Search results

1

Krajowa Polityka Miejska okiem politologa

100%

Matyja R.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2015

|

issue 3(33)

56-66

PL

Artykuł stanowi krytyczne omówienie rządowego dokumentu Krajowa Polityka Miejska (KPM 2014), podjęte z perspektywy nauk politycznych. Autor wskazuje na podstawowe wady dokumentu, związane z pominięciem istotnych działań rządu wpływających na rozwój miast, takich jak: zmiany podziału administracyjnego, tworzenie i znoszenie instytucji publicznych finansowanych z budżetu centralnego, restrukturyzacja gospodarki. Badacz przedstawia brak spójności między definicją miast jako miejsc skupienia nauki i biznesu a zaproponowaną hierarchią ośrodków miejskich, ściśle związaną z ich statusem administracyjnym (stolice województw). Opisuje próby narzucania przez rząd władzom lokalnym działań, w sferze których powinny one korzystać z właściwej samorządowi autonomii (partycypacja obywatelska, procesy suburbanizacji, rozwiązania komunikacyjne).

EN

The article offers a critical review of the government document “National Urban Policy” (2014) from the viewpoint of political science. The author points out the fundamental flaws in the document related to the omission of important government actions influencing the development of cities, including changes in the administrative division of Poland, the establishment and closure of public institutions financed from the central budget, or restructuring of the economy. The article underlines a lack of consistency between the definition of cities as areas of concentration of economic activity and scientific institutions, and the proposed hierarchy of urban centres closely related to their administrative status (as regional capitals). The text also describes government attempts to impose certain policies in the area studied on local authorities where the latter should enjoy due autonomy (public participation, urban sprawl processes, transportation systems).

2

Polityczne uwarunkowania „bolszewizmu” w etatystycznej polityce oświatowej III RP

100%

Śliwerski B.

Horyzonty Wychowania

|

2015

|

vol. 14

|

issue 31

15-46

PL

Artykuł dotyczy podporządkowania pedagogiki i polityki oświatowej ideologii „homo sovieticus”, która sprowadza je do służebności wobec dwóch ściśle powiązanych z sobą faktów: poddawania procesów edukacyjnych ocenie z punktu widzenia ideologii totalitarnej albo do narzucania w państwie ustrojowo demokratycznym – ideologii partii rządzącej. Wyjaśniam, dlaczego system zarządzania edukacją w Polsce nie zmienił się od czasów totalitarnych, socjalistycznych mimo transformacji politycznej i społecznej. Odsłaniam toksyczny charakter centralizmu szkolnego, który niszczy elastyczność, innowacyjność, suwerenność i profesjonalizm pedagogicznej pracy nauczycieli. Wskazuję zarazem na konieczność radykalnej zmiany w polityce oświatowej państwa oraz modelu kształcenia i wychowywania młodych pokoleń w szkolnictwie publicznym.

3

Od decentralizacji do centralizmu demokratycznego – od samorządu II Rzeczypospolitej do systemu rad narodowych w Polsce Ludowej

100%

Fermus-Bobowiec A., Szewczak-Daniel M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2022

|

vol. 21

|

issue 2

129-151

EN

The formation of the internal structures of a local government began once Poland regained independence. The local government in the Second Polish Republic became an essential element of the reactivated Polish sovereignty and of the local authorities created at that time. At the same time, it underwent significant changes: from the rule of the broad self-government based on the principle of decentralization, to the self-government subjected to the process of centralization and functioning in an authoritarian state. The culmination of these events resulted in the consolidation act of 1933. The functioning of the self-government structures of the Second Polish Republic was interrupted by World War II. After the war, Poland was in the sphere of Soviet influence and took over Soviet system solutions. Initially reactivated local government was finally replaced in 1950 by the system of national councils to express a democratic centralism and simultaneously a guarantee of ensuring the communist party power monopoly. The aim of this article is to show the changes in the functioning of local government – from its establishment in the Second Polish Republic to its “transformation” into a system of councils and then consolidation of this system in People’s Poland. The study was based on normative legal acts which made up the legal basis for the functioning of local government in the period of the Second Polish Republic and People’s Republic of Poland, as well as on the source literature on this subject. The historical and legal method was the main research method used when writing this article. It consisted in the research and critical evaluation of archival sources and legal phenomena. Moreover, it was used to study the old (non-binding) law regulating the local government system in the period of the Second Polish Republic and People’s Poland.

