Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  apocatastasis
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

„Poezja metafizycznych pytań”

100%
Dutka E.
Śląskie Studia Polonistyczne
|
2015
|
issue 2(7)
249-257
EN
The review offers a presentation of Marta Flakowicz-Szczyrba’s book Dowód na istnienie. Poezja Julii Hartwig wobec egzystencji i sztuki [A Proof of Existence. Julia Hartwig’s Poetry on Existence and Art], where the lyric oeuvre of the famous poet is placed within the „poetry of metaphysical question.” A particular attention is given to a hermeneutic way of reading the works of the author of Zobaczone [Seen] and to the use of such categories as epiphany, empathy, ekphrasis, apocatastasis in the course of the analysis.
2
Publication available in full text mode
Content available

"Odnowienie wszystkiego" według Dziejów Apostolskich (Dz. 3,21a)

86%
Posadzy A.
Colloquia Theologica Ottoniana
|
2016
|
issue 1
151-166
PL
W tradycji interpretacyjnej księgi Dziejów Apostolskich termin apokatastasis wywołał wielowiekową polemikę. Dyskusja dotyczy przede wszystkim właściwego zrozumienia tej koncepcji. Wypowiedź Łukasza sugeruje, że Jezus ma pozostać w niebie przez jakiś okres, „aż do czasu, gdy wszystko zostanie odnowione” (Dz 3,21). Wydaje się, że ewangelista głosi w tym miejscu naukę o powszechnym zbawieniu wszystkich bez wyjątku oraz ideę powrotu wszechrzeczy do pierwotnego źródła, do Boga. Przedmiotem artykułu jest próba odnalezienia źródła, z którego Łukasz zaczerpnął ideę apokatastazy. Nie ma wątpliwości, że została ona przez autora zapożyczona. Jako źródło przywołuje się całą spuściznę literatury apokaliptycznej Starego Testamentu, jak również inne pisma literatury żydowskiej. Takie dzieła, jak czwarta Księga Ezdrasza, syryjska Apokalipsa Barucha czy etiopska Księga Henocha, przywołują w swojej treści tematy zbliżone do koncepcji apokatastazy. Wydaje się jednak, że najbliższe znaczeniowo jest ujęcie Starego Testamentu z koncepcją powtórnego przyjścia Eliasza. Dla Łukasza Jezus przybędzie z nieba dla wypełnienia proroctwa i zakończenia całej historii zbawienia.
EN
In the tradition of interpretive book of Acts term apokatastasis caused a centuriesold controversy. The discussion relates primarily to a proper understanding of the concept. Luke’s statement suggests that Jesus is to remain in the sky for some time, “until the time when everything will be renewed” (Acts 3:21). It seems that the Evangelist says at this point the doctrine of universal salvation of all without exception, and the idea of returning to the original source of all things, to God. The article is an attempt to find the source from which Luke took the idea apocatastasis. There is no doubt that it was borrowed by the author. As a source of reference is the entire legacy of apocalyptic literature of the Old Testament, as well as other writings of Jewish literature. Such works as the fourth Ezra, the Syrian Apocalypse of Baruch or Ethiopian Book of Enoch evoke in its content topics similar to the concept of apocatastasis. It seems, however, that the nearest in meaning is recognition of the Old Testament with the concept of the second coming of Elijah. For Luke, Jesus come from heaven to fulfill prophecy and the end of the whole history of salvation.
3
Publication available in full text mode
Content available

Orygenes w pismach i wystąpieniach Jana Pawła II

72%
Pietras H.
Vox Patrum
|
2007
|
vol. 50
205-211
IT
La communicazione vuol presentare Origene negli scritti e discorsi di Giovanni Paolo II. Soprattutto si fa presente le citazioni dall’Alessandrino nelPenciclica Fides et ratio ed i titoli eon i quali il papa lo stava nominando: „scrittore ecclesiastico”, „grande scrittore ecclesiastico”, ma anche „Padre della Chiesa”. Nei testi del papa defunto si vede anche che abbia preso da Origene la speranza della salvezza universale.
EN
La communicazione vuol presentare Origene negli scritti e discorsi di Giovanni Paolo II. Soprattutto si fa presente le citazioni dall’Alessandrino nell'enciclica Fides et ratio ed i titoli con i quali il papa lo stava nominando: „scrittore ecclesiastico”, „grande scrittore ecclesiastico”, ma anche „Padre della Chiesa”. Nei testi del papa defunto si vede anche che abbia preso da Origene la speranza della salvezza universale.
4
Publication available in full text mode
Content available

