Search results

1

Językowy obraz wspólnoty komunikatywnej posługującej się socjolektem CB-radiowym

100%

Jaros V.

Socjolingwistyka

|

2015

|

issue 29

191-205

PL

Przedmiotem artykłu jest ustalenie językowo-kulturowego obrazu wspólnoty komunikatywnej posługującej się socjolektem CB-radiowym, czyli jaki obraz siebie, oparty na stereotypach i autostereotypach, kreują sami użytkownicy socjolektu. Typowy użytkownik socjolektu CB-radiowego na drodze postrzegany jest przede wszystkim poprzez stopień opanowania słownictwa socjolektalnego, płeć, typ pojazdu i jego markę, styl jazdy, a także region zamieszkania lub pochodzenia i przynależność etniczną. Powoduje to, że (auto)stereo - typowy CB user jest konstruktem złożonym, składającym się z kilku stereotypów i autostereotypów. Naj bardziej prototypowym użytkownikiem socjolektu CB-radiowego na drodze jest kierowca tira.

EN

The subject of this paper is to determine the linguistic and cultural picture of communicative community of CB radio sociolect’s users, i.e. what image based on stereotypes and autostereotypes sociolect’s users create of themselves. The average CB radio user on the road is mainly perceived by the fluency of sociolectal vocabulary, gender, vehicle type and make, driving manner, place of living, origin and ethnic group. As a result (auto)stereotypical CB user is a complex construct consisting of several stereotypes and autostereotypes. The most prototypical CB radio user on the road is (tir driver) truck driver.

2

(Nie)inni? – autostereotyp osób o orientacji homoseksualnej

100%

Ryszawy S.

Edukacja Międzykulturowa

|

2023

|

vol. 20

|

issue 1

89-103

PL

Celem artykułu jest przybliżenie autostereotypu osób o orientacji homoseksualnej. W tym celu w badaniu wykorzystany został Twenty Statements Test, opracowany przez Manforda Kuhna, służący do opisu samego siebie, postrzegania siebie. Podstawę teoretyczną rozważań stanowi teoria dwukulturowości, w odniesieniu do nabywania tożsamości przez grupę mniejszościową. Ukazuje ona proces nabywania „dwukulturowości” przez osoby o orientacji homoseksualnej, który przebiega w odwrotnym kierunku niż u grup etnicznych. W badaniu uczestniczyło 90 osób o orientacji homoseksualnej. Materiał badawczy zebrany został za pomocą metody kuli śnieżnej. Respondenci opisywali siebie przede wszystkim w odniesieniu do grup i kategorii, a wyniki badań wskazują na trzy filary ich tożsamości: orientację seksualną, płeć, poczucie bycia człowiekiem. Wypowiedzi badanych eksponują również trudności, z jakimi muszą się mierzyć ze względu na swoją orientację seksualną – stereotypy, dyskryminację, wykluczenie społeczne. Artykuł ukazuje osoby homoseksualne jako dostrzegające swoją „inność”, jednocześnie wskazując na ich szerokie zainteresowania, pasje, pozytywne cechy charakteru, a także negatywne postawy społeczeństwa wobec tej grupy i ich możliwe konsekwencje.

EN

The aim of the article is to present the self-stereotype of people with homosexual orientation. For this purpose, the study involved the application of the Twenty Statements Test developed by Manford Kuhn, used to describe oneself and perceive oneself. The theoretical basis for the considerations is the theory of biculturalism in relation to the acquisition of identity by a minority group. It shows the process of acquiring „biculturalism” by people with homosexual orientation, which proceeds in the opposite direction than in ethnic groups. 90 people of homosexual orientation participated in the study. The research material was collected using the snowball method. The respondents described themselves primarily in terms of groups and categories, and the research results indicate three pillars of their identity: sexual orientation, gender, sense of being human. The statements of the respondents also highlight the difficulties they face due to their sexual orientation – stereotypes, discrimination, social exclusion. The article shows homosexual people as perceiving their „otherness”, while pointing to their broad interests, passions, positive character traits, as well as negative attitudes of society towards this group and their possible consequences.

