Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 32

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  budżet zadaniowy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Celem artykułu była analiza i ocena struktury wydatków budżetu państwa w Polsce w latach2007–2013. Z przeprowadzanych analiz wynika, iż struktura ta nie podlega istotnym zmianom,jest niekorzystne z punktu widzenia gospodarczego. W strukturze wydatków dominują wydatkio charakterze socjalno-administracyjnym dokonywane głównie w postaci transferów przy wysokimstopniu ich usztywnienia. Drogą wyjścia z obecnej sytuacji jest nie tylko dalsze wdrażaniabudżetu zadaniowego, ale przede wszystkim przeprowadzenie głębokich reform i zhierarchizowaniewydatków budżetu państwa w oparciu o przyjęte priorytety.
PL
Celem artykułu jest prezentacja systemu rachunkowości jednostek oświatowych jako źródła informacji dla budżetu zadaniowego, będącego narzędziem pomiaru efektywności publicznego finansowania zadań w Polsce. Obiekt badań stanowiły wymogi prawne wobec systemu rachunkowości jednostek oświatowych oraz wymogi budżetu zadaniowego dotyczące informacji finansowych generowanych przez system rachunkowości. Dokonano krytycznej analizy aktów prawnych i literatury, przeprowadzono analizę opisową oraz przedstawiono studium przypadku dla m.st. Warszawy. Zidentyfikowano najważniejsze obszary dostosowania systemu ewidencyjnego rachunkowości jednostek oświatowych dla potrzeb pomiaru efektywności publicznego finansowania oświaty w Polsce przy pomocy budżetu zadaniowego. Zaprezentowano też rozwiązania w tym zakresie (w szczególności: wsparcie IT) stosowane w jednostkach oświatowych objętych wspólną obsługą przez Urząd m. st. Warszawy. Artykuł powstał w ramach cyklu publikacji pt. „Uwarunkowania pomiaru efektywności finansowania edukacji”.
PL
Celem artykułu jest diagnoza stanu wdrożeń budżetu zadaniowego w gminach województwa warmińsko-mazurskiego oraz ocena stopnia przygotowania gmin do opracowania budżetu w układzie zadaniowym. Artykuł ma również na celu identyfikację pozytywnych i negatywnych efektów wdrożenia budżetu zadaniowego. Badania przeprowadzone wśród 45 gmin województwa warmińsko-mazurskiego wykazały, że jedynie w 4 gminach wdrożono budżet zadaniowy. Ponad połowa badanych jednostek nie podjęła żadnych kroków w kierunku wdrażania budżetu w układzie zadaniowym. Pozostałe gminy tworzą bazy mierników, dokonują podziału zadania na podzadania, opisują zadania z uwzględnieniem finansowania oraz szkolą swoich pracowników. Największą obawę przed wdrożeniem budżetu budzi pracochłonność i długotrwałość procesu tworzenia budżetu oraz ustalenie kosztów poszczególnych zadań i szczegółowy opis tych zadań.
PL
Koncepcja budżetu zadaniowego wpisuje się w trend światowej transformacji w obszarze finansów publicznych definiowany jako Nowe Zarządzanie Publiczne, które jest próbą przełożenia modeli i zasad zarządzania stosowanych w sektorze prywatnym na sektor publiczny. Celem artykułu jest synteza i prezentacja aktualnych rozwiązań prawnych w Polsce i na świecie oraz dorobku naukowego w tym zakresie. Artykuł ma charakter przeglądowy literatury tematu, wskazując na różne ujęcie tej problematyki zarówno od strony teoretycznej, jak i zastosowania w praktyce. Dokonano również analizy porównawczej w celu prezentacji najważniejszych przyczyn wprowadzania budżetu zadaniowego, jak i zróżnicowanego podejścia do tej koncepcji w wybranych krajach świata. Przedstawione międzynarodowe porównanie wskazuje, że jest to narzędzie, które wpisuje się w nowy styl zarządzania sektorem publicznym.
