Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: choronymy

Sort By:

Limit search:

Polskojęzyczne choronimy w „Zebraniu Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor” (1746) Józefa Uszaka Kulikowskiego

100%

Jakubczyk M.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

2015

vol. 50

Polish choronymes in Collection of Kingdoms, Provinces, Capitals, Rivers and Mountains by Józef Uszak Kulikowski (1746)This paper presents the alphabetic Latin-Polish-French dictionary of geographical names entitled Zebranie Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor (Collection of Kingdoms, Provinces, Capitals, Rivers and Mountains), written by Józef Uszak Kulikowski (1746). On the one hand, the onomasticon of Kulikowski continues the type of former vocabularies defining proper names in descriptive forms, but on the other hand, in a certain way, it is in line with the latest trends in the 18th century Western lexicography, incorporating to dictionaries additions in the form of collections of geographical names.The analysis of proper names contained in the Collection has been carried out on the sample of 40 Polish choronymes relating to regions of France. It turned out that Kulikowski used many names already existing in Polish (mostly from the 16th and 17th century). In turn, the adaptation of these names which were absent in Polish and which the author of the Collection attempted to integrate into the system of his native language can be considered quite successful. In this context it is worth to mention such choronymes as Bretanija, Gujenija, Niwernija, Perigordyja, Bigor. Polskojęzyczne choronimy w Zebraniu Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor (1746) Józefa Uszaka KulikowskiegoW artykule omówiono alfabetyczny łacińsko-polsko-francuski słownik geograficznych nazw własnych pt. Zebranie Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor Józefa Uszaka Kulikowskiego (1746). Z jednej strony, onomastykon Kulikowskiego kontynuuje typ dawnych słowników określających nazwy własne w formie deskrypcji, ale z drugiej – w pewien sposób wpisuje się w najnowsze tendencje w XVIII-wiecznej zachodniej leksykografii, polegające na dołączaniu do słowników dodatków w postaci zbiorów geograficznych nazw własnych.Analiza zamieszczonych w Zebraniu nazw własnych została przeprowadzona na przykładzie 40 polskojęzycznych choronimów odnoszących się do regionów Francji i wykazała, że Józef Uszak Kulikowski wykorzystał wiele nazw już w polszczyźnie istniejących (głównie od XVI i XVII w.). Adaptację tych nazw, których wówczas w języku polskim jeszcze nie było, a z którymi zetknął się autor Zebrania Krolestw i które spróbował włączyć do systemu rodzimego języka, należy uznać za dość udaną. Warto w tym kontekście wymienić chociażby takie choronimy jak np. Bretanija, Gujenija, Niwernija, Perigordyja, Bigor.

Nazwy Galicja i Małopolska w okresie ustalania granicy wschodniej Drugiej Rzeczypospolitej (na przykładzie „Gazety Lwowskiej” z lat 1918-1923)

72%

Sagan-Bielawa M.

Onomastica

2022

vol. 66

109-124

The study addresses the use of naming in creating and describing a given social reality. The specific purpose of this work is to discuss the function of the names Galicja and Małopolska in the interwar period on the example of press texts from “Gazeta Lwowska”. The object of study were publications issued between 1918 and 1923, when the borders of the Second Polish Republic were being formed and the Polish-Ukrainian dispute over the nationality of the eastern part of Galicia was taking place. The analysis of the material is both quantitative and qualitative. The quantitative analysis deals with the changing frequency of each of the two names in “Gazeta Lwowska”, taking into account names with a wschodnia/zachodnia (Eng. eastern/western) component and derivative words, i.e., the adjectives małopolski/galicyjski and the personal names Galicjanin/Małopolanin. The qualitative analysis shows the nomenclature in context, the range of both names, as well as the discursive strategy adopted by the authors of individual articles in which both choronyms frequently appear. The combination of these two methods makes it possible to show the ideological function played by the name Małopolska during the struggle for the borders of the Polish state, and to describe the changing meaning of the name Galicja at that time. The findings of the paper also support the findings of other researchers (Batowski, 1993; Hibel, 2014), namely that Eastern Galicia existed primarily in Polish as an element of international discourse, while in Polish domestic politics it was replaced by the name Wschodnia Małopolska.

Artykuł porusza kwestię wykorzystania nazewnictwa w kreowaniu i opisywaniu rzeczywistości społecznej. Szczegółowym celem pracy jest omówienie funkcji nazw Galicja i Małopolska w okresie międzywojennym na przykładzie tekstów prasowych ukazujących się w „Gazecie Lwowskiej” w czasie, kiedy kształtowały się granice Drugiej Rzeczypospolitej i toczył spór o przynależność państwową wschodniej części Galicji. Podstawą badań jest materiał z numerów wydawanych pomiędzy listopadem 1918 r. a czerwcem 1923 r. Analiza materiału ma charakter ilościowy i jakościowy. Analiza ilościowa dotyczy zmieniającej się frekwencji każdej z obu nazw w „Gazecie Lwowskiej”, uwzględnia przy tym nazwy z członem określającym wschodni/zachodni oraz wyrazy pochodne, tj. przymiotniki małopolski/galicyjski oraz nazwy osobowe Galicjanin/Małopolanin. Analiza jakościowa ma na celu przedstawić kontekst użycia tego nazewnictwa, zakres obydwu nazw uwidoczniony w tekstach prasowych, a także strategię dyskursywną przyjmowaną przez autorów artykułów, w których nierzadko pojawiają się jednocześnie oba choronimy. Analiza pozwala pokazać funkcję ideologiczną, jaką pełniła nazwa Małopolska w okresie walki o granice państwa polskiego, oraz opisać zmieniające się w tamtym czasie znaczenie nazwy Galicja. Wnioski z pracy potwierdzają też ustalenia innych badaczy (Batowski, 1993; Hibel, 2014), iż w języku polskim Galicja Wschodnia istniała przede wszystkim jako element dyskursu międzynarodowego, natomiast w polityce wewnętrznej Polski zastąpiła ją nazwa Małopolska Wschodnia (lub Wschodnia Małopolska).

Refine search results

1 Onomastica

1 Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

1 Jakubczyk M.

1 Sagan-Bielawa M.

1 2022

1 2015

Search results

Polskojęzyczne choronimy w „Zebraniu Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor” (1746) Józefa Uszaka Kulikowskiego

Nazwy Galicja i Małopolska w okresie ustalania granicy wschodniej Drugiej Rzeczypospolitej (na przykładzie „Gazety Lwowskiej” z lat 1918-1923)