Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  bioróżnorodność
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
EN
Poland is country with a preserved and rich biodiversity. It is important to maintain, keep and enrich this biodiversity as a part of actions of agriculture. The plant protection, and especially chemical method are frequently treated as the biggest threat from the part of the agricultural production for the environment and biodiversity. Activities under taken in the past years have changed a lot. But still plant protection products are used to kill the insects, diseases and weeds means part of biodiversity. On the other hand plant protection products allow us to maximize agricultural productivity and ensure food supply. Farmers are required to increase the yield and at the same time protect nature and biodiversity. In the article results of scientific research and Polish activity in protection of the biodiversity are presented.
PL
Celem stosowania w praktyce rolniczej środków ochrony roślin jest zwalczanie organizmów szkodliwych, chorób, szkodników i chwastów, a więc niszczenie elementów bioróżnorodności. Dlatego też chemiczna ochrona roślin wydaje się być trudna do pogodzenia z ochroną bioróżnorodności. Z drugiej strony ochrona roślin jest podstawą stabilizacji plonowania oraz uzyskiwania plonów wysokich i dobrej jakości. Lata badań naukowych, wysiłki producentów środków ochrony roślin oraz tworzone podstawy prawne już pozwoliły na bardzo znaczne ograniczenie ujemnego wpływu zabiegów ochroniarskich na środowisko i tym samym bioróżnorodność. Sytuacja ta będzie ulegać dalszej poprawie szczególnie poprzez wdrożenie zadań Zrównoważonego Stosowania Pestycydów, integrowanej ochrony roślin oraz podniesienie poziomu przygotowania zawodowego rolników i ich doradców. Polska jest krajem o bogatej zachowanej bioróżnorodności i tym bardziej wskazane są wszelkie inicjatywy i działania niedopuszczające do jej zubożenia.
PL
Na początku XXI wieku jedną z pilniejszych potrzeb jest opracowanie metod budowania zrównoważonych miast w kontekście szybkiego wzrostu liczby ich mieszkańców oraz zmian klimatycznych. Miasto to bardzo złożony system, w którym przeplatają się wszystkie problemy organizacji życia społecznego. Badacze większości dziedzin zastanawiają się, jak tworzyć, zmieniać lub budować szczęśliwe, zrównoważone, bezpieczne, przyjazne dla ludzi środowisko życia. Dlatego bardzo istotne stało się znalezienie klucza otwierającego świadomość ekologiczną polityków-decydentów. Tym kluczem jest ekonomia. Usługi, które Przyroda świadczy człowiekowi, zwane usługami ekosystemowymi, można także przeliczyć na wartość ekonomiczną – jest to konkret, który przemówił do wyobraźni. Poszukiwania zwiększenia wydajności usług ekosystemowych kierują badaczy i projektantów w nowe, dotychczas często marginalizowane w mieście obszary zieleni.
EN
At the beginning of the twenty-first century, one of the urgent needs is to develop methods to build sustainable cities in the context of the rapid growth in the number of their inhabitants and climate change. The city is a complex system in which there intertwine all the problems of social life organisation. Researchers are wondering how to create, modify or build a happy, sustainable, safe, people-friendly living environment. Therefore it is very important to find the key to unlock the environmental awareness of politicians – the key turns the economy. Nature provides services called ecosystem services, can also be converted into an economic value – it is a concrete appealing to the imagination. Studies to increase the efficiency of ecosystem services guide the researchers and designers to new, still often marginalized green areas.
EN
This article is an analysis of new regulations about protection of green areas and shrubs contained in the Nature Conservatory Act. Amendments to the Act, liberalized regulations for disposal of trees and shrubs, empowering landlords to the removal of trees and bushes without permission. Without any doubts, those green areas are public goods impossible to be multiplied. They are part of the natural heritage, moreover, fulfill various functions – recreation, health, aesthetic, also play a significant role in maintaining biodiversity, creating refuges for a large number of species of plants and animals. The new provisions of the Nature Conservatory Act seem to be ill-conceived from the point of view of the effects that can cause in the human environment.