3

Uwagi o mało znanych aspektach kategorii swój/obcy w ujęciu Józefa Obrębskiego

80%

Engelking A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2007

|

vol. 19

61-73

PL

Celem artykułu jest przypomnienie nowatorskich koncepcji Józefa Obrębskiego opublikowanych w roku 1936, a dotyczących teorii grupy etnicznej, dialogicznego charakteru poczucia tożsamości narodowej i struktury opozycji swój / obcy. Ukształtowanie własnego wizerunku grupy jest możliwe tylko w kontakcie i dialogu z innymi grupami, bo tylko kontakt umożliwia uświadomienie sobie różnic i powstanie poczucia własnej tożsamości etnicznej (autostereotypu). Wedle Obrębskiego kategoria swój / obcy ma charakter mentalny, a nie etnogeograficzny, jest zatem tworem humanistycznym i wyobrażeniowym. Wizerunek własnej grupy jest negatywem wizerunku innych grup, składają się nań nie wszystkie cechy, lecz tylko cechy dystynktywne społecznie. Opozycja swój / obcy ma zarazem charakter kontekstowy, jest konkretyzowana odpowiednio do warunków historycznych, do języka, rytuału, wzorów kulturowych. Autorka sądzi, że Obrębski, który nawiązywał do prac Floriana Znanieckiego i Jana S. Bystronia równocześnie korzystał z inspiracji lingwistyki strukturalnej, konkretnie z koncepcji dystynktywności oraz z fonologicznej teorii opozycji fonologicznych, zakładającej odróżnienie fonemu od głoski, aspektu funkcjonalnego i mentalnego od fizykalnego. W drugiej części artykułu autorka referuje sposoby przedstawienia przez Obrębskiego opozycji swój obcy w odniesieniu do: a) stosunków polsko--ruskich na Polesiu, gdzie na kontrasty narodowe nałożyły się głębokie różnice społeczne typu "pan chłop" i dodatkowe konotacje charakterologiczne; b) wizerunku Żyda jako obcego w społeczności poleskiej, któremu zarazem przypisana była rola mediatora pomiędzy poleskimi grupami etnicznymi; c) społecznej i rytualnej obcości poleskich kobiet, które z punktu widzenia mentalności rodzin patriarchalnych były elementem „obcym wewnętrznie”.

EN

The article deals with unique ideas of Józef Obrębski, published in 1936 and relating to the theory of an ethnic group, a dialogic nature of national identity and the structure of the US / THEM opposition. The shaping of one’s image of a group is possible only through contact and dialogue with other groups, for only contact allows one to identify differences and develop the feeling of one’s own ethnic identity (self-stereotype). According to Obrębski, the US / THEM category has a mental and not an ethnographic nature; therefore, it is humanistic and imagistic. The image of one’s own group is a negative of that of others; it is composed not of all features but only of socially distinctive ones. The US / THEM opposition is also contextual, dependent on historical conditions, language, rituals, cultural patterns. A claim is made that Obręski, who referred to the work of Florian Znaniecki and Jan S. Bystroń, was also inspired by structural linguistics, specifically the conception of distinctiveness and the phonological theory of opposition, which distinguished a phoneme from a phone or the functional and mental aspect from the physical aspect. The article also presents the means in which Obrębski portrayed the US / THEM opposition in relation to: (a) Polish Russian relations in Polesia, where national contrasts are augmented by deep social differences of the type “master peasant” and additional characterological connotations; (b) the image of a Jew as a stranger to the Polesia community but at the same time a mediator between ethnic groups in the region; (c) the social and ritual foreignness of women, who from the point of view of the mentality of patriarchal families were an “internally foreign” element.