PL

Budowa rodzimych struktur samorządu terytorialnego rozpoczęła się wraz z odzyskaniem niepodległości. Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej stał się istotnym elementem reaktywowanej państwowości polskiej i tworzonego aparatu władzy terenowej. Podlegał on przy tym znacznym przemianom: od zasady szerokiego samorządu, opartego na zasadzie decentralizacji, do samorządu poddanego procesowi centralizacji, funkcjonującego w warunkach państwa autorytarnego, czego zwieńczeniem była ustawa scaleniowa z 1933 r. Funkcjonowanie struktur samorządowych II Rzeczypospolitej przerwała II wojna światowa, po której Polska, znalazłszy się w strefie wpływów radzieckich, przejęła sowieckie rozwiązania ustrojowe. Początkowo reaktywowany samorząd terytorialny, został ostatecznie wyparty w 1950 r. przez system rad, jako wyraz centralizmu demokratycznego i jednocześnie gwarancja zapewnienia partii komunistycznej monopolu władzy. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie przemian w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego, począwszy od jego powstania w II Rzeczypospolitej aż do jego „przekształcenia” w system rad i następnie utrwalenia tego systemu w Polsce Ludowej. Bazę materiałową opracowania stanowiły akty normatywne stanowiące podstawy prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego w okresie II Rzeczypospolitej i Polski Ludowej oraz literatura przedmiotu poświęcona tej problematyce. Podstawową metodą badawczą zastosowaną podczas pisania artykułu jest metoda historyczno-prawna, polegająca na badaniu i krytycznej ocenie źródeł archiwalnych oraz zjawisk prawnych. Metoda historyczno-prawna została również wykorzystana do badania dawnego (nieobowiązującego) prawa regulującego ustrój samorządu terytorialnego w okresie II Rzeczypospolitej oraz Polski Ludowej.

4

Decentralization vs Centralization: Scenarios of Regional Development of Ukraine in the Context of Internal Stability Establishment

80%

Uzun Y., Koch S.

Przegląd Strategiczny

|

2020

|

issue 13

243-262

PL

Celem badania jest analiza scenariuszy rozwoju polityki regionalnej na Ukrainie w obliczu sprzeciwu wobec trendów decentralizacji i centralizacji. Głównym problemem jest ustalenie strukturalnej kompletności reformy decentralizacji na Ukrainie, która powinna obejmować wdrożenie decentralizacji administracyjno-terytorialnej, budżetowej i politycznej. Zadanie polega również na określeniu skuteczności decentralizacji, delegacji, dekoncentracji, deregulacji, dywersyfikacji, które są przejawami procesu decentralizacji i zbiorowego określania jakości reformy. Na podstawie metodologii analizy systemowej i pojęcia „równowagi relacji”, w artykule wykorzystano metodę historyczno-porównawczą w badaniu doskonalenia podejść do prowadzenia polityki publicznej oraz strukturalno-funkcjonalną metodę analizy systemu terytorialno-politycznego jako zdecentralizowanego i wielopoziomowego, w celu przedstawienia analizy równowagi wewnętrznych stosunków między poszczególnymi poziomami, oraz omówienia skuteczności reform, decentralizacji oraz trendów dalszego rozwoju. Prace wskazują, że od 2014 r. optymalizacja administracyjna i terytorialna oraz konsolidacja społeczności stały się głównym wynikiem reformy decentralizacyjnej. Dyskusja na temat decentralizacji politycznej jest niezwykle bolesna, podobnie jak próby rozwiązania konfliktu w Donbasie środkami politycznymi poprzez przyjęcie tzw. formuły Steinmeiera. Kryzys gospodarczy, który zbiegł się z pandemią, może spotęgować negatywne postrzeganie reformy, której rozwój jest możliwy w ramach trzech scenariuszy rozwoju: “euro-optymistycznego”, “bezwładnościowego” i “blokującego”.

EN

The work aims to analyze scenarios for the development of regional policy in Ukraine in conditions of decentralization and centralization trends confrontation in the country. The main problem is the establishment of structural completeness of the decentralization reform in Ukraine, which should involve the implementation of administrative-territorial, budgetary and political decentralization. An important task is also to determine the effectiveness of devolution, delegation, deconcentration, deregulation, and divestment, which are manifestations of the decentralization process and collectively determine the quality of reform. Based on the methodology of system analysis and the concept of “balance of relations,” as well as using a historical and comparative method in investigating the improvement of approaches to leading public policy, and a structural-functional method for analysis of territorial-political system as a decentralized and multi-level, the paper proposes an analysis of the balance of inter-level relations in the country, the effectiveness of reforms, decentralization and trends for further development. The work indicates that since 2014, administrative and territorial optimization and enlargement of communities have become the main result of the decentralization reform. The discussion of political decentralization remains extremely disturbing and is blocked as “separatism,” as well as attempts to resolve the conflict in the Donbas by political means through the adoption of the Steinmeier Formula are demurred as “capitulation.” The economic crisis, which coincided with the pandemic, can aggravate the negative perception of reform, the development of which remains possible within the framework of three development scenarios: “Euro-optimistic,” “inertial” and “blocking.”

5

Problemy decentralizacji administracji

80%

Wójcik S.

Roczniki Nauk Społecznych

|

1999

|

vol. 27

|

issue 1

67-85

EN

Assurance of government administration activity and security and guaranty of public freedom are both political tendency that aim at attaining basic purpose, that is to assure common weal – existence and development of State and community. Decentralization gradually possessed equal rights to centralization as a principle for new government administration system. Limitting the central government trend to excessive centralization and overgrowth of bureaucracy is the essential function in decentralization. The problems of legal status is still up-to-date issue in self-government theory elucidating genesis and essence of dependence of self-government on national government and matter of self-government organization independence. Self-government votaries, with base of eight year experience, convinced in necessity of decentralization of national government administration demand self-government autonomy to be specified in lawful means, especially to define clearly two pillows basic for territorial autonomy constitution, that is subjective side and decentralization.