Koncepcja kary a hipoteza apokatastazy w eschatologii Grzegorza z Nyssy

72%
Szram M.
Verbum Vitae
|
2019
|
vol. 36
183-215
EN
The issue of comprehension of the concept of apocatastasis by Gregory of Nyssa is not easy to infer. The source texts are not explicit and sometimes even contradictory, and may raise reservations about their authenticity. The following article, based on the preserved legacy of Gregory the Great and modern scientific literature, attempts to answer the subsequent questions: in what manner did Gregory understand the biblical message of eternal damnation; how did he comprehend the subject of the after death penalty; in what way did he perceive the particular and the final judgment and by what means did he resolve all these issues with the hypothesis of apokatastasis? Gregory’s writings were dominated by the idea of ​​temporariness and curative character of posthumous punishments. They will have a corrective character and should last only as long as it is required in order to completely cleanse soul of the remnants of sin. It remains uncertain whether punishment will be temporary also in the case of hardened sinners and whether Gregory considered for them eternal condemnation. In Gregory’s eschatology, a constant vibrant tension between the addressed to all humanity God’s salvific grace and human freedom and responsibility is present, which the Nyssenian never tried to undermine. In Gregory’s attempt to solve this aporia, his concepts seem to lean towards the final mercy solution and universal God’s salvific will. Although Gregory derived the premises for expressing this belief from Platonic philosophy, his hope for the return of everyone to God was ultimately rooted in theological arguments: omnipotence and the infinite goodness and mercy of God, and in the resurrection of Christ.
PL
Kwestia rozumienia pojęcia apokatastazy przez Grzegorza z Nyssy nie jest łatwa do interpretacji. Teksty źródłowe nie są jednoznaczne, a czasem nawet sprzeczne, i mogą budzić wątpliwości co do autentyczności. Niniejszy artykuł, na podstawie zachowanej spuścizny Grzegorza oraz współczesnej literatury naukowej, próbuje udzielić odpowiedzi na następujące pytania: w jaki sposób Grzegorz rozumiał biblijne przekazy o wiecznym potępieniu?; jak pojmował zagadnienie kary pośmiertnej?; jak rozumiał sąd szczegółowy i ostateczny?; oraz jak godził wszystkie te kwestie z nauką o apokatastazie? W pismach Grzegorza dominowało przekonanie o tymczasowości i leczniczym charakterze pośmiertnych kar. Będą ona miały charakter poprawczy i powinny trwać tylko tyle, i aż tak długo, ile będzie tego wymagać pełne oczyszczenie z pozostałości grzechu. Pozostaje kwestią nie do końca jasną, czy kara będzie miała charakter przejściowy także dla zatwardziałych grzeszników i czy Grzegorz dopuszczał dla nich wieczne potępienie. W eschatologii Grzegorza stale jest obecne dynamiczne napięcie między zbawczą łaską Boga skierowaną do całej ludzkości a ludzką wolnością i odpowiedzialnością, której Nysseńczyk nigdy nie próbował podważać. W próbie rozwiązania tej aporii przez Grzegorza centrum ciężkości przechyla się w stronę ostatecznego miłosierdzia i powszechnej woli zbawczej Boga. Chociaż przesłanki do wyrażenia tego przekonania Grzegorz czerpał z filozofii platońskiej, to jednak jego nadzieja na powrót wszystkich do Boga zakorzeniona była ostatecznie w argumentach teologicznych: wszechmocy i nieskończonej dobroci i miłosierdziu Boga oraz w zmartwychwstaniu Chrystusa.
5
Publication available in full text mode
Content available

