Search results

1

Krzyże i kapliczki pokutne (pojednania), jako element średniowiecznej jurysdykcji karnej

100%

Warylewski J.

Studia Gdańskie

|

2016

|

issue 38

149-160

PL

Artkuł prezentuje zagadnienia z zakresu historii prawa karnego i tzw. archeologii prawnej oraz przedstawia ich źródła oraz wpływ na kształtowanie się i rozwój kultury prawnej w wiekach średnich na ziemiach polskich. Zagadnieniem kluczowym jest ewolucja kary i pojawienie się systemu kompozycji, w ramach której dochodziło do zawarcia ugody między sprawcą zabójstwa i rodziną (krewnymi) zabitego. Elementem zawieranej ugody był nakładany na sprawcę zabójstwa obowiązek wystawienia kamiennego krzyża lub kapliczki. Te elementy: krzyże i kapliczki, miały charakter ekspiacyjny, dlatego też powszechnie używa się nazwy krzyże i kapliczki pokutne. Tych kamiennych świadków średniowiecznego wymiaru sprawiedliwości karnej jest w Polsce kilkaset.

EN

The article presents issues related to the history of criminal law and the so-called legal archeology. In addition it shows their sources and their impact on the formation and development of legal culture in the Middle Ages on Polish land. The key issue is the evolution of the penalty and the emergence of the composition system (łac. compositio), in which there have to reach a settlement between the perpetrator of the murder and the victim’s family (relatives). Element of the agreement was imposed on the perpetrator of the murder of an obligation to build a stone cross or chapel. These elements - crosses and shrines - had an expiatory character. Therefore they are commonly known as penitential crosses and shrines. There is several hundred of these stone witnesses of the medieval criminal justice in Poland.

2

Stan badań nad dokumentacją zabytków powiatu bielskiego. Recenzja: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 12: Województwo podlaskie (białostockie), z. 4: Powiat bielski, red. M. Zgliński, oprac. Z. Michalczyk, D. Piramidowicz, K. Uchowicz, M. Zgliński, Warszawa 2019, t. 1, s. 324, il. 80; t. 2, il. 1427.

100%

Danieluk J.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

473-491

EN

This paper constitutes a critical analysis of a two-volume publication: Katalog zabytków sztuki. Województwo podlaskie (białostockie). Powiat bielski [A Catalogue of Artistic Monuments. Podlaskie (Białystok) Voivodeship. Bielsk County], published in a series “A Catalogue of Artistic Monuments in Poland” by the Institute of Art at the Polish Academy of Sciences. The author of this article presents the contents of the Catalogue and evaluates its usefulness for further, detailed research on regional history. He draws attention to a high substantive level of the reviewed work which was based on rich source material acquired by means of queries conducted in the Polish archives (e.g., State Archives in Białystok), foreign ones (Russian State Historical Archive in St. Petersburg), and other cultural institutions (e.g. Voivodship Office for the Protection of Historical Monuments in Białystok). The Catalogue also uses data from numerous scientific monographs, articles, and elaborations containing over 300 references. One of its assets, apart from the scientific content, is high editorial quality. The Catalogue presents rich illustrative material provided with detailed descriptions in the form of historical outlines of seventy-two settlements with the characteristics of included monuments, depicted in 1,427 colourful photographs. The author expands information on some of the monuments described in the Catalogue using archive materials stored in the National Archives in Białystok. These are e.g.: 20th-century photographs showing the town hall in Bielsk Podlaski and archival files on the technical condition of the Church of the Blessed Virgin Mary from Mt. Carmel in Bielsk Podlaski after the First World War. The potential reader of the discussed review article is offered a synthesis of the Catalogue’s contents. It also highlights its scientific usefulness for art historians and regionalists.