PL
W artykule analizie poddano nowe przepisy o ochronie terenów zielonych i krzewów, znajdujące się w przepisach ustawy o ochronie przyrody. Nowelizacja ustawy zliberalizowała przepisy dotyczące usuwania drzew i krzewów, uprawniając właścicieli do usuwania drzew i krzewów bez zezwolenia. Bez wątpienia tereny zielone są dobrami publicznymi niemożliwymi do pomnożenia. Są one częścią dziedzictwa naturalnego, ponadto spełniają różne funkcje, takie jak: rekreacyjna, zdrowotna, estetyczna. Odgrywają również istotną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej, tworząc ostoję dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Nowe przepisy ustawy o ochronie przyrody wydają się być nieprzemyślane z punktu widzenia skutków, jakie mogą wywołać dla środowiska.
PL
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: czy obecne przepisy, mające chronić bioróżnorodność, są efektywne i mają charakter systemowy? czy w czasie pandemii Covid-19 zostały podjęte działania w tym sektorze na szczeblu unijnym i krajowym? w jakim kierunku, wobec skali zagrożenia koronawirusem, powinny podążać zmiany legislacyjne, aby w sposób skuteczny wspierać ochronę bioróżnorodności? w jakim wymiarze skuteczne zabezpieczenie regulacjami prawnymi ochrony bioróżnorodności może mieć wpływ na minimalizację ryzyka wystąpienia globalnych pandemii w przyszłości? Tematyka ta jest szczególnie aktualna i istotna ze społecznego punktu widzenia wobec pogarszającej się sytuacji pandemicznej, a szukanie rozwiązań, które mogą zabezpieczać świat przed tą sytuacją w przyszłości są priorytetowe.
EN
The paper is an attempt at answering the questions: Are the current regulations expected to protect biodiversity effective and systemic? Have any actions in this respect been taken at the national and EU levels during the Covid-19 pandemics? Given the scale of the coronavirus threat, what should be the direction of legislative changes to effectively foster protection of biological diversity? To what extent can effective provision of biodiversity protection with legal regulations affect minimising the risk of global pandemics in future? The subject matter is particularly topical and pressing from the public perspective as the pandemic situation is being exacerbated and searching for solutions that may protect the world against this situation in future is a priority.
EN
Polish forests have multiple functions, from the provision of spaces for leisure and recreation and conservation of nature and biodiversity to the creation of wealth and employment and the production of natural resources and raw materials for industry and bioenergy production. This multi-functionality creates conflicts between different uses and stakeholders. As the durability of wood use is inextricably linked to tree breeding, the basic tool for accomplishing these tasks is breeding programmes for forest trees, and one of the important elements in tree breeding activities is the seed orchards. In this review article, we present the state of the art of seed orchards in Poland and their grouping according to importance in forest management. We include historical facts regarding the creation of the idea of seed orchards and its implementation in forest breeding practice. When we manage seed orchards, on the one hand, we care about genetic variability, and on the other hand, we aim for genetic gain. Seed orchards are effective and economically viable for their role in forestry. According to economic studies, the increase in seedling production costs in connection with the use of seeds from seed orchards, does not exceed 3%. According to the authors, seed orchards are the most rational and least ecologically risky way to improve forest production.
