Search results

1

Fuga daemonum, czyli dziurawiec jako amalgamat pojęciowy. Studium kognitywne

100%

Mierzwińska-Hajnos A. B.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2017

|

vol. 29

EN

The article aims to explore the cognitive mechanisms activated in conceptualising complex expressions, with the example of Fuga daemonum, a synonym to St John’s wort, a flowering plant from the family Hypericaceae, used as a herbal remedy to treat various physical and emotional ailments (in particular depression and anxiety). The four-space model of conceptual integration as proposed by Gilles Fauconnier and Mark Turner (2002) is used here for the purpose of the analysis. Fuga daemonum is found to be a conceptual blend, arising through a dynamism of a complex cognitive operation known as conceptual integration, where the activation of at least two distinct input spaces is required to arrive at the resultant meaning of the blend. In the case of Fuga daemonum, input space 1 refers to the appearance and properties of the plant, and input space 2 contains its symbolic and religious connotations. Thus, the process yields the emergent meaning of Fuga daemonum, which is not the sum of the meanings inherent in the input spaces but which becomes a new dynamic context-dependent expression.

PL

Prezentowana praca, wpisująca się w paradygmat kognitywnych badań nad językiem, ma na celu wyjaśnienie mechanizmów, jakie uruchamiane są w procesie konceptualizacji pojęć na przykładzie wyrażenia fuga daemonum, synonimicznej nazwy dziurawca pospolitego (Hypericum perforatum L.). Fuga daemonum to jedna z bardziej interesujących i semantycznie złożonych nazw dziurawca, w której obserwujemy dynamiczny proces zwany integracją pojęciową (ang. conceptual blending), polegający na stapianiu elementów zaczerpniętych z co najmniej dwóch przestrzeni wyjściowych przestrzeni odnoszącej się do wyglądu i właściwości dziurawca oraz przestrzeni przywołującej konotacje symboliczne i religijne tej rośliny. W celu przeprowadzenia analizy semantycznej nazwy fuga daemonum autorka stosuje tzw. czteroprzestrzenny model integracji pojęciowej, autorstwa Gillesa Fauconniera i Marka Turnera, który ma za zadanie ukazać dynamiczny charakter znaczenia.

2

Konceptualizacje małżeństwa w Piśmie Świętym i polskich homiliach ślubnych – ujęcie kognitywne

80%

Drabik-Frączek B.

Polonica

|

2016

|

vol. 36

95-109

EN

The topic of this article is an overview and partial analysis of ways of marriage conceptualisations in Holy Scripture and Polish Wedding Homilies. Basing her observations on more than 50 homilies the author tries to show, firstly, how creators of homilies talk about the marriage and whether they use biblical conceptualisations of marriage or they propose their own marriage metaphors. Secondly, the author tries to discover what is the reception of those conceptualisations – both creative and derived from Holy Scripture (and if that is the case, the author checks whether this biblical provenience is recognisable and understandable). The chosen ways of conceptualisation of marriage are being analised in the article, using tools of cognitive linguistics – mainly cognitive theory of metaphor and theories of conceptual integration theory and conceptual blending.

3

Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych

80%

Sadowska-Dobrowolska K.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 26

66-81

EN

The article is devoted to presenting the possibilities for using linguistic tools to describe semantic phenomena in the analysis and interpretation of an artistic text. The author begins by discussing changes in the concept of meaning resulting from developments in cognitive linguistics, and the consequences of these changes, i.e. the search for a new definition formula and interest in the phenomenon of language creation. She then discusses the relations between convention and creation, pointing out the role of the analysis of artistic texts in research devoted to the reconstruction of the linguistic image of the world. Next, he describes the benefits of including such analyses in linguistic works. He asks questions about the possibility of applying linguistic methodologies in the analysis of texts and puts forward a hypothesis on their usefulness in explaining the mechanisms of language creation and in determining how the final semantic effect in an analysed text was achieved. He then focuses on two selected linguistic theories, i.e. Charles Fillmore’s theory of interpretative frames and Gilles Fouconnier and Mark Turner’s theory of conceptual integration. Moving on to the analytical part of the paper, he discusses, in order, the theoretical assumptions of both research concepts and presents how, with their help, one can analyse and interpret a selected artistic text. The stages of the analysis are presented in the form of a table and a diagram of conceptual integration, which allows the reader to follow its course in more detail. The application of linguistic tools for the description of creative linguistic phenomena allows the author to establish the relations between the meaning-forming components of the text, to explain precisely the mechanisms of creation present in it, and to determine the final semantic effect contained in the work under discussion. The formulated conclusions support the accuracy of the including linguistic analysis used in the study of the text.

PL

Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.

4

Obraz Melancholia Jacka Malczewskiego w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej

80%

Łata M.

Filozofia i Nauka

|

2017

|

vol. 5

323-339

EN

In the article I analyse the painting Melancholy by Jacek Malczewski in the context of the theory of cognitive linguistics. I transfer the principles of the analysis paradigms of language – which have been studied intensively since the eighties of the twentieth century – to the field of visual art. I refer to a few key aspects of these studies, by choosing the sets which create complementary and mutually enriching content useful for the intended task. The analysis of painting is preceded by the outline of the theory of metonymy, metaphor and conceptual blends.

PL

W artykule analizuję obraz Jacka Malczewskiego Melancholia w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej, przenosząc zasady analizy paradygmatów językowych, badanych intensywnie od lat osiemdziesiątych XX wieku, w obszar sztuk wizualnych. W pracy odniosłam się do kilku głównych aspektów tych badań, wybierając takie ich zestawienia, które tworzą dopełniające i wzbogacające się nawzajem treści, przydatne dla wyznaczonego zadania. Analizę obrazu poprzedza zarys teorii metonimii, metafory i amalgamatów pojęciowych.

5

Flannel i beggar’s blanket: metafory czy amalgamaty? Analiza kognitywna wybranych potocznych nazw dziewanny w języku angielskim

80%

Mierzwińska-Hajnos A. B.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2021

|

vol. 33

131-150

EN

The paper offers a cognitive analysis of selected common English names of mullein (Verbascum thapsus L.) motivated by the appearance of the plant. While analyzing such names as flannel and beggar’s blanket, the author strives to portray the way they are conceptualized by recalling Conceptual Metaphor Theory and Conceptual Integration Theory, in particular the Brandt and Brandt six-space model of conceptual integration, also known as a cognitive-semiotic approach to metaphor. In the course of the analysis, the author also makes reference to those aspects which seem indispensable from the standpoint of cognitive linguistics, viz. (i) the role of human experience and embodied thought in the conceptualization process, (ii) the dynamic and context-dependent meaning construction and (iii) the role of linguistic worldview in decoding meaning.

PL

Autorka dokonuje analizy kognitywnej wybranych nazw dziewanny (Verbascum thapsus L.) w języku angielskim, motywowanych wyglądem rośliny. Analizując takie określenia jak flannel (pol. flanela) oraz beggar’s blanket (pol. koc żebraka), stara się ukazać, w jaki sposób przebiega konceptualizacja tych nazw. Wykorzystuje przy tym zarówno założenia teorii metafory pojęciowej, jak i teorii integracji pojęciowej, w szczególności zaś sześcioprzestrzenny model autorstwa Line Brandt i Per Aage Brandta. Równocześnie w artykule zostały zaprezentowane te aspekty, które wydają się być kluczowe dla analizy kognitywnej potocznych nazw roślin: rola ludzkiego doświadczenia i myśli ucieleśnionej w procesie konceptualizacji pojęć, sposób dynamicznego konstruowania znaczenia osadzonego w określonym kontekście oraz (iii) funkcja językowego obrazu świata w odkodowywaniu znaczeń.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Filozofia i Nauka

1 Forum Poetyki

1 Polonica

2 Mierzwińska-Hajnos A. B.

1 Drabik-Frączek B.

1 Sadowska-Dobrowolska K.

1 Łata M.

2 2021

2 2017

1 2016

Fuga daemonum, czyli dziurawiec jako amalgamat pojęciowy. Studium kognitywne

Konceptualizacje małżeństwa w Piśmie Świętym i polskich homiliach ślubnych – ujęcie kognitywne

Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych

Obraz Melancholia Jacka Malczewskiego w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej

Flannel i beggar’s blanket: metafory czy amalgamaty? Analiza kognitywna wybranych potocznych nazw dziewanny w języku angielskim