Search results

1

From magical valorization to radiocarbon chronology. Changes in determining age of prehistoric artifacts

100%

Woźny J.

Analecta Archaeologica Ressoviensia

|

2016

|

vol. 11

79-98

2

Od wykopalisk archeologicznych po muzea – czyli jak pozbywamy się rzeczy

86%

Stobiecka M.

Barbarzyńca. Pismo Antropologiczne

|

2018

|

issue 23

26-45

EN

This paper constitutes an attempt to reconstruct the route of an artifact discovered during archaeological excavations that was later analyzed, published and finally exhibited in a museum. Unearthed artifacts, which are most frequently objects of daily use, after being described, registered and categorized, function in museums merely as immaterial signs reduced to museum labels. Archaeological displays in museums remain very specialized and hermetic forms of exhibition that do not arouse public interest. Typologies and classifications that are comprehensible almost exclusively to archaeologists create a situation in which archaeological museums are often seen as hermetic and unattractive to general public. At the same time, by dematerializing artifacts in typological presentations, museums neglect the very important ontological aspect of artifacts, i.e. their archaeological context. This ignorance is also visible in narrations that lack references to an object’s original function. However, archaeology faces a shift in paradigm nowadays. The digital turn shapes new approaches in archaeology and strongly influences the way artifacts are presented in museums. However, applying the latest technologies in archaeological museums is sometimes limited to creating virtual realities, which are very distant from the tangible artifacts. This paper, based on some concepts driven from the return to things, aims at showing the very reductionist approach to matter in contemporary archaeology.

3

Do artykułu Tadeusza Malinowskiego (2014), O niektórych wyrażeniach…, komentarz filologiczny

86%

Malinowski M.

Archeologia Polski

|

2014

|

vol. 59

|

issue 1-2

291-295

EN

The occurrence in recent archaeological writing of neo-semantics taken straight from English or German, used without reason to replace old, accepted, traditional terms, is worrying at the very least. Equally unfortunate are somewhat inapt two-word phrases (wrongly pushing out long-used terminology), which can be questioned on the grounds of word-formation correctness. Being a science that aims at reconstructing man’s social and cultural past based on material remains found in the ground, on the ground and in the water, archaeology is particularly obliged to take care of and protect its wealth, including its language and terminology.

4

Artefakt kulturowy w humanistyce

81%

Grodecka A.

Przestrzenie Teorii

|

2015

|

issue 23

EN

This article is devoted to the concept of an artifact, as derived from older methodological knowledge (J. Białostocki and E. Panofsky), which has been broadened to include new indicators, such as changes of the virtual era as well as the categories of experience and reflections on narration. By reconstructing the phenomenon of artifacts, the author refers to the category of ‘reality’ accordingto Heidegger and W. Toporow as well as the ideas of a ‘sign’ and ‘theme’, and Polish artistic practice (T. Kantor and Z. Herbert). The concept is situated within the arts as well as within a contextualized area of the social sciences (an actant) and aims to offer new perspectives on the study of culture.

5

On the Relation Between Human and Technology

72%

Lizut R. A.

Studia Gilsoniana

|

2016

|

vol. 5

|

issue 1

95-108

EN

According to the author, we live in the world which requires us to better understand the relationship between humans and technology, and especially technological artifacts. The author claims that this relationship, at least partially, can be explained in the framework of philosophy cultivated by the Lublin School of Philosophy represented by Mieczysław A. Krąpiec and his concepts of two intentionalites. However, in order to do justice to the human–artifact relationship two concepts of intentionality as elaborated by Krąpiec seem to be insufficient. The author then proposes to supplement Krąpiec’s concepts of the first intentionality present in the maker’s design and the second intentionality present in the artifact as an embodiment of that design with a concept of the third intentionality which is the inventive contribution of a user.

6

How social things work. Cognition, normativity, and design for the masses

72%

Wachowski W. M.

Avant

|

2017

|

vol. 8

|

issue 3

EN

One can speak about the social involvement of things not only in the language of posthumanism. People design and produce artifacts. The social character of the latter comes not only from everyday use or from use in cooperation between people but also from the system of various social norms in context of which we use these things. I discuss the issue of situating social artifacts in normative practices from the perspective of cognitive ecology and, at the same time, design theory.

PL

O społecznym uwikłaniu rzeczy można mówić nie tylko językiem posthumanizmu. Ludzie projektują i wytwarzają artefakty. Społeczny charakter tym ostatnim nadaje nie tylko wykorzystanie powszechne czy we współpracy między ludźmi, lecz również system różnorodnych norm społecznych, w ramach którego korzystamy z tych rzeczy, co zarysowuję we wprowadzeniu. Wątek usytuowania artefaktów społecznych w praktykach normatywnych podejmuję z perspektywy ekologii poznawczej i jednocześnie teorii dizajnu, korzystających z koncepcji afordancji; przedstawiam to w trzech kolejnych częściach pracy. Trzecia z nich zawiera też wstępne omówienie roli standaryzacji rzeczy masowo produkowanych lub wykorzystywanych przez duże grupy ludzi. W następnej części próbuję zidentyfikować zakres uwikłania rzeczy w realizację codziennych praktyk normatywnych; zwracam przy tym uwagę nie tylko na afordancje, lecz i na rolę emocji, rozciągam też zakres rozważań na obiekty użytku publicznego oraz wskazuję na rolę innych ludzi.