PL
Obiektem badań był zbiór danych o efektach edukacyjnych, gromadzonych w systemie informacji oświatowej (SIO). Za cel badawczy przyjęto jego analizę i ocenę przydatności jako źródła danych dla mierników efektywności budżetu zadaniowego. Realizacja celu wymagała krytycznej analizy prawa krajowego i literatury dotyczącej pomiaru dokonań. Przeanalizowano także dane ze sprawozdań z wykonania budżetów wybranych samorządów w układzie zadaniowym pod kątem wykorzystania danych SIO jako mierników realizacji zadań oświatowych. Z przeprowadzonych badań wynika, iż SIO dostarcza bogatego zasobu danych edukacyjnych, które są gromadzone obowiązkowo i podlegają weryfikacji. Mógłby więc mierzyć dokonania na potrzeby budżetu zadaniowego, jednak w praktyce istotnym problemem jest rozbieżność czasowa danych SIO (stan na 30 września; rok szkolny) i danych finansowych budżetu (rok kalendarzowy). Artykuł jest częścią cyklu publikacji pt. „Uwarunkowania pomiaru efektywności finansowania edukacji”.
PL
W procesie reformowania polskiego sektora finansów publicznych wdrożono nowy instrument zarządzania wydatkami publicznymi w postaci budżetowania zadaniowego, a więc koncepcji powszechnie stosowanej w biznesie, bo opartej na zarządzaniu przez cele i zadania. Celem artykułu jest prezentacja idei budżetowania zadaniowego w świetle tradycyjnego budżetowania w jednostkach finansów publicznych, wskazanie zalet i wad każdego z tych instrumentów. Przeprowadzono krytyczną analizę dotychczasowej praktyki budżetowania zadaniowego, uwzględniając kryterium realnie opracowywanych budżetów zadaniowych na szczeblu rządowym. Sama idea budżetowania zadaniowego jest instrumentem wspomagającym efektywność wydatkowania środków publicznych. Najsłabszym ogniwem tego procesu jest jednak określanie konkretnych ekonomiczności w procesie budżetowania i skuteczności w osiąganiu zaplanowanych zadań. Zastosowano metodę krytycznej analizy stosownych regulacji prawnych, literatury przedmiotu oraz metodę weryfikacji celów i zadań, a zwłaszcza dobór kwantyfikowalnych mierników osiągnięcia tych celów.
PL
W artykule omówiono zagadnienia związane z instytucją wydatków publicznych ujętych w budżecie zadaniowym w kontekście postanowień ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Autor dokonuje ogólnej analizy budżetu zadaniowego, jego celów i cech charakterystycznych, podkreślając, że w polskim porządku prawnym istnieje potrzeba rozwinięcia zakresu przedmiotowego odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W aktualnym stanie prawnym utrudnione, a niekiedy nawet niemożliwe jest ukaranie osób odpowiedzialnych za nieprzestrzeganie zasad związanych z dokonywaniem wydatków publicznych ujętych we właściwym budżecie zadaniowym. Celem autora jest ukazanie wpływu braków definicyjnych w ustawie o finansach publicznych, odnoszących się do budżetu zadaniowego, na efektywność egzekwowania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Należy bowiem mieć na uwadze, że ww. rozwiązania prawne mają charakter represyjny i zakazana jest ich wykładnia rozszerzająca. W obowiązującym porządku prawnym brakuje definicji legalnej, m.in. budżetu zadaniowego, budżetowania zadaniowego, wydatku, które to pojęcia mają istotne znaczenie w odniesieniu do omawianych instytucji. W opracowaniu zastosowano różne metody badawcze: prawnoporównawczą, dogmatycznoprawną, analityczną, które zostały wykorzystane w odniesieniu do właściwych merytorycznie aktów prawnych, orzeczeń organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz sądów administracyjnych, a także literatury przedmiotu. W opracowaniu uwzględniono stan prawny obowiązujący na dzień 24 lutego 2017 roku.
EN
The paper discusses issues related to the institution of public expenditure in performance budget in the context of the law on liability for violation of public finance discipline. The author analyzes performance budget, its objectives and characteristics, stressing that the Polish legal system there is a need to develop the scope of the liability for violation of public finance discipline. In the current state of the law difficult, and sometimes impossible is to punish those responsible for non-compliance related to making public spending included in the relevant performance budget. The study used different research methods: a comparative legal, dogmatic, analytical, which has been used in relation to the relevant substantive laws, judgments adjudicating bodies in cases of violation of public finance discipline and administrative courts, as well as literature. The study takes into account the legal status on February 24, 2017.
