Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  cultural trauma
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The Memory of the “Revival Process” in the Newest Bulgarian Novel (2011–2017)

100%
Yanev K.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2019
|
issue 16
281-292
EN
The aim of this article is to explore the most recent literary representations of the so-called “Revival process” in Bulgarian history or the renaming of the Bulgarian Muslim and Turkish minorities in the 1980s in Zlatko Enev’s Requiem for Nobody (Реквием за никого, 2011), Martin Marinov’s The Veil (Булото, 2014), Miroslav Penkov’s The Stork Mountain (Щъркелите и планината, 2016), and Liudmila Mindova’s Novel for the Name (Роман за името, 2017). The analysis focuses on the outlining of the thematic and structural similarities between the novels and the different approaches toward the depiction of trauma. I argue that this new trend is an attempt to rethink the legacy of the communist past and conceptualize collective trauma.
2
Publication available in full text mode
Content available

The Portrayal of National Identity in the Films of Małgorzata Szumowska

88%
Wójcik G.
Sprawy Narodowościowe
|
2017
|
issue 49
EN
The Portrayal of National Identity in the Films of Małgorzata SzumowskaMałgorzata Szumowska is without a doubt one of a few Polish directors who has managed to distinguish herself on the European film market. Although, Szumowska is a cosmopolitan (in Ulf Hannerz’s terms), she does not forget about her Polish origins. On the contrary, she emphasizes contemporary Polish identity of her protagonists and Polishness in itself but does it from the external perspective. In her feature films, Małgorzata Szumowska defines Polish identity, according to Antonina Kłoskowska’s theory, as a phenomenon which always exists in a specific social and cultural context. From this perspective, Polishness is constantly negotiated and renegotiated by film protagonists. The author will distinguish three categories through which the director defines Polishness, these are: cultural trauma, national character and modern Catholic religiousness. These categories will be analyzed on the basis of specific examples. An applied methodological approach relies on cultural poetics assumptions, also known as new historicism. Portret tożsamości narodowej w filmach Małgorzaty SzumowskiejNiewątpliwie Małgorzacie Szumowskiej jako jednej z niewielu polskich reżyserek udało się przebić na europejskim rynku filmowym. Chociaż Szumowska może być uznana za kosmopolitkę (w rozumieniu Ulfa Hannerza), to nie zapomina ona o swoich polskich korzeniach. Przeciwnie, w swoich filmach podkreśla zainteresowanie współczesną Polską i polskością, ale czyni to niejako z perspektywy „zewnętrznej”. Wykorzystując teorię tożsamości narodowej autorstwa Antoniny Kłoskowskiej, autor wskazuje, że Szumowska w swoich filmach fabularnych postrzega tożsamość narodową jako fenomen obecny zawsze w określonych warunkach społeczno-kulturowych. W tym ujęciu polskość jest nieustannie negocjowana i renegocjowana przez filmowych protagonistów. Autor wyróżnia trzy kategorie, poprzez które reżyserka określa polskość: traumę kulturową, charakter narodowy oraz religię katolicką, które analizuje na konkretnych filmowych przykładach. Zastosowane podejście metodologiczne wykorzystuje postulaty poetyki kulturowej zwanej również nowym historyzmem.
3
Publication available in full text mode
Content available

Doświadczenie wywózki i życia na zesłaniu w relacjach Polaków wywiezionych z Kresów w latach 1940–1941

75%
Kość‑Ryżko K.
Studia BAS
|
2013
|
issue 2(34)
25-49
EN
The aim of the article is to present the experiences of Poles deported during the World War II to the Soviet Union. The paper is based on the analysis of stories told by the interviewed deportees. First, a general historical background on the large‑scale deportations is provided. The second part of the paper presents the stories describing the conditions of life in exile. The author discusses selected aspects of everyday life reality that Poles displaced to Kazakh SSR and Siberia encountered. Special attention is given to transportation to the place of exile, the places of settlement, fight for survival, as well as working and living conditions.
4
Publication available in full text mode
Content available

