwa administracyjnego w Sądzie Najwyższym. Zwrócono uwagę na przebieg prac projektowych, gromadzone w ich trakcie opinie prawne oraz kształt proponowanej restytucji sądownictwa administracyjnego. Poza analizą projektów autorzy starali się udzielić odpowiedzi na pytanie, dlaczego żaden z projektów, mimo deklarowanego poparcia i sukcesywnych postępów w pracach, nie wszedł w życie. Analiza zachowanych dokumentów pozwoliła na poczynienie konkretnych i uprawdopodobnionych hipotez dotyczących uczestnika prac projektowych, który je sabotował. W opracowaniu wykorzystano metodę historyczną oraz formalno-dogmatyczną.

10

Sądownictwo administracyjne na ziemiach polskich pod zaborami

75%

Wiązek P.

Prawo

|

2014

|

issue 316/2

121 - 133

EN

The paper is devoted to the issues related to the history of administrative justice in the Polish lands. It is an attempt to synthesise the beginning of the development of such jurisdiction, in complex political reality, and a constitutionally legal period in which the Polish nation was deprived of its sovereign statehood. Using mainly the method of legal comparison, which promotes the use of research subjects taken, the author seeks to present the problem in a possibly condensed way, finally forming a complete view on administrative justice in the Polish lands under occupation, while presenting it in a way that ensures proper perception by a potential reader.

11

O różnych sposobach dążenia do specjalizacji sędziów orzekających w sprawach administracyjnych

71%

Piątek W.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2020

|

vol. 82

|

issue 2

63-76

EN

The starting point of the study is the thesis on the need for the specialization and expertise of judges adjudicating in administrative matters. Then various methods by means of which this goal can be achieved are presented, both within a separate branch of the administrative judiciary and within the uniform system of the ordinary judiciary. The paper also indicates the negative aspects of excessive judicial specialization that are raised in the literature, which should not, however, negate the idea of being knowledgeable of more and more specific areas of administrative law, which is necessary for issuing lawful and socially acceptable decisions.

PL

Punktem wyjścia opracowania jest teza o potrzebie specjalizacji, fachowości sędziów orzekających w sprawach administracyjnych. Następnie przedstawiono różne sposoby, przy zastosowaniu których cel ten może zostać osiągnięty, zarówno w ramach wyodrębnionej gałęzi sądownictwa administracyjnego, jak i w obrębie jednolitego systemu sądownictwa powszechnego. W artykule wskazano ponadto podnoszone w literaturze negatywne strony nadmiernej specjalizacji sędziowskiej, co jednak nie powinno prowadzić do zanegowania samej idei znajomości coraz bardziej szczegółowych obszarów prawa administracyjnego, która dla wydawania zgodnych z prawem i społecznie akceptowalnych rozstrzygnięć jest niezbędna.

12

Konstytucyjne uwarunkowania sądowej kontroli administracji publicznej w Austrii, Niemczech i Polsce

63%

Cheba S.

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

|

2017

|

issue 7

87-101

PL

Rozważania zawarte w artykule dotyczą konstytucyjnych uwarunkowań sądowej kontroli administracji publicznej. Zostały opisane konstytucyjne rozwiązania przyjęte przez takie kraje jak Austria, Niemcy i Polska. W artykule przedstawione są kwestie związane z rozwojem i funkcjonowaniem sądownictwa administracyjnego we wspomnianych krajach. Szczególna uwaga poświęcona jest nowelizacji Konstytucji Austrii, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2014 roku, w ramach której stworzono dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne i wyposażono austriackie sądy w szerokie kompetencje do merytorycznego orzekania. W artykule omówiono także kwestię zgodności rozwiązań przyjętych w Ustawie o zmianie ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 9 kwietnia 2015 roku z Konstytucją RP. Zmiany te w swoich założeniach wpisują się w trend rozszerzania merytorycznych uprawnień orzeczniczych sądów administracyjnych. W treści artykułu zwrócono także uwagę na problem związany ze skutecznością sądowoadministracyjnej kontroli działań administracji publicznej.

