Search results

1

Prawne uwarunkowania zjawiska pojedynków w środowisku oficerów rosyjskich (połowa XVII – początek XX stulecia)

100%

Madej L.

Studia Historyczne

|

2016

|

vol. 59

|

issue 3

2

Cerkiew prawosławna w carskiej Rosji

100%

Mironowicz A., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

issue 19

EN

W tworzeniu duchowych wartości narodu rosyjskiego, szczególna rola przypadła świętym z nim związanych. Pierwszymi kanonizowanymi świętymi byli kniaziowie Borys i Gleb, nazwani na chrzcie imionami Roman i Dawid. Borys i Gleb zostali uznani za świętych jako „strastotierpcy”, tzn. cierpiący męki. W ten sposób powstał nowy typ świętości, znany szczególnie na ziemiach ruskich. Tytuł „równy apostołom” w tradycji bizantyjskiej przypisuje się zwykle pierwszym misjonarzom danego kraju. W przypadku ziem ruskich mianem tym określano księżnę Olgę i księcia Włodzimierza. Kolejną grupą wśród pierwszych świętych ruskich są „podwiżniki”. Określenie to dotyczy osób duchownych i świeckich podejmujących heroiczny wysiłek duchowo-ascetyczny (Antoni i Teodozy Pieczerski, Cyryl Turowski). Osobna grupę świętych w Rosji stanowią „błagowierni” książęta. Mianem tym określano panujących, którzy przyczynili się do rozwoju chrześcijaństwa i prowadzili życie zgodne z nauką Cerkwi. Do tego grona należy książę smoleński Rościsław i księcia Aleksandra Newskiego. Odrodzenia życia religijnego na Rusi Moskiewskiej nastąpiło w XIV w. Na dużą skalę rozwijało się życie monastyczne, a chrześcijaństwo przeniknęło do wszystkich form życia (polityki, kultury, etc.). Nowy impuls do życia duchowego mieszkańców ziem ruskich wniósł św. Sergiusz z Radoneża, propagator życia kontemplacyjnego i założyciel Ławry Św. Trójcy. Wyzwolenie ziem ruskich z niewoli mongolskiej zbiegło się w czasie z upadkiem Konstantynopola. Mieszkańcy Księstwa Moskiewskiego uważali, zgodnie z tradycją bizantyjską, że państwo jest tak samo potrzebne do zbawienia jak Cerkiew, a ścisłe powiązanie państwa z Cerkwią wyraża związek ludzi z Bogiem. Po 1453 r., na Rusi Moskiewskiej, wśród prawosławnych powszechnie panowało przekonanie, że uprawnienia cesarstwa bizantyjskiego przeszły na „Trzeci Rzym”, czyli Moskwę. W tym okresie nastąpił rozwój ośrodka zakonnego na Wyspach Sołowieckich na Morzu Białym. Święci mnisi sołowieccy Sawwati, Zosima i Herman stworzyli wielkie duchowe centrum rosyjskiego prawosławia. Za panowania Iwana IV doszło do konfliktu między panującym a duchowieństwem. Metropolita moskiewski Filip domagał się niezależności Cerkwi i padł ofiarą gniewu carskiego. Po śmierci Iwana IV, za panowania Borysa Godunowa ustanowiono w 1589 r. w Moskwie patriarchat. Pierwszym patriarchą został metropolita moskiewski Hiob. Lata „wielkiej smuty” ponownie zjednoczyły Cerkiew i państwo. Do 1694 r. w stosunkach między państwem a Kościołem panowała pełnia harmonia. Istotne zmiany w życiu religijnym Rosji nastąpiły za panowania Piotra I. Rosyjska Cerkiew Prawosławna nie potrafiła skutecznie przeciwstawić się reformom politycznym Piotra I, który po śmierci patriarchy Adriana (1700) nie dopuścił do wyboru jego następcy. Ostatecznie Piotr Wielki zniósł patriarchat i zastąpił go instytucją Świątobliwego Synodu. W XVIII w. doszło do ponownego odrodzenia życia religijnego w Rosji i wzrostu znaczenia Cerkwi prawosławnej w życiu publicznym. Rozwój myśli teologicznej nastąpił w Rosji za sprawą upowszechnienia się nauczania św. Tichona Zadońskiego. Odnowę życia zakonnego zapoczątkował żyjący w XVIII w. mnich Paisij Wieliczkowski. Poglądy charyzmatycznych starców, obdarzonych szczególnymi zdolnościami przewidywania (mnisi z pustelni Optino, św. Serafim Sarowski) wpływały na elity społeczeństwa ruskiego z carem włącznie. W XIX wieku carat w celu zapewnienia sobie poparcia ludności rosyjskiej popierał ideologię państwa prawosławnego opartego na symbiozie „prawosławia, samowładztwa i narodowości”. W środowisku wyższego duchowieństwa odradzały się tendencje niezależności Cerkwi od państwa. Zwolennikiem autonomii Cerkwi był metropolita moskiewski Filaret. Biskupi, nie mogąc uniezależnić Cerkwi od wpływu państwa, wybierali życie w klasztorze np. Ignatij Brianczaninow, Ambroży z pustelni Optino czy Teofan Pustelnik. Inny nurt w postawie duchowieństwa reprezentował św. Iwan z Kronsztadu. Kapłan propagował udział w codziennej liturgii, pomoc biednym i głosił potrzebę niesienia oświaty szerokim masom. Na początku XX w. Cerkiew domagała się przywrócenia niezależności od państwa i reaktywowania patriarchatu. W okresie I wojny światowej i dwóch rewolucji 1917 r. Cerkiew pozostała wierna carowi. Po obaleniu monarchii, zanim rozpoczęły się prześladowania Cerkwi przez bolszewików, doszło na Kremlu do zwołania soboru, na którym przywrócono kanoniczną wybieralność biskupów i reaktywowano patriarchat. Patriarchą moskiewskim został w 1918 r. arcybiskup wileński Tichon.

