Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  archetypy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Alina Motycka – filozofka nauki

100%
Bytniewski P.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2020
|
vol. 8/2
217-228
PL
W artkule przedstawiam poglądy Aliny Motyckiej, polskiej filozofki nauki, zmarłej w 2018 roku. Działalność naukową Motyckiej lokuję w historycznym kontekście dwóch tradycji filozofii nauki – uhistorycznionej jej wersji sygnowanej nazwiskiem Thomasa Kuhna i tradycji logicznej rekonstrukcji nauki jaką w drugiej połowie XX wieku ożywiała myśl Karla Poppera. Sądzę, że taka właśnie sytuacja historyczna stanowi kontekst, w jakim Motycka kształtowała swój pogląd na filozofię nauki, a także z uwagi na tak określony kontekst, problematyzowała własny w niej udział. Co zatem stanowi o oryginalności Jej drogi? Dwie kwestie wysuwają się tu na plan pierwszy. Pierwsza, to rekonstrukcja zasadniczego problemu filozofii nauki, jakim według Motyckiej, jest zagadnienie konfrontacji dwóch teorii naukowych z których wcześniejsza (T1) jest zastępowana przez późniejszą i konkurencyjną względem pierwszej (T2). Motycka w warstwie krytycznej swojej filozofii nauki ukazuje niezdolność epistemologii drugiej połowy XX wieku do adekwatnego ujęcia tej relacji. Przyczynę upatruje w jej braku wytworzenia środków intelektualnych do problematyzowania sytuacji „T1–T2”. Stąd wywodzi się drugi obszar dociekań Autorki, jakim jest kwestia twórczości w nauce. Inspiracji dla skonstruowania adekwatnej epistemologii obejmującej to zagadnienie dostarczają Motyckiej poglądy Carla G. Junga. Przedmiotem jej zainteresowania jest – w tym kontekście – możliwość użycia na terenie filozofii nauki takich pojęć, jak archetyp i mit.
2

Skandalista Jindřich Štyrský i świat jego zmysłów

84%
Woźniak K.
Slavica Wratislaviensia
|
2015
|
vol. 161
293-303
EN
This article presents Jindřich Štyrský, arepresentative of the Czech interwar avant-garde, the creator of theory of art, poet, literary theorist, scandalist of his era. The analysis of two of his literary works is based on the terms of depth psychology, and refers to the concepts of archetypes, the anima and the process of individuation, which constitute the key to understanding certain motifs in the sensual, saturated with eroticism, sometimes bordering on pornography, works of Štyrský. This sensuality, saturation with eroticism are essential components associated with the recurring motif of woman-anima, aguide of the soul of the artist. Jindrich Štyrský fit in perfectly in the currents of his era by using those motifs.
3
Publication available in full text mode
Content available

Archetyp wojownika i zwycięzcy w działaniach edukacyjnych i wychowawczych

84%
Świątek W.
Edukacyjna Analiza Transakcyjna
|
2018
|
issue 7
61-82
PL
W artykule autor opisuje i analizuje wzorce archetypowe wojownika i zwycięzcy w kontekście działań edukacyjnych i wychowawczych. Odwołując się do przykładu trenera i nauczyciela Kena Cartera, przeprowadza pogłębioną analizę jego zachowań, emocji i działań, które towarzyszyły mu podczas wieloletniej pracy z młodzieżą licealną Richmond High School w Kaliforni. Przykład ten jest najważniejszą częścią analizy, gdyż ilustruje proces utożsamiania się z rolami archetypowymi wojownika i zwycięzcy i pokazuje ich praktyczne zastosowania w wydarzających się realnie sytuacjach. Poza tym autor, odwołując się do bogatej literatury przedmiotu z zakresu antropologii kulturowej, psychologii i pedagogiki oraz do koncepcji analizy transakcyjnej, próbuje ukazać wspomniane wzorce archetypowe w szerszym kontekście kulturowym, społecznym i wychowawczym.
EN
In the present article, the author attempts to describe the role of the Warrior and the Winner as archetype models within the context of educational activity. He carries out an in-depth analysis of Ken Carter’s (a teacher and trainer) behaviours, emotions and actions, which accompanied him during many years of work with high school students of Richmond High School in California. This example is the most important part of the analysis as it illustrates the process of identifying with the archetypal roles of the Warrior and the Winner and demonstrates their practical applications in real-life situations. Moreover, the author attempts to show these archetypal models in a broader cultural, social and educational context, referring to rich literature of the subject in the field of cultural anthropology, psychology and pedagogy, as well as to the transactional analysis concept.
4
Publication available in full text mode
Content available

