Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  codicology
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

DWA RĘKOPIŚMIENNE KORANY W ZBIORACH BIBLIOTEKI KÓRNICKIEJ

100%
Jakubowski F. A.
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
|
2020
|
issue 37
53-64
EN
Th ere are two Qur’an manuscripts in the collection of the Kórnik Library (Poland) – BK 1716 and BK 2676. Th e fi rst one, dating from the 17th century, is rich in diff erent types of scribal errors and serves as an interesting example of ways of amending them. Th e second one, dating from the 15th century, includes interesting illuminations and calligraphy. Th is paper is a detailed analysis of these manuscripts, including their covers, decorations and scribal errors.
2
Publication available in full text mode
Content available

Dwa rękopiśmienne Korany w zbiorach Biblioteki Kórnickiej

100%
Jakubowski F. A.
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
|
2020
|
vol. 37
53-64
EN
There are two Qur’an manuscripts in the collection of the Kórnik Library (Poland) – BK 1716 and BK 2676. The first one, dating from the 17th century, is rich in different types of scribal errors and serves as an interesting example of ways of amending them. The second one, dating from the 15th century, includes interesting illuminations and calligraphy. This paper is a detailed analysis of these manuscripts, including their covers, decorations and scribal errors.
3
Publication available in full text mode
Content available

[Recenzja]: Ivan Hlaváček, Knihy a knihovny v českém středověku (Studie k jejich dějinám do husitství), Nakladatelství Karolinum, Praha 2005, ss. 395

75%
Baran-Kozłowski W.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2007
|
vol. 88
407-410
4
Publication available in full text mode
Content available

Towards a typology of ancient bilingual glossaries: Palaeography, bibliology, and codicology

75%
Ammirati S., Fressura M.
The Journal of Juristic Papyrology
|
2017
|
issue 47
1-26
EN
This paper surveys the Latin-Greek and Greek-Latin bilingual glossaries known through papyrological evidence, both digraphical and non, focusing on their scripts, book formats, and layouts. The systematic comparison between archaeological evidence and western manuscripts bearing similar texts helps to detect conservative and innovative layout strategies. This article mainly focuses on classical and para-literary texts (thematic and non- thematic bilingual glossaries, glossaries of classical authors), without passing under silence the main bilingual Latin-Greek and Greek-Latin Christian texts.
5

Investigation on the collation of the first Fight book (Leeds, Royal Armouries, Ms I.33)

63%
Binard F., Jaquet D.
Acta Periodica Duellatorum
|
2016
|
vol. 2016
|
issue 1
3-22
EN
This paper investigates the collation of the first Fight Book, the Leeds, Royal Armouries, Ms I.33. It critically reviews previous hypotheses about the composition of the quires and the identification of the material lacuna, and proposes a new hypothesis. This investigation is based on observation of the original after restoration (2012) and the simulation of the previous hypotheses with a working document composed of laminated sheets into which reproductions were inserted. Bifolia were physically attached, forming quires by successive folds. This simulation phase allowed us to analyse textual and pictorial content according to the various postulates and to propose identification of the material lacuna. The pivot point allowing a new argumentation are the two counterfoils of the two flying leaves (fol. 19 and 26), which were not taken into account by previous researchers. Several synoptical diagrams of the representation of the quire are enclosed for the reader to follow the developments.
6

Parallax: Looking at the Medieval through the Modern Lens

63%
Charzyńska-Wójcik M.
Roczniki Humanistyczne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 5: Neofilologia
47-61
EN
The objective of the paper was to articulate the gap between the medieval manuscript and its modern editions. It emphasises the need to study medieval texts in their natural context, i.e. against the manuscript codex as only then do they speak in full voice. While the usefulness of electronic editions is indisputable, a linguist working with a modern edition of a medieval text must be aware of how far it departs from the text it intends to represent. Therefore, wherever possible, it is advisable to examine manuscript scans which are now widely accessible on internet sites of the libraries housing manuscript resources. It is of paramount importance not only as a way of verifying corpus examinations but also because manuscript examinations complement the findings based on electronic data by offering invaluable clues encoded in the materiality of the manuscript. This postulate is relevant both for historical linguistic analyses and translation studies, and is equally valid for literary studies.
PL
Celem pracy było ukazanie głębokiego rozdźwięku pomiędzy średniowiecznym manuskryptem i jego współczesnym wydaniem. Podkreśla się potrzebę studiowania tekstów średniowiecznych w ich naturalnym kontekście, czyli w postaci kodeksu rękopiśmiennego, jako że jedynie wówczas tekst średniowieczny mówi do nas pełnym głosem. Mimo bezspornej przydatności korpusów elektronicznych, badacz pracujący ze współczesnym wydaniem średniowiecznego tekstu musi mieć świadomość, jak daleko odbiega on od tekstu, który w zamierzeniu reprezentuje. Dlatego też, niezwykle ważne jest, aby w miarę możliwości sięgać do rękopisów powszechnie dostępnych na stronach internetowych bibliotek. Bezcenne wskazówki zakodowane w rękopisie jako przedmiocie materialnym, pomogą nie tylko dokonać weryfikacji wniosków wyciągniętych na podstawie analiz tekstu elektronicznego, ale także te wyniki w sposób istotny uzupełnić. Postulat ten jest równie istotny dla historycznych analiz językoznawczych i studiów tłumaczeniowych, jak dla badań literackich.
7