4

Tożsamość nosiciela stereotypów etnicznych

61%

Pisarkowa K.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2002

|

vol. 14

27–45

PL

Autostereotyp narodowy, inaczej niż stereotyp obcego, jest z zasady pozytywny. A rozszerzająca się wielojęzyczność i wielokulturowość społeczeństw współczesnych modyfikuje koncepcje narodu, jego rozwoju lub regresu, zakres ingerencji państwa i samą jego (autostereotypu) istotę „lingwistyczną”. Wielojęzyczność nosicieli stereotypu etnicznego wymaga wiedzy o kilku kulturach, np. w Polsce o polskiej i żydowskiej. Także polski był dla Żydów żyjących w Polsce językiem szkoły, zawodu i fascynującej ich kultury. Na przykład Rubinstein w anglojęzycznej autobiografii wyznał, że „kocha Polskę”, lekcje polskiego były „źródłem radości”, miał pozytywny stereotyp Polaka i Polki, Tatr i Górali – ale i bliski związek z kulturą żydowską. Celan, najwybitniejszy dla Niemców współczesny poeta niemieckojęzyczny, to typowa postać pogranicza, znawca-tłumacz tekstów rumuńskich, niemieckich, hebrajskich, rosyjskich, angielskich, francuskich; trójjęzyczny Reich-Ranicki identyfikuje się z kulturą niemiecką, choć jako Żyd zaznał prześladowań, zakazu studiów, deportacji, getta, a jako jedyny bagaż zabrał ze sobą język i znajomość kultury niemieckiej, i to z nią utożsamia „ojczyznę”. Akceptując niemieckość, „rozumie” i kocha Chopina jako „poetę muzycznego”, reprezentującego Polskę, jej wielką „lirykę”, poezję romantyczną i późniejszą. Po wojnie przybiera drugie nazwisko (słowiańskie), a na pytanie (Grassa), kim jest, powie: „Pół Polakiem, pół Niemcem i pełnym Żydem”. Ojczyznę, której mu brak, znajduje w sztuce. Od innych różni go samotność, zawdzięczana literaturze, która pozwala zająć postawę metajęzykową wobec rzeczywistości odbitej w jednym z języków naturalnych.

EN

A national stereotype, contrary to the stereotype of a foreigner, is positive, while a spreading multilingual and multicultural nature of contemporary societies modifies the conception of a nation, its progress or regress, the interference of the state and the nation’s very essence in the linguistic sense. The multilingualism of the carriers of ethnic stereotypes requires knowledge of several cultures; e.g. in Poland these would be Polish and Jewish cultures. Por Polish Jews, the Polish language was the language of school, profession and a fascinating culture. Rubinstein, for example, claims in his autobiography that he loves Poland, that lessons of Polish were his joy, that he has a positive stereotype of a Polish man and woman, of the Tatras and Tatra-dwellers, but also that he had a close contact with Jewish culture. Celan, in turn, the most distinguished contemporary poet of the German language, is a typical representative of someone functioning in a borderland area, an expert on and translator of Romanian, German, Hebrew, Russian, English and French texts. Reich-Ranicki identifies himself with German culture, although as a Jew he experienced persecution, a ban on higher education, deportation and a stay in ghetto. AU he had was the German language and the knowledge of German culture: it is this culture that he considers his own. However, he also understands and loves Chopin as a „musical poet”, representing Poland, its great: lyricism, Romantic and later poetry. After the war, he assumes another name (a Slavic one) and answering Grass’s question concerning his identity, he answers: „A half-Pole, half-German and fully a Jew. The homeland he misses is found in art. He is distinguished from others by the loneliness he draws from literature, which allows one to take a metalinguistic stance on the reality reflected in one of the natural languages in which one operates.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Edukacja Międzykulturowa

1 Socjolingwistyka

1 Engelking A.

1 Jaros V.

1 Pisarkowa K.

1 Ryszawy S.

1 2023

1 2015

1 2007

1 2002

Językowy obraz wspólnoty komunikatywnej posługującej się socjolektem CB-radiowym

(Nie)inni? – autostereotyp osób o orientacji homoseksualnej

Uwagi o mało znanych aspektach kategorii swój/obcy w ujęciu Józefa Obrębskiego

Tożsamość nosiciela stereotypów etnicznych