EN

The subject matter of the article is the constitutional conditions of judicial review of public administration. Constitutional solutions chosen by countries like Austria, Germany and Poland are discussed. The article presents issues related to the development and functioning of the administrative judiciary in these countries. Particular attention is paid to the amendment of the Constitution of Austria which entered into force on 1st January 2014, and which introduced two-instance administrative judiciary and provided Austrian courts with broad competences for substantive adjudication. Also discussed in the article is the issue of the compatibility of the solutions adopted in the amendment to the Law on Proceedings before Administrative Courts of April 9, 2015, with the Constitution of the Republic of Poland. These changes follow the trend of broadening the authorization of the administrative courts for substantive judgment. Finally, attention is devoted to the problem of the effectiveness of the judicial control of the operation of the public administration authorities.

13

Zagadnienie reformacji decyzji przez sąd administracyjny w przedmiocie udzielenia ochrony międzynarodowej w świetle pytania prejudycjalnego słowackiego Sądu Najwyższego

63%

Kryska D.

Prawo

|

2019

|

issue 327

243-260

EN

The aim of this article is to discuss the principle of cassation decision-making as one of the foundations of administrative judiciary in the Czech Republic, Poland and Slovakia. This work describes the historical grounds of this arrangement. It focuses on the cassation principle in the light of an actual request for a preliminary ruling of the Supreme Court of the Slovak Republic in a matter of international protection. The article also describes the possible consequences of the judgment of the Court of Justice of the European Union in these preliminary proceedings for administrative judiciary in the three mentioned countries and also expresses the author’s opinion in the scope of scientific discussion.

14

The Position and Role of So-called “Mixed Offices” in the Governorate Administration of the Kingdom of Poland after the January Uprising

63%

Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2019

|

vol. 28

|

issue 1

EN

The Russian model of supervision and control of administration was introduced in the Kingdom of Poland concurrently with the reorganisation of the governorate and district administration after the January Uprising. The supervisory functions were taken over by the newly established bodies of the governorate and district administration of individual sectors of ministerial administration, for which the ministers residing in St. Petersburg were the final decisive body. On the other hand, the abolition of the Council of State of the Kingdom of Poland in 1867 entailed the final liquidation of the administrative justice system based on the French model, which had operated on these lands since the times of the Duchy of Warsaw. Its tasks were taken over by so-called “mixed offices” which filled the resulting gap only partially. Unlike administrative courts, these offices formed an integral part of the governorate administration, and their clerical staff as well as the bureaucratic method of operation compromised their judicial independence. Moreover, the procedure for dispute resolution in these offices had the character of an intra-administrative procedure which did not employ the concept of a party, and its discretionary course excluded the possibility of applying the principles of adversarial process, openness to the public or dispositiveness. The peculiarity of “mixed offices” in the Kingdom of Poland, resulting solely from political reasons, was the reduction of their staffing only to the bureaucratic element and full subordination of their substantive and formal side of the proceedings to the governorate authorities. As a result, the judicial activity of “mixed offices” in administrative matters in the Kingdom of Poland was much more dependent on the current policies of the tsarist authorities represented and supervised directly by the governors than in the interior governorates of the Empire. The combination of these factors with the discretionary rules of intra-ministerial proceedings applied in these offices deprived inhabitants of the Kingdom of Poland of a guarantee of impartial defence of their rights and interests in disputes with the administration that was foreign and distrustful to them.

PL

Rosyjski model nadzoru i kontroli administracji został wprowadzony w Królestwie Polskim równocześnie z reorganizacją zarządu gubernialnego i powiatowego po powstaniu styczniowym. Funkcje nadzorcze przejęły nowo utworzone organy administracji gubernialnej i powiatowej poszczególnych pionów resortowych, dla których ostateczną instancją decydującą byli ministrowie rezydujący w Petersburgu. Natomiast zniesienie Rady Stanu Królestwa Polskiego w 1867 r. oznaczało ostateczną likwidację sądownictwa administracyjnego opartego na modelu francuskim, istniejącego na tych ziemiach od czasów Księstwa Warszawskiego. Jego zadania przejęły tzw. urzędy mieszane, wypełniając jedynie częściowo powstałą lukę. W odróżnieniu od sądów administracyjnych urzędy te stanowiły integralną część administracji gubernialnej, a ich urzędniczy skład osobowy oraz biurokratyczny sposób funkcjonowania wykluczał ich niezależność orzeczniczą. Ponadto tryb postępowania w przypadku rozstrzygania kwestii spornych w tych urzędach miał charakter postępowania wewnątrzadministracyjnego, które nie znało pojęcia strony, a jego dyskrecjonalny przebieg wykluczał możliwość stosowania zasady kontradyktoryjności, jawności czy dyspozytywności. Specyfiką „urzędów mieszanych” w Królestwie Polskim, wynikającą wyłącznie z powodów politycznych, było ograniczenie ich składu personalnego jedynie do elementu biurokratycznego oraz pełne podporządkowanie merytorycznej i formalnej strony postępowania ich kolegiów decyzyjnych kontroli władz gubernialnych. W rezultacie działalność orzecznicza „urzędów mieszanych” w sprawach administracyjnych w Królestwie Polskim była zależna w zdecydowanie większym stopniu od aktualnych kierunków polityki władz carskich reprezentowanych i nadzorowanych bezpośrednio przez gubernatorów niż w wewnętrznych guberniach Cesarstwa. Połączenie tych czynników z dyskrecjonalnymi regułami postępowania wewnątrzadministracyjnego, stosowanymi w tych urzędach, pozbawiało mieszkańców Królestwa Polskiego gwarancji bezstronnej obrony ich praw i interesów w sporach z obcą i z założenia nieufną wobec nich administracją.

15

Projekty reform sądownictwa administracyjnego w Polsce

63%

Chmielarz-Grochal A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

193-208

EN

The aim of the article is to present the basic assumptions of the reforms of the Polish administrative judiciary. The planned and implemented reforms concerned both the model of administrative judiciary system, as well as the model of adjudication and rules of procedure before administrative courts. The analysis of the implemented solutions, starting from the period of the Second Polish Republic, made it possible to formulate a thesis that the administrative judiciary was subject to evolutionary (developmental) reforms. The article mainly concerns systemic issues, as the creation of a separate, independent, two-instance administrative judiciary was a priority postulate for reforms initiated after Poland regained independence, which appeared in later reform proposals. As the analysis shows, this postulate was fully implemented after the entry into force of the Constitution of the Republic of Poland of 1997.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych założeń reform polskiego sądownictwa administracyjnego. Projektowane i realizowane reformy dotyczyły zarówno modelu ustrojowego sądownictwa administracyjnego, jak również modelu orzekania i reguł postępowania przed sądami administracyjnymi. Analiza wdrażanych rozwiązań, począwszy od okresu II Rzeczypospolitej, pozwoliła postawić tezę, że sądownictwo administracyjne podlegało reformom o charakterze ewolucyjnym (rozwojowym). Artykuł w głównej mierze dotyczy kwestii ustrojowych, jako że stworzenie odrębnego od władzy wykonawczej, niezależnego, dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego było priorytetowym postulatem reform zapoczątkowanych po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, który pojawiał się w późniejszych projektach reform. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, postulat ten został zrealizowany w najpełniejszym zakresie po wejściu w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.

16

Reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce

63%

Kamiński M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

171-192

EN

The study concerns the factors influencing the shape of the Polish administrative judiciary, ranging from their conceptual patterns in the interwar period to the present day. Therefore, the article presents the history of administrative judiciary reforms as well as the constitutional and statutory foundations of the Polish administrative judiciary and their most important changes. The following parts of the study discuss issues related to the structure and internal organization of administrative courts, their jurisdiction and the concept of “administrative court case” as the subject of proceedings before an administrative court. The basic principles of administrative court proceedings as well as the types and nature of court decisions, including their appealability, validity and enforceability, were also discussed. The last part highlights the challenges faced by the Polish administrative judiciary and the prospects for its further reforms.

PL

Opracowanie dotyczy czynników mających wpływ na kształt polskiego sądownictwa administracyjnego, począwszy od ich koncepcyjnych wzorców w okresie międzywojennym, po czasy współczesne. W związku z tym w artykule przedstawiono historię reform sądownictwa administracyjnego oraz konstytucyjne i ustawowe podstawy polskiego sądownictwa administracyjnego i ich najważniejsze zmiany. W kolejnych częściach opracowania omówiono zagadnienia dotyczące struktury i organizacji wewnętrznej sądów administracyjnych, ich właściwość oraz pojęcie „sprawy sądowoadministracyjnej” jako przedmiotu postępowania przed sądem administracyjnym. Przybliżono też podstawowe zasady postępowania sądowoadministracyjnego oraz rodzaje i charakter rozstrzygnięć sądowych, w tym ich zaskarżalność, prawomocność i wykonalność. W ostatniej części zwrócono uwagę na wyzwania stojące przed polskim sądownictwem administracyjnym oraz perspektywy jego dalszych reform.

17

Zmiany w polskim sądownictwie administracyjnym (zagadnienia wybrane)

63%

Dębski M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

253-272

EN

The study presents an overview of the history of administrative judiciary in Poland and the current directions of its changes. In particular, the evolution of the scope of cognition of administrative courts, the progressing computerization process and the discussion on the model of adjudication were indicated. At the same time, the challenges related to the presented directions of changes were noticed and potential solutions were indicated that would help to face them. In conclusion, it was assumed that the development of administrative judiciary ensures respect for the individual’s subjective rights in relations with administrative bodies.

PL

Opracowanie przedstawia zarys historii sądownictwa administracyjnego w Polsce oraz aktualne kierunki zmian, którym podlega. Wskazano, w szczególności, na ewolucję zakresu kognicji sądów administracyjnych, postępujący proces informatyzacji i dyskusję nad modelem orzekania. Zauważono przy tym wyzwania, jakie wiążą się z przedstawionymi kierunkami zmian i wskazano na potencjalne rozwiązania, które pomogą zmierzyć się z nimi. W konkluzji przyjęto, że rozwój sądownictwa administracyjnego zapewnia poszanowanie praw podmiotowych jednostki w jej relacjach z organami administracji.

18

Reformy sądownictwa administracyjnego w Czechach

63%

Kandalec P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

73-84

EN

The present shape of the administrative judiciary in the Czech Republic is the result of events before January 1, 2003, when the present Supreme Administrative Court was established. This date is crucial, and everything that happened before it should be seen as elements of historical development of the administrative judiciary. Therefore, the study distinguishes two periods in the history of the development of the Czech administrative judiciary: 1) the activity of the Czechoslovak Supreme Administrative Court in 1918−1952 and 2) the activity of the administrative judiciary in 1992−2002. The next part of the study presents the current state of the Czech administrative judiciary, highlighting the importance of the judicial activity of the Supreme Administrative Court and the actions of the legislator aimed at eliminating the problem of overloading this court. The result of these actions by the legislator was the reform carried out in 2021, consisting in limiting access to the court of second instance in certain cases.