Koncepcja "kary wiecznej" w eschatologii Wacława Hryniewicza

72%
Raczyński-Rożek M.
Verbum Vitae
|
2019
|
vol. 36
217-242
EN
Wacław Hryniewicz is known in Poland above all for propagating the theology of the hope of universal salvation. The issue that immediately imposed upon the reader of the eschatology of the theologian from Lublin, is the question of the existence of hell or eternal punishment. This reality, present in the teaching of Jesus and foretold in the Church for centuries, seems to contradict the existence of the hope described by Hryniewicz. In response to this doubt, the article discusses the most important theological, speculative, biblical and existential arguments regarding the reality of damnation in the eschatology of Wacław Hryniewicz. It also attempts at a critical examination of these arguments.
PL
Wacław Hryniewicz znany jest w Polsce przede wszystkim z propagowania teologii nadziei powszechnego zbawienia. Kwestią, która od razu narzuca się czytelnikowi eschatologii lubelskiego teologa, jest pytanie o istnienie piekła czy też kary wiecznej. Rzeczywistość ta, obecna w nauczaniu Jezusa i przepowiadana przez wieki w Kościele, zdaje się negować istnienie nadziei opisywanej przez lubelskiego teologa. W odpowiedzi na tę wątpliwość w artykule zostały omówione najważniejsze argumenty teologiczno-spekulatywne, biblijne oraz egzystencjalne dotyczące rzeczywistości potępienia w eschatologii Wacława Hryniewicza. Podjęto także próbę krytycznego ustosunkowania się do nich.
6
Publication available in full text mode
Content available

Poglądy eschatologiczne we współczesnej teologii prawosławnej

72%
Tofiluk J.
Roczniki Teologii Ekumenicznej
|
2009
|
vol. 1
99-112
EN
Eschatology, like the doctrine of the end of the world and of the last times, is of great importance in the dogmatic, liturgical and spiritual life of the Orthodox Church. Having a biblical basis and the church-dogmatic justification that it received in the early periods of Christianity, under the influence of other faiths, as well as political and ecumenical elements, has changed especially in recent decades. The article briefly describes modern trends in the field of eschatology - historical, optimistic, conservative - that do not always have a foundation in Orthodox spirituality. In addition to these views, opinions are also indicated that have sources in the liturgical theology and experience of the modern elders, the guardians of the spiritual experience of Orthodoxy.
RU
Эсхатология, как учение о конце мира и последних временах, имеет огромное значение в догматической, литургической и духовной жизни православной Церкви. Имея библейское начало и церковно-догматическое обоснование, которое получила в первых периодах христианства, под влиянием других вероисповедании, а также политических и экуменических элементов изменяется особенно в последних десятилетиях. В статье кратко изложены современные направления о области эсхатологии – историческое, оптимистическое, консервативное – которые не всегда имеют обоснование в православной духовности. Кроме этих взглядов указаны тоже мнения, имеющие источники в литургическом богословии и опыте современных старцев – хранителей духовного опыта Православия.
PL
Eschatologia, podobnie jak doktryna końca świata i czasów ostatecznych, ma wielkie znaczenie w życiu dogmatycznym, liturgicznym i duchowym Kościoła Prawosławnego. Posiadanie biblijnych podstaw i kościelno-dogmatycznego uzasadnienia, które otrzymało we wczesnych okresach chrześcijaństwa, pod wpływem innych wyznań, a także elementów politycznych i ekumenicznych, zmieniło się szczególnie w ostatnich dziesięcioleciach.Artykuł krótko opisuje współczesne trendy w dziedzinie eschatologii - historyczne, optymistyczne, konserwatywne - które nie zawsze mają fundament w duchowości prawosławnej. Oprócz tych poglądów wskazano również opinie, które mają źródła w teologii liturgicznej i doświadczeniach współczesnych starszych, strażników duchowego doświadczenia prawosławia.  
7
Publication available in full text mode
Content available

Doktryna piekła i zbawienie

58%
Zieja P.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2021
|
vol. 30
|
issue 2
95-104
EN
Belief in eternal life is the foundation of the Catholic faith. Christ, by dying on the cross and rising from the dead, opens to every human being the possibility of eternal life in heaven, in His Father’s kingdom. Man possessing free will may, however, reject God and his saving proposal, thus condemning himself to the eternal state of hell. Catholic theology indicates that eternal damnation is a tragic possibility. In this article two theological questions concerning the state of hell will be presented. The first part will deal with Christ’s descent into hell. The second part of the article will deal with the doctrine of hell in the perspective of the hope of salvation for all.
8
Publication available in full text mode
Content available

Świętego Klemensa z Aleksandrii pogląd na apokatastazę

58%
Aleksiejuk A., Hrycuniak S. M.
Rocznik Teologiczny
|
2016
|
vol. 58
|
issue 4
523-544
PL
Temat apokatastazy jest jednym z ważniejszych i jednocześnie kontrowersyjnych problemów teologicznych w nauce chrześcijańskiej. Zagadnienie to funkcjonuje jako tzw. teologumena, czyli osobista opinia teologiczna, która nie zyskała powszechnej aprobaty w oficjalnej nauce Kościoła. Apokatastaza od wieków porusza jednak serca i umysły licznych teologów, filozofów, pisarzy, mistyków i poetów. Wielu z nich konfrontując powszechną wolę zbawczą Boga z poglądem, że grzesznicy zostaną skazani na wieczne męki piekielne, zostało oskarżonych o herezję. Najbardziej znaną postacią spośród nich jest Orygenes (ok. 185 – ok. 254), z imieniem którego bywa zwykle łączona nauka o apokatastazie. To on nadał jej określony kształt, a także sformułował spójne uzasadnienie. Chrześcijańska nauka o apokatastazie sięga jednak czasów wcześniejszych. Jednym z pisarzy wczesnochrześcijańskich, w którego spuściźnie twórczej można odnaleźć wiele sformułowań odnoszących się do idei powszechnego zbawienia, był, zaliczany w poczet Ojców Kościoła, Tytus Flawiusz Klemens, znany jako święty Klemens Aleksandryjski (ok. 140 – ok. 215). Lektura pism Aleksandryjskiego scholarchy pozwala ponad wszelką wątpliwość stwierdzić w nich wyraźną obecność idei apokatastasis ton panton, zarówno w wymiarze kosmicznym, jak i osobowym. Można zaryzykować tezę, że był on pierwszym chrześcijańskim teologiem i filozofem, który zmierzał w kierunku uniwersalistycznej koncepcji zbawienia. W jego dziełach przyjęła ona formę uniwersalistycznej teorii Bożej pedagogii, której celem ostatecznym jest, aby „Bóg był wszystkim we wszystkim” (1 Kor 15,28).
EN
The topic of apocatastasis is one of the most important and most controversial theological questions in Christian teaching. This issue functions as a so-called theologumenon, which is a private theological opinion, which, however, does not gained universal acceptance among the faithful and the approval of the official teaching of the Church. However, apocatastasis moved the hearts and minds of several theologians, philosophers, writers, mystics and poets. Many of them were accused of heresy when they confronted the belief that sinners will be doomed to eternal torment with God’s will for universal salvation. The most predominant figure was Origen (c. 185 – c. 254), whose name is commonly associated with apocatastasis. It was he who gave it its particular form and gave it a consistent justification. Christian teaching about apocatastasis can be found even earlier. One of the early Christian writers and Fathers, in whose creative legacy can be found several statements referring to the idea of universal salvation, was Titus Flavius Clemens, also known as saint Clement of Alexandria (c. 140 – c. 215). It can be clearly stated that the Alexandrian scholar’s writings contain the idea of apokatastasis ton panton, both in cosmic and personal dimensions. It could also be said that he was the first Christian theologian and philosopher who moved in the direction of a concept of universal salvation. His writings accepted the form of the universal theory of God’s pedagogy, whose final goal is that “God would be all in all” (1 Cor. 15:28).
9
Publication available in full text mode
Content available