7

How social things work. Cognition, normativity, and design for the masses

72%

Wachowski W. M.

Avant

|

2017

|

vol. 8

|

issue 3

PL

O społecznym uwikłaniu rzeczy można mówić nie tylko językiem posthumanizmu. Ludzie projektują i wytwarzają artefakty. Społeczny charakter tym ostatnim nadaje nie tylko wykorzystanie powszechne czy we współpracy między ludźmi, lecz również system różnorodnych norm społecznych, w ramach którego korzystamy z tych rzeczy, co zarysowuję we wprowadzeniu. Wątek usytuowania artefaktów społecznych w praktykach normatywnych podejmuję z perspektywy ekologii poznawczej i jednocześnie teorii dizajnu, korzystających z koncepcji afordancji; przedstawiam to w trzech kolejnych częściach pracy. Trzecia z nich zawiera też wstępne omówienie roli standaryzacji rzeczy masowo produkowanych lub wykorzystywanych przez duże grupy ludzi. W następnej części próbuję zidentyfikować zakres uwikłania rzeczy w realizację codziennych praktyk normatywnych; zwracam przy tym uwagę nie tylko na afordancje, lecz i na rolę emocji, rozciągam też zakres rozważań na obiekty użytku publicznego oraz wskazuję na rolę innych ludzi.

EN

One can speak about the social involvement of things not only in the language of posthumanism. People design and produce artifacts. The social character of the latter comes not only from everyday use or from use in cooperation between people but also from the system of various social norms in context of which we use these things. I discuss the issue of situating social artifacts in normative practices from the perspective of cognitive ecology and, at the same time, design theory.

8

Ukrainian beaded artwork in the František Řehoř collection: the scientific and artistic value

72%

Fedorchuk O., Pohunek J., Tauberová M.

Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

|

2022

|

vol. 109

|

issue 3

351-371

EN

This paper presents the results of an analysis of beaded artwork from the collection of the Czech ethnographer František Řehoř. The collection is located in the Department of Ethnography of the National Museum in Prague and is currently being analyzed by Czech ethnologists in cooperation with Ukrainian experts. This collection provides an important source of knowledge for studying the first stage of the tradition of beaded decoration in Ukrainian folk costume (late 18th to late 19th century) of eastern Galicia and Bukovina, which were part of the Habsburg Monarchy at that time. The analysis of artifacts from this collection expands the knowledge of technological, typological, artistic and stylistic features of traditional Ukrainian beadwork within these regions during the 19th century.

9

Środowisko artefaktów i artefakt środowiska

58%

Sztumski W.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

|

2016

|

vol. 16

81-95

RU

Еще никогда производство материальных и интеллектуальных артефактов так быстро не прогрессировала и не играла настолько большой роли в жизни людей, как с конца двадцатого века. Мы стали рабами и заложниками разных суррогатов. Это имеет свои хорошие и плохие стороны. Здесь я, однако, сконцентрируюсь на негативных, потому что они создают серьезные и растущие угрозы для среды человека и его жизни.

EN

The production of material and intellectual artifacts has never before progressed as rapidly as now, and they did not play such an important role in people's life as since the end of twentieth century. Now, we became slaves and hostages of different substitutes. It has good and bad sides. Here, I focus exclusively on the bad sides, because they pose a serious and growing danger to the environment of man and his life.

10

Паремии, связанные с обозначением объектов материальной культуры и ремесел в славянских языках

51%

Tishchenko O.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 7: Słowianoznawstwo

193-224

RU

Объектом исследования являются паремии, обозначающие древние ремесла и символические артефакты в польской, украинской, русской и белорусской языковых картинах мира. Автор исходит из того, что предметный культурный код тесно связан со вторичной символикой вещей, технологией, магией профессии и их оценкой, проводимой разными общественными группами. В первую очередь представляются механизмы лексической концептуализации предметов, функции посуды и их фразеологические связи. На основании анализа фольклорных и этнолингвистических текстов были исследованы функции артефактов материальной культуры славян в народных поверьях, магических действиях, отражающих символические и ритуальные стереотипы в оппозициях полное-пустое, часть-целое, целое-нецелое, старое-новое, а также реконструировался культурно-языковой образ ремесел в разных локальных традициях.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu są paremia oznaczające dawne rzemiosła oraz symboliczne artefakty w polskim, ukraińskim, rosyjskim i białoruskim językowym obrazie świata. Autor wychodzi z założenia, iż przedmiotowy kod kultury jest ściśle powiązany z wtórną symboliką rzeczy, technologią i magią zawodu, ich oceną poprzez różne grupy społeczne. Główny nacisk położono na mechanizmy konceptualizacji leksykalnej narzędzi oraz funkcji naczyń, ich związki frazeologiczne (stałe porównania, obrazy, idiomy, frazeologia dialektalna, przysłowia i porzekadła). Na podstawie opracowania tekstów folklorystycznych i etnolingwistycznych uwzględniono funkcje artefaktów kultury materialnej Słowian w wierzeniach ludowych, praktykach magicznych, utrwalających stereotypy symboliczne i obyczajowe w opozycjach swoi–obcy, pusty–pełny, bogaty–biedny, stary–nowy, cały–niecały oraz zrekonstruowano językowo-kulturowy obraz rzemieśników w różnych tradycjach lokalnych.