3

Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu w latach 1884-1919

84%

Czaplicki B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2007

|

vol. 88

21-47

4

Wysiłki na rzecz ugody z Rosją. Publicystyka i aktywność polityczna Henryka Lisickiego w przededniu i w czasie wojny rosyjsko-tureckiej 1877–1878

84%

Nowak M.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2023

|

vol. 58

|

issue 2

5-23

EN

The article analyses the activities of the Krakow conservative publicist Henryk Lisicki at the end of 1876 as part of the activation of the loyalist environment of the Kingdom of Poland with Zygmunt Wielopolski at the head. Taking advantage of Russia’s involvement in the conflict in the Balkans, the milieu sought to persuade it to abandon the policy of repression and restore some of the Kingdom’s autonomous mechanisms. The means to do this was to compile, with the participation of Lisicki, a brochure and an address to the tsar, which was addressed to the leadership of the Russian state. Despite loyalist declarations, Wielopolski’s group failed to convince Sankt Petersburg, which did not respond to the offer of the conciliators.

PL

W artykule dokonano analizy działań krakowskiego konserwatywnego publicysty Henryka Lisickiego w ramach aktywizacji środowiska ugodowego w Królestwie Polskim z Zygmuntem Wielopolskim na czele w końcu 1876 r. Wykorzystując zaangażowanie Rosji w konflikt na Bałkanach, dążyło ono do nakłonienia jej do odejścia od polityki represji i przywrócenia niektórych mechanizmów autonomicznych Królestwa. Środkiem ku temu było opracowanie, przy współudziale Lisickiego, broszury i adresu do cara. Mimo lojalistycznych deklaracji ze strony grupy Wielopolskiego Petersburg nie odpowiedział na ofertę ugodowców.

5

Młyn biopolityki

43%

Marzec W., Zysiak A.

Praktyka Teoretyczna

|

2011

|

vol. 2

65-86

EN

City of Lodz is an exceptional case of industrialsettlement, a focal point of di}erent kinds and techniquesof power typical for nineteenth century industrial capi-talism. Disciplinary power parceling bodies, biopowerproviding with population stability, paternalistic gaze ofthe factory owner and monarchic sovereignty of the tsa-rist rule once met in the Scheibler and Grohman’s indu-strial establishment and nearby workers’ housing estate.{is peripheral capitalism and relations accompanyingit let us verify Foucaultian analysis of power and have anew look at it. Di}erent and less stable pattern of corre-lation of power techniques emerges here; power is nolonger strictly related to the temporal matrix or a func-tional demands of capitalist production, and temporarilyossi/es in relocated and contingent con/gurations. It isan implicit illustration of a new paradigm of power ana-lysis, which Foucault presented when his interest was notan industrial city any more, namely the „topologicalanalysis”, as S. J. Collier aptly called it.

PL

Łódź stanowi wyjątkowy przykład miasta przemysłowego, w którym skoncentrowały się różne rodzaje i mechanizmy władzy typowe dla przemysłowego kapitalizmu dziewiętnastego wieku. Dyscyplinarna władza precyzyjnie parcelująca ciała, władza nad biologicznym życiem zapewniająca populacyjną stabilność, paternalistyczne spojrzenie właściciela i monarchiczna suwerenność caratu spotkały się w łódzkiej fabryce Zakłady Włókiennicze K. Scheiblera i L. Grohmana i towarzyszącym jej kompleksie osiedla robotniczego Księży Młyn. Łódzki peryferyjny kapitalizm pozwala nieco inaczej spojrzeć naFoucaultowskie analizy władzy. Przede wszystkim wyłania się tu nowy wzór wzajemnych relacji technik władzy, które nie są już osadzone w stałej matrycy temporalno-zakresowej; władza jest raczej ciągłą transformacją labilnych rozkładów sił i nie jest prostą funkcjonalną odpowiedzią na wymogi kapitalistycznej produkcji. Odpowiada temu paradygmat myślenia o władzy opracowany przez Foucaulta w okresie, gdy nie zajmowałsię już bezpośrednio problematyką, z którą mamy tu do czynienia, a którą S. J. Collier nazwał analizą topologiczną.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 ELPIS

1 Praktyka Teoretyczna

1 Studia Historyczne

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 Czaplicki B.

1 Ignatiuk K.

1 Kostiuczuk J.

1 Madej L.

1 Marzec W.

1 Mironowicz A.

1 Nowak M.

1 Zysiak A.

1 p.

1 Ławreszuk M.

1 2023

1 2017

1 2016

1 2011

1 2007

Prawne uwarunkowania zjawiska pojedynków w środowisku oficerów rosyjskich (połowa XVII – początek XX stulecia)

Cerkiew prawosławna w carskiej Rosji

Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu w latach 1884-1919

Wysiłki na rzecz ugody z Rosją. Publicystyka i aktywność polityczna Henryka Lisickiego w przededniu i w czasie wojny rosyjsko-tureckiej 1877–1878

Młyn biopolityki