Search results

1

ks. Jacek Wiosna Stryczek, "Pieniądze. Wświetle Ewangelii. Nowa opowieść o biedzie i zarabianiu"

100%

Michasiów M.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 1(21)

255-258

2

Różne oblicza biedy

100%

Malinowski L.

Praca Socjalna

|

2019

|

vol. 34(2)

111-120

PL

Recenzja książki Stanisławy Golinowskiej O polskiej biedzie w latach 1990–2015 (w podtytule ,,definicje, miary i wyniki”). Książka napisana jest pięknym i zrozumiałym językiem, jak się to dziś określa – komunikatywnym. Opiera się na licznych badaniach autorki i zespołów badawczych, jakie zdołała wokół siebie zgromadzić. Praca stanowi niesłychanie ważny wkład dotyczący analizy procesów społeczno-politycznych, które zachodziły w Polsce, poczynając od początku lat 90. XX wieku do czasów najnowszych, mimo że w tytule zakończona jest 2015 rokiem. Problematyka biedy ukazana jest w wielu aspektach: historycznym, politycznym, społecznym, kulturowym.

3

Edukacja dzieci socjalizowanych w kulturze ubóstwa jako wyzwanie dla pracy socjalnej

100%

Ciesielska-Oliwa M.

Praca Socjalna

|

2017

|

vol. 32(1)

75-94

PL

Artykuł podejmuje aspekty edukacji i socjalizowania dzieci żyjących w kulturze ubóstwa, czyli w sytuacji, gdy doświadczane w rodzinie braki nie są jedynie zbieżnością wielu epizodów, a stają się długotrwałym doświadczeniem, skutkując pokoleniowym obciążeniem. Konsekwencje tego widoczne są w wielu sferach życia dzieci i młodzieży, głównie w przestrzeni funkcjonowania w rodzinie, szkole, wśród rówieśników. Głównym celem artykułu jest wskazanie na problemy edukacyjne dzieci żyjących w ubóstwie, przybliżenie obszarów utrudniających działania socjalizacyjne, wychowawcze i edukacyjne. Artykuł wskazuje na wartość edukacji, jako jednej z realnych szans na przerwanie kręgu pokoleniowej biedy, lokowanej w kulturze ubóstwa. Ukazuje także szkołę jako instytucję wzmacniającą nierówności, a także rodzinę jako instytucję socjalizującą do ubóstwa. Artykuł zawiera wskazania na pracę socjalną z dziećmi z ubogich rodzin. Artykuł zawiera analizy badawcze prowadzone na źródłach, jakimi są Pamiętniki bezrobotnych wydane w Polsce w latach 2003–2006 (5 tomów) i w roku 1933. Analizy podjęte w artykule odnoszone są do koncepcji kultury ubóstwa Oscara Lewisa.

4

Bieda na zachodzie. Stan faktów ‒ wymowa społeczna

100%

Tkocz Z.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 492

71-83

PL

Opracowanie dotyczy determinantów określających biedę w ujęciu teoretycznym. Nie ulega wątpliwości, że rozwojowi społecznemu w każdej epoce towarzyszyło zjawisko biedy, które wpływało zarówno na ludzi na Zachodzie, jak i na cały system polityczno- ekonomiczny, zmuszając badaczy do zajęcia się tym problemem. Mimo wszystkich postępów w zaspokajaniu potrzeb ludzkich z dwóch pierwszych szczebli z piramidy A. Maslowa bieda nie znikła na świecie nigdy. A nawet w czasie największego rozwoju ekonomicznego kapitalizmu zadomowiła się w systemie społecznym.

5

The Polish bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics

89%

Gumowska-Grochot I.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2020

|

vol. 32

EN

The article deals with the Polish concept of bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics. A diachronic analysis provides access to the evolution of the concept. The article references the major findings relating to the role of etymology in semantic research, especially in reconstructing the linguistic view of concepts within the framework of cognitive ethnolinguistics. The analytical part deals with data from etymological dictionaries, earlier stages in the history of Polish, and rural dialects. The analysis itself is concerned with two forms of the lexeme on hand: bieda ‘poverty, misery, misfortune’ and biada ‘woe’, which have undergone sibstitution. The semantic development of the concept progressed in three stages and involved the following senses: (1) ‘compulsion, necessity’; (2) ‘misfortune, misery, suffering’; and (3) ‘poverty’. The material-cum-immaterial nature of bieda reflects its etymological meaning and historical development, in which the subsequent senses did not give way to still others but incorporated them. The semantic development of bieda shows that the structure of the concept embraces two aspects: material and psycho-social. The semantic components that one can identify in the complex structure of that concept include above all: a material want and the need that accompanies that want; misfortune, hardship, and trouble; strife; danger of punishment; low value, quality, or number of something; low value of someone; that which is ominous or dangerous. Bieda can easily extend its meaning metaphorically, which is most clearly visible in dialects. As a euphemism, it helps avoid words subjected to linguistic taboo.