Współczesne badania nad manuskryptami greckimi Krakowa źródłem nowych rezultatów badawczych

63%
Kołakowska K., Łesyk L.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 3: Filologia klasyczna
127-146
EN
Contemporary methodology is crucially important for conducting any research which can be called scientific. This pertains also to the area of literary studies and linguistics in a broad sense. Palaeography, which is no longer just one of the many auxiliary sciences of history, has a major role to fulfil in this respect. The most important issue is that owing to the new approach in the palaeographic and codicological studies it is possible to verify information about dating of a text, as well as the place and background of its creation and its further fate. In this way, several mistakes in the analysed texts have already been corrected. The aim of the presented paper is to indicate, on the basis of the selected examples, a need to undertake studies on Greek palaeography in connection with codicology and diplomatics and to encourage reflection on the links between Greek palaeography and, e.g., history and transmission of the text. Examples of works, analysed with contemporary tools and methods of palaeography (here specifically Greek), present the perspectives in research on texts and point to the need for new reflection on known texts which can be revised today in previously unavailable manuscripts owing to the contemporary multispectral methods, which can cast a new light both on theories of ancient philosophers and on other antique texts.
PL
Współczesna metodologia jest niezwykle ważna dla prowadzenia wszelkich badań, które noszą miano naukowych. Paleografia, która nie jest już jedynie jedną z wielu nauk pomocniczych historii, ma w tym zakresie ogromną rolę do spełnienia. Najistotniejsze w niej jest to, że nowe, całościowe spojrzenie na materiał rękopiśmienny pozwala zweryfikować jego datację, miejsce i środowisko, w którym powstał. W artykule zaprezentowano przykładowe wyniki prac prowadzonych nad rękopisami greckimi w zbiorach krakowskich (w Bibliotece Jagiellońskiej UJ oraz Muzeum Książąt Czartoryskich), które odnoszą się do tak istotnych kwestii, jak: identyfikacja skryby, określenie datacji oraz lokalizacji powstania danego manuskryptu (jak również konkretnych tekstów w nich zawartych). Uzyskane informacje wskazują na perspektywy prowadzenia badań nad grecką tradycją rękopiśmienną, a jednocześnie stanowią impuls do nowej refleksji naukowej w obszarze paleografii, kodykologii, a także literaturoznawstwa, również dzięki zastosowaniu współczesnych metod multispektralnych.
8
Content available remote

Kodikologická analýza rukopisů popisujících pruské obležení Olomouce v roce 1758

63%
Petřík R.
Studie o rukopisech (Manuscript Studies)
|
2023
|
vol. 53
|
issue 1-2
59-85
EN
The article presents a set of eight narrative historiographical sources from the time of the Prussian siege of the Olomouc fortress during the Seven Years‘ War in 1758, which has been little used by historians so far. The authors of these sources, preserved in the State District Archive in Olomouc, were mostly religious, but also municipal officials or townspeople, whose motivation was to capture the events experienced and thus preserve the testimony for future generations. The newly classified diary of the fortress commander Ernst Dietrich Marschall is an exception in this collection. The study presents a codicological analysis of the sources and attempts to anchor them terminologically.
9
Publication available in full text mode
Content available