Biblijny symbol piekła w egzystencjalnym ujęciu Paula Tillicha

58%
Lorek P.
Verbum Vitae
|
2019
|
vol. 36
315-331
EN
The article contributes to the reconstruction of Paul Tillich’s view of the symbol of hell. It analyzes such issues as the resurrection of the body, the continuity of an individual’s awareness, the postmortem dualism of individuals’ fate as well as the conception of hell in its temporal and ultimate, as far as the experience of an individual is concerned, dimension. By introducing the negation of both discontinuity and continuity between the ultimate and the temporal, Tillich deliteralizes particular eschatological notions and shows their symbolic value, which elucidates the existential situation of an individual in his or her finitude and estrangement, as well as in surpassing temporality reality.
PL
Artykuł stanowi przyczynek do rekonstrukcji poglądu Paula Tillicha odnośnie do symbolu piekła. Podejmuje analizę kwestii zmartwychwstania ciała, ciągłości świadomości jednostki, pośmiertnego dualizmu losów jednostek i wreszcie samej koncepcji piekła w jej doczesnym i ostatecznym, jeśli chodzi o doświadczenie jednostki, ujęciu. Tillich poprzez wprowadzenie negacji nieciągłości i ciągłości między tym, co ostateczne a tym, co doczesne, deliteralizuje poszczególne pojęcia eschatologiczne i ukazuje ich symboliczną wartość, rozświetlającą egzystencjalną sytuację jednostki w jej skończoności i wyobcowaniu, także w przekraczalnej doczesność rzeczywistości.
10
Publication available in full text mode
Content available

Theological Themes in Origen’s First Homily on Psalm 76 (77) and Their Subsequent Reception

58%
Nieścior L.
Collectanea Theologica
|
2021
|
vol. 91
|
issue 4
63-82
PL
Zbiór niedawno odkrytych i wydanych w 2015 r. dwudziestu dziewięciu homilii Orygenesa do Psalmów, to prawdopodobnie, jak wykazuje L. Perrone, ostatnie jego dzieło. Homilie stały się przedmiotem analizy pod kątem formalnym: języka, okoliczności napisania, aluzji historycznych etc. Przychodzi czas na zgłębianie ich treści teologicznych. W homilii do Ps 76, 1–9 przeplatają się wątki z zakresu duchowości i pewne spekulacje. Na pierwszy plan wysuwa się uświęcające działanie Logosu. Bóg–Słowo uzdalnia chrześcijanina do pełnej ofiary z samego siebie, swego umysłu, języka i wszystkich zmysłów. Przebywające od wieków w łonie Ojca Słowo wychowuje do milczenia ludzkie słowo, podatne na wzburzenie. Kaznodzieja szuka lekarstwa na utrapienia w wyciągniętych rękach do Boga i w ciągłym przypominaniu o Nim sobie. Psalmista rozważa „dni dawne” i „lata wieczne” oraz pyta, czy Bóg może odrzucić na wieki (Ps 76, 6–8). W komentarzu do Psalmów zdaje się nawiązywać do swoich spekulacji z dużo wcześniejszych lat, znanych z dzieła O zasadach. Wyrażał tam poglądy o preegzystencji bytów rozumnych, poprzedzającej obecny świat, i wielokrotnej transformacji światów, po których nastąpi powrót wszystkiego do Boga. Czy te wątki spekulacyjne są obecne w ostatnim jego dziele? Czy poglądy Orygenesa zmieniły się? Autor artykułu stara się wniknąć w dość zdawkowe wypowiedzi kaznodziei i właściwie je zrozumieć.
EN
The collection of Origen’s presumably last works, the 29 homilies on the Psalms, was recently discovered and published in 2015. In the homily on Psa 76:1-9, we can find threads of the theology of spirituality intertwined with more systematic speculations. The sanctifying action of the Logos comes here to the fore. God-Logos enables the Christian to sacrifice himself fully with his mind, tongue and all his senses. The Word, which has been living for ages in the womb of the Father, educates the human word, liable to agitation, to silence. Origen looks for a cure in afflictions. He finds it in the image of hands outstretched to God and in constant reminding of Him. The Psalmist ponders “the ancient days” and “the eonic years” and asks if God can reject man forever (Psa 76:6–8). In his commentary, Origen seems to refer to his speculations from much earlier years, known from the work On First Principles, in which he expressed views on the preexistence of rational beings, preceding the present world, and the multiple transformation of worlds. Are these speculative threads still present in his last work? The article tries to explain Origen’s statements and understand them properly.
11
Publication available in full text mode
Content available