Przetrwanie i trauma. Pamięć zbiorowa o latach wojny w śląskiej wsi

63%
Nawrocki T., Bierwiaczonek K.
Studia Socjologiczne
|
2019
|
issue 4(235)
75-102
PL
Artykuł podejmuje problem pamięci zbiorowej o czasach II wojny światowej wśród mieszkańców śląskiej wsi Bojszowy. Odwołując się do koncepcji traumy kulturowej Jeffreya C. Alexandra zadano pytanie: czy w przypadku pamięci mieszkańców badanej wsi o czasach wojny mamy do czynienia z wystąpieniem traumy kulturowej? Do analizy wybrano dwa problemy: pamięć o służbie mężczyzn w Wehrmachcie oraz pamięć o sąsiedztwie nazistowskiego obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau (wieś znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Oświęcimia). Odpowiedź na pytanie badawcze uzyskano dzięki analizie trzydziestu relacji zebranych techniką wywiadu pogłębionego. Badanie odtworzonych treści pamięci zbiorowej pokazało, że pamięć o służbie bojszowian w Wehrmachcie ma charakter traumy kulturowej. Pamięć o tych dramatycznych doświadczeniach przetworzona została na narrację, która odmieniła tożsamość mieszkańców wsi. Taki proces nie zaszedł w przypadku pamięci o obozie Zagłady, dlatego równie trudnych wydarzeń związanych z tym sąsiedztwem nie można ujmować w kategoriach traumy kulturowej.
XX
The article deals with the issue of collective memory about the times of the Second World War (WWII) among the inhabitants of a Silesian village. Engaging with the Jeffrey C. Alexander’s concept of cultural trauma, we set out to establish if the memory of the WWII in this group bears features of cultural trauma. Two issues have been selected for the analysis: the memory of men’s service in the Wehrmacht, the unified armed forces of Nazi Germany, and the memory of living in the vicinity of the Nazi extermination camp in Auschwitz-Birkenau. Thirty in-depth interviews with the inhabitants of the village were analysed in order to answer the research question. The study has demonstrated that the memory of the service in the Wehrmacht bears features of cultural trauma. The memory of these dramatic experiences has transformed the identity of the villagers. This kind of process did not occur in the case of the memory of the Holocaust camp.
5
Publication available in full text mode
Content available

Identity as identification in a situation of threat to cultural security

63%
Drabarek A.
Multicultural Studies
|
2018
|
issue 1
11-23
EN
Contemporary reflections on identity mostly focus on its changeability and volatility. We are also witnessing threats to cultural security and the so-called cultural trauma today, which do not inhibit the process of cultural homogenization and the resulting crossing of cultures, however. The intensifying processes of migration also raise a number of concerns. Perhaps this situation, generating new areas of conflict, has contributed to a revitalization of the notion of identification with a group, society, nation, as it provides a sense of security by emphasizing shared interests and common good.
PL
Współczesne rozważania na temat tożsamości koncentrują się w przeważającej mierze na jej zmienności i płynności. Obecnie obserwowane są także zjawiska zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego i tak zwanej traumy kulturowej, które jednak nie powstrzymują procesu homogenizacji kultury i będącego jego następstwem krzyżowania się kultur. Nasilające się procesy migracji również stają się powodem wielu obaw. Być może ten stan wytwarzający swoiste nowe pola konfliktów jest przyczyną rewitalizacji pojęcia identyfikacji z grupą, społeczeństwem, narodem, gdyż daje on poczucie bezpieczeństwa poprzez eksponowanie wspólnoty interesów i dobra wspólnego.
6
Publication available in full text mode
Content available

Trauma dezintegracji i integracji w wymiarze lokalnym na przykładzie powojennego powiatu ełckiego