A Recently Discovered Folia from the 12th-century Apostolus Christinopolitanus

51%
Wołoszczenko S.
Biblioteka
|
2022
|
issue 26 (35)
33-85
PL
Jednym z ważnych średniowiecznych rękopisów cyrylickich pochodzących z Rusi Kijowskiej jest Apostoł Krystynopolski – kodeks z XII wieku, obecnie przechowywany w dwóch częściach, w niepełnej postaci, w Kijowie (Instytut Rękopisów Biblioteki Narodowej Ukrainy im. W.I.  Wernadskiego od 1927 roku) i we Lwowie (Muzeum Historyczne we Lwowie od 1948 roku). W artykule zbadano cztery pergaminowe karty z Krakowa (Biblioteka Książąt Czartoryskich, Polska), odkryte w lipcu 2020 roku. Badanie cech paleograficznych, ortograficznych, językowych i tekstologicznych wykazało, że są one zaginionym wcześniej fragmentem Apostoła Krystynopolskiego (fragmenty Act 13,5–20, 15,29–16,4, 1Tim 4,8–5,4 i 2Tim 1,10–2,4). Krakowskie karty stanowią kontynuację części kijowskiej oraz początek i koniec części lwowskiej kodeksu. Część krakowska została oderwana przed 1888 rokiem, w którym kodeks był zaprezentowany publiczności na wystawie  Instytutu Stauropigiańskiego we Lwowie, a także odnotowany i opisany w katalogu przez Antonija Petruszewicza. Artykuł zawiera kompletną fotokopię  odkrytych fragmentów.
EN
One of the important Cyrillic medieval manuscripts from Kievan Rus is the Apostolus Christinopolitanus – a 12th-century codex which is now separated into two parts that are preserved (though some fragments have been lost) in Kyiv (Institute of Manuscript of V.I. Vernadskyi National Library of Ukraine, since 1927) and Lviv (History Museum of Lviv, since 1948). This article discusses four parchment folia from Kraków (The Princes Czartoryski Library, Poland) discovered in July 2020. Paleographical, orthographical, linguistic and textological features indicate that this section is the previously lost part of the Apostolus Christinopolitanus (excerpts from Act 13,5–20, 15,29–16,4, 1Tim 4,8–5,4 and 2Tim 1,10–2,4). The Kraków folia are the continuation of the Kyiv part and the beginning and final part of the Lviv part of the codex. The Kraków part was detached before 1888, when the manuscript was shown to the public at the Lviv Stauropegion Institute Exhibition and described and foliated for the catalogue by Antonij Petruševič. This article contains photocopies of all of the newly-discovered fragments.
10
Publication available in full text mode
Content available

Ewangelia BJ 941 w kolekcji rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej: społeczna historia kodeksu

51%
Wołoszczenko S.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2022
|
vol. 16
|
issue 2
193-213
EN
This article is dedicated to the study of the history of the Cyrillic Four Gospels BJ 941 from the manuscript section of the Department of Special Collections of the Jagiellonian Library in Krakow. The study defines that the Gospels were rewritten on a paper variety, the identification of its watermarks implies that the book was created in the last third of the 16thcentury. The analysis of the manuscript margins indicates that the manuscript was rewritten and purchased in Stryi, in the former Przemyśl region. The study of four gift records of the 16thand 17th centuries draws an understanding of how the manuscript has functioned and migrated at the appointed time. First, after the purchase, the codex was donated to the church of Paraskeva Piatnytsa in the Pietniczany village in the Lviv region. In 1641 the codex was gifted over to the Church of the Beheading of John the Baptist in Rozhysche, Sataniv povit. Between 1649 and 1678 the Gospels were presented to the Church of the Intercession of the Virgin in Vinnytsia. In 1678 the book appeared in the Church of the Intercession in the village of Nekhaiky in the Cherkasy region. In the 19th century, the Gospels belonged to the private library of Stanisław Krzyżanowski, who in 1870 donated the manuscript to the Jagiellonian Library.
11
Publication available in full text mode
Content available

Z badań nad piśmiennictwem sakralnym średniowiecznej biblioteki klasztoru cystersów w Mogile