EN

The article focuses on the proverbs and sayings connected with ancient skills and symbolic artifacts naming in the Russian, Polish, Ukrainian and Belorussian languages. The ways of conceptualization of technological processes, tools, housekeeping and trade equipment in the language of folk culture (folk and dialectal phraseology, similes, idioms, proverbs, sayings, folk and everyday superstitious beliefs and legends) are considered. The processes of metaphoric reframing of some household items, plates and dishes in particular are covered; their semiotic function in ritual, moral and ethical presentations is established. The stereotypes of everyday and mythological actions of the ancient skills representatives, their mutual relations and evaluation, as a rule, pejorative one, on the side of the society are revealed. The process of object and agent cultural codes symbolization is connected with certain social ideas (own – alien, exchange, justice, ability-inability, good (profitable) – bad (unprofitable) trade, rules, restrictions, recommendations etc.). One and the same characteristic feature of the object in different linguocultures may generate several different symbols and image and evaluative contexts. Household items, apart from their substantive content and practical function, may have semiotic, ritual, anthropomorphic functions, that is to denote personality traits, appearance, emotions, intelligence, family relations etc., code oppositions full-empty, whole-part, old-new, function as a way of measurement of artifacts-containers (spoon-bucket, spoon-barrel, crockery-sack, big-small etc.).

11

Problem reprezentacji w nauce – obszary niezbadane

44%

Mazurek M.

Roczniki Filozoficzne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 2

215-239

EN

The problem of representation in science (which is different from the issue of mental representations in the philosophy of mind) is vastly examined in the contemporary philosophy of science but the investigations include only empirical sciences. Moreover, the dominating results of this research are defectively limited to one type of identification of the relation of representation, namely that of similarity, especially of isomorphism. In this paper, I demonstrate that the issue of representation in science has three shortcomings and flaws which need to be eradicated by revealing new research areas and, as a result, by initiating new type of research. More concretely, the issue of representation (1) is limited to the dubious identifying of representation with similarity, (2) does not include the representation in technical and IT sciences, (3) does not distinguish between descriptive-explanatory (theoretical) sciences and applied (prescriptive) sciences. Differences in representing, including types of represented and representing objects, demonstrate the most profound difference in the natures of these sciences. Therefore, delving deeper into the issues of representing opens some whole new areas for inquiry which can lead to a richer and broader conception of sciences than those attained till now. It is astonishing that the problem of representation, so crucial for images of sciences, is examined so narrowly and selectively in the today philosophy.

PL

Problem reprezentacji w nauce (różny od kwestii reprezentacji mentalnych w filozofii umysłu) jest intensywnie badany tylko w odniesieniu do nauk empirycznych, przy czym – co ograniczające i wadliwe – w wynikach tych badań dominuje jeden typ identyfikacji relacji reprezentacji, a mianowicie odwołujący się do podobieństwa, w szczególności do izomorfizmu. W tym tekście pokazuję, że zagadnienie reprezentacji w nauce ma trzy braki i wady, które należy usunąć, odkrywając nowe pola rozważań i w związku z tym inicjując nowe badania. Zagadnienie reprezentacji (1) jest ograniczone do wątpliwego identyfikowania reprezentacji jako podobieństwa, (2) nie obejmuje problemu reprezentacji w naukach technicznych i komputerowych, (3) nie rozróżnia nauk opisowo-eksplanacyjnych (teoretycznych) od nauk stosowanych (preskrypcyjnych). Różnice w relacjach reprezentowania, w tym w typach obiektów reprezentowanych i reprezentujących, pokazują najgłębszą różnicę w naturach tych nauk. Wniknięcie w problem reprezentowania otwiera całe obszary dociekań, które mogą prowadzić do bogatszej i szerszej koncepcji nauk niż te dotychczasowe. Ewenementem jest, że obszary te są w niewielkim obecnie stopniu badane w dzisiejszej filozofii.

Refine search results

From magical valorization to radiocarbon chronology. Changes in determining age of prehistoric artifacts

Od wykopalisk archeologicznych po muzea – czyli jak pozbywamy się rzeczy

Do artykułu Tadeusza Malinowskiego (2014), O niektórych wyrażeniach…, komentarz filologiczny

Artefakt kulturowy w humanistyce

On the Relation Between Human and Technology

How social things work. Cognition, normativity, and design for the masses

How social things work. Cognition, normativity, and design for the masses

Ukrainian beaded artwork in the František Řehoř collection: the scientific and artistic value

Środowisko artefaktów i artefakt środowiska

Паремии, связанные с обозначением объектов материальной культуры и ремесел в славянских языках

Problem reprezentacji w nauce – obszary niezbadane