6

Miejsce samorządu terytorialnego w systemie władzy publicznej w niektórych krajach Europy Zachodniej

80%

Zborowska K.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2003

|

vol. 31

|

issue 1

213-234

EN

Centralization and decentralization are two complementary conceptions. If we want to have democracy we need them both. Generally in most of the countries of Western Europe we have centralization and decentralisation working together. Most governments prefer centralization but decentralization is the best way to take care of even small villages. The aim of this article is to show influence of the conditions of political system. These conditions form different shapes of the local government which appear, especially for this analysis in selected countries of Western Europe: Grate Britain, France, Germany, Italy and Switzerland.

7

Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego

61%

Jeżewski J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2015

|

vol. 77

|

issue 3

65-78

EN

The article aims to show the idea of democracy as a basic condition for implementing decentralisation and self-government. At the same time it identifies certain threats that accompany those processes and the need for their protection. Democracy, understood both as a value and a principle, constitutes, together with the principles of freedom and the state of law, one of the basic axiological and system standards in modern Europe. Attempts at defining democracy made within the scientific domain of particular states manifest themselves in various ways; as a result, there are numerous definitions of the principle of democracy and of a democratic state itself. However, the variety of perspectives does not reduce the influence of the idea of democracy and, especially, its inspirational effect. In the state of law, democracy protects all the rights and freedoms of an individual connected with political liberalism. Since 1789 and the Declaration of the Rights of Man and of the Citizen, the notion of decentralisation has been developing in Europe. This has taken place together with consolidation of the belief that democracy is a condition of decentralisation and self-government is an institutional form of participation by citizens in governance, serving the bottom-up development of democracy. This has been reflected in the concept of local democracy, most often, in connection with the process of systemic change: as a positive effect of these transformations or as an objective (value) which should be pursued in future reforms. The article also indicates immanent weaknesses of democratic procedures that can be used opportunistically and for purposes far removed from the idea of democracy. Local democracy is threatened by the political indifference of voters, the tyranny of the majority, populism and a ruling party’s control over self-government.

PL

Celem artykułu jest ukazanie idei demokracji jako podstawowego warunku urzeczywistnienia decentralizacji i samorządu terytorialnego, a także zagrożeń, które towarzyszą procesom demokratyzacji i uświadamiają potrzebę ich ochrony. Demokracja pojmowana zarazem jako wartość i zasada współtworzy wraz z zasadą wolności i zasadą państwa prawnego jeden z podstawowych standardów aksjologicznych i ustrojowych we współczesnej Europie. Próby określenia demokracji podejmowane w nauce poszczególnych państw ukazują różne postacie, w jakich się ona przejawia; w następstwie mnożą się definicje zasady demokracji i samego państwa demokratycznego. Różnorodność ujęć nie osłabia siły oddziaływania idei demokracji, a zwłaszcza jej siły inspiracji. W państwie prawnym demokracja chroni wszystkie prawa i wolności jednostki wiązane z liberalizmem politycznym. Poczynając od Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. kształtowało się w Europie pojęcie decentralizacji; umacniało się przekonanie, że demokracja jest jej warunkiem, a samorząd ‒ formą instytucjonalną udziału obywateli w rządzeniu, służącą budowaniu demokracji od dołu. Znalazło ono wyraz w pojęciu demokracji lokalnej najczęściej w połączeniu z procesem przemian ustrojowych: jako pozytywny efekt tych przemian lub jako cel (wartość), o którą należy zabiegać w projektowanych reformach. W artykule zostały zarazem wskazane immanentne słabości procedur demokratycznych, które mogą być wykorzystywane w sposób koniunkturalny i w celach odległych od idei demokracji. Demokracji lokalnej zagrażają m.in.: indyferentyzm polityczny wyborców, tyrania większości, populizm, upartyjnienie samorządu terytorialnego.

Refine search results

2 Roczniki Nauk Społecznych

1 Horyzonty Wychowania

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Przegląd Strategiczny

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Zarządzanie Publiczne / Public Governance

1 Fermus-Bobowiec A.

1 Jeżewski J.

1 Koch S.

1 Matyja R.

1 Szewczak-Daniel M.

1 Uzun Y.

1 Wójcik S.

1 Zborowska K.

1 Śliwerski B.

1 2022

1 2020

3 2015

1 2003

1 1999

Krajowa Polityka Miejska okiem politologa

Polityczne uwarunkowania „bolszewizmu” w etatystycznej polityce oświatowej III RP

Od decentralizacji do centralizmu demokratycznego – od samorządu II Rzeczypospolitej do systemu rad narodowych w Polsce Ludowej

Decentralization vs Centralization: Scenarios of Regional Development of Ukraine in the Context of Internal Stability Establishment

Problemy decentralizacji administracji

Miejsce samorządu terytorialnego w systemie władzy publicznej w niektórych krajach Europy Zachodniej

Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego