Search results

1

Pragmatyczne uwarunkowania derywatów tautologicznych w klasie dawnych nazw zwierząt

100%

Waśkowski K.

Język Polski

|

2018

|

vol. 98

|

issue 1

87-99

PL

W artykule obserwacji poddano nazwy zwierząt wyekscerpowane ze Słownika staropolskiego oraz Słownika polszczyzny XVI wieku, które – na podstawie poświadczeń tekstowych i definicji leksykograficznych – uznano za derywaty tautologiczne, inaczej mówiąc, za jednostki leksykalne synonimiczne wobec swoich podstaw słowotwórczych. W artykule próbowano dowieść pragmatycznego podłoża powstania analizowanego zbioru wyrazów, wychodząc z założenia, że za akt ich nominacji odpowiada pragmatyczna funkcja słowotwórstwa, pojmowana za Iwoną Kaproń-Charzyńską jako „quasi-nieograniczoność ludzkiego działania”. W artykule uwzględniono charakter glosowy staropolskich słowotwórczych tautologizmów animalistycznych, ściślej – swobodę tłumaczenia dawnych tekstów, jak też stan dawnego systemu słowotwórczego, charakteryzującego się nieustabilizowaną w pełni postacią. Dowiedziono też, że większość jednostek badanego zbioru to formacje okazjonalne, zależne od inwencji autora i stylu tekstów, będące jednocześnie manifestacją kreatywności użytkowników języka, świadectwem reakcji na różne potrzeby komunikacyjne i artystyczne (konieczność zachowania metrum wiersza, potrzeba związania wersów rymem, dążenie do eliminowania polisemii podstawy).

EN

The names of animals, selected from Słownik staropolski (Dictionary of Old Polish) and Słownik polszczyzny XVI wieku (Dictionary of the 16th Century Polish Language), were examined drawing on text authentication and lexicography and recognised as tautological derivatives which, in other words, are lexical units synonymous with their root words. The article aimed to demonstrate the pragmatic base for the development of the analysed set of words, assuming that the pragmatic function of word formation, defined by Iwona Kaproń-Charzyńska as “the quasi unboundedness of human activity”, is responsible for their naming. The article examines the glossal nature of Old Polish word-formative animalistic tautologies or to be more exact, the ease of translating old texts, along with the state of the old word-formative system, characterised by its incomplete structure. It has been also proven that most of the units of the studied set are occasional formations, dependent on the author’s invention and the style of the text which are, at the same time, a manifestation of certain expression and the creativity of language users, the evidence of reaction to various communication and artistic needs (the necessity of keeping the metre of a verse/poem, the need for rhyming verses and the attempt to eliminate the polysemy of a root).

2

Powstanie naukowego obrazu zwierząt i jego konsekwencje dla polskiej leksyki animalistycznej przełomu XVIII i XIX stulecia

100%

Waśkowski K.

Prace Językoznawcze

|

2015

|

issue 17/4

103–122

EN

This article discusses the problems of lexical change in the field of animal names. The analysis covers a short period – the turn of the eighteenth and the nineteenth centuries, recognizing it as a crucial point for the discussed vocabulary of the area. It was in that time that texts concerning zoology began to appear in the Polish language, which directly influenced the formation of a scientific (as opposed to the linguistic, naive) image of animals. The study indicates the specificity and diversity of the names in relation to their modern-day equivalents, and attempts to determine the impact of a new way of thinking on animalistic vocabulary. A number of consequences of the introduction of the new paradigm describing fauna are enumerated, acknowledging that at the linguistic level they concerned mainly the appearance of Polish scientific zoological terminology.

3

Funkcjonowanie pojęć „nieludzkie”, „zwierzęce”, „zezwierzęcone” na przykładzie potocznego ich rozumienia

100%

Niećko-Bukowska B.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2020

|

issue 6

287-299

RU

По мнению Яна Вавжиняка, отношение человека к другим личностям, не являющимся людьми (non-human persons) характеризуется этологической ложью. В отношениях к личностям, не являющимся людьми, человек проявляет видовой шовинизм (species chauvinism). На основании опроса, касающегося способов разговорного понимания «бесчеловечного», «скотского», «звероподобного» поведения, можно описать функционирование этих понятий среди среднестатистических пользователей польского языка. В статье представлены результаты этих исследований. В опросе участвовали 50 человек, студентов и студенток бакалавриата по специальности филология. Исследования были проведены с использованием теста на причинно-следственные связи (because-test) и свободных ассоциаций.

EN

In the opinion of Jan Wawrzyniak, the attitude of humans towards other non-human persons is characterised by ethological falsehood. In relations with other creatures humans show species-oriented chauvinism. On the basis of a survey study concerning the colloquial understanding of the symptoms of “inhuman”, “bestial” or “animalistic” behaviour we may describe the functioning of these notions among average users of the Polish language. The paper aims at presenting the results of the survey concerning the colloquial functioning of the notions: inhuman, bestial and animalistic. Fifty people, students of the first-degree university course in Philology took part in the research, with the use of the because-test and free association method.

Refine search results

1 Język Polski

1 Prace Językoznawcze

1 Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

2 Waśkowski K.

1 Niećko-Bukowska B.

1 2020

1 2018

1 2015

Pragmatyczne uwarunkowania derywatów tautologicznych w klasie dawnych nazw zwierząt

Powstanie naukowego obrazu zwierząt i jego konsekwencje dla polskiej leksyki animalistycznej przełomu XVIII i XIX stulecia

Funkcjonowanie pojęć „nieludzkie”, „zwierzęce”, „zezwierzęcone” na przykładzie potocznego ich rozumienia