PL
Lasy zagospodarowane przez leśników są miejscem wypoczynku, pełnią rozliczne funkcje ochronne i społeczne, lecz są również źródłem produkcji drewna i innych użytków. Zapewnienie trwałości użytkowania drewna jest powiązane nierozerwalnie z rozpoznaniem i ulepszaniem wartości genetycznej i hodowlanej drzew leśnych oraz z jakością wytwarzanego i użytkowanego surowca drzewnego. Podstawowym narzędziem realizacji tych zadań jest hodowla selekcyjna drzew leśnych, a jednym z kluczowych ogniw łańcucha prac selekcyjnych są plantacje nasienne. W przeglądowym artykule zaprezentowano stan plantacji nasiennych w Polsce i ich grupowanie według znaczenia dla gospodarki leśnej. Prezentujemy fakty historyczne dotyczące powstania idei plantacji i jej realizacji w leśnej praktyce hodowlanej. Gospodarując na plantacjach z jednej strony dbamy o zmienność genetyczną, a z drugiej strony staramy się uzyskać jak największy zysk genetyczny. Są one efektywne i ekonomicznie opłacalne, w porównaniu do tego, jakie zadanie mają do wypełnienia w leśnictwie. Jak wynika z analiz ekonomicznych zwiększenie kosztów produkcji sadzonek, w związku z użyciem nasion z plantacji nasiennych, nie przekracza 3%. Zdaniem autorów plantacje nasienne są najbardziej racjonalną i najmniej ekologicznie wątpliwą drogą do poprawy produkcji leśnej.
EN
The paper’s aim is to assess effectiveness of the implementation of nature conservation measures in Polish agriculture. Environmental regulations influence main groups of Common Agricultural Policy instruments. In the I pillar of the policy, it refers to cross–compliance, in the II pillar it refers to agri-environmental programmes, the Natura 2000 payments and organic farming support. In Poland they are ineffectively implemented and insufficiently directed to nature conservation. This refers both to domestic environmental and agricultural policy. In some aspects they are not coordinated. This is connected with delay in construction of protection plans which are necessary for proper policy in the Natura 2000 network. Consequently, the specialized payments for farmers in the Natura 2000 network have not been implemented yet while the extent in which agri-environmental measures have been implemented is too small. Moreover, the system of control and certification in organic farming does not involve requirements referring to biodiversity. There are some deficiencies in biodiversity protection standards within domestic regulations of cross-compliance. In this situation, Polish agriculture could contribute to degradation of biological diversity in rural areas.
PL
Celem artykułu jest ocena skuteczności wdrażania działań ochrony przyrody w polskim rolnictwie. Regulacje środowiskowe wpływają na zmiany niektórych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej UE (WPR). W pierwszym filarze tej polityki dotyczy to zasady zgodności środowiskowej (cross–compliance), w drugim filarze programów rolnośrodowiskowych, płatności w sieci Natura 2000 i wsparcia rolnictwa ekologicznego. W Polsce działania te są wdrażane nieskutecznie oraz są niewystarczająco ukierunkowane na ochronę różnorodności biologicznej. Odnosi się to zarówno do krajowej polityki rolnej i środowiskowej. W pewnych aspektach nie są one skoordynowane. Przejawia się to w opóźnieniach opracowywania i wdrażania planów ochrony i planów zadań ochronnych, które są niezbędne do prawidłowej polityki w sieci Natura 2000. W rezultacie nie wdrożono wyspecjalizowanych płatności dla rolników w sieci Natura 2000, a program rolnośrodowiskowy został zrealizowany w ograniczonym zakresie. Ponadto, system kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym nie zawiera wymogów ochrony różnorodności biologicznej. W tej dziedzinie występuje też wiele niedoskonałości w zestawie standardów cross-compliance. W takiej sytuacji Polskie rolnictwo może wpływać na degradację różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich.
EN
One of the effects of human expansion on the Earth is enormous growth of the species extinction rate. And this process leads to significant reduction of biodiversity. Meanwhile, its protection is necessary for the most elemental reasons, it means: maintenance of the action mechanisms of the living nature; maintenance of the ability of the nature to survive changes to the environment; prevention of the loss of natural values, hitherto undiscovered and unused, which constitute the basis for development and the guarantee to survive future generations. The concept of biological diversity was defined by the Convention on Biological Diversity adopted at the United Nations Conference on the Environment and Development (so called “Earth Summit”) in Rio de Janeiro on 5 June 1992. The European Union is the Signatory of that Convention. Therefore, the obligations imposed on the signatories of the Convention shall be also reflected in the Common Agricultural Policy of the European Union. However, up till the year 2014 the necessity of biological biodiversity conservation did not constitute the determinant of the Common Agricultural Policy. After, at least the last development stage of CAP introduces the set of measures which benefits the protection of diversity. However, it is important that the CAP legal regulations shall be reflected in the national legal regulations of the Members of the European Union, as well as that their implementation shall be accompanied by recognition of the natural capital value by the European Union community.
