Search results

1

Pôvod bihorských slovákov z hľadiska kritickej analýzy diela Grigoreho Benedeka : (Jazykový a historický kontext)

100%

Cigáň J.

Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

|

2013

|

vol. 100

|

issue 2

173-182

EN

Large migratory movements that followed after Sutamarský peace (1711) in Hungary significantly changed the ethnic structure of its population. They included also migration of Slovaks to present-day Romania Bihor area. This colonization process took place in several waves since the late 18th to 19th century, supported by the Hungarian aristocracy. In contrast to the settlement of fertile lowlands in "Dolná zem" (Lower Country) the motivation of migration were land use of mountain Plopis, located in Bihor in northwestern Romania. Article deals with the problem of the origin of the Slovak population in Romania Bihor in the context of the work of Romanian linguist and Slovakist - Grigore Benedek, with respect to the language.

2

Kodumaalt lahkumise põhjuste kajastumisest Abhaasia eestlaste rändenarratiivis: kurja mõisniku kuju

100%

Jürgenson A.

Mäetagused

|

2023

|

vol. 88

95-120

EN

When adapting to a new host country, one of the most important issues is social belonging – the question on what basis people feel a sense of belonging. This is a question of group identity. Group identity is based on the group’s shared history and especially on myths of common and special origins. In the narratives of the Estonians of Abkhazia, the main reason for emigration is the difficult economic conditions in the old homeland. These stories are recorded in the written memories and village chronicles of the inhabitants of the Estonian settlements in the Caucasus, which date back to the 19th and 20th centuries, but they can be heard orally even today, because the stories have been heard from parents and grandparents. Both in earlier writings and in today’s oral presentations, the conditions in the old homeland of Estonia are depicted as poor, sometimes quite unbearable. An important figure in these stories is an evil and arrogant German landlord who oppressed the ancestors of the settlers. The first chapter of the article shows the historical background of the confrontation between the Estonian peasants and the German landlords in Estonia and how it was at least partially realized as an emigration movement under the influence of the peasant laws of the 19th century. The topic of the evil landlord was taken by the Estonian settlers to the settlements in Caucasus – these were stories told from personal experiences with the landlords. The formation and transmission of stories from generation to generation as founding narratives was facilitated by the opposition between Estonians and Germans in the Estonian national discourse. The second chapter focuses on the texts that reflect landlord-peasant conflicts in Estonia at the time of emigration – the texts of the leading figures of the national awakening movement in the school- and history books. These texts also influenced the developing identity of the Estonian colonists. The article then discusses the stories about the evil landlord told in various Estonian settlements on the Black Sea coast and finally the meaning of these stories in the formation of social belonging.

3

Nineteenth century early childhood institutions in Aotearoa New Zealand: Legacies of enlightenment and colonisation

88%

May H.

Journal of Pedagogy

|

2015

|

vol. 6

|

issue 2

21-39

EN

The nineteenth century colonial setting of Aotearoa NZ is the most distant from the cradle of European Enlightenment that sparked new understandings of childhood, learning and education and spearheaded new approaches to the care and education of young children outside of the family home. The broader theme of the Enlightenment was about progress and the possibilities of the ongoing improvement of peoples and institutions. The young child was seen as a potent force in this transformation and a raft of childhood institutions, including the 19th century infant school, kindergarten, and crèche were a consequence. The colonisation and settlement of Aotearoa NZ by European settlers coincided with an era in which the potency of new aspirations for new kinds of institutions for young children seeded. It is useful in the 21st century to reframe the various waves of colonial endeavour and highlight the dynamic interfaces of being colonised for the indigenous populations; being a colonial for the settler populations; and the power and should be purposed of the colonising cultures of Europe. It can be argued that in the context of ECE neither the indigenous nor settler populations of Aotearoa NZ were passive recipients of European ECE ideas but, separately and together, forged new understandings of childhood and its institutions; enriched and shaped by the lessons learned in the colonial setting of Aotearoa NZ.