PL

Obecny kształt sądownictwa administracyjnego w Czechach jest wynikiem zdarzeń sprzed 1 stycznia 2003 r., kiedy powstał obecny Naczelny Sąd Administracyjny. Data ta jest kluczowa, a wszystko, co wydarzyło się przed nią, należy postrzegać jako elementy historycznego rozwoju tego sądownictwa. W związku z tym w opracowaniu wyróżniono dwa okresy w historii rozwoju czeskiego sądownictwa administracyjnego: 1) działalność czechosłowackiego Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1918−1952 oraz 2) działalność sądownictwa administracyjnego w latach 1992−2002. W kolejnej części opracowania przedstawiono obecny stan czeskiego sądownictwa administracyjnego, eksponując znaczenie działalności orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz poczynań ustawodawcy zmierzających do likwidacji problemu przeciążenia tego sądu. Wynikiem tych działań ustawodawcy była reforma przeprowadzona w 2021 r., polegająca na ograniczeniu dostępu do sądu drugiej instancji w niektórych sprawach.

19

Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji (analiza prawnoporównawcza)

63%

Krawczyk A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

5-19

EN

The study is the result of a legal comparative analysis of the directions of reforms in the administrative judiciary in the countries of young democracy: Poland, the Czech Republic, Lithuania, Croatia, Serbia, Hungary, Ukraine, Georgia and Kazakhstan. The analysis was carried out with reference to the patterns developed in old European democracies, mainly in Austria and Germany. Papers on reforms of the administrative judiciary in each of these countries were delivered at the international scientific conference: Reforms of administrative judiciary in the countries of young democracy (10–11.06.2021, Faculty of Law and Administration, University of Lodz). They focused on three issues: 1) contemporary challenges of the rule of law and administrative judiciary, 2) directions of changes in the national systems of administrative judiciary, 3) the future of administrative judiciary. The content of the study refers to this system of issues, which reflects the stages of development of administrative judiciary in the countries of young democracy. The conclusions drawn from the analysis show the results of reforms at each of these stages – from the constitutionalization of the rule of law, through the independence of the court-administrative procedure, to the stage of the present, extremely difficult challenges, not only of a procedural nature.

PL

Opracowanie stanowi wynik prawnoporównaczej analizy kierunków reform sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji: Polski, Czech, Litwy, Chorwacji, Serbii, Węgier, Ukrainy, Gruzji i Kazachstanu, w nawiązaniu do wzorów wypracowanych w starych demokracjach europejskich, głównie w Austrii i Niemczech. Wygłoszone na międzynarodowej konferencji naukowej: Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji (10–11.06.2021 r. WPiA UŁ) referaty na temat reform sądownictwa administracyjnego w każdym z tych państw koncentrowały się na trzech zagadnieniach: 1) współczesne wyzwania praworządności a sądownictwo administracyjne, 2) kierunki przemian w krajowych systemach sądownictwa administracyjnego, 3) przyszłość sądownictwa administracyjnego. Treść opracowania nawiązuje do tego układu zagadnień, który odzwierciedla etapy rozwoju sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji. Płynące z przeprowadzonej analizy wnioski pokazują wyniki reform na każdym z tych etapów – od konstytucjonalizacji zasady praworządności, przez usamodzielnienie się procedury sądowoadministracyjnej, aż po etap obecnych, niezwykle trudnych wyzwań nie tylko procesowej natury.

20

Reformy sądownictwa administracyjnego w Chorwacji

63%

Banić S.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 98

85-105

EN

The purpose of this study is to show that the 2010 Croatian administrative judiciary reform did not bring the expected results. As a result of the reform, the characteristic feature of judicial control of administration has changed − instead of resolving legal disputes as to the legality of an administrative act, unlimited judicial competence of administrative courts has been introduced. As a result of the reform, new institutions were introduced, such as: control of the legality of general acts, administrative contracts, judicial protection against actions and inactivity of the administration, etc. Moreover, the administrative judiciary was organized for the first time as two-instance. However, the Croatian administrative judiciary, despite introducing its full jurisprudence (unlimited jurisdiction), is still content with controlling the legality of administrative acts, and the way the courts interpret the provisions in the new legal status largely follows the patterns of the former socialist system – it is narrow, formalistic and purely literal, without taking into account the context or the specific circumstances of a given case. The main reason for this is the inadequate education and training of judges, the lack of their specialization and the reluctance of the Supreme Administrative Court itself to change the established patterns and practices valid in the old system conditions, to accept its new position and interpret the powers granted to it under the new, changed legal status.

