Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: barons

Sort By:

Limit search:

Z Krzyżakami przeciw królowi Polski w 1388 roku. Umowa wielkopolskich panów z Zakonem Krzyżackim w sprawie pomocy zbrojnej przeciwko Władysławowi Jagielle i jej sygnatariusze

100%

Szybkowski S.

Roczniki Historyczne

2023

vol. 89

21-49

On 18 June 1388 in Malbork a number of lords from Great Poland signed a treaty with the Grand Master of the Teutonic Order Konrad Zöllner von Rotenstein concerning supplying him with military aid against Władysław Jagiełło, the king of Poland, which would include, among other things, allowing the Order to use the “castles” belonging to them whenever they needed. The paper identifies those lords and puts forward a hypothesis concerning the motifs which led them to the betrayal of the Polish monarch. In the appendix two sources are published: the document of 18 June 1388 and the documents of Wierzbięta of Smogulec dated 29 July 1390 and 25 July 1391.

18 VI 1388 r. w Malborku kilku wielkopolskich panów zawarło układ z wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Konradem Zöllnerem von Rotenstein w sprawie udzielenia mu pomocy zbrojnej przeciwko królowi Polski Władysławowi Jagielle, polegającej m.in. na udostępnieniu Krzyżakom na ich każde życzenie należących do nich „zamków”. W artykule dokonujemy identyfikacji owych wielkopolskich panów, przedstawiamy również hipotezy dotyczące pobudek, które doprowadziły ich do popełnienia zdrady wobec polskiego monarchy. W aneksie zostały również opublikowane dwa źródła: wspomniany dokument z 18 VI 1388 r. oraz dokumenty Wierzbięty ze Smogulca z 29 VII 1390 i 25 VII 1391 r.

"Stan panów"? Miejsce Herrenstandu w systemie prawnym, administracyjnym i ustrojowym Śląska w epoce habsburskiej (1526-1740

80%

Kuczer J.

Studia Zachodnie

2017

vol. 19

51-73

Pojęcie stanu w okresie nowożytnym w historii polski jest jednoznaczne. W związku ze średniowiecznym pochodzeniem pojęcia, historiografia polska formułuje je w pewnym sensie linearnie. Stan drugi, szlachta, wywodząca się z pełniącego funkcje militarne rycerstwa, posiada wspólne przywileje, których nie podważały nawet majątkowy (choć i idące w ślad za nimi de factopolityczny) status magnaterii. Poszerzając zakres postrzegania szlachty jako stanu drugiego, nie jest negowana wprawdzie różnorodność poszczególnych grup szlachty podług posiadanych przez nie tytułów. Do dziś w historiografii polskiej nie wprowadzono niemieckiego pojęcia Herrenstandu, czyli „stanu panów”, ani nie starano się omówić jego wyjątkowego charakteru. Zwany w niemieckiej historii pod pojęciem Hoher Adel termin powstał w opozycji do, pozostającego w użyciu do XX w. w krajach niemieckich (ale i w Czechach i na Węgrzech), pojęcia Ritterstand – rycerstwo. Nowożytne „rycerstwo” niemieckie to oczywiście odpowiednik polskiego słowa „szlachta”. Jednak podział pomiędzy obu grupami, przywileje polityczne i majątkowe, wyodrębnianie obu grup w spisach, konsygnacjach, atestacjach etc. podzielił je na dwa odrębne stany. Herrenstand to grosso modo książęta, hrabiowie i baronowie, pośród którymi widoczne są duże różnice. Na terenach „niemieckich” grupa ta powstała już w środkowym średniowieczu, podczas kiedy na Śląsku zaczęta być rozwijana oparta na tutejszych książętach dopiero na przełomie XV i XVI w. Podstawowym problemem badawczym, jaki postawiono w niniejszym opracowaniu jest pytanie, czy stan panów na Śląsku zdołał do 1740 r., a więc końca władania Habsburgów, wykształcić właściwe mu formy instytucjonalne, polityczne i społeczne, by stać się odrębnym stanem na wzór niemiecki i czeski i uzyskać wyłączność na sprawowanie tutejszych urzędów i zasiadania w zgromadzeniach śląskich (względem innych stanów oraz panów z innych prowincji)? Jakie było jego miejsce pośród innych stanów i czy był on wyodrębniany prawnie? Na jakich zasadach został on sformułowany i w jakim kontekście możemy dziś postrzegać ten stan, a nadto poszerzyć o to pojęcie polską perspektywę badawczą?

The term „Lords state of the realm”, German Herrenstand, in the modern Polish history is actually unclear. In connection with the medieval origins of the concept, Polish historiography formulate them somewhat linear. The, so called, second state of the realm, nobility, originating from military orientated chivalry had many major privileges concerning their political and economic functions in the aristocratic, cosmopolitan society. The Lords state oft he realm stemed from the German word Herrenstand. It was a group of dukes, earls, counts and barons. In polish historiography, there is no parallel term and the notion of Herrenstand must be take into discussion, and his unique character must be analized. Herrenstand was always tied with the term of high nobility (Hoher Adel). This second term was most understood, depicting the cultural side of lords state oft he realm. In German countries (but also in Austria, Dalmatia, Kraina, Czech and Hungary), the notion of Herrenstand was an oposite one to Ritterstand – knighthood. However, the division between this two groups extends between political privileges and property, rights and other small aspects concerning everyday life on the court and in the land as well. Still unclear remains the problem, if the groups of dukes, counts, barons, were the separate states oft he realm? In Silesia the lords state begun to be developed until the late fifteenth and sixteenth centuries. The basic research problem which is posed in this study is whether the state of lords in Silesia managed to 1740 create and develop its proper institutional forms, political and social, become a separate state on the German and Czech model and obtain exclusive rights to exercise local offices and sit in Silesian parliament? On what basis Silesian Herrenstand has been formulated and what was the context in which we perceive this state? In reference to it, how can we, nowadays, expand this concept trough Polish research perspective?

Refine search results

1 Roczniki Historyczne

1 Studia Zachodnie

1 Kuczer J.

1 Szybkowski S.

1 2023

1 2017

Search results

Z Krzyżakami przeciw królowi Polski w 1388 roku. Umowa wielkopolskich panów z Zakonem Krzyżackim w sprawie pomocy zbrojnej przeciwko Władysławowi Jagielle i jej sygnatariusze

"Stan panów"? Miejsce Herrenstandu w systemie prawnym, administracyjnym i ustrojowym Śląska w epoce habsburskiej (1526-1740