4

La colonisation valaque sur les versants nord des Carpates pendant le Petit Âge Glaciaire (aux XVe et XVIe siècles)

76%

Jawor G.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2018

|

vol. 25

251-268

EN

The Wallachian settlement on the northern slopes of the Carpathians in the Little Ice Age (15th and 16th century). A significant deterioration of the climate took place in the Carpathians in the period from the 15th to the 19th century. It was a fragment of a global phenomenon referred to by various representatives of geoscience as the Little Ice Age (LIA). Arguments presented in the article were preceded by a preliminary assumption that these events had a particular impact on the living conditions of populations who inhabited the areas situated in the sub-mountain and mountain zones in the 15th and 16th century. Located in this area were the upper levels of various cultivated plants’ ranges, which were particularly crucial for the cultivation of winter cereal crops. Even minor fluctuations of multi-annual average temperatures could significantly increase or decrease them. The results contained in this work were formed on the basis of information from the sources, which are primarily of a fiscal nature and which so far have been underrated by historians of the climate. The analysis of changes taking place in individual settlements was conducted on the other hand by using the methodology applied by historians of human settlement. The outcome of the studies presented below offers a general conclusion on the existence of a widespread phenomenon in the discussed period of an increase in the Carpathian areas of elements from a model of the economic functioning of the village life which was based on stockbreeding. This happened at the expense of restricting or sometimes even eliminating agricultural activities. It was the main reason for which individual landowners fostered or initiated colonization based on the Wallachian law or, at least, on its elements. For this reason, the 16th century in particular became a period of a sudden development of this settlement trend in the Carpathian regions. This had serious consequences not only for the economy. The study draws attention to the fact that the introduction of these changes could take place due to the migration of ethnically foreign people who were acquainted with the secrets of a specialised stockbreeding, which was unavailable to classical farmers. Amongst the newcomers were also ethnic Vlachs. One of the consequences of these migrations was also a considerable increase in the scope of the Orthodoxy at the expense of Catholicism in Lesser Poland.

PL

Osadnictwo wołoskie na północnych stokach Karpatów podczas małej epoki lodowej (XV i XVI w.) W okresie od XV do XIX wieku w Karpatach miało miejsce znaczące pogorszenie klimatu. Jest to fragment zjawiska globalnego, przez przedstawicieli różnych nauk o ziemi zwane Małą Epoką Lodową (MEL). Rozważaniom zawartym w artykule towarzyszyło wstępne założenie, że te wydarzenia miały szczególny wpływ na warunki egzystencji społeczności zasiedlających na przestrzeni XV i XVI stulecia obszary położone w strefie podgórskiej i górskiej. Na tym obszarze znajdują się górne piętra zasięgu różnych roślin uprawnych, zwłaszcza kluczowych dla rolnictwa zbóż ozimych. Nawet niewielkie wahania wieloletnich średnich temperatur potrafią znacząco je podwyższać lub obniżać. Wnioski zawarte w pracy sformułowano w oparciu o informacje zawarte w źródłach przede wszystkim o charakterze skarbowym, do tej pory przez historyków klimatu niedoceniane. Analizę zachodzących w poszczególnych osadach zmian przeprowadzono z kolei posługując się metodyką stosowaną przez historyków osadnictwa. Efektem zaprezentowanych niżej badań jest generalny wniosek o istnieniu w analizowanym okresie powszechnego zjawiska narastania na obszarach karpackich elementów modelu gospodarczego funkcjonowania wsi opartego na hodowli. Odbywało się to kosztem ograniczania lub czasami nawet eliminowania zajęć rolniczych. Stanowiło to decydujący powód dla którego poszczególni wielcy właściciele ziemscy sprzyjali lub inicjowali kolonizację opartą na prawie wołoskim lub co najmniej na jego elementach. Z tej przyczyny zwłaszcza XVI wiek stał się okresem gwałtownego rozwoju tego nurtu osadniczego w rejonach karpackich. Miało to poważne konsekwencje nie tylko dla gospodarki. W pracy zwrócono uwagę, że wprowadzanie zmian mogło się odbyć poprzez migracje obcej etnicznie ludności-zaznajomionej z tajemnicami wyspecjalizowanej hodowli, niedostępnej klasycznym rolnikom. Wśród przybyszów pojawili się również etniczni Wołosi. Jedną z konsekwencji tych wędrówek było też znaczne rozszerzenie w Małopolsce zasięgu prawosławia kosztem katolicyzmu.

5

The Tradition of the Ionian Colonisation of Asia Minor: Remarks on the Sources

75%

Kuciak J.