PL
Artykuł został poświęcony analizie efektów funkcjonowania budżetu zadaniowego w Polsce na przykładzie urzędu wojewódzkiego. Skupiono się w nim na możliwości wykorzystania budżetu zadaniowego jako instrumentu poprawy jakości rządzenia ze względu na takie wymiary, jak: demokratyczne państwo prawne, przejrzystość, rozliczalność, efektywność i skuteczność, partycypacja oraz inkluzja społeczna. W artykule poruszono problem zalet i wad budżetu zadaniowego. Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie wniosku o wykorzystywaniu budżetu zadaniowego w Polsce jako narzędzia prezentacyjnego, a tylko w umiarkowanym stopniu jako instrumentu zwiększającego efektywność i skuteczność wydatkowania środków publicznych. Natomiast osiągnięcie lepszych efektów jego stosowania będzie możliwe, jeśli zostanie on powiązany z kontrolą zarządczą. Pod względem poprawy jakości rządzenia obecnie budżet zadaniowy spełnia kryterium demokratycznego państwa prawnego i kryterium przejrzystości. Kolejne wymiary dobrego rządzenia będą mogły być osiągane, gdy budżetowanie zadaniowe zostanie wprowadzone jako obligatoryjne narzędzie we wszystkich jednostkach sektora finansów publicznych, co spowoduje większą dbałość o realizację celów określonych w jego ramach.
EN
The paper analyses the effects of the implementation of performance budgeting in Poland, as exemplified by the province governor's office. The author focuses on the possibility of applying the performance budget as an instrument for improving public governance in terms of: democratic rule of law, transparency, accountability, efficiency and effectiveness, participation and social inclusion. The paper also discusses the advantages and disadvantages of performance budgeting. The obtained results lead to the conclusion that performance budgeting in Poland is used as a tool for presentation, and only to a small degree as an instrument for increasing the efficiency and effectiveness of public spending. Greater benefits from performance budgeting will be achieved, if its implementation is associated with management control. As far as improving public governance is concerned, performance budgeting in Poland meets the criteria of the democratic rule of law and transparency. Other dimensions of good governance can be reached through performance budgeting when it is introduced as an obligatory tool in every public entity, which will result in greater attentiveness to the realisation of its objectives.
PL
Artykuł omawia problematykę związaną z wdrażaniem budżetu zadaniowego w przypadku konieczności ustalania celów i mierników przez dysponenta części budżetu państwa i podległych mu dysponentów środków budżetowych niższych stopni. Obecnie funkcjonujący model określania celów i wyznaczania mierników został skonfrontowany z propozycją jego zmiany przez planowanie od góry do dołu (top-down).
EN
The article discusses the issues related to the implementation of performance budgeting for the need to establish objectives and indicators by a disposer of the state budget and subordinate disposers of the lower levels of the budget. Presented in the article currently functioning model for determining objectives and determining indicators is confronted with a proposal to change it by planning from top to down.
PL
Budżet zadaniowy jest nowym pojęciem w polskich finansach publicznych i jako instrument zarządzania budżetem państwa jest wprowadzany od 2007 roku. Jednostki samorządu terytorialnego są stopniowo przygotowywane do wdrożenia planowania budżetowego w tym układzie. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie, na jakim znajdują się etapie. Obowiązująca od 2010 roku Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych wprowadziła wieloletnią prognozę finansową i kontrolę zarządczą jako narzędzia budżetowania zadaniowego (poprzez długoterminowy horyzont planowania oraz określanie celów, zadań i mierników). Równocześnie samorządy, planując wydatki budżetowe, opierają się na wykonaniu nałożonych zadań, co jest pierwszym krokiem w tworzeniu budżetu zadaniowego. Istnieją jednak pewne obszary z zakresu bieżącego funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego, w których wprowadzenie budżetu zadaniowego wymaga dalszych uregulowań.
EN
Performance-based budgeting is a new concept in Polish public finance, and has been implemented as a state budget management tool since 2007. Local government units are only gradually being prepared to implement budget planning. This entry aims to point out the status of the progress. The 2009 public finance act introduced long-term financial forecasts and internal controls as performance-based budgeting tools (plus long-term planning along with defining goals, tasks and measures). Moreover, local governments plan expenditures according to their statutory tasks, which is a first step to performance-based budgeting. Nevertheless, there are some areas in the functioning of local government where implementing performance-based budgeting needs further regulation.