Pogańscy bogowie nieświadomości. Przed-filozoficzna myśl grecka a koncepcja polimorficznego umysłu w psychologii głębi

84%
Sawicki M., Kowalski A.
Studia Philosophiae Christianae
|
2022
|
vol. 58
|
issue 1
141-157
EN
This article investigates the gods and heroes of Greek myths by means of depth psychology’s notions of archetypes and collective unconscious. Its main goal is to take a closer look at the potential correlation between the external (in relation to the ego) figures of gods and goddesses as understood by the ancient Greeks (influencing them in a way similar to the Homeric heroes) and the internal manifestations of the collective unconscious, which may constitute – according to Jung – the essence of the ancient deities. The article also examines the influence (both positive and negative) of the “inner gods” on the individual way of thinking, feeling and acting. Lastly, the conclusion draws attention to the value of the irrational sphere – the source of the origin of the forgotten, polytheistic gods that inhabit the psyche of modern man.
PL
Niniejszy tekst podejmuje kwestię bogów i bohaterów mitów greckich, odnosząc ją do obecnej w psychologii głębi koncepcji archetypów i nieświadomości zbiorowej. Główny cel badań sprowadza się tym samym do bacznego przyjrzenia się potencjalnej korelacji pomiędzy zewnętrznymi (względem „ja”) w rozumieniu starożytnego Greka postaciami bogów i bogiń (wpływających na niego podobnie jak na bohaterów homeryckich), a wewnętrznymi przejawami nieświadomości zbiorowej, które mogą stanowić – według Carla Gustava Junga – istotę antycznych bóstw. Ponadto został poddany namysłowi problem wpływu „wewnętrznych bogów” na sposób myślenia, odczuwania i działania jednostki, wpływu zarówno pozytywnego, jak i negatywnego. Wynikająca z przeprowadzonych badań konkluzja zwraca uwagę na wartość sfery irracjonalnej – źródła pochodzenia zapomnianych, politeistycznych bogów, zamieszkujących psychikę współczesnego człowieka.
5
Publication available in full text mode
Content available

Instrumental influence of political myths on the formation of the political and cultural space

84%
Denisiyk S. G., Neprytska T. I.
Świat Idei i Polityki
|
2015
|
issue 14
81-93
PL
W artykule poddano analizie istotę mitów politycznych, ich strukturę oraz podstawowe funkcje. Opisano także cechy ukraińskiego mitu politycznego. Mity polityczne rozumiane są jako skuteczny instrument wpływu na kulturę polityczną i świadomość obywateli, do których sięgają współcześni ukraińscy politycy w celach walki politycznej lub utrzymania władzy. Artykuł skupia uwagę na destrukcyjnej roli mitów politycznych w rozwoju współczesnego społeczeństwa ukraińskiego. Autorzy utrzymują, że wraz z rozwojem społeczeństwa informacyjnego mity polityczne stają się bardziej adaptacyjne i nabywają umiejętności tworzenia iluzji rzeczywistości, a jego manipulacyjne oddziaływanie staje się coraz bardziej dyskretne i mało dostrzegalne. Taki rodzaj wpływu często prowadzi do symulacji zasad demokracji, przygnębienia i bierności obywateli. Minimalizować manipulacje świadomości społecznej można m.in. za pomocą podniesienia poziomu kultury politycznej i świadomości obywateli, tworzenia otwartego systemu komunikacji między władzą a obywatelami czy rozwoju niezależnych mediów.
EN
The essence of political myths, their structure and key functions have been analyzed in the article. The peculiarities of the political myths’ creation in the Ukrainian society have been also characterized. It has been determined that political myths are an effective tool of influencing the political culture and consciousness of the citizens and that they are being used by the present-day Ukrainian politicians in order to gain and keep power. The attention to the predominantly destructive role of political myths in the development of modern Ukrainian society has also been drawn in the article. The authors claim that with the development of the information society a political myth is becoming more adaptive and gains the ability to create an illusion of reality and its manipulative influence is becoming more masterly and less noticeable. This influence often leads to the simulation of the democratic principles, depression and passive attitude of the citizens. It is possible to minimize the social consciousness manipulation through raising the level of the political culture and consciousness of the citizens, forming an open communication system between authorities and citizens, developing independent mass media, etc.
6
Publication available in full text mode
Content available