Electrum

|

2013

|

vol. 20

9–22

EN

This article discusses the tradition of the Ionian colonisation preserved in ancient literary sources. The author focuses on the time and circumstances in which the view that the Athenians were responsible for the Ionian colonisation emerged. He also examines whether there is any support in the sources for the opinion expressed by some historians that such a belief was already strong in the Archaic period.

6

Kolonializm, kolonizacja i dekolonizacja w filozofii wychowania Paulo Freirego

63%

Stańczyk P.

Kultura i Edukacja

|

2017

|

issue 3(117)

58-73

EN

This article aims at reconstruction of crucial for pedagogy of emancipation notions associated with colonisation and decolonisation. This objective includes both literally and metaphor meanings of colonisation and decolonisation used by P. Freire in his philosophy of education. Thus I will present modified by P. Freire conception of closed society as a relic of colonial society and I will also present his notion of colonisation and decolonisation of minds as an objective action for basic literacy during decolonisation processes in Africa in the seventies. The main reason of such purpose of this text is that colonisation is the crucial point and the main cause of emancipation in Freire’s conception of social movements in general and popular education in particular. On the other hand decolonisation is an archetypal form of emancipation, thus taking into account present social inequalities theory of P. Freire is still totally valid.

7

Budownictwo warowne jako narzędzie intensyfikacji władztwa na obrzeżach kraju. Casus Bezławek w późnośredniowiecznych Prusach

63%

Kwiatkowski K.

Zapiski Historyczne

|

2021

|

vol. 86

|

issue 3

81-116

EN

The article concerns the chronological framework and circumstances of constructing a castle of the Teutonic Order in Bäslack (Bezławki). The research was based on written, mainly manuscript, primary sources. A detailed analysis has been made of the colonisation carried out by the Teutonic Order in the lower and middle course of the Dajna River, where this castle was built, in the region of Barten (Bartia). The analysis made it possible to date back the chronology of constructing the stronghold to the 1370s. It was also argued that the direct reason for erecting the castle was the conflict of the Bishop of Ermland (Warmia) Johann II Stryprock with the Teutonic Order, which had been escalating in the 1360s, and which ended only in 1374/1375. On the one hand, the construction of the castle in Bäslack was to symbolically emphasise the dominant position of the Teutonic Order in Prussia and its supremacy over the dominion of the bishops of Ermland. On the other hand, it was to serve as a tangible demarcation of the territory which was directly under the rule of the Teutonic Order in the region, where the border between the lands controlled by the Teutonic Knights and by the bishops of Ermland had not been firmly established, which was one of the causes of the aforementioned conflict.

8

Angielski handel zewnętrzny (i kolonialny) w dobie wojny o imperium (1740–1765)

63%

Robak P., Uniwersytet Łódzki W. F.-H.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2016

|

vol. 15

|

issue 1

PL

Artykuł prezentuje rozwój angielskiego handlu zewnętrznego (i kolonialnego) w okresie dwóch kontynentalnych konfliktów zbrojnych, toczonych także na morzach i w koloniach, w które zaangażowana była Wielka Brytania w latach 1739–1763. Zaprezentowana analiza tego handlu została oparta na szacunkowych danych statystycznych za lata 1740–1765 (stąd ramy chronologiczne artykułu) i przeprowadzona w odniesieniu do dwóch głównych obszarów multilateralnej wymiany: europejskiej i oceanicznej, w tym kolonialnej. Z poczynionych przez Autora ustaleń wynika, że rynki europejskie utrzymały dominującą pozycję w angielskim handlu zewnętrznym w omawianym okresie, choć rozwijały się w sposób zróżnicowany regionalnie i w ogólnym dodatnim bilansie mniej dynamicznie niż na rynkach zamorskich (i kolonialnych). Te bowiem, rozłożone na obszarach: atlantyckim i azjatyckim, odnotowały istotny wzrost wartości i wielkości wymiany, zwłaszcza w odniesieniu do rynków amerykańskich (Ameryka Północna i Indie Zachodnie), mimo że w ogólnym bilansie zachowały stały charakter deficytowy. Jednakże oceaniczny (i kolonialny) import decydował w dużej mierze o rosnącym europejskim reeksporcie angielskiego handlu zewnętrznego, pozwalając mu utrzymać stały dodatni bilans handlowy we wspomnianych latach. Na powyższe zróżnicowanie wielkości i dynamiki rozwoju angielskiego handlu zewnętrznego miały oczywisty, choć nie wyłączny, wpływ toczące się długotrwałe zmagania wojenne. Na niektórych rynkach europejskich (zwłaszcza euroatlantyckim i lewantyńskim) przyniosły one widoczny regres obrotów, natomiast w sferze pozaeuropejskiej okazały się często czynnikiem sprzyjającym intensyfikacji wymiany handlowej, co niewątpliwie było efektem brytyjskiej dominacji zbrojnej na morzach i w koloniach. Ta sytuacja ukształtowała w pewnej mierze przekonanie brytyjskich merkantylistów i polityków, głównie od lat pięćdziesiątych XVIII w., że wojna służy rozwojowi angielskiego handlu zamorskiego.

EN

The process of Americanisation of overseas trade formed the main ground of colonial rivalries of European states, especially Great Britain and France, in the Atlantic sphere in the first half of the 18th century. This competition caused the series of colonial and naval wars which were connected with European conflicts in the period from 1740 to 1763. Great Britain took active part in these military events in Europe and in overseas spheres termed in a literature as the struggle for Empire. The article presented the main directions of a growth of English foreign (and colonial) trade during this stormy period. The English overseas trade statistics (generally based on the collected but approximated date by E. B. Schumpeter) have indicated that in the described years was continued the growth of English foreign trade, especially rapidly from the half of the 18th century what is termed in the contemporary historical literature as a second phase of so called „trade revolution”. This foreign trade was characterized by a dominated position of four traditional European markets with a whole positive balance in all the time. The Northern- Western market (from Germany to Atlantic coast) possessed the biggest and profitable share in this trade but in general scale it was stagnated. On the other hand the trade in the Baltic sphere had a dynamic growth though unprofitable (as a result of a great share of import from Russia). The English trade in Levant was in a deep stagnation though it marked a growth in different periods in the commercial exchange with Iberian and Italian states. The English Extraeuropean trade, however, had a much more dynamic growth than on European markets, though lower in a volume of value and unprofitable in a full scale of its commercial exchange. The main role in this trade played American markets (from Canada to some Caribbean Isles) with some share of Iberoamerican markets in different periods. This part of so called Atlantic economy of England dominated over the whole English Extraeuropean trade. In this Atlantic economy also two markets were profitable: North American and African as important export/reexport spheres, especially for English manufacture goods. Thanks to the great share of overseas import (colonial products) in the English reexport to European markets the whole English foreign trade had the regular positive balance in the described period. The participation of Great Britain in the mentioned struggle for Empire had many effects to the English foreign (and colonial) trade. These ones were more visibles in Europe than in overseas spheres, in different years, especially during the Seven Years War, with an additional share of political events and a new economic policy (prohibited tarifs) of some states. In contrast to situation in Europe, however, this struggle for Empire conducted at seas and in colonies, in spite of temporary fluctations, encouraged the growth of English overseas trade and brought new colonial markets confirmed by the peace treaty in 1763.

9

Three Visions of Humanity in Extraterrestrial Ecosystems: Klein, Kosik, Skåden

63%

Pokrywka R.

Porównania

|

2022

|

vol. 31

|

issue 1

133-142

PL

W artykule porównane są trzy współczesne powieści science fiction: Die Zukunft des Mars (2013) Georga Kleina, Kameleon (2008) Rafała Kosika oraz Fugl (2019) Sigbjørna Skådena. Jako możliwe scenariusze przyszłej kolonizacji innych planet powieści reprezentują trzy różne wzorce egzystencji człowieka w pozaziemskich ekosystemach: adaptację, imitację i obojętność. Artykuł omawia je w kontekście współczesnych narracji spekulatywnych o życiu ludzi poza Ziemią.

EN

In the paper, three contemporary science fiction novels are compared: Die Zukunft des Mars (2013) by Georg Klein, Kameleon (2008) by Rafał Kosik, and Fugl (2019) by Sigbjørn Skåden. As possible scenarios of a future colonisation of other planets, the novels represent three different patterns of human existence in extraterrestrial ecosystems: adaptation, imitation, and indifference. They are discussed in the context of contemporary speculative narrations on human life outside of Earth.

10

Z badań nad nazwami miejscowymi na pograniczu Puszczy Białej

51%

Samsonowicz H.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2010

|

vol. Zeszyt

|

issue XXIV

9-18

EN

The article concerns names of localities (towns and villages) along the edge of Puszcza Biała (Biała Wood), and specifically within the territory of present Długosiodło Commune. The Author analyses over 50 names of places categorised according to period of their founding, as well as the origin of names (e.g. local vegetation, inhabitants or craftsmanship). The names convey interesting information on their origin. As the Author states in the conclusion, in period I mainly names derived from human activities were given, in period II, names related to biological conditions predominated, while in the modern times, names were created in connection with individuals, national, legal or professional groups. The work comprises interesting new data on the studied area and sharp observations that may also apply to other areas in Poland.

PL

Artykuł dotyczy nazw miejscowych, używanych na pograniczu Puszczy Białej, a konkretnie znajdujących się na obszarze dzisiejszej gminy Długosiodło. Autor analizuje ponad 50 nazw miejscowości, które dzieli na okresy chronologiczne według czasu, kiedy powstały, oraz według pochodzenia (np. od szaty roślinnej, nazwisk mieszkańców czy też warsztatów rzemieślniczych). Zestawienie nazw stanowi interesującą informację dotyczącą ich pochodzenia, przy czym, jak to w konkluzji swego artykułu stwierdza Autor, w pierwszym okresie występują przede wszystkim nazwy wywodzące się od działalności człowieka, w drugim głównie od warunków biologicznych, a w dobie nowożytnej nazwy odosobowe, związane z jednostkami, grupami rodowymi, prawnymi bądź zawodowymi. Publikacja zawiera interesujące, nowe informacje dotyczące omawianego obszaru, ale niejednokrotnie mogące odnosić się do innych terenów.

11

Angielska kolonizacja wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej w latach 1585–1620

51%

Grzebyk T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 100

59-68

EN

The author focuses on the colonization of North America by the English in the years 1585–1620. The adopted time censures refer respectively to the date of the first colony on Roanoke and shore Mayflower ship, as a turning point in the history of English colonization of the New World. The content of the article is an analysis of English-language sources regarding settlement issues in the present-day United States regarding the aforementioned colonies on Roanoke Island along with accidents that happened to its inhabitants and the beginnings of the city of Jamestown. In addition to the main thread, the author also touches upon the forgotten history of the inhabitants of the sixteenth-century Commonwealth who took part in the colonization trials of the English.

PL

Autor koncentruje się na kwestii kolonizacji Ameryki Północnej przez Anglików w latach 1585–1620. Przyjęte cezury czasowe odnoszą się odpowiednio do daty założenia pierwszej kolonii na Roanoke oraz dobicia do brzegu statku Mayflower jako punktu zwrotnego w historii angielskiej kolonizacji Nowego Świata. Treść artykułu stanowi analiza anglojęzycznych źródeł na temat osadnictwa na terenach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych dotycząca wspomnianej kolonii na wyspie Roanoke wraz z wypadkami, które stały się udziałem jej mieszkańców oraz początków miasta Jamestown. Oprócz głównego wątku autor porusza również zapomnianą historię mieszkańców szesnastowiecznej Rzeczypospolitej, którzy brali udział w kolonizatorskich próbach Anglików.

12

California mission bells: Listening against the “fantasy heritage”

51%

Welizarowicz G.

Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

|

2016

|

issue 13

239-259

EN

The paper takes a critical look at the legacy of the Spanish mission period in California as symbolized by the mission bell. According to “fantasy heritage”, that is the myth of California’s pastoral beginnings under Franciscan missionaries – a myth perpetuated by Mission Re-vival writers, real estate boosters, public space projects, etc. – the bell is synonymous with benevolence, charity, nurturing mercy, etc. Re-sponding to the recent expansion of the Mission Bell Marker (MBM) program (a dense network of eleven-foot roadside markers in the shape of Franciscan staffs donned with cast bells, placed along a route of California’s highways, freeways, and local roads collectively known as “Historic El Camino Real”), the paper attempts to investigate the original function and implications of the bell as it was deployed by the missionaries upon contact. This is gleaned from a Franciscan account of the behavior of St Junípero Serra. Following a brief discussion of the function of listening, it is argued that Serra practiced “predatory” listening and used audio-pollution by the bell as a strategy devised to intervene in the very foundations of the epistem-ic certainties of the Indian world-view. An argument is made that Ser-ra’s bell was the first instrument of colonization, of physical and epis-temic invasion, of temporal regimentation, and the silencer of all other sounds. In the last section of the essay it is argued that no driver in California is safe from the ideological interpolation of the MBM and a strategy of resisting the bell’s romanticization is offered.

FR

L’article présente une analyse des fonctions de la cloche dans le mythe de la période missionnaire en Californie. Le mythe missionnaire est souvent appelé aujourd’hui le « héritage fantastique » (ang. fantasy heritage) car il présente la période du franciscanisme en Califormie comme une idylle. Ce mythe a été représenté non seulement dans la littérature, mais aussi dans l’architecture, dans les spéculations foncières et dans les projets de l’espace public. Dans le mythe, la cloche symbolise la douceur, la bienfaisance, la charité etc. En se référant au programme Mission Bell Marker (MBM) qui a été financé par les ressources fédérales et celles de l’état de Californie et qui a fait planter environ sept cents colonnes en forme du bâton franciscain avec une cloche au dessus tout au long de El Camino Real, le présent article cherche à retrouver la fonction des cloches utilisées par les franciscains au moment du contact. En s’appuyant sur la description du comportement de saint Junípero Serra et sur l’analyse de la fonction de l’ouïe dans les cultures tribales, on propose une interprétation de Serra vu comme un pratiquant de l’écoute « prédatrice » et son comportement est décrit comme « auto-pollution » qui visait à perturber la perception du monde des Indiens. La cloche de Serra est devenue le premier instrument de la colonisation, de la violence physique et symbolique et des règlements temporels, qui ont servi comme un étouffoir des sons indésirables. Dans la dernière section, on se réfère à une rencontre avec MBM et on propose un exercice épistémique : une méthode de résister à l’ambiance romantique des cloches.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie funkcji dzwonu w micie okresu mi-syjnego w Kalifornii. Mit misji często nazywa się “dziedzictwem wyima-ginowanym” gdyż przedstawia on okres franciszkańskiej Kalifornii jako sielankę rodzajową. Mit ten znalazł odzwierciedlenie nie tylko w literaturze, ale także w architekturze, spekulacjach ziemią i projek-tach w przestrzeni publicznej. Dzwon jest dla mitu symbolem łagodności, dobroczynności, miłosierdzia itd. Odnosząc się do programu Mis-sion Bell Marker (MBM), który czerpiąc z funduszy federalnych i stanowych doprowadził niedawno do ustawienia wzdłuż całego El Camino Real w Kalifornii ok. siedmiuset słupów w kształcie francisz-kańskiej laski zakończonej dzwonem, artykuł próbuje odtworzyć funk-cję dzwonów używanych przez franciszkanów w momencie kontaktu. Na podstawie opisu zachowania Św. Junípero Serry i analizując funk-cję słuchu w kulturach plemiennych proponowana jest interpretacja Serry jako praktykującego “drapieżne” słuchanie, a jego zachowanie określone jest mianem “audiozanieczyszczenia”, które miało za zadanie zachwianie aparatem poznawczym Indian. Dzwon Serry stał się pierwszym instrumentem kolonizacji, fizycznej i poznawczej przemocy, regulacji czasowych, i zagłuszania dźwięków niechcianych. W ostat-niej sekcji, odnosząc się do nieuniknioności spotkania z MBM zapro-ponowane jest ćwiczenie poznawcze, metoda oporu wobec romantycz-nej aury dzwonów.