51%
Domżał Z., Wałkówski A.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2016
|
issue 10
17-44
EN
Presented article is a part of broader research focused on scriptorium and library of the Cistercians convent in Mogiła till the turn of 15th century. Authors used fi ndings of Edward Potkowski’s research according to which one of the form of using writing in medieval times was applying it to implementing principles of faith and expressing God’s glory. Within sacral writing there exist differentiated subjects, which are discussed by authors detailed way, indicating specifi c works and (when it was possible) their authors. Presented research was limited to 15th century due to the fact that 20 preserved medieval codex’s stemmed from this period. Authors examined 14 volumes out of the 20, remaining 6 were unavailable due to reconstruction works in convents’ archive. They were examined however through the archival catalogue. In medieval legacy of the Cistercians’ convent in Mogiła prevails homiletics (168 texts). The other documents frequently occurring in the disputed collection are theological works, Holy Bible with exegesis and i.e liturgy and moralisation. Dominating works deal with teaching the religion, spiritual formation and offi cium divinum, what was typical for Cistercians book collections and generally for medieval conventual libraries. When it comes to authors majority of them are the ones belonging to the convent of Mogiła – abbot Piotr Hirszberg, brother Mikołaj from Kraków or Jacobus de Paradiso. Such a situation should not be surprising, because conventual library ex offi cio was meant to keep the works of their authors. Among the works of authors who did not belong to Mogiła convent the most numerous texts are written by St. Bernard of Clairvaux.
PL
Prezentowany artykuł stanowi fragment obszerniejszych badań nad skryptorium i biblioteką klasztoru cystersów w Mogile do przełomu XV i XVI w. Autorzy wykorzystali ustalenia Edwarda Potkowskiego, zgodnie z którymi jedną z form użytkowania pisma w średniowieczu było zastosowanie go do głoszenia zasad wiary i wyrażania chwały Bożej, czyli do tworzenia piśmiennictwa sakralnego. W jego ramach istnieją bardziej szczegółowe odmiany tematyczne, które autorzy omawiają możliwie dokładnie, wskazując konkretne dzieła i (jeśli jest to możliwe) ich twórców. Granice chronologiczne rozważań zostały wyznaczone przez stan podstawy źródłowej i przemiany kulturowe dotyczące klasztoru cystersów w Mogile. Ograniczenie się do XV stulecia wynika z faktu, że z tego okresu pochodzą wszystkie zachowane średniowieczne kodeksy. Ponadto na przełomie XV i XVI w. zachodziły zmiany związane z upowszechnieniem się druku, co oznaczało schyłek kopiowania ksiąg w skryptorium. Podstawę źródłową stanowi 20 kodeksów. Z tej liczby autorzy bezpośrednio przebadali 14, ponieważ jedynie te zostały im udostępnione. Pozostałych sześć było niedostępnych z powodu remontu w archiwum klasztornym. Te księgi przebadano za pośrednictwem Katalogu archiwum. Wszystkie kodeksy pochodzą z XV stulecia, lecz tylko dwa z jego pierwszej połowy. Natomiast 11 ksiąg powstało mniej więcej w połowie XV wieku. Z jego drugiego pięćdziesięciolecia pochodzi siedem zachowanych manuskryptów. Analiza odmian piśmiennictwa sakralnego obecnego w średniowiecznej spuściźnie biblioteki klasztoru cystersów w Mogile wykazała dominację kaznodziejstwa – aż 168 pozycji. Wysoką pozycję zajęły dzieła teologiczne, Biblia z egzegezą oraz m.in. moralistyka i liturgia. Przeważają dzieła dotyczące nauczania wiary, formacji duchowej i offi cium divinum, co było typowe dla księgozbiorów cysterskich i generalnie bibliotek klasztornych wieków średnich. Jeśli chodzi o autorów, to na pierwsze miejsce wysuwają się pisarze należący do konwentu cystersów w Mogile – opat Piotr Hirszberg, brat Mikołaj z Krakowa czy Jakub z Paradyża. Taka sytuacja nie powinna dziwić, ponieważ biblioteka konwentualna z urzędu była nastawiona na zbieranie dzieł swoich pisarzy. Wśród autorów spoza klasztoru cystersów w Mogile licznie spotykamy teksty pióra św. Bernarda z Clairvaux.
12
Publication available in full text mode
Content available