PL
W artykule podjęto próbę przedstawienia możliwości wykorzystania kalkulacji doliczeniowej do rozliczenia kosztów wykonania poszczególnych zadań w ramach budżetu zadaniowego. Największym problemem związanym z budżetem zadaniowym jest jego prawidłowe rozliczenie, stąd ważny jest wybór takiego rozwiązania, aby w pełni móc wykorzystać potencjał budżetu realizowanego w ramach zadań. W artykule przedstawiono zalety i wady budżetu zadaniowego na podstawie przeprowadzonych badań literaturowych. Następnie pokazano, jakie zmiany w ewidencji księgowej należy wprowadzić, aby prawidłowo dokonać kalkulacji kosztów wykonania poszczególnych zadań. Na końcu omówiono zasady wykorzystania kalkulacji doliczeniowej, jak również przedstawiono korzyści, jakie może przynieść zastosowanie tej metody rozliczania nakładów poniesionych na wykonanie zadań.
EN
The purpose of this article is an attempt to present the possibility of using improved accounting principles for costing tasks in performance budgeting. The biggest problem with performance budgeting is the correct settlement. Consideration needs to be given as to which solutions should be chosen to fully take advantage of performance budgeting. The article consists of three parts. The first part of the study is based on a review of the literature, which shows the advantages and disadvantages of budgeting. The second part of the article shows what changes could be made to the accounting records to better perform the cost calculations for individual tasks. Finally, the third and last part discusses the principles of cost calculations used in performance budgeting as well as showing the benefits to be gained through the use of this method of accounting for expenditures on the implementation of tasks.
PL
Dotacje celowe, jako źródło dochodów jednostek samorządu terytorialnego (jst), są oceniane krytycznie. Zarzuca im się między innymi to, że: ograniczają samodzielność finansową jst oraz nie stwarzają odpowiednich bodźców do zwiększenia przez nie wysiłku dochodowego, poprawy efektywności gospodarowania środkami publicznymi i wzrostu odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Remedium na niedostatki tych dotacji jest zmiana podejścia do konstrukcji dotacji. W literaturze postuluje się dofinansowywanie działalności jst w formie dotacji zorientowanych na sprawność/rezultaty, czyli dotacji wynikowych. Ich istota polega na uzależnieniu otrzymania dotacji i jej wysokości od osiągnięcia przez jst określonych wyników, przy jednoczesnym pozostawieniu beneficjentowi pełnej swobody w definiowaniu sposobu wykonania zadania i uzyskania tych wyników. Rozliczanie jst za uzyskane wyniki, a nie za wydatkowanie środków, przywodzi na myśl koncepcję budżetu zadaniowego. Zbieżność pomiędzy tym budżetem a wymienionymi dotacjami jest podstawą do postawienia tezy, zgodnie z którą upowszechnienie budżetowania zadaniowego w sektorze finansów publicznych w Polsce będzie bodźcem do racjonalizacji systemu dotacji budżetowych dla jst. Jeżeli tak się stanie, wprowadzenie dotacji wynikowych będzie wartością dodaną budżetu zadaniowego.
EN
The award of grants as a source of revenue for local and regional self-government units are criticized because they limit their financial autonomy, and do not create adequate incentives to either increase their fiscal effort, improve the efficiency of public expenditure or increase accountability. The literature proposes the co-financing of the activities of local government units in the form of grants focused on performance/results. These types of grant are called performance-oriented grants. A local government unit will receive these grants if it achieves specific results. In contrast to traditionally awarded grants, the local and regional self-government unit has the freedom to define how to perform the task and get the required results. Local government units being evaluated on results, not on total spending, is reminiscent of the concept of performance-based budgeting. The coincidence between this budget and such grants is the basis for the thesis that the dissemination of performance-based budgeting in the public finance sector in Poland will be an incentive to the rationalization of grants for local and regional self-government units. If this happens, the implementation of performance-oriented grants will provide added value to performance-based budgeting.
PL
Jednostki samorządu terytorialnego, wykonując zadania publiczne, powinny kierować się zasadą racjonalnego gospodarowania. Dlatego konieczne jest przeprowadzanie pogłębionych analiz w odniesieniu do efektywności i skuteczności podejmowanych działań oraz identyfikowanie ich kosztów. Powyższe czynności są bardzo utrudnione w ramach tradycyjnego budżetowania, w związku z czym istotna rola przypada budżetowaniu zadaniowemu. W jego ramach następuje pomiar dokonań oparty na wyznaczonych celach, sposobach ich osiągnięcia oraz przyporządkowaniu do nich właściwych pod względem metodycznym mierników. Celem artykułu jest wskazanie znaczenia zrównoważonej karty dokonań oraz mierników oceniających poziom realizacji zadań i celów pod względem ich efektywności i skuteczności. Rola tych instrumentów zaprezentowana została w kontekście badania efektywności wydatkowanych środków publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz wskazania możliwości ich wykorzystania w budżetowaniu zadaniowym.