PL

Celem opracowania jest wykazanie, że reforma chorwackiego sądownictwa administracyjnego z 2010 r. nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Nastąpiła wówczas zmiana charakterystycznej cechy sądowej kontroli administracji – w miejsce rozstrzygania sporów prawnych co do legalności aktu administracyjnego wprowadzono nieograniczoną kompetencję orzeczniczą sądów administracyjnych. W wyniku reformy wprowadzono też nowe instytucje, takie jak: kontrola legalności aktów ogólnych, umów administracyjnych, ochrona sądowa przed czynnościami i bezczynnością administracji itp. Ponadto, sądownictwo administracyjne zorganizowano po raz pierwszy jako dwuinstancyjne. Jednakże, pomimo wprowadzenia pełnych kompetencji orzeczniczych (jurysdykcji nieograniczonej), chorwackie sądownictwo administracyjne pozostało w okowach sporu o legalność, a sposób interpretacji przepisów przez sądy w nowym stanie prawnym w dużej mierze nawiązuje do wzorców wcześniejszego ustroju socjalistycznego – jest on wąski, formalistyczny i czysto literalny, bez uwzględnienia kontekstu czy szczególnych okoliczności danego przypadku. Główną tego przyczyną jest nieodpowiednie wykształcenie i dokształcanie sędziów, brak ich specjalizacji oraz niechęć samego Naczelnego Sądu Administracyjnego do zmiany ustalonych, aktualnych w dawnych warunkach ustrojowych wzorców i praktyk, do zaakceptowania swojej nowej pozycji i interpretacji przyznanych mu uprawnień w ramach nowego, zmienionego stanu prawnego.

Refine search results

Special Features of the Extra-Procedural Interaction of the Courts with Each Other and with Auxiliary Body in the Judicial System of Ukraine

Wybrane zagadnienia stosowania zwolnienia od kosztów sądowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych

The Peculiarities of the Participation of Subjects of Authority’s Powers in Advanced Administrative Process of Ukraine

Wtórna niekonstytucyjność przepisów ustawowych w orzecznictwie sądów administracyjnych

Special Features of the Extra-Procedural Interaction of the Courts with Each Other and with Auxiliary Body in the Judicial System of Ukraine

Efektywność kontroli sądowoadministracyjnej rozstrzygnięć wydawanych w procedurach administracyjnych trzeciej generacji. Rozważania na tle wybranych rozwiązań normatywnych w prawie polskim

What Can We Learn About Regulatory Agencies and Regulated Parties from the Empirical Study of Judicial Review of Regulatory Agencies’ Decisions? The Case of Croatia

Sądownictwo administracyjne w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego na przełomie XIX i XX w.

Próby restytucji ogólnego sądownictwa administracyjnego w Polsce w latach 1945–1948

Sądownictwo administracyjne na ziemiach polskich pod zaborami

O różnych sposobach dążenia do specjalizacji sędziów orzekających w sprawach administracyjnych

Konstytucyjne uwarunkowania sądowej kontroli administracji publicznej w Austrii, Niemczech i Polsce

Zagadnienie reformacji decyzji przez sąd administracyjny w przedmiocie udzielenia ochrony międzynarodowej w świetle pytania prejudycjalnego słowackiego Sądu Najwyższego

The Position and Role of So-called “Mixed Offices” in the Governorate Administration of the Kingdom of Poland after the January Uprising

Projekty reform sądownictwa administracyjnego w Polsce

Reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce

Zmiany w polskim sądownictwie administracyjnym (zagadnienia wybrane)

Reformy sądownictwa administracyjnego w Czechach

Reformy sądownictwa administracyjnego w państwach młodej demokracji (analiza prawnoporównawcza)

Reformy sądownictwa administracyjnego w Chorwacji