Nowe sugestie dotyczące wiedzy o piekle

51%
Zahuta M.
Studia Pelplińskie
|
2018
|
vol. 52
435-450
EN
The concept of hell is ubiquitous in almost every culture around the world. The Christian sources define it as a state of punishment and torment in the afterlife while other religious cultures consider it a place of residence of the deceased. This article is an attempt to study the subject of the universal salvation. The historical part of the paper deals with the issue of the hope of the universal salvation in the Bible as well as the responsibility for of one’s soul and the care for the salvation of ourselves and our loved ones. The second chapter of the article invokes some of the Church fathers who shared and promoted the idea of the universal salvation. Now we know that their views were not necessarily in accordance with the teaching of the Church. The final chapter focuses on the lives of saints and their personal visions of hell (even though they cannot be considered as strong arguments for or against the doctrine of the universal salvation). In addition to this, the article contains an analysis of the concept of the free choice, its consequences and faith. It also deals with the ideas of heaven and hell, purgatory and this world which are all beyond the reach of our human understanding. The paper certainly does not exhaust the entirety of the new input to the understanding of hell after the Second Vatican Council but it outlines the renewed theological reflexion this reality. It also points to the problem of the seriousness of the human choices that determine what our life will be like through the eternity. The reality of hell for the contemporary man (who emphasises the infinite Divine Mercy) is nevertheless something difficult to accept and understand, yet it is a truth of our faith. 
PL
Pojęcie piekła jest wszechobecne w niemal każdej kulturze na całym świecie. Chrześcijańskie przekłady takie definiują je, jako stan kary i męki w życiu pozagrobowym, a jeszcze inne kultury religijne uważają to za miejsce zamieszkania zmarłego. Artykuł ten jest próba studium powszechnego zbawienia i wyborów dokonywanych przez ludzi za życia, a także powodów ostatecznie doprowadzających ich do takich wyborów. Tematyka rozważania obejmie kontemplację osobistego losu, losów bliskich oraz losów wszystkich ludzi.  Artykuł ten  przedstawia krótka historia tego tematu. Punkt pierwszy przedstawia oznaki nadziei powszedniego zbawienia w Biblii oraz odpowiedzialność za stan naszej duszy oraz troskę o zbawienie naszych najbliższych. Punkt drugi przywołuje nauczanie Ojców Kościoła, których uważa się, że aprobowali koncepcje powszechnego zbawienia oraz podkreślenie, że ich poglądy niekoniecznie są najlepsze. W trzecim punkcie przedstawione żywoty świętych (nie można uznać ich za silny argument ani „za”, ani „przeciw” doktrynie odnoszącej się do zbawienia oraz czyśćca) są jednak warte do przytoczenia. Artykuł ten koncentruje się  na koncepcji wolnego wyboru oraz konsekwencje tego wyboru i wiary.  Zajmuje się  również pojęciami nieba i piekła, czyśćca i ziemi, pozostającymi poza zasięgiem naszego ludzkiego rozumienia. Schemat tego artykuły z całą pewnością nie wyczerpuje całego zagadnienia nowych sugestii o piekle po drugim Soborze Watykańskim, ale daje nam pewien szkic odnowionego rozumienia rzeczywistości piekła. Wskazuje nam także powagę ludzkich wyborów, które zdecydują jak będzie wyglądało życie wieczne człowieka. I chodź rzeczywistość piekła dla współczesnego człowieka [który bardziej podkreśla i woli się skupiać na nieskończonym Bożym miłosierdziu] jest czymś trudnym do zaakceptowania i zrozumienia, to jest jednak prawdą naszej wiary.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.