PL
 Jednym z efektów ekspansji człowieka na Ziemi jest ogromny wzrost tempa wymierania gatunków. Proces ten prowadzi do znaczącego ograniczenia bioróżnorodności. Jej ochrona jest konieczna z najbardziej elementarnych przyczyn: dla zachowania mechanizmów działania żywej przyrody oraz zdolności przyrody do przetrwania zmian środowiska, a także dla zapobieżenia utracie wartości przyrodniczych, jeszcze nieodkrytych i niewykorzystanych, które mogą być podstawą rozwoju i gwarancją przeżycia przyszłych pokoleń. Pojęcie różnorodności biologicznej zostało zdefiniowane w Konwencji o różnorodności biologicznej przyjętej podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat środowiska i rozwoju (tzw. Szczytu Ziemi) w Rio de Janeiro 5 czerwca 1992 r. Sygnatariuszem tej Konwencji jest Unia Europejska. Zobowiązania nałożone na sygnatariuszy Konwencji winny znaleźć odzwierciedlenie we Wspólnej Polityce Rolnej (WPR) UE. Konieczność ochrony różnorodności biologicznej nie stanowiła jednak determinantu WPR aż do 2014 r. Dopiero jej ostatnia faza rozwojowa wprowadziła zestaw środków służących ochronie bioróżnorodności. Ważne jest, by regulacje prawne WPR znalazły odzwierciedlenie w przepisach prawa krajowego członków UE oraz by ich wdrażaniu towarzyszyło uznanie wartości kapitału naturalnego przez społeczność UE.
EN
The article attempts to present in legal terms activities that will play a supporting function in relation to biodiversity. These include food quality assurance systems (in particular, food production using traditional methods, using local raw materials), organic production and freedom from genetic recombination under the voluntary GMO-free labelling system. Due to the specifics of the study, the dogmatic method was used. It allowed the analysis of research material, which are the applicable provisions and draft EU regulations and national laws. In order to expand the issues and highlight the issues being the subject of the study, the method of content analysis and document analysis was used to show the relevance of the issue and its significant social significance. Critical interpretation of texts, in particular legal ones, in turn allowed to determine current trends. The views of the representatives of the science of law were analyzed, and to the extent necessary representatives of other sciences. Legal acts, legal monographs, comments and scientific articles were used. The analysis was aimed at demonstrating and emphasizinge the multi-faceted and complexity of the issue.
PL
W artykule podjęto próbę zaprezentowania w ujęciu prawnym działań, które będą pełnić funkcję wspierającą względem bioróżnorodności. Wśród nich znajdują się systemy gwarantowania jakości żywności (w szczególności wytwarzanie żywności z zachowaniem tradycyjnych metod, z użyciem lokalnych surowców), produkcja ekologiczna oraz wolność od rekombinacji genetycznej w ramach dobrowolnego systemu znakowania „wolne od GMO”. Z uwagi na specyfikę opracowania wykorzystano metodę dogmatyczną, za pomocą której przeprowadzono analizę materiału badawczego składającego się z obowiązujących przepisów oraz projektów rozporządzeń unijnych i ustaw krajowych. W celu rozszerzenia problematyki i uwypuklenia zagadnień będących przedmiotem opracowania wykorzystano metodę analizy treści i analizy dokumentów, dzięki czemu ukazano aktualność zagadnienia i jego istotne znaczenie ze społecznego punktu widzenia. Krytyczna interpretacja tekstów, w szczególności prawnych, pozwoliła z kolei określić aktualne trendy. Analizie poddano też poglądy przedstawicieli nauki prawa oraz (w niezbędnym zakresie) przedstawicieli innych nauk. Ponadto wykorzystano akty prawne, monografie prawnicze, komentarze oraz artykuły o charakterze naukowym. Przeprowadzona analiza miała na celu wykazanie i zaakcentowanie wieloaspektowości i złożoności zagadnienia.