Analiza zawartości rękopisu o sygnaturze 2141 z Biblioteki Jagiellońskiej

51%
Dziemski W.
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
|
2018
|
vol. 68
7-33
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza i opis rękopisu o sygnaturze 2141, znajdującego się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Manuskrypt ten stanowi zbiór kilku odrębnych części, które w całość połączone zostały najwcześniej w XV wieku. Pokrótce omówione zostały poszczególne teksty, zwłaszcza te mniej znane. W trakcie analizy dostrzeżone zostały różnice pomiędzy uzyskanymi wynikami a opisami rękopisu zawartymi w Katalogu rękopisów Biblijoteki Uniwersytetu Jagiellońskiego Władysława Wisłockiego. Biorąc pod uwagę dane paleograficzne i kodykologiczne, autor starał się podać przybliżoną datację powstania poszczególnych części, a także określić pochodzenie i sposób użytkowania manuskryptu.
EN
The paper is devoted to analysis and description of the item no. 2141 from the manuscript collection of the Jagiellonian Library. It consists of several separate parts bound together in the 15th century at the earliest. The individual texts, especially those less known, are briefly discussed. During the analysis, a number of discrepancies between the actual manuscript and its descriptions in Katalog rękopisów Biblijoteki Uniwersytetu Jagiellońskiego compiled by Władysław Wisłocki were found. Taking into account paleographic and codicological data, the author attempted to determine an approximate date when each of the parts was created, as well as to establish the origin of the manuscript and how it was actually used.
13
Publication available in full text mode
Content available

Z badań nad piśmiennictwem pragmatycznym średniowiecznej biblioteki klasztoru cystersów w Mogile

51%
Domżał Z., Wałkówski A.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2018
|
vol. 12
39-68
EN
The article is a piece of broader research on the scriptorium of the Cistercian monastery in Mogila from mid-15th to the beginnings of 16th century. According to Edward Potkowski, one of the functions of writing was pragmatic literary production that served people’s public and private activity. Source base includes ten codices in total, eight of which were examined, coming from the mid-15th century to the first years of 16th. The article, after introducing the term of pragmatic literary production, points and discusses it’s particular profiles of the manuscripts of the library of Cistercian monastery in Mogila. It introduces particular volumes and their authors. It specifies which profiles of pragmatic literary production are dominating and how typical is that for the libraries of medieval Cistercians.
14
Content available remote

Podíl profesionálních pražských písařských dílen na šíření vokální polyfonie v českých zemích na přelomu 16. a 17. století:

51%
Krátká N., Pulkrábek J.
Knihy a dějiny (Books and history)
|
2020
|
vol. 27
|
issue 1-2
200-217
EN
There are many uncertainties about the production and dissemination of vocal polyphony manuscripts from Prague illuminators’ and scribes’ ateliers compared with the dissemination of monophonic vocal manuscripts. The only known “workshop” producing manuscripts with primarily polyphonic music is the one led by Master Jan Kantor Starý († 1582) in Prague’s New Town. However, the number of surviving manuscripts suggests that more “workshops” might have existed in Prague at the turn of the 16th and 17th centuries. The goal of this study is to ascertain if there were any other ateliers in Prague producing vocal polyphony manuscripts during the analysed period. The findings are based on recent palaeographic and codicological analyses of the selected group of polyphonic sources written by identical scribal hands: Kutná Hora Codex from 1593 (Czech Museum of Music, Prague), Trubka’s Gradual from 1604 (Prague City Archives, Prague), the Partbook of the St. Barbara Literary Brotherhood in Přeštice from 1619 (National Library of the Czech Republic, Prague) and a bifolio from an unknown partbook in the Gradual of the St. Castulus Church from 1580 (Library of the Archbishop’s Chateau, Kroměříž). The comparison of the analysed scribal hands indicates the existence of an atelier that was probably from the milieu of the royal court. Systematic inquiries into the professional production of polyphonic manuscripts should thus continue because that is the only way to better and fully understand the musical culture of the Czech lands during the Renaissance.
15
Content available remote

Jiří Kejř v Ústavu státu a práva ČSAV - právník, který žil středověkem. Sto let od narození

51%
Žáčková Z.
Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)
|
2021
|
vol. 160
|
issue 8
664-675
EN
The paper summarizes the life and work of the important Czech legal historian Jiří Kejř, focusing on the period of his twenty-year tenure at the Institute of State and Law of the Czechoslovak Academy of Sciences. His research interests focused on the Czech Middle Ages, specifically on the administrative and legal history of the Hussite period, especially the history of medieval cities, the University of Prague, the personality of Master Jan Hus and codicology. Moreover, Jiří Kejř authored a number of analytical studies and several synthesizing monographs. His works were based on a thorough study of manuscripts. His works from periods of oppression of freedom bear no trace of the ideological pressure prevailing at the time of their creation. They still have a high scientific value, so other researchers cannot neglect his work.
CS
Příspěvek shrnuje život a dílo významného českého právního historika Jiřího Kejře se zaměřením na období jeho dvacetiletého působení v Ústavu státu a práva Československé akademie věd. Jeho badatelský zájem se soustředil na český středověk, konkrétně na správní a právní dějiny období husitství, zvláště na dějiny středověkých měst, pražské univerzity, na osobnost Mistra Jana Husa a také na kodikologii. Byl autorem množství analytických studií i několika syntetizujících monografií. Jeho práce byly založeny na důkladném studiu rukopisů. Díla, která napsal v časech nesvobody, nenesou stopy ideologického tlaku panujícího v době jejich vzniku. Stále mají vysokou vědeckou hodnotu, takže další badatelé nemohou jeho práce opominout.
16
Publication available in full text mode
Content available

Księgi korporacji rzemieślniczych Proszowic z XV wieku. Przyczynek do badań nad piśmiennictwem miejskim w średniowieczu

51%
Nabiałek K.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2021
|
vol. 13
101-132
EN
In his article, Karol Nabiałek is concerned with the documentation of craft guilds from the city of Proszowice in the Kraków area (Małopolska or Lesser Poland). He examines two manuscripts - the blacksmiths’ and the tailors’. Both books were probably started in the 1480s and were kept through the sixteenth and eighteenth centuries. The appropriate method of dating of such books must be based identifying the paper on which they are written. Nabiałek has prepared codicological descriptions and carried out an overview of the contents of both manuscripts. He has made an attempt to determine the status of these corporations. The blacksmiths’ manuscript was probably both a guild and a confraternity book. The tailors’ files initially contained a list of members of the religious confraternity, and, from the sixteenth century on, matters of the guild were entered in them. These manuscripts are rare examples of extant landmark works of medieval writing of professional craft corporations preserved in Poland.
DE
Der Artikel beschäftigt sich mit der Selbstdokumentation von Handwerkerzünften aus der Stadt Proszowice im Krakauer Land (Kleinpolen). Es werden zwei Manuskripte behandelt, und zwar die Handschriften von Schmieden und Schneidern. Beide Bücher entstanden wahrscheinlich in den 1480er Jahren und wurden vom 16. bis zum 18. Jahrhundert weitergeführt. Für die Datierung der Bücher ist die Identifizierung des Papiers, auf dem sie verfasst wurden, entscheidend. Es wurden kodikologische Beschreibungen erstellt und der Inhalt der beiden Handschriften charakterisiert. Des Weiteren wurde ein Versuch unternommen, den Status der Korporationen zu ermitteln. Im Falle der Handschrift von Schmieden handelte essich wahrscheinlich sowohl um das Zunft- als auch um das Bruderschaftsbuch. Die Akten von Schneidern enthielten zunächst ein Verzeichnis der Bruderschaftsmitglieder und ab dem 16. Jahrhundert wurden darin auch die Angelegenheiten der Zunft eingetragen. Die erhaltenen Manuskripte bilden seltene Beispiele für mittelalterliche Handschriften der Berufskorporationen aus dem Gebiet Polens.
PL
 Artykuł dotyczy dokumentacji własnej cechów rzemieślniczych z miasta Proszowice w ziemi krakowskiej (Małopolska). Omówiono dwa rękopisy – kowali i krawców. Obie księgi zostały założone prawdopodobnie w latach 80. XV wieku i były dalej prowadzone w XVI–XVIII wieku. Dla datacji ksiąg kluczowe znaczenie ma identyfikacja papieru, na którym je spisano. Sporządzono opisy kodykologiczne oraz dokonano charakterystyki zawartości obu rękopisów. Podjęta została próba ustalenia statusu tych korporacji. W wypadku rękopisu kowali prawdopodobnie była to jednocześnie księga cechowa i bracka. Akta krawców początkowo zawierały wykaz członków bractwa religijnego, a od XVI wieku zaczęto w nich umieszczać sprawy cechowe. Zachowane rękopisy stanowią przykład dość nielicznie zachowanych z terenu Polski zabytków średniowiecznego piśmiennictwa korporacji zawodowych.
17

Najstarszy zachowany kodeks rękopiśmienny powstały na ziemiach polskich? Ewangelistarz Płocki z XII wieku w świetle badań paleograficznych zapisków o cudach z 1148 roku w Biblii Płockiej .