EN
Local government units performing public tasks should be guided by the principle of ra-tional management. Therefore, it is necessary to carry out in-depth analyzes in relation to the effectiveness and efficiency of undertaken activities and to identify their costs. The above-mentioned activities are difficult as part of traditional budgeting, and thus an im-portant role is given to performance budgeting. In its framework, the performance meas-urement is made, which is based on the objectives set, ways of achieving them and the right way to measure. The aim of the article is to indicate the significance of a balanced scorecard and the measurers assessing the level of achievement of objectives and tasks, in terms of their effectiveness and efficiency. The role of these instruments was presented in the context of the effectiveness and efficiency of public funds spent by local government units and the indication of the possibility of their use in performance budgeting.
PL
Budżet zadaniowy jest przedstawiany jako recepta na problemy finansowe jednostek sektora finansów publicznych. Coraz częściej mówi się też o jego wdrażaniu w polskich samorządach. Zdaniem autora artykułu, obecnie nie ma jednak uzasadnienia wprowadzenie budżetu zadaniowego w samorządach – robienie tego na siłę odniesie skutek odwrotny od zamierzonego – obniży efektywność (większe zatrudnienie) oraz wpłynie na zwiększenie biurokracji. Za taką tezą przemawia przede wszystkim innowacyjność i brak jednolitych standardów w zakresie metodologii budżetu zadaniowego. Również doświadczenia krajowe i zagraniczne nie potwierdzają pełnej skuteczności tego narzędzia. W szczególności trudność rodzi właściwe wskazanie mierników i wskaźników wykonywania zaplanowanych zadań. Sytuacji nie ułatwia również obowiązujący stan prawny – na którego podstawie budżet zadaniowy wdrażany dziś funkcjonuje na zasadzie budżetu równoległego. Niemniej warto wprowadzać elementy budżetowania zadaniowego, chociażby jego funkcję prezentacyjną, która pozwoli lepiej zrozumieć ogrom zadań wykonywanych przez polskie samorządy – choć powinno się to odbywać na zasadzie dobrowolności.
EN
Performance budgeting is presented as a remedy for the financial problems in the public finance sector. This is being considered for implementation in Polish local government units. According to the author of the article there is no justification, at the moment, for the introduction of performance budgeting in local governments; doing so by force will have the opposite effect – lower efficiency (higher employment) and increased bureaucracy. This is due to its novelty and the lack of uniform standards in the methodology of performance budgeting. Also, national and foreign experience does not support the full effectiveness of this tool. In particular, selecting appropriate measures and indicators relating to the implementation of the planned tasks can be difficult. The current legal status does not help either: the performance budgeting which is being introduced now functions as a parallel budget. Nevertheless, it seems reasonable to implement elements of performance budgeting, if only because of its presentation function which will help to better understand the enormity of the tasks performed by local governments, but it ought to be done on a voluntary basis.
PL
Jednostki samorządu terytorialnego wykonując szereg zadań publicznych i dysponując przy tym ograniczonymi środkami, powinny kierować się zasadą racjonalnego gospodarowania. Niezbędne jest zatem przeprowadzanie pogłębionych analiz oraz ustalanie kosztów podejmowanych działań. Celem artykułu jest wskazanie znaczenia racjonalności oraz potrzeby i możliwości wdrożenia instrumentów controllingu, w tym budżetowania zadaniowego jako narzędzia wspomagającego efektywne i skuteczne gospodarowanie w jednostkach samorządu terytorialnego. Dla realizacji celu dokonano przeglądu literatury przedmiotu, zastosowano także metody wywiadu oraz obserwacji celem pozyskania danych empirycznych. Badania przeprowadzono w wybranych miastach na prawach powiatu. Obecna procedura budżetowania nie pozwala na precyzyjną wycenę kosztów oraz efektywności i skuteczności wydatkowanych środków publicznych, stąd konieczne staje się wdrożenie budżetowania zadaniowego, jednak niekiedy wątpliwa jest prawidłowość przyjętych rozwiązań i brak w tym zakresie kompleksowości. Dlatego wspierany powinien być szeregiem instrumentów controllingowych.