63%
Marcinkiewicz S. M.
Opuscula Sociologica
|
2017
|
issue 1(19)
33-45
PL
Teoria traumy kulturowej, spopularyzowana w Polsce przez Piotra Sztompkę, nadaje się do analizy procesów społecznych zachodzących na tzw. Ziemiach Odzyskanych po drugiej wojnie światowej. Przed wojną największa część Mazur należała do Prus Wschodnich w Trzeciej Rzeszy i była zasiedlona przez Mazurów i Niemców. Po upadku nazistowskich Niemiec Mazury stały się częścią Polski. Większość Mazurów i Niemców uciekła lub została zabita pod koniec wojny. Mazury zostały zasiedlone przez Polaków. Trauma kulturowa to proces kulturowy, który jest zapośredniczony przez różnorodne formy reprezentacji, łącząc przemiany tożsamości zbiorowej i przemiany pamięci społecznej (Ron Eyerman). W tym przypadku trauma kulturowa wiązała się z procesami dezintegracji oraz integracji społecznej. Przymusowe i dobrowolne migracje prowadziły do rozpadu dotychczasowych terytorialnych struktur społecznych i powstania nowych społeczności. Powojenne procesy dezintegracji i integracji przedstawiono na przykładzie miasta Ełk i powiatu ełckiego. Wykorzystano do tego celu literaturę przedmiotu, archiwalia i wywiady biografczne zrealizowane w powiecie ełckim. Jeden z głównych wniosków badawczych wskazuje na istnienie związku traumy kulturowej ze słabą tożsamością lokalną na Mazurach.
EN
The theory of cultural trauma, popularised in Poland by Piotr Sztompka, is suitable for the analysis of social processes which took place in the so-called Recovered Territories after the Second World War. Before the Second World War, most of Masuria belonged to the East Prussia in the Third Reich and was inhabited by Masurians and Germans. After the collapse of Nazi Germany, Masuria became a part of Poland. Most of the Masurians and Germans have escaped or been killed at the end of the war. Masuria was settled mainly by Poles. Cultural trauma is a cultural process mediated through various forms of representation, linking the reformation of collective identity and the reworking of collective memory (Ron Eyerman). In this case, the cultural trauma was associated with the processes of social disintegration and integration. The forced and voluntary migration led to the disintegration of the existing territorial social structures and the creation of new communities. The postwar processes of disintegration and integration are presented on the example of the town Ełk and Ełk county in Masuria. For this purpose, literature, archival materials and biographical interviews conducted in the Ełk county were employed. One of the main conclusions of the study suggests that there is a correlation between cultural trauma and the weak local identity in Masuria.
7

War trauma and the terror of freedom: Yugoslav black wave and the critics of dictatorship

51%
Lazarević Radak S.
Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 6: TRAUMA KULTUROWA JAKO PALIMPSEST: (post)komunizm w kontekście porównawczym nowoczesności, totalitaryzmów i (post)kolonializmów
107-117
EN
Relying on the concept of cultural trauma, the author interprets the attitude of post-Yugoslav societies towards the so-called Black Wave films. The paper examines the prohibitions of these films during the communist period, the increased interest in them during the 1990s, and finally, its disappearance from popular culture, which all testify the multilayered cultural trauma which Yugoslav and post-Yugoslav societies have been going through since the 1940s.
RU
Опираясь на концепцию культурной травмы, автор интерпретирует отношение постюгославских обществ к фильму-нуар. В коммунистическую эпоху Новые фильмы были запрещены; в девяностые годы возник некоторый интерес к «черным фильмам», наконец, они исчезли из популярной культуры. Это свидетельствует о многослойности культурной травмы через которую прошли югославские и постюгославские общества начиная с 1940-х годов до настоящего времени.
8
Publication available in full text mode
Content available

Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej

51%
Gliwa A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2020
|
vol. 27
35-84
EN
The phenomena related to natural disasters and acts of war, bringing significant destruction and material losses, usually left an indelible mark in collective memory and identity of early modern era societies. This class of phenomena included a particular type of military-business activity of Tatar hordes, specifically long-range pillage raids, which ravaged and weakened demographically the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian state from the late 15th to the end of the 17th century. Since military operations conducted by Tatar hordes were asymmetrical in nature, focusing on civilian communities, mostly in rural areas, they constituted an existential threat to the communities living there. This stemmed from the impact of such unconventional military operations, which included catastrophic damages to buildings and economic infrastructure of attacked villages, as well as significant demographic losses, suffered by local populations. Thus, Tatar slave raids have left a permanent mark in the collective memory of victim communities. The author utilizes a broad base of source materials dating back to 17th and 18th century, including narrative sources, visitation files of Latin Przemyśl diocese, treasury and tax sources, to focus on the transformation process of communicative (generational) memory into cultural memory. The latter began to form around mid-18th century, when the last generation that directly witnessed Tatar pillage raids started dying out. Cultural memory is understood here – after German cultural studies scholar and Egyptologist Jan Assmann – as exteriorized and objectified memory of the given community about its own traumatic past. It is transmitted through textual sources and oral tradition, often supported by various “places of memory”, both material and intangible with great symbolic potential, such as legends, folk tales and songs. It seems that figures of key importance in transforming local communicative memories into cultural memory were the representatives of local intellectual elites, most often Catholic priests. Their activities, referring to the sacrum-profanum dichotomy and the providentialism idea, popular in the 17th–18th century Commonwealth, indicate a socially conditioned process of forming a cultural memory within the framework of symbolically objectified and highly structured narrative, relating directly to Christian religion, which on one