The sexuality of crime in David Lynch’s „Blue velvet” (1986) and „Lost highway” (1997)

84%
Zegarlińska M.
Zeszyty Naukowe PUNO
|
2020
|
vol. 8
|
issue 1
295-309
PL
David Lynch to artysta wyjątkowy, który nie obawia się poruszania w swojej twórczości tematów trudnych i kontrowersyjnych. Jednym z nich jest seksualność zbrodni, a dokładniej związek między zbrodnią a popędami ludzkimi. Rozprawa omawia zastosowanie tych motywów w „Blue Velvet” (1986) i „Lost Highway” (1997, pol. „Zagubiona autostrada”). Podstawą analizy jest teoria archetypów Gustawa Karola Junga. Złoczyńcy w świecie Lyncha są postaciami borykającymi się z problemami emocjonalnymi, zaburzeniami osobowości i kompleksami na tle seksualnym. Popełniane przez nich przestępstwa są motywowane frustracjami seksualnymi i mają być sposobem na wyparcie emocjonalnej i fizycznej impotencji. Rozprawa szeroko cytuje uznanych badaczy twórczości Davida Lyncha.
7
Content available remote

Zmierzch jako początek przebudzenia. O motywach inicjacyjnych w literaturze czeskiej pierwszej połowy XX wieku na podstawie prozy Vítězslava Nezvala

84%
Woźniak K.
|
2013
|
vol. 11
|
issue 2(21)
213-224
EN
The article presents an analysis of Vitezslav Nezvala’s mini-novel Valerie and her week of miracles in which the author refers to the motif of initiation in terms of psychology and the theory of archetypes. Furthermore, the presented paper deals with the issues of experimenting with the convention of Gothic novel, grotesque, parody and horror. By analyzing the successive stages of the main character’s initiation, the author points out some literary devices that let the mini-novel become a part of the Czech avant-garde movement of the interwar period.
8
Publication available in full text mode
Content available

Alina Motycka - philosopher of science

67%
Bytniewski P.
Filozofia i Nauka
|
2020
|
vol. 8
9
Publication available in full text mode
Content available