51%
Tomaszewski J.
Roczniki Biblioteczne
|
2019
|
vol. 63
3-28
PL
Analiza paleograficzna pisma zapisków o cudach w katedrze płockiej z 1148 roku w Biblii Płockiej oraz Ewangelistarza Płockiego. Domniemane pochodzenie pisarza z klasztoru św. Wawrzyńca lub św. Jakuba w Liège. Hipotezy o powstaniu zapisków o cudach w katedrze płockiej między rokiem 1160 a 1170 oraz o napisaniu Ewangelistarza w opactwie św. Wojciecha w Płocku. Ewangelistarz Płocki prawdopodobnie najlepiej udokumentowanym zabytkiem pod względem polskiej proweniencji wśród najstarszych zachowanych kodeksów rękopiśmiennych.
EN
The article deals with a palaeographic comparative analysis of two twelfth-century manuscripts from the Cathedral Chapter Library in Płock — the 1148 accounts of miracles in the Płock cathedral on folio 239v of the Płock Bible (MS 2), and the Evangeliary (MS 45). The main research problems are as follows: to establish the identity of the hand in the case of both texts, determine the origin and the role the scribe in question may have played in Płock as well as to attempt to date the manuscripts and establish their chronological order. The palaeographic study has encompassed a detailed comparison of written characters, their groups, entire words as well as abbreviation system and initials. Such an analysis has made it possible to demonstrate that both texts were written by the same person. The style of the writing and of secondary initials suggests that the Płock scribe came from the Monastery of St. Lawrence or St. Jacob in Liège. In addition, a comparison of the writing style and decorations of the Płock manuscripts with those of dated documents and manuscripts from Flanders, Brabant, Wallonia and Diocese of Liège has demonstrated that the littera praegothica present in these codices did not develop before the 1160s and was present in the following two decades. These findings question the previous dating of the accounts of miracles in the Płock Bible and move the date of their origin to a period between 1160 and 1170. The establishment of the identity of the author of both manuscripts together with the conclusions of the codicological analysis constitute new evidence suggesting that the Evangeliary may have originated in the Abbey of St. Adalbert in Płock. This is confirmed by the presence in the liturgical calendar of the commemoration of St. Adalbert as well as by the fact that the scribe worked in the cathedral library. The present palaeographic analysis confirms the dating of the manuscript to the 1160s–1180s. Among the oldest surviving hand-written codices originating in Poland the Płock Evangeliary thus becomes the best documented manuscript with regard to its possible provenance.
18
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce powstania i historia pasjonału theol. lat. oct. 162 ze zbiorów Biblioteki Państwowej w Berlinie

45%
Sosnowski M.
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
|
2016
|
vol. 54
PL
Zarys treści: Artykuł poświęcony jest pochodzeniu i historii kodeksu ze zbiorów Biblioteki Państwowej w Berlinie, opatrzonego sygnaturą theol. lat. oct. 162. Kodeks ten zawiera jedyną znaną kopię Vita Quinque Fratrum autorstwa Brunona z Kwerfurtu. Druga część pracy poświęcona jest próbie rekonstrukcji drogi, za sprawą której tekst znalazł się w bibliotece klasztornej w Huysburgu.Abstract: The article deals with the origin and history of a codex from the collections of the Berlin State Library (call no. theol. lat. oct. 162). The codex contains the only known copy of Vita Quinque Fratrum by Bruno of Querfurt. The second part of the article aims at reconstruction of the history of the text itself before the aquisition of the copy by the Huysburg abbey library.
EN
Codex theol. lat. oct. 162 (Staatsbibliothek Berlin) plays an important role in Polish medieval studies due to its containing the sole witness of Vita Quinque Fratrum (BHL 1147) by Bruno of Querfurt. The article traces history of the codex from the origin until its discovery in the family library of Reinhard Kade, the first editor of VQF. The oldest part of the codex is a passionale (12/13th cent.), which was written at (or at least very early belonged to) the Benedictine monastery in Huysburg. In the 15th century – still in Huysburg – it was bound together with two later unrelated manuscripts to form the current composite codex. During the secularization of the monastery at the beginning of the 19th century it came into possession of Friedrich Gottlieb Julius von Bülow (1760–1831), an assessor and book collector. After von Bülow’s death his collection was put up at auction, the printed catalogue of which lists our manuscript. The codex was bought by Kade’s paternal grandfather, Anton Krüger of Dresden a noted engraver. The rest of manuscript’s history is well known. The second part of the article examines a couple of hypothetical routes, through which the source copy for our witness (i.e. a very early copy or even Bruno’s draft) or the witness itself could have been transferred to Huysburg, by tracing both direct and indirect connections of Querfurt counts and the monastery. Those hypothetical routes from Querfurt (Eilversdorf monastery?) to Huysburg – both in the diocese of Halberstadt – also try to make sense of the apparent interest that the passionale compiler had taken in Magdeburg.A brief addendum discusses the implications of the re-discovery of a codex from Ebrach, previously considered lost, that was suspected by G. Waitz to be identical with our witness or, by W. Kętrzyński and W. Meysztowicz, to be a source for Cosmas’ of Prague version of Five Brothers text. Late in the publishing process the author became aware the new description of theol. lat. oct. 162 (Beate Braun-Niehr, Manuscripta Mediaevalia database: <http://www.manuscripta-mediaevalia.de/dokumente/html/obj31101702> [access: 29.09.2016]. This new description independently and concisely provides some of the article’s findings (ownership note from Huysburg, auction catalogue of „Bibliotheca Büloviana”, lost codex of EbrachNepomuk). Still available is the previous catalogue description, which was known to the author in February 2014, during the autopsy of Huysburg codices in Berlin <http://www.manuscripta-mediaevalia.de/ dokumente/html/obj90432270,T> [access: 29.09.2016].
19
Publication available in full text mode
Content available