PL

Autorka prezentuje ustalenia etymologiczne i historycznojęzykowe odnoszące się do pojęcia bieda w języku polskim. Analiza diachroniczna pozwala obserwować ewolucję pojęcia. W artykule przywołano najważniejsze spostrzeżenia dotyczące roli etymologii w badaniach semantycznych, zwłaszcza w rekonstrukcji językowego obrazu pojęć na gruncie etnolingwistyki kognitywnej. W części analitycznej autorka omawia kolejno dane zaczerpnięte ze słowników etymologicznych, polszczyzny historycznej oraz gwarowej. Analiza dotyczy dwóch form leksemu: bieda i biada, które w języku polskim podlegały substytucji. Ogólnie rozwój znaczeniowy pojęcia przebiegał w trzech etapach i obejmował znaczenia takie, jak: 1. ‘przymus, konieczność’; 2. ‘nieszczęście, niedola, cierpienie’; 3. ‘ubóstwo, nędza’. „Materialno-niematerialny” charakter biedy jest właściwie odbiciem etymologicznego znaczenia wyrazu i jego historycznego rozwoju, w którym kolejne ogniwa nie ustępowały miejsca nowym, ale przyłączały je. Uwzględnienie rozwoju znaczeniowego w rekonstrukcji językowego obrazu biedy pozwala na stwierdzenie, że w strukturze pojęcia łączą się dwa aspekty: materialno-bytowy oraz psychospołeczny. Komponenty semantyczne, jakie możemy wskazać w złożonej strukturze pojęcia bieda, to przede wszystkim: materialny brak i wiążąca się z nim potrzeba / konieczność jego zaspokojenia; nieszczęście, trud, kłopoty; walka, zmaganie się z trudnościami; groźba kary; niska wartość kogoś lub czegoś, niewystarczająca ilość lub słaba jakość czegoś; to, co groźne, niebezpieczne, wrogie człowiekowi. Bieda jest pojęciem, które z łatwością może rozszerzać swoje znaczenie o sensy metaforyczne, co najłatwiej obserwować w dialektach. Jako eufemizm pozwala unikać wyrazów obłożonych tabu językowym.

6

Pedagogika ulicy naprzeciw wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży

75%

Tomaszewski K.

Pedagogika Społeczna

|

2012 (R. XI)

|

issue 1(43)

71 - 80

PL

Problem wykluczenia społecznego dotyka coraz częściej dzieci i młodzież. Jest on wypadkową działania wielu czynników między innymi: biedy i ubóstwa. Przeciwdziałanie temu problemowi w środowiskach, gdzie kumulują się wielorakie problemy społeczne staje się bardzo trudne. Instytucje powołane do opieki, wychowania i nauczania mimo wielkiego zaangażowania mają ograniczone możliwości pomocy. Rodzi to potrzebę poszukiwania modelu oddziaływań opartego na zaufaniu, dobrowolności uczestnictwa, zakładającego wychodzenie do środowiska, a jednocześnie otwartego na współpracę ze szkołą, sądem rodzinnym czy ośrodkiem pomocy społecznej. Praca metodą streetworkingu z dziećmi i młodzieżą spełnia te postulaty. Pedagogika ulicy polega na regularnej obecności streetworkerów wśród podopiecznych, a także włączaniu ich w życie społeczne i współpracę z instytucjami. Programy z zakresu pedagogiki ulicy doskonale wspomagają i uzupełniają sieć opieki i pomocy instytucjonalnej.

EN

The problem of social exclusion are increasingly affecting children and adolescents. It is the result of many factors. Tackling this problem in areas where social problems accumulate is difficult. Institutions for care, education and teaching despite the great commitment to restricted have limited opportunities to help. This raises the need to seek interaction model based on trust, voluntary participation, the target of going out into the local community, cooperation with school, probation officers and social welfare. The best solution is streetwork. Streetworkers help young people integrate into society and cooperate with the institutions. Such effects perfectly complement the network of support and care and institutional social work.

7

Medialne reprezentacje biedy

75%

Duda A.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 4

5-43

PL

Przedmiotem badań niniejszego opracowania są medialne obrazy społecznych nierówności, wyznaczające pozycje jednostek w strukturze społecznej, a dokładniej — medialne obrazy biedy. Ważnym pytaniem, na które próbowano odpowiedzieć, to pytanie o siatkę pojęciową w odniesieniu do pomiaru reprezentacji biednych. Stawiane są pytania o to jak w mediach (Rzeczpospolitej i Gazecie Wyborczej) wybrzmiewa problem „konsumentów z usterką” (zgodnie z terminologią Zygmunta Baumana), a jak prezentowani są „społeczni normalsi”, którzy stabilizują społeczno-polityczny system, ale również konserwatywne zachowania? Czy ci drudzy są nadreprezentowani w mediach — jako przykład do naśladowania dla pozostałych? Czy dyskursywna strategia stygmatyzująca biedę dominuje na łamach najpopularniejszych polskich dzienników opiniotwórczych? Czy bieda jest przedstawiana jako zjawisko będące przejawem dysfunkcjonalnego charakteru reguł tworzących mechanizmy sytuowania jednostek w ramach struktury społecznej, czy raczej jako pewien „normalny”, nieusuwalny element ładu zbiorowego? Dyskurs o biedzie okazał się być zróżnicowany w zależności od ideologicznej orientacji danego tytułu prasowego. Biedni byli przedstawieni zarówno jako „winni swojej sytuacji” i niesłusznie otrzymujący świadczenia społeczne, jak i niesprawiedliwie potraktowani przez okoliczności zewnętrzne. Makrostrukturalny obszar różnic w dyskursie na temat ubóstwa został również określony na ideologicznej osi interwencjonizmu (konserwatyzmu) i liberalizmu.

EN

The subject of the article revolves around the media-created images of the social inequalities, determining the positions of individuals in the social structure —to be more precise — focuses on the media representations of the poor. Important questions emerged as to which conceptual network should be used with reference to the poor? The author examines the media coverage (Rzeczpospolita and Gazeta Wyborcza) of the issue of “defective consumers” (according to the proposal by Zygmunt Bauman) against the media representations of the “social normals” who stabilises the socio-political system, but also conservative behaviours. Are the rich consumers, “the winners” overrepresented in the media, as an example to follow? Does a discursive strategy that stigmatised poverty dominate the pages of the most popular Polish daily newspapers. Generally speaking, the discourse on consumers of unequal status was diversified depending on the ideological orientation of the journalists in a given medium. It happened that poor people were presented as “the ones to blame for their own situation” and unlawfully receiving social benefits or as treated unfairly by external circumstances. The macrostructural area of the differences in the discourse on the poverty was also determined on the ideological axis of interventionism (conservatism) versus liberalism.

8

Feminizacja ubóstwa i strategie radzenia sobie z biedą na przykładzie mieszkanek Lublina

75%

Janocha W., Olesińska A.

|

2019

|

vol. 66

|

issue 1: Praca socjalna

47-62

EN

Feminization of poverty is still an issue of current and demanding in-depth research. The lower level of women's remuneration in relation to men, unpaid and underestimated work in the household, raising children, consequently, low or lack of pension benefits, all this means that women are more vulnerable to poverty than men. Conducted by the authors of the article, the study shows the high activity of women in a situation of poverty. Most respondents use all available opportunities to minimize expenditures, maximize revenues and improve the family's economic situation. The results of the research show a picture of active and resourceful women who put in a lot of effort to satisfy the basic needs of the family. This is in contradiction with the stereotypical perception of poor people, as a lazy, not involved in their own affairs, waiting only for institutional help.

PL

Feminizacja ubóstwa to nadal temat aktualny i wymagający pogłębionych badań naukowych. Niższy poziom wynagrodzeń kobiet w stosunku do mężczyzn, nieodpłatna i niedoceniana praca w gospodarstwie domowym, wychowywanie dzieci, w konsekwencji niski poziom lub całkowity brak świadczeń emerytalnych, to wszystko powoduje, że kobiety częściej niż mężczyźni są narażone na ubóstwo. Prowadzone przez autorów artykułu badania ukazują dużą aktywność kobiet będących w sytuacji biedy. Większość respondentek wykorzystuje wszystkie dostępne możliwości, zmierzające do minimalizowania wydatków, maksymalizowania przychodów i poprawy sytuacji ekonomicznej rodziny. Z prezentowanych wyników badań wyłania się obraz kobiet aktywnych, zaradnych, które wkładają wiele wysiłku, aby zaspokoić podstawowe potrzeby rodziny. Stoi to w sprzeczności ze stereotypowym postrzeganiem osób biednych jako leniwych, niezaangażowanych we własne sprawy, czekających jedynie na instytucjonalną pomoc.

9

Teologia wyzwolenia a marksizm

75%

Löwy M.

Praktyka Teoretyczna

|

2013

|

vol. 8

|

issue 2

19-36

PL

-

10

Ubóstwo w Łodzi. Ujęcie przestrzenne

71%

Lamprecht M.

Space – Society – Economy

|

2020

|

issue 31

61-81

EN

The article is devoted to the spatial dimension of poverty in Łódź. The analyses are based on the data of the Municipal Social Welfare Centre in Łódź, containing information on the distribution of benefit recipients, spatially aggregated to the level of quarters. The spatial variability of the poverty level was studied using the location index and the local Moran statistics (LISA). The results of the research made it possible to indicate a clear spatial pattern manifested in the form of an increased level of poverty in the centre of Łódź. A number of clusters were also distinguished, i.e. spatially correlated quarters with a high percentage of benefit recipients and the accompanying areas of high contrasts of the analysed phenomenon.

PL

Artykuł poświęcony jest przestrzennemu wymiarowi ubóstwa w Łodzi. Podstawą przeprowadzonych analiz są dane Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi, zawierające informacje o rozmieszczeniu zasiłkobiorców, zagregowane przestrzennie do poziomu kwartałów. Zmienność przestrzenną poziomu ubóstwa badano za pomocą wskaźnika lokalizacji oraz lokalnej statystyki Morana (LISA). Wyniki badań pozwoliły wskazać wyraźny wzorzec przestrzenny manifestujący się w postaci podwyższonego poziomu ubóstwa w centrum Łodzi. Wyróżniono także szereg klastrów, tj. skorelowanych przestrzennie kwartałów o wysokim udziale zasiłkobiorców oraz towarzyszące im obszary wysokich kontrastów analizowanego zjawiska.

11

Profilaktyka dla ubogich. Przypadek profilaktyki raka szyjki macicy

63%

Ostrowska A.

Zdrowie Publiczne i Zarządzanie

|

2011

|

vol. 9

|

issue 2

105–112

EN

Poland belongs to European countries characterized by the highest mortality of women caused by cervical cancer – neoplasm that is fully curable if early enough detected. It happens so despite of several, broadly designed prevention actions addressed to women, encouraging them to participate in preventive screenings. All these actions particularly fail among women from lower social strata, especially living in poverty. The question is therefore, what are the main obstacles behind this behavior? What is the cause of their reluctance to prevention of the life threatening disease, even if it is not related to any expenses? The article tries to answer these questions looking for the answer among structural and socio-cultural variables influencing women’s approach to health and disease. Presented research results demonstrate problems of gynecological prevention among women threatened with social exclusion.

12

Neoliberalizm wobec nierówności społecznych

63%

Prendecki K., Rejman K.

Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze

|

2016

|

issue 4

191-203

PL

W artykule omawiamy wybrane aspekty neoliberalizmu, w kierunku najważniejszych problemów współczesnego świata, powiązanych z rozwarstwieniem społecznym i problemami: ubóstwem i bogactwem. Analiza zawiłości kapitalizmu, umożliwia lepsze zrozumienie tego zjawisko w czasach kryzysu. Wydarzenia zapoczątkowane w 2008 roku, kiedy zbankrutował bank Lehman Brothers, dogłębnie ukazało gospodarcze zapatrywania i sposób przedstawiania zarówno doktryn w ekonomii, jak i polityce społecznej. Warto badać nierówności dziś i w przyszłości. Przypatrując się myśli i punktowi widzenia wolnościowego neoliberalizmu, a także skutków, jaki ze sobą niesie.

EN

In the article we are discussing selected aspects of the neoliberalism, towards the most important problems of the modern world, connected with the social stratification and problems: with the poverty and the wealth. Analysis of the elaborateness of the capitalism, better understanding it enables the phenomenon in times of crisis. Events initiated in 2008, when the Lehman Brothers bank went bankrupt, in depth showed economic opinions and the way of showing both of doctrines in economics as well as the social policy. It is worthwhile checking irregularities today and in the future. Scrutinizing the thought and a point of view of the liberation neoliberalism, as well as effects with him-self he is carrying which.

13

Wartości materialne a kreacje antroponimiczne

63%

Matusiak-Kempa I.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/2

199–216

PL

W artykule omawia się antroponimy utworzone od apelatywów z zakresu pola pojęciowego wartości materialnych. Tekst składa się z dwóch części. Pierwsza ma charakter teoretyczny: przybliża poznawczą i ontologiczną funkcję nazw osobowych o charakterze przezwiskowym, a także status wartości materialnych w potocznym systemie pojęciowym. W tej partii tekstu przywołuje się również konteksty historyczne i biologiczne, uzasadniające konotacje wartościujące leksyki z pól pojęciowych BOGACTWO i BIEDA. W drugiej części artykułu omawia się antroponimy utworzone od wyrazów pospolitych, wybrane z trzech słowników nazw osobowych. Prezentację materiału onimicznego poprzedza omówienie semantyki leksemów wyznaczających centra pojęciowe wartości i antywartości materialnych. Wnioski z analizy leksyki pozwalają korelować określenia z zakresu wartości materialnych z określeniami z zakresu pola pojęciowego wartości witalnych i odczuciowych.

EN

The article discusses anthroponyms derived from appellatives in the semantic field of material values. The text consists of two parts. The first part is theoretical and introduces cognitive and ontological functions of nicknames, as well as the status of material values in the common conceptual system. This part also addresses historical and biological contexts that motivate evaluative connotations of the conceptual domains of WEALTH and POVERTY. The second part of the article presents a number of anthroponyms derived from common words which were selected from three dictionaries of proper names. The presentation of the onymic material is preceded by description of the semantics of lexemes that designate conceptual centres of material values and anti-values. Conclusions from the analysis of the lexical material allow one to corelate units related to the field of material values with those referring to the field of vital and emotional values.

14

Slums as a place of tourist reception

63%

Sala K.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2020

|

issue 2(46)

97-106

EN

Contemporary tourism is a phenomenon on a global scale. The numer of participants in global tourism is constantly increasing. Only in 2018, 1.4 billion trips were made. Like all phenomena in the world, tourism is also constantly changing. Variation may concern travel directions, but also the reasons for it. Visiting areas of social exclusion and poverty are among the most original motives for travelling. The purpose of the publication is to show that slums around the world can be an important place for tourist reception, while being places with a specific quality. Research methods used in the work are literary criticism and analysis of existing data. The publication was written using compact data, scientific articles and netographic data. The results of the scientific analysis clearly show that slums as tourist destinations bring with them a varied tourist valorization, including the opportunity to get to know local entrepreneurship, organization of everyday life, difficult life or survival in specific living conditions.

PL

Współczesna turystyka stanowi zjawisko i fenomen na skalę globalną. Liczba uczestników światowego ruchu turystycznego nieustannie wzrasta. Tylko w 2018 roku odbyto 1,4 miliarda podróży. Tak jak wszystkie zjawiska na świecie, tak również i turystykę cechuje nieustanna zmienność. Zmienność może dotyczyć kierunków odbywania podróży, ale także przyczyn jej uprawiania. Do najbardziej oryginalnych motywów odbywania wyjazdów turystycznych zaliczyć można odwiedzanie obszarów wykluczenia społecznego i biedy. Celem publikacji jest wykazanie, że slumsy na obszarze całego świata mogą stanowić istotne miejsce recepcji turystycznej, będąc jednocześnie miejscami o wyraźnej specyfice. Metody badawcze zastosowane w pracy to krytyka piśmiennicza oraz analiza danych zastanych. Publikacja została napisana przy wykorzystaniu danych zwartych, artykułów naukowych oraz danych netograficznych. Wyniki analizy naukowej wskazują wyraźnie, że slumsy jako cele wyjazdów turystycznych niosą ze sobą zróżnicowaną waloryzację turystyczną, w tym możliwość poznania miejscowej przedsiębiorczości, organizacji codziennego, niełatwego życia czy też przetrwania w specyficznych warunkach bytowych.

15

Bieda i zdrowie

63%

Kolasa K.

Polityka Społeczna

|

2012

|

vol. 39

|

issue 8(461)

25-29

EN

To assess how out-of-pocket health care payments (OOP payments) affect poverty, the comparative study between Poland and Sweden was preformed. The Polish households were more often impoverished due to OOP payments than their Swedish counterparts. It could be mainly observed in the group of households living in the countryside, without high/level of education and unemployed families. It should be underlined that while in Poland, the main reason for impoverishment was the consumption of pharmaceutical and medical products, it was dental services in Sweden.

PL

W artykule podjęto próbę oceny wpływu współpłacenia na zjawisko ubóstwa na podstawie analizy rozkładu wydatków gospodarstw domowych na ochronę zdrowia pod kątem poszukiwania nowych rozwiązań systemowych możliwych do implementacji w naszym kraju. Przyjęto, iż krajem którego doświadczenia mogą posłużyć za wzór do konstrukcji rozwiązań systemowych w warunkach polskich, może być Szwecja. W nawiązaniu do tak określonego celu sformułowano tezę badawczą, która wskazuje na większą skalę ubożenia spowodowanego współpłaceniem w Polsce w porównaniu ze Szwecją w 2003 r.

16

Symboliczno-relacyjny wymiar wykluczenia przez ubóstwo

63%

Nosal P.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2014

|

issue 2(11)

25-44

PL

Tekst omawia symboliczno-relacyjny wymiar wykluczenia przez ubóstwo. Składa się z dwóch części. Paragrafy 1–3 stanowią wprowadzenie teoretyczne: skupia się na wykluczeniu społecznym i łączącymi się z nim zjawiskami: regionalizacji, reprodukcji, konsumpcji i opuszczeniu. W paragrafie 4 opisano sposoby zapobiegania wykluczeniu społecznego spowodowanemu przez biedę. Przykład województwa warmińsko-mazurskiego pokazuje kilka działań podejmowanych, by przeciwdziałać temu problemowi – planowanie strategiczne, rozszerzenie dostępu do usług publicznych, polityka aktywacyjna czy ekonomia społeczna.

EN

The text concerns the symbolic-relational aspect of poverty’s social exclusion. It consists of two parts. In the paragraphs 1–3 the theoretical concepts are introduced. They focus on social exclusion and its linked phenomena: space, reproduction, consumption and giving up. Paragraph 4 describes the empirical research on preventing social exclusion caused by poverty. The example of warminsko-mazurskie voivodeship provides a number of actions, which are undertake to counter this problem – strategic planning, widening the access to public service, activation policy or social economy.

17

Polski obraz biedy utrwalony w języku i w kulturze

63%

Młynarczyk E.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2015

|

vol. 27

EN

The article is an attempt to reconstruct the most important elements of the linguisticcultural image of the Polish bieda ‘poverty, misery’, a theme very much present in academic reasearch and media coverage. The noun bieda is a component of many fixed word combinations, including two culturally-profiled collocations: polska bieda ‘the Polish poverty’ and stara bieda ‘same old misery’.Following Jerzy Bartmiński’s methodological assumptions for reconstructing linguistic worldview, three types of data are taken into account: systemic (general, etymological, phraseological dictionaries of Polish, as well as dictionaries of synonyms and antonyms), textual (proverbs, folk tales, sample journalistic texts), and cultural (folk beliefs and customs described in ethnographic literature). In Polish, bieda is contrasted with wealth and is different from UBÓSTWO ‘poverty, deprivation’, which can be accepted voluntarily. The fact that the noun bieda collocates exclusively with intensifying adjectives suggests that speakers of Polish pay attention above all to the consequences of difficult financial situations. The process of euphemisation, in turn, is usually expressed with the formal word niedostatek ‘financial hardship’. Fixed word combinations show that bieda is portrayed as a distinct entity that accompanies human life, a living creature that appears against one’s will, an intruder, usually perceived as a person. The folk images of bieda, present in iconography and folk tales, are those of a skinny woman or a naked child. In some proverbs bieda is represented as a teacher who shows how to appreciate simple, everyday things in life. Other metaphors are based on the perception of bieda as a disease, an object, or a container.In journalistic and scientific texts, bieda is treated as an enemy or threat to be opposed, in contrast to the fatalism of the folk worldview. In general, the notion of bieda is evaluated negatively.

PL

W artykule podjęto próbę rekonstrukcji najważniejszych składników językowo-kulturowego obrazu biedy. Kierując się założeniami metodologicznymi rekonstrukcji JOS, proponowanymi w pracach Jerzego Bartmińskiego i innych badaczy nurtu etnolingwistycznego, autorka wzięła pod uwagę trzy typy danych: dane systemowe zebrane na podstawie słowników języka polskiego (ogólnych, etymologicznych, frazeologicznych oraz słowników synonimów i antonimów), dane tekstowe (przysłowia, bajki ludowe, przykładowe teksty publicystyczne) oraz informacje kulturowe (wierzenia i zwyczaje ludowe opisane w pracach etnograficznych).Analiza zgromadzonego materiału pozwoliła stwierdzić, że pojęcie biedy jest przeciwstawiane bogactwu i traktowane inaczej niż ubóstwo. Łączliwość rzeczownika bieda wyłącznie z przymiotnikami intensyfikującymi wskazuje, że użytkownicy języka dostrzegają przede wszystkim nasilanie się zjawisk związanych z trudną sytuacją materialną. Eufemizacja wyrażana jest natomiast zazwyczaj za pomocą wyrazu niedostatek, charakterystycznego dla polszczyzny oficjalnej.W świetle utrwalonych połączeń wyrazowych bieda jawi się przede wszystkim jako odrębny byt towarzyszący ludzkiemu życiu, istota żywa zjawiająca się u człowieka wbrew jego woli (jak intruz), postrzegana zazwyczaj jako osoba. Taki obraz łączy się z ludowym wyobrażeniem biedy (jako chudej kobiety lub nagiego dziecka) obecnym w ikonografii oraz w tekstach bajek. W niektórych przysłowiach biedę przedstawia się jako nauczyciela uczącego doceniać rzeczy powszednie.Inne metafory realizowane w utrwalonych multiwerbizmach bazują na wyobrażeniu biedy jako choroby, przedmiotu lub pojemnika. W tekstach publicystycznych i naukowych traktuje się biedę jak przeciwnika lub zagrożenie, z którymi należy walczyć, w ludowym obrazie świata przeważa natomiast fatalizm. We wszystkich typach danych pojęcie biedy jest negatywnie wartościowane.

18

Różne oblicza percepcji bezpieczeństwa z perspektywy koncepcji „human security”

63%

Sypiański W.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2018

|

vol. 31(31)

187-205

PL

Postrzeganie bezpieczeństwa jest odczuciem bardzo indywidualnym, chociaż to standard i poziom życia niewątpliwie wpływają na odmienne lęki i zagrożenia pojawiające się w społeczeństwach ubogich i zamożnych. Celem tego artykułu jest porównanie stosunku i postawy wobec bezpieczeństwa, a także jego percepcji przez ludzi żyjących obok siebie, ale w zupełnie innych uwarunkowaniach społecznych i ekonomicznych. Korea Północna i Południowa to kraje historycznie bardzo sobie bliskie, ale obecne diametralnie inne warunki życia na północy i południu Półwyspu Koreańskiego sprawiają, że bezpieczeństwo dla jednych i drugich to zupełnie dwa różne zagadnienia. Mieszkańcy dzielnic biedy i przestępczości w Brazylii – osławionych faweli – żyją w świecie, gdzie przynależność do gangów jest warunkiem bezpieczeństwa. Dla innych mieszkańców Brazylii oraz wielu turystów bezpieczeństwo to przebywanie jak najdalej od favelados, czyli mieszkańców biednych dzielnic. Dla zdeterminowanych uchodźców z Afryki Europa jawi się jako raj bezpieczeństwa i nawet ryzyko utraty życia w czasie odbywania długiej i niebezpiecznej podróży do Europy jest warte podjęcia. Natomiast dla wielu Europejczyków ich bezpieczeństwo kończy się wraz z napływem imigrantów.

19

The role of adverse socioeconomic conditions (poverty) and material deprivation of children in predicting parental behaviour

63%

Bilić V., Davidović N.

Family Forum

|

2015

|

issue 5

43-64

EN

The global economic crisis has not only shaken up the economy, but also family functioning, in which the most vulnerable groups took the hardest hit – children and adolescents. The goal of this scientific paper is to examine the role of an adverse socioeconomic family environment and the perception of material deprivation of children in forming an experience of parental acceptance, rejection and control. 610 participants from primary schools of Croatia were involved in the research (51.6% girls and 44.8% boys, not all respondents provided the information about their sex), with average age being 13.88 years (SD = 0.73). Along with the Questionnaires of general data and SES questionnaire, the research included the Scale of material deprivation of students and Scale of perception of parental behaviour – SPRP (Macuka, 2008). The results of regression analysis indicate that the bigger the material deprivation of children, the smaller the amount of acceptance, and the larger the rejection of both parents and mother’s control. In the case of anticipating the control of the father, it does not have any predictive power. It was indicated that material deprivation of children is a more significant predictor of parental behaviour (acceptance, rejection and control) than the socioeconomic status. The conclusion points out the need for creating a family empowerment program and the importance of caring parental behaviour, along with the devastating effects of inadequate parental actions.

PL

Globalny kryzys ekonomiczny nie tylko zachwiał gospodarką, ale także funkcjonowaniem rodziny, w której najbardziej narażonymi grupami stały się dzieci i młodzież. Celem tej pracy jest zbadanie roli niekorzystnego społeczno-ekonomicznego środowiska rodzinnego i niedostatku materialnego dzieci w kształtowaniu doświadczenia rodzicielskiej akceptacji, odrzucenia i kontroli. W badaniu wzięło udział 610 uczniów szkół podstawowych w Chorwacji (51,6% dziewcząt i 44,8% chłopców; nie wszyscy respondenci podali płeć) ze średnią wieku 13,88 (SD = 0,73). Wraz z kwestionariuszami Questionnaires of general data oraz SES questionnaire, w badaniach zastosowano skale Scale of material deprivation of students i Scale of perception of parental behaviour – SPRP (Macuka, 2008). Wyniki analizy regresji oznaczają, że im wyższy niedostatek materialny dzieci, tym mniejsza doza akceptacji i większe odrzucenie obu rodziców i kontrola matki. W przypadku przewidywania kontroli ojca nie ma żadnej mocy przewidywalnej. Wskazano, że niedostatek materialny dzieci jest bardziej znaczącym czynnikiem prognostycznym zachowania rodziców (akceptacja, odrzucenie i kontrola) niż status społeczno-ekonomiczny. Wnioski wskazują na potrzebę utworzenia programu upełnomocnienia rodziny oraz wagę troskliwego zachowania rodzicielskiego, wraz z druzgocącymi skutkami nieadekwatnych działań rodzicielskich.

20

Reprezentanci władz lokalnych wobec bezrobocia i biedy oraz sposobów ich przezwyciężania (na przykładzie gmin województwa łódzkiego)

63%

Kruszyński K.

Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje

|

2015

|

issue 30(3)

99-117

PL

Celem artykułu jest pogłębienie wiedzy o tym, jak przedstawiciele władz lokalnych postrze- gają problemy społeczne oraz możliwość ich ograniczenia dzięki środkom z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL). Prezentowany raport jest oparty na badaniach przeprowadzonych w gminach województwa łódzkiego. W wywiadach fokusowych uczest- niczyło 21 przedstawicieli władz lokalnych, a w wywiadach swobodnych — 57. Artykuł dokumentuje fakt, że respondenci nie postrzegają bezrobocia i biedy jako palących pro- blemów społecznych w ich gminach. Reprezentują podejście określane w literaturze jako „oskarżanie ofiar”, a ponadto jako przyczynę bezrobocia i biedy wskazują mały popyt na pracę. Zdaniem respondentów, projekty finansowane przez POKL, ukierunkowane na aktywizowanie ludzi, obejmują małą liczbę uczestników i nie mają długotrwałego wpływu na zwiększenie zatrudnienia. Oddziałują natomiast na wzrost tzw. umiejętności miękkich u uczestników.

Refine search results

ks. Jacek Wiosna Stryczek, "Pieniądze. Wświetle Ewangelii. Nowa opowieść o biedzie i zarabianiu"

Różne oblicza biedy

Edukacja dzieci socjalizowanych w kulturze ubóstwa jako wyzwanie dla pracy socjalnej

Bieda na zachodzie. Stan faktów ‒ wymowa społeczna

The Polish bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics

Pedagogika ulicy naprzeciw wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży

Medialne reprezentacje biedy

Feminizacja ubóstwa i strategie radzenia sobie z biedą na przykładzie mieszkanek Lublina

Teologia wyzwolenia a marksizm

Ubóstwo w Łodzi. Ujęcie przestrzenne

Profilaktyka dla ubogich. Przypadek profilaktyki raka szyjki macicy

Neoliberalizm wobec nierówności społecznych

Wartości materialne a kreacje antroponimiczne

Slums as a place of tourist reception

Bieda i zdrowie

Symboliczno-relacyjny wymiar wykluczenia przez ubóstwo

Polski obraz biedy utrwalony w języku i w kulturze

Różne oblicza percepcji bezpieczeństwa z perspektywy koncepcji „human security”

The role of adverse socioeconomic conditions (poverty) and material deprivation of children in predicting parental behaviour

Reprezentanci władz lokalnych wobec bezrobocia i biedy oraz sposobów ich przezwyciężania (na przykładzie gmin województwa łódzkiego)