13

Osadnictwo braci czeskich i morawskich w regionie łódzkim

51%

Szczepankiewicz-Battek J.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2017

|

vol. 6

153-181

EN

The article describes migrations and colonization of Bohemian and Moravian Brethren in Łódź region from 16th to 19th centuries, as well as their cultural heritage. The first stage of colonisation involved migrations from Bohemia to Poland at the turn of the 16th and 17th centuries. It began in 1547 after emperor Ferdinand Habsburg's edict forcing the Bohemian Brethren to convert to Catholicism or leave the Habsburg empire, and lasted until the Battle of White Mountain (1620) at the outset of the Thirty Years' War. At this time, thousands of religious refugees from Bohemia settled in Polan, mostly in Great Poland, with some in the Łódź region. Most of the Bohemian Brethren congregations in Poland ended their activities during the Counter-Reformation, in late 17th century. The second stage of Czech settlement in the region started at the beginning of the 19th century, simultaneously with German colonisation. The biggest settlement of Bohemian Brethren in Łódź region was the town of Zelów, where a large group of immigrants from Silesia already lived. Until the mid-19th century, Czech settlements covered a dozen villages near Bełchatów. The village Kuców, demolished in the 1980s due to the opencast lignite mine, became the centre of the settlement. Most Czechs settled in Łódź region were Bohemian Brethren, who joined the Evangelical-Reformed Church, but kept their separate language and service. After the Second World War, most of them returned to Czechoslovakia. Hundreds of people declaring Czech nationality and cultivating their culture remain in Zelów. Moravian Brethren is a religious denomination, founded in the first half of the 18th century in Upper Lusatia by Protestant religious refugees from Moravia. They founded their settlements around the world, including the Russian Empire. Important Moravian Church settlements in Łódź region were Nowosolna and Lwówek near Gąbin. At the turn of the 19th century, they have joined the followers of other Protestant churches in the region. However, the characteristic features of their material culture remained: urban planning, cemeteries and prayer houses.

PL

Tematem artykułu są migracje i osadnictwo braci czeskich i morawskich na ziemi łódzkiej od XVI do XIX w. oraz pozostałości ich dziedzictwa kulturowego. Pierwszy etap tego osadnictwa to migracje z Czech do Polski na przełomie XVI i XVII w. Drugi etap rozpoczął się na początku XIX w. równocześnie z kolonizacją niemiecką. Większość Czechów osiedlonych na ziemi łódzkiej stanowili bracia czescy, którzy zgłosili akces do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, ale zachowali odrębność języka i nabożeństw. Po drugiej wojnie światowej znaczna część zamieszkałych w regionie Czechów wróciła do ojczyzny. W Zelowie jednak nadal mieszka kilkaset osób deklarujących narodowość czeską i kultywujących swoją kulturę. Bracia morawscy to denominacja religijna, założona w pierwszej połowie XVIII w. na Górnych Łużycach przez protestanckich uchodźców religijnych z Moraw. Zakładali oni swoje osady na całym świecie, w tym także w Imperium Rosyjskim. Największymi placówkami braci morawskich na ziemi łódzkiej były Nowosolna koło Łodzi i Lwówek koło Gąbina. Na przełomie XIX i XX w. zintegrowali się oni z wyznawcami innych kościołów protestanckich w regionie. Pozostały jednak po nich charakterystyczne elementy kultury materialnej: układy urbanistyczne, cmentarze i domy modlitwy.

Refine search results

Pôvod bihorských slovákov z hľadiska kritickej analýzy diela Grigoreho Benedeka : (Jazykový a historický kontext)

Kodumaalt lahkumise põhjuste kajastumisest Abhaasia eestlaste rändenarratiivis: kurja mõisniku kuju

Nineteenth century early childhood institutions in Aotearoa New Zealand: Legacies of enlightenment and colonisation

La colonisation valaque sur les versants nord des Carpates pendant le Petit Âge Glaciaire (aux XVe et XVIe siècles)

The Tradition of the Ionian Colonisation of Asia Minor: Remarks on the Sources

Kolonializm, kolonizacja i dekolonizacja w filozofii wychowania Paulo Freirego

Budownictwo warowne jako narzędzie intensyfikacji władztwa na obrzeżach kraju. Casus Bezławek w późnośredniowiecznych Prusach

Angielski handel zewnętrzny (i kolonialny) w dobie wojny o imperium (1740–1765)

Three Visions of Humanity in Extraterrestrial Ecosystems: Klein, Kosik, Skåden

Z badań nad nazwami miejscowymi na pograniczu Puszczy Białej

Angielska kolonizacja wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej w latach 1585–1620

California mission bells: Listening against the “fantasy heritage”

Osadnictwo braci czeskich i morawskich w regionie łódzkim