PL

Artykuł stanowi krytyczną analizę dwutomowej publikacji: Katalog zabytków sztuki. Województwo podlaskie (białostockie). Powiat bielski, wydanej w ramach serii: „Katalog Zabytków Sztuki w Polsce” przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Artykuł ma na celu zaprezentowanie zawartości Katalogu oraz ocenę jego przydatności do dalszych, szczegółowych badań nad historią regionalną. Autor zwraca uwagę na wysoki poziom merytoryczny recenzowanej pracy, w której wykorzystano bogaty materiał źródłowy pozyskany dzięki kwerendzie przeprowadzonej w zasobach archiwów krajowych (np. Archiwum Państwowe w Białymstoku), zagranicznych (Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne w Petersburgu) oraz w innych instytucjach kultury (np. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku). W opracowaniu Katalogu skorzystano również z licznych naukowych monografii, artykułów i opracowań obejmujących ponad 300 pozycji bibliograficznych. Do walorów Katalogu, oprócz aparatu naukowego, należy wysoka jakość edytorska. Katalog prezentuje bogaty materiał ilustracyjny opatrzony szczegółowymi opisami w postaci rysów historycznych siedemdziesięciu dwóch miejscowości wraz z charakterystyką znajdujących się tam obiektów zabytkowych zobrazowanych na 1427 kolorowych fotografiach. Autor poszerza informacje na temat niektórych obiektów zabytkowych opisanych w Katalogu, wykorzystując do tego archiwalia przechowywane w zasobie Archiwum Państwowego w Białymstoku. Są to m.in. XX-wieczne fotografie przedstawiające ratusz w Bielsku Podlaskim oraz dokumentacja aktowa dotycząca stanu technicznego Kościoła p.w. Matki Boskiej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim po pierwszej wojnie światowej. Omówiony artykuł recenzyjny w syntetyczny sposób prezentuje potencjalnemu czytelnikowi treść Katalogu. Podkreśla również jego naukową przydatność dla historyków sztuki i prawa oraz regionalistów.

3

O obrazowaniu idei sprawiedliwości w Rzeczypospolitej połowy XVIII wieku – wokół konfliktu o ordynację ostrogską

99%

Gombin K.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 4

185-198

EN

This article aims to show the interrelation between the visual arts, ceremonials and journalistic opinion pieces in the political propaganda of the Polish-Lithuanian Republic during the reign of King Augustus III, using an example which was of vital importance for the public life of that time – the dispute over the entail of the Ostrogski estate. In the satirical Tragic-Comic Scene, the conclusion of the so-called Kolbuszowa Transaction, sanctioning the division of the estate’s entail, was presented as a parody of the courts then operating in the Republic. The illustrations for Piotr Hadziewicz’s dissertation Prawda obiaśniona… conveyed the message that the unity and order of the state must be based upon the observance of its laws, with the King being the guarantor of the legal order. The king established a special commission, known as the Dubno Commission, which was to assess the legal and factual status related to the division of the Ostrogski estate. The committee members strongly emphasised the legality of their actions. They adopted a ceremonial which was modelled on the ceremonies of the Crown Tribunal, an institution deeply rooted in the Polish legal system of that time. The main actors of the “new Tribunal in Dubno”, as Primate Adam Ignacy Komorowski described the Commission, made sure that a uniform message was sent out to the public: that of the harmonious work by the Commission to restore the legal order in the Republic. This message perfectly corresponded with the content of the illustrations and satire of that period.

PL

Celem artykułu jest ukazanie wzajemnych relacji sztuk plastycznych, ceremoniału oraz publicystyki w propagandzie politycznej Rzeczypospolitej czasów Augusta III, na kluczowym dla ówczesnego życia publicznego przykładzie – sporze o ordynację ostrogską. W satyrycznej Scenie tragiczno-komicznej zawarcie tzw. transakcji kolbuszowskiej, sankcjonującej podział ordynacji, przedstawione zostało jako akt bezprawia – parodia sądów Rzeczypospolitej. Z przekazu zawartego w rycinach rozprawy Piotra Hadziewicza, Prawda obiaśniona… wynikało, że jedność i ład w państwie muszą być oparte na przestrzeganiu praw, czego gwarantem jest król. August III utworzył obradującą w Dubnie komisję, mającą ocenić zasadność podziału ordynacji. Jej członkowie, akcentując legalność działań, przyjęli porządek obrad wzorowany na ceremoniale Trybunału Koronnego, instytucji silnie zakorzenionej w ówczesnym polskim systemie prawnym. Główni aktorzy „Nowego w Dubnie Trybunału”, jak określił komisję prymas Adam Komorowski, dbali o jednolity dla opinii publicznej przekaz: zgodnej pracy dla odtworzenia ładu prawnego w Rzeczypospolitej, co doskonale korespondowało z treściami ówczesnej grafiki i satyry.

Refine search results

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Gdańskie

1 Danieluk J.

1 Gombin K.

1 Warylewski J.

1 2021

1 2020

1 2016

Krzyże i kapliczki pokutne (pojednania), jako element średniowiecznej jurysdykcji karnej

O obrazowaniu idei sprawiedliwości w Rzeczypospolitej połowy XVIII wieku – wokół konfliktu o ordynację ostrogską