EN
Performance budget is a tool of modern management in public sector. Implementation of such construction is aimed at improving finance management by linking financial and material aspects of implemented activities with their effects. The paper presents arguments for and against implementation of performance budget at territorial self-government level.
EN
The objective of the article is to assess the consolidated expenditure plan in performance budgeting in the government sub-sector according to the criteria of the centres of responsibility for pro-effective management, and according to the criterion of economic expenditure groups of individual budget parts. In the introduction, the output of the economic and legal sciences has been discussed, of importance to improving the tools for modern management of public tasks. Strong links have been indicated between performance budgeting and internal control. The significance of human capital for effective public tasks management has been emphasised. A postulate has been formulated to assign objectives, expenditures and measurements with the main administrators who manage public tasks. On the basis of the expenditure structure of two ministries – in accordance with Article 124 of the law on public finance – namely the Ministry of the Interior and Administration and the Ministry of Science and Higher Education, two different opportunities have been presented as for using performance budgeting instruments. The article employs the desk research method and descriptive statistics.
PL
Podsektor rządowy od wielu lat wykorzystuje narzędzia, które wspierają procesy zarządzania i gospodarowania środkami publicznymi, w tym budżet zadaniowy oraz kontrolę zarządczą. W artykule podjęto próbę oceny zadaniowego planu wydatków z punktu widzenia ich konsolidacji w ramach zadań oraz biorąc pod uwagę strukturę wydatków poszczególnych dysponentów zgodnie z przepisami art. 124 ustawy o finansach publicznych1 . Zagadnienia te mają istotne znaczenie dla jasności i transparentności tak skonstruowanego planu wydatków.
PL
Budżet zadaniowy jako narzędzie nowego zarządzania publicznego jest wdrażany w Polsce od niedawna w sektorze finansów publicznych. W artykule przedstawiono istotę budżetu zadaniowego jako nowoczesnego zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego, które ma się przyczyniać do poprawy efektywności gospodarowania środkami publicznymi. Dokonano wskazania korzyści i zagrożeń płynących z wdrożenia budżetu zadaniowego, w szczególności w kontekście wykorzystania przez samorządy środków UE, oraz pokazano metodykęjego tworzenia.
EN
Performance budgeting as a tool of New Public Management has been implemented in Poland recently in the public finance sector. The paper presents the essence of performance budgeting as a modern method of managing the finances of local government units, with the aim of improving the efficiency of public expenditure management. It also indicates the benefits and risks resulting from the implementation of performance budgeting, in particular in the context of the use of EU funds by local governments, as well as presenting the methodology for its creation.
PL
Działalność jednostek samorządu terytorialnego (JST) polega na wykonywaniu zadań dla mieszkańców. Jednak władze lokalne i regionalne nie powinny skupiać się tylko na organizacji i finansowaniu zadań oraz na utrzymaniu ciągłości ich realizacji. Bardzo ważna pozostaje kwestia, czy dzięki wykonaniu zadań osiągnięto zakładane efekty. Ujawnia się zatem potrzeba pomiaru skuteczności JST w realizacji zadań finansowanych ze środków zgromadzonych w jego budżecie. Celem artykułu jest ocena, czy budżet zadaniowy jest narzędziem pomiaru skuteczności działania JST. Oceny dokonano w aspekcie teoretycznym (założenia budżetowania zadaniowego), jak i empirycznym (w oparciu o dane dla badanych jednostek). Przeprowadzono krytyczną analizę literatury i przegląd aktów prawnych, uchwał, zarządzeń, sprawozdań JST. Opracowano też studia przypadku dla wybranych JST, które wdrożyły budżet zadaniowy (gmina Dębno, powiat stargardzki, Kraków i Warszawa). Otrzymane wyniki pozwoliły na pozytywną ocenę budżetu zadaniowego w ujęciu teoretycznym. Jej potwierdzenie empiryczne zależało od rozwiązań przyjętych przez badane samorządy w zakresie sporządzania, realizacji i kontroli wykonania budżetu zadaniowego w części sprawnościowej (cele i mierniki). Warunkiem pomiaru skuteczności działania JST przy pomocy budżetu zadaniowego jest bowiem precyzyjne sformułowanie celów zadań, poprawna identyfikacja efektów zakładanych przy ich osiągnięciu oraz wybór i zdefiniowanie mierników efektów poszczególnych celów. Warto zauważyć, że pomiar skuteczności działania często przekłada się na wzrost poczucia odpowiedzialności władz JST przed społecznością lokalną za efekty uzyskiwane w wyniku wydatkowania ograniczonych środków publicznych na realizację zadań.