Średniowieczne analecta czeskie w rękopisie z dawnej biblioteki kościoła św. Piotra i Pawła w Legnicy

45%
Mrozowicz W.
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
|
2022
|
vol. 31
|
issue 1
35-57
EN
The main source used in the article is a Latin manuscript from the former library of St Peter and Paul’s Church in Legnica, currently kept at the Wrocław University Library. The components of the manuscript were created in the 1370s and 1390s in Bohemia. In the course of processing the document, various interesting bohemica were discovered, ie Czech translations of Psalms 129 and 132, identified as a part of the Clementine Psalter from around the mid-14th century, in ‘Mammotrectus’ by John Marchesinus, 13 Czech month names on the margins of ‘De regimine mensium’ as well as botanical names, medical terms and advice on lactation inducers among other medical prescriptions. There is also a contentual bohemicum, ie initial fragments of ‘Passio sanctae Ludmillae’, the Latin account of the martyrdom of the Bohemian patroness saint, from a breviary written at the turn of the 12th and the 13th centuries. The article includes comments on the aforementioned texts as well as their editions.
20
Publication available in full text mode
Content available

Szkiełko czy oko? Nauki ścisłe w badaniach nad rękopisami (manuSciences ’15)

45%
Pludra-Żuk P.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2015
|
issue 9
299-312
EN
The article contains an extended report from the summer school “manuSciences’15. Manuscripts: From Fragments to Books – From Identifi cation to Interpretation” organised by the Freie Universitat Berlin and Ecole Pratique des Hautes Etudes, and held at Fraueninsel in Bavaria, on 6–12 September, 2015. The main aim of the gathering was to provide an opportunity for exchange of ideas and knowledge between researchers working on historical written sources, who belong to the fi eld of the humanities, and specialists, who represent exact sciences, and who are capable of furnishing new technical potential for manuscript research. P. Pludra-Żuk, herself a representative of the humanities, describes the new technical tools, which can be utilised in primary source research, and which allow for the acquisition of hitherto undisclosed information concerning the medieval scribal workshop (numerous types of materials research), non-invasive methods of reaching text fragments diffi cult to get to, or unreadable (Refl ectance Transformation Imaging, hyperspectral imaging, XRF), or partial automation of the reading and analytic process.
PL
Artykuł zawiera podsumowanie szkoły letniej, zatytułowanej „manuSciences ’15. Manuscripts: From Fragments to Books – From Identification to Interpretation” (6–12 września 2015, Fraueninsel), zorganizowanej przez Freie Universitat Berlin i Ecole Pratique des Hautes Etudes. Założeniem omawianych warsztatów było stworzenie warunków dla wymiany doświadczeń pomiędzy badaczami zajmującymi się analizą źródeł, a specjalistami reprezentującymi nauki ścisłe, starającymi się stworzyć wsparcie techniczne dla tego typu badań. W artykule opisano wybrane narzędzia, wywodzące się z nauk ścisłych, które mogą znaleźć zastosowanie w badaniach źródłoznawczych, umożliwiając m.in. wydobycie dodatkowych informacji na temat średniowiecznego warsztatu (jak rożnego typu badania materiałowe), bezinwazyjne dotarcie do tekstów trudno dostępnych lub nieczytelnych (Reflectance Transformation Imaging, obrazowanie multispektralne, XRF), czy częściowe zautomatyzowanie procesu odczytywania i analizy tekstu źródłowego.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.