EN
The aim of the paper is to assess the effectiveness of the implementation of EU nature conservation measures in Polish agriculture. Environmental regulations influence main groups of Common Agricultural Policy instruments. In the Pillar I of the policy, this refers to cross-compliance, while in Pillar II this refers to agri-environmental programmes, the Natura 2000 payments and organic farming support. The implementation is ineffective and insufficiently directed to nature conservation. Domestic environmental and agricultural policy are not coordinated in all aspects. This is related to delay in construction of protection plans which are necessary for proper policy in the Natura 2000 network. Consequently, the specialized payments for farmers in the Natura 2000 network have not been implemented yet and agri-environmental measures have been implemented only partially. Moreover, the system of control and certification in organic farming does not involve requirements referring to biodiversity. There are some deficiencies in biodiversity protection standards within domestic regulations of cross-compliance. In this situation, Polish agriculture could contribute to degradation of biological diversity in rural areas.
PL
Celem artykułu jest ocena skuteczności wdrażania działań ochrony przyrody w polskim rolnictwie. Regulacje środowiskowe wpływają na zmiany niektórych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej UE (WPR). W pierwszym filarze tej polityki dotyczy to zasady zgodności środowiskowej (cross–compliance), w drugim filarze programów rolnośrodowiskowych, płatności w sieci Natura 2000 i wsparcia rolnictwa ekologicznego. W Polsce działania te są wdrażane nieskutecznie oraz są niewystarczająco ukierunkowane na ochronę różnorodności biologicznej. Odnosi się to zarówno do krajowej polityki rolnej i środowiskowej. W pewnych aspektach nie są one skoordynowane. Przejawia się to w opóźnieniach opracowywania i wdrażania planów ochrony i planów zadań ochronnych, które są niezbędne do prawidłowej polityki w sieci Natura 2000. W rezultacie nie wdrożono wyspecjalizowanych płatności dla rolników w sieci Natura 2000, a program rolnośrodowiskowy został zrealizowany w ograniczonym zakresie. Ponadto, system kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym nie zawiera wymogów ochrony różnorodności biologicznej. W tej dziedzinie występuje też wiele niedoskonałości w zestawie standardów cross-compliance. W takiej sytuacji Polskie rolnictwo może wpływać na degradację różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich.
EN
This study addresses the assessment of the legal model of protection against invasive plant species. Invasive alien species are one of the main risks to biodiversity and related ecosystem services. The threat to biodiversity and related ecosystem services posed by invasive alien species takes various forms. Moreover, invasive alien species have a significant impact on native species and on the structure and function of the ecosystem. There is a very low awareness of this phenomenon in Poland and worldwide. Therefore, legal instruments and appropriate knowledge are the basic elements of building a strategy for dealing with invasive alien species.
PL
Niniejsze opracowanie dotyczy oceny modelu prawnej ochrony przed inwazyjnymi gatunkami roślin. Inwazyjne gatunki obce stanowią jedno z głównych zagrożeń dla różnorodności biologicznej i powiązanych usług ekosystemowych. Zagrożenie dla bioróżnorodności i powiązanych usług ekosystemowych, jakie stwarzają inwazyjne gatunki obce, przybiera różne formy. Ponadto inwazyjne gatunki obce wywierają znaczny wpływ na gatunki rodzime oraz strukturę i funkcję ekosystemów. W Polsce i na świecie jest bardzo niska świadomość o tym zjawisku. Stąd też instrumenty prawne i odpowiednia wiedza są podstawowymi elementami budowania strategii postępowania z inwazyjnymi gatunkami obcymi.
EN
Contemporary research concerning the benefits (services) of the ecosystems (environment) confirm the rank and significance of the natural environment and its resources for shaping humanity's well-being. Particularly highlighted is the need to protection of live natural resources to preserve biodiversity, which is essential for retaining the basic ecological processes and providing the sustainability of usage of these resources. Consequently, protection of biodiversity is not only an environmental issue, but also an economic and social issue involving the well-being and quality of life of society. Thus, biological diversity is an essential condition for providing ecological safety, retaining the continuity of natural processes, and conditions the quality of life and economic potential. The main purpose of the paper is to indicate the theoretical bases of biodiversity protection from the perspective of the natural and economic sciences, and to describe the diversity of biodiversity protection levels in the EU states. A specific aim is to indicate the forms and instruments of nature conservation involved in biodiversity protection, and to carry out an overview of established nature conservation programmes in selected EU countries. In order to accomplish such a complex aim, this article presents an overview of literature found in the natural, economic and legal sciences and popular magazines presenting scientific research within the field of biodiversity. Then a comparative analysis is presented based on the statistical data coming from various international statistics resources (OECD, EUROSTAT, EEA).
EN
Environmental economics provides an especially rich source of insights into the impact of emotion, cognitive bias, and behavioral heuristics on risk assessment and management. In contrast with the ambivalent reception of behavioral psychology within mathematical finance, the impact of emotion and innate heuristics on environmental decision-making has never been doubted. From the affect heuristic to the endowment effect and disaster psychology, environmental choices harbor the richest trove of economic departures from strict rationality.
PL
Polityka środowiskowa jest szczególnie ważnym źródłem poznania wpływu emocji, błędu poznawczego i heurystyki behawioralnej na ocenę ryzyka i zarządzania ryzykiem. W przeciwieństwie do ambiwalentnej percepcji psychologii behawioralnej w finansach matematycznych wpływ emocji i wrodzonej heurystyki na podejmowanie decyzji środowiskowych nie został nigdy podany w wątpliwość. Wybory dotyczące kwestii środowiskowych są przykładem i źródłem licznych odstępstw od całkowitej racjonalności.
13
63%
PL
Jedną z ciekawszych form powrotu Natury do miasta w skalach miejscowych jest tzw. zielona architektura, a zwłaszcza jej roślinna odmiana obejmująca budowle hybrydowe, u których podstaw stoi współistnienie świata przyrodniczego i budowlanego. Green architecture, zgodnie z definicją Encyclopaedia Britannica, to filozofia (architektury), oparta na dbałości o zrównoważone wykorzystywanie źródeł energetycznych, trosce o wtórne wykorzystywanie materiałów budowlanych oraz na szacunku i respekcie dla warunków środowiska naturalnego (w tym uwarunkowań krajobrazowych). Zatem, zgodnie z definicją, zielona architektura wcale nie musi być zielona – roślinna dosłownie. Mimo to przybiera wielokrotnie zintegrowane z roślinnością formy hybrydy. W takim ujęciu to co zbudowane i to co naturalne w kompozycji zostaje nierozerwalnie „splątane” – jedno wynika z drugiego oraz silnie oddziałuje tworząc spójną całość.
EN
One of the most interesting forms of Nature’s return to the city in the local scales is green architecture, especially hybrid structures, as a coexistence of the natural world and construction. The Encyclopaedia Britannica defines “green architecture” as a philosophy (architecture) for the sustainable use of energy sources, caring for re-use of building materials and respect for the natural environment conditions (including landscape conditions). So by the definition, “green architecture” does not have to be green - vegetable literally. Although “green architecture” takes repeatedly an integrated hybrid form with plants. In this perspective, what is built and what is natural in the composition is inseparably “entangled” - one stems from the other and has a strong impact to form a coherent whole.
14
63%
EN
The paper presents a variety of issues to which ecology as a discipline of biological sciences directly or indirectly relates. Ecology is associated with sustainable development, biodiversity conservation, ecosystem services, pollution prevention, or modern pro-environmental technologies. The multiple perceptions of ecology are due in part to the interdisciplinary nature of the issues raised in the field of ecology, but also to the misuse of the terms ecology and ecological in the media, business, advertising or everyday language. However, it is not the purpose of the article to indicate how ecology should be viewed. Although it is worth emphasizing that the essence of ecological research is to understand the interactions that occur in the natural environment so that effective tools for its protection can be developed.
PL
Artykuł prezentuje różnorodność zagadnień, do których bezpośrednio lub pośrednio odnosi się ekologia jako dyscyplina nauk biologicznych. Ekologia jest łączona ze zrównoważonym rozwojem, ochroną bioróżnorodności, usługami ekosystemowymi, przeciwdziałaniem zanieczyszczeniom środowiska, czy nowoczesnymi technologiami prośrodowiskowymi. Wielorakie postrzeganie ekologii wynika po części z interdyscyplinarności zagadnień podejmowanych w zakresie ekologii, ale także z nadużywania terminów „ekologia” i „ekologiczny” w mediach, biznesie, reklamie czy języku potocznym. Celem artykułu nie jest jednak wskazywanie jak ekologia powinna być postrzegana. Warto jednak podkreślić, że istotą badań ekologicznych jest zrozumienie interakcji zachodzących w środowisku naturalnym, aby możliwe było opracowanie skutecznych narzędzi jego ochrony.
16
51%
PL
W artykule została przedstawiona charakterystyka bioetyki łacińskiej, jej korzenie i geneza, rozwój w poszczególnych, wybranych krajach, a także typowa problematyka. Bioetyka łacińska u swych początków jako dyscyplina akademicka czerpała głównie ze Stanów Zjednoczonych. Niewspółmierność problematyki paradygmatów bioetyki zachodniej do realiów krajów łacińskich doprowadziła do przewartościowania i prób wypracowania własnej, swoistej, bardziej adekwatnej bioetyki kulturowej.
EN
The text describes bioethics in Latin America, focuses on its origins, essential issues and historical development in different countries. At first bioethics in Latin America was based on the Western and especially American patterns. However, because of completely different social, political, cultural and historical context, it was impossible to transfer directly the American resolution to Latin America. As a consequence, a new, specific and culturally adequate bioethics emerged.
PL
Efektywność i skuteczność instrumentów Polityki Rolnej w ochronie zasobów zależy w dużej mierze od przeprowadzenia wiarygodnej oceny potencjału ich oddziaływania na środowisko. Przedstawiony w pracy przegląd wskaźników i analiza mechanizmów wdrażania instrumentów WPR w kontekście ochrony wód i bioróżnorodności, wskazuje na znaczący potencjał WPR we wdrażaniu polityki adaptacji i przeciwdziałania zagrożeniom wód i zaniku bioróżnorodności. Do praktyk rolnych posiadających największy wpływ na ochronę zasobów wodnych należy zaliczyć: zalesianie gruntów ornych, zachowanie naturalnych siedlisk, wprowadzanie uprawy konserwującej, systemów rolno-leśnych, zadrzewionych i zadarnionych elementów krajobrazu oraz optymalizacja obsady zwierząt i wypasu. Znaczącą redukcję wymycia biogenów z pól można również osiągnąć poprzez optymalizację aplikacji nawozów. Istotne oszczędności z tytułu użytkowania wody można uzyskać poprzez zastosowanie kroplowych instalacji nawadniających, sterowanych komputerowo. Szczególnie ważne jest wpieranie wielokierunkowej produkcji w gospodarstwach oraz działań, poprawiających jednocześnie świadczenie kilku usług ekosystemowych.
EN
The effciency and effectiveness of Common Agricultural Policy instruments for resources protection depends primarily on reliable assessment of their potential environmental impact. Overview of the environmental indicators, presented in the paper shows significant potential of the CAP instruments for climate change adaptation policies, sustainable management of water and biodiversity loss prevention measures. The most important positive effects are the following practices: afforestation of arable lands, conservation of natural habitats, conservation tillage, agroforestry systems, landscape elements such as meadows or woodlands, stocking density and grazing management. The significant reduction of nutrients leaching can be achieved by optimized application of fertilizers. Water use efficiency is improved in computer-controlled drip-irrigation systems to a considerable extent. It is of great importance to support multifunctional agriculture and mixed farming, which can increase synergies among ecosystem services, provided by farmers.
EN
The article presents the contribution of the Department of Integrated Geography of the Adam Mickiewicz University in the development of methodological framework and practical applications within the concept of the social-ecological system. The ongoing work focuses on several research fields. They are: ecosystem services as benefits that people receive from the functioning of ecosystems; elements of green infrastructure with particular emphasis on urban agriculture and biodiversity and its references to natural and man-made conditions; as well as nature-based solutions, related to the use of the potential of natural features and processes in spatial development. The research and projects carried out serve to integrate the practical scientific sphere, and at the same time emphasize the necessity of a holistic view of the social-economic and natural system.
PL
Artykuł przedstawia wkład Zakładu Geografii Kompleksowej UAM w rozwijanie ram metodycznych i zastosowań praktycznych w obrębie koncepcji systemu społeczno-ekologicznego. Prace koncentrują się na kilku polach badawczych. Są to: świadczenia ekosystemowe jako korzyści, które otrzymuje człowiek dzięki funkcjonowaniu ekosystemów; elementy zielonej infrastruktury ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa miejskiego oraz bioróżnorodności i jej odniesień do uwarunkowań przyrodniczych oraz wywołanych działalnością człowieka; rozwiązania oparte na przyrodzie, związane z wykorzystaniem potencjału cech i procesów przyrodniczych w zagospodarowaniu przestrzennym. Realizowane badania i projekty służą integrowaniu sfery naukowej i praktycznej, a jednocześnie podkreślają nieodzowność całościowego widzenia układu społeczno-gospodarczego i przyrodniczego.
|
2020
|
vol. 65
|
issue 6 (395)
123-148
EN
One of the most important current challenges, or possibly the most important one, is to minimise the treats related to climate crisis. Environmental changes, resulting from exploitation of natural resources, cause numerous social and economic problems. The concept of ecosystem services is one of the responses to the need for sustainable management of natural resources. The article presents the concept, its application in the public policy and legal regulations (mainly at the European Union and national levels), as well as selected practical opportunities of its application in public management. The author claims that it may also be of importance to public auditing. The approach based on ecosystem services – which integrates environmental, social and economic aspects – can be an important element of analyses at the stage of audit planning and audit findings analysis, especially with regard to those related to the implementation of sustainable development goals. Regardless of the extent to which the concept is introduced in public administration activities, it provides opportunities for being more widely used in the audit practice as the criterion of economy.
PL
Jednym z najważniejszych współczesnych wyzwań, jeśli nie najważniejszym, jest minimalizowanie zagrożeń związanych z kryzysem klimatycznym. Zmiany środowiskowe wynikające z nadmiernej eksploatacji zasobów przyrodniczych są źródłem wielu problemów społecznych i gospodarczych. Koncepcja usług ekosystemów stanowi odpowiedź na potrzebę zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi. Artykuł przybliża możliwości jej wykorzystania w polityce publicznej i regulacjach prawnych (głównie na poziomie unijnym i krajowym) oraz wybrane praktyczne sposoby jej zastosowania w zarządzaniu publicznym. Zwraca uwagę, że koncepcja może mieć znaczenie dla kontroli państwowej. Daje też możliwość szerszego wykorzystania w praktyce kontrolerskiej kryterium gospodarności
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.