EN
The activity of local government units (LGUs) consists in performing tasks for their community. However, local and regional authorities should focus not only on organizing and financing tasks, but also control whether the planned effects of these tasks were achieved. It reveals the problem of the LGUs effectiveness in implementing tasks financed from public funds in local budgets. The aim of the article is to assess if the performance budget is a tool for measuring the effectiveness of LGUs – in the theoretical aspect (assumptions of performance budgeting), and empirically (based on data for the Dębno municipality, Stargard county, Kraków and Warsaw cities). To accomplish the indicated goal, the author carries out a critical analysis of literature, a review of legal acts and LGUs’ reports as well as case studies for the mentioned LGUs. The obtained results allow for a positive assessment of performance budget in theoretical terms. Its empirical confirmation depends on the solutions adopted by the examined LGUs concerning their objectives and measures. The conditions for measuring the LGUs effectiveness in performance budget are: precise formulation of the objectives for the tasks, correct identification of the effects assumed for the tasks, as well as the selection and definition of performance measures for individual objectives. It is worth noting that measuring the LGUs effectiveness often translates into their greater sense of responsibility against local community for the effects obtained as a result of spending limited public funds for tasks implementation.
PL
Obecnie jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy, funkcjonują w warunkach ograniczonej ilości środków finansowych przy nieograniczonych potrzebach społecznych. Dlatego też niezbędne jest przeprowadzenie działań mających na celu racjonalizację gospodarowania środkami publicznymi. Konieczne staje się podjęcie pogłębionych analiz działań podejmowanych przez gminy oraz identyfikacja kosztów, które zostały poniesione realnie na zadania. Jednostki samorządu terytorialnego, tak jak inne podmioty, powinny funkcjonować zgodnie z zasadami efektywności i skuteczności. Niestety jest to często pomijane przez ich zarządców. Wykonując powierzone im zadania skupiają swoją uwagę na wydatkowaniu środków zgodnie z limitem, bez zastanowienia się, czy dany wydatek przyniesie konkretny efekt i zadanie zostanie skutecznie wykonane. W celu zmiany tego sposobu działania gminy powinny wdrożyć nowoczesne metody zarządzania i wykorzystywać narzędzia rachunkowości zarządczej. Wprowadzenie m.in. budżetowania zadaniowego i rachunku kosztów przyczyni się do efektywniejszego wykorzystania posiadanych zasobów. Celem artykułu jest zbadanie, w jakim stopniu gminy podregionu ostrołęckiego i siedleckiego wykorzystują wybrane narzędzia rachunkowości zarządczej. Przeprowadzono badanie ankietowe skierowane do skarbników gmin. Uzyskane wyniki świadczą o znikomym wykorzystaniu przez badane jednostki narzędzi rachunkowości zarządczej.
EN
Presently, local Polish government units, including communes, function in the conditions of a limited amount of financial resources and, at the same time, unlimited social needs. Therefore, it is necessary to carry out activities aimed at the rationalization of the management of public funds. It has become essential to undertake in-depth analyzes of activities undertaken by municipalities and to identify costs that were actually incurred for the tasks. Local government units, like other entities, should function in accordance with the principles of efficiency and effectiveness. Unfortunately, this is often overlooked by their managers. Performing the tasks entrusted to them, they focus their attention on spending funds in accordance with the limit, without considering the fact if a given expenditure will bring a specific effect and whether the task will be effectively performed. In order to change this method of operation, municipalities should implement modern management methods and use management accounting tools. The introduction of, among other things, task-based budgeting and cost accounting will contribute to a more effective use of available resources. The aim of the article is to examine the extent to which communes in the Ostrołęka and Siedlce subregions use selected management accounting tools. In order to achieve this goal, a questionnaire survey was carried out for the treasurers of communes. The obtained results prove the negligible use of management accounting tools by the audited entities.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.