Psychofizyczne uwarunkowania człowieka do zdrady w związku partnerskim

59%
Wańczyk N.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2013
|
issue 3
PL
Dane demografi czne potwierdzają, że w Polsce systematycznie maleje liczba zawieranych związków małżeńskich i rośnie liczba rozwodów. W 2009 r. odnotowano na 100 zawartych małżeństw 26 rozwodów39. Prawdopodobnie niewierność znana jest od początków cywilizacji. Defi nicja zdrady może się zmieniać w ciągu życia człowieka z bardzo rygorystycznej na o wiele bardziej swobodną. Według mnie zdrady nie można jednoznaczne zdefi niować. Dla jednych jest to stosunek seksualny, dla innych sama grzeszna myśl czy fl irt oparty na aluzjach i niespełnionych obietnicach. Moim zdaniem zdrada ma przede wszystkim miejsce, gdy wchodzi się w relację, która rani emocjonalnie partnera, z którym jednostka się związała. Czasami pojawia się ona wtedy, gdy w związku panuje kryzys. Jednak nie jest to reguła. W niniejszym artykule Autorka porusza problem zdrady, jaki występuje w związkach partnerskich. Zagadnienie niewierności jest bardzo szerokim pojęciem, więc postanowiono go pogrupować i zawrzeć w tym artykule jakie psychologiczne i biologiczne warunki muszą być spełnione, aby wystąpiło zjawisko zdrady.
EN
Probably the cheating was know at the beginning of the world. Even if people know what it is at the century can’t understand what’s is real meaning, ethnology, and the consequently of the unfaithful. I saw on the beginning of the last fi ve years meaning of the relationship has change and evolution to the something new. Relation consume the faster that in the past. The defi nition of the back door love aff air can change in the hole live some person at very rigorist to very free. I think unfaithful can fi nd really defi nition. For one person is mean when too people goes together to bed, for another person this means sinful thought, and another just fl irt. In my opinion partner betrayal have the place when too people goes to relation and hurt another people which that people have relationship. Sometimes betrayal have the place when in the relationship are crisis, but it is no rule. In this article is part of my masters work take up problem betrayal witch take place in relationship. Issue unfaithful is very broad concept, so I decide to group and conclude in this article what psychological and biological condition must be met to occurred phenomenon of betrayal.
10
Publication available in full text mode
Content available

Літаратурна-міфалагічныя партрэты: героі і архетыпы ў народных і мастацкіх паданнях Беларусі ды Іспаніі

51%
Espinosa Ruiz Á.
Acta Albaruthenica
|
2020
|
issue 20
87-94
PL
W artykule przeanalizowano ogólne cechy podań ludowych i literackich, w których bohaterowie pełnią główne funkcje formalne, narracyjne i symboliczne. Postacie podzielono na dwie grupy zgodnie z klasyfikacją J. Caro Baroja: z jednej strony rozważono przykłady, gdy w podaniach pojawiają się prawdziwe postacie historyczne (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); z drugiej strony wzięto pod uwagę archetypy bohaterów bez znaczenia historycznego (rozbójnik, czarownica, Żyd). Na podstawie tych przykładów rozpoczęto analizę porównawczą tego rodzaju podań w literaturze hiszpańskiej i białoruskiej, zarówno w prozie ludowej, jak i w literaturze pięknej, odzwierciedlonej w utworach Jana Barszewskiego i Gustava Adolfa Bécquera.
EN
Our article explores the general features of folk and literary legends in which the characters perform the main formal, narrative and symbolic functions. We divided said characters into two groups according to the classification of J. Caro Baroja: on the one hand, we considered examples when real or fictional historical characters appear (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); on the other hand, we took into account some archetypes of characters of no historical significance (bandit, witch, Jew). Based on these examples, we began a comparative study of this type of legends in Spanish and Belarusian literature, both in folk prose and in authorial fiction, which is reflected in the works of Jan Barščeŭski and Gustavo Adolfo Bécquer.
BE
У артыкуле даследуюцца агульныя рысы паданняў у народнай і мастацкай літаратурах, у якіх дзейныя героі выконваюць галоўныя фармальныя, наратыўныя і сімвалічныя функцыі. Мы падзялілі герояў на дзве групы паводле класіфікацыі Х. Кара Барохі: з аднаго боку мы разгледзелі прыклады, у якіх рэальныя гістарычныя постаці з’яўляюцца ў паданнях (ледзі Годзіва, Напалеон Банапарт); з іншага ж боку, мы прынялі на ўвагу архетыпы герояў без гістарычнага значэння (бандыт, вядзьмарка, габрэй). На аснове пералічаных прыкладаў мы далі пачатак параўнальнаму аналізу гэтага тыпу паданняў у іспанскай і беларускай літаратурах, як у народнай прозе, так і ў мастацкай, адлюстраванай у творчасці Яна Баршчэўскага і Гус¬тава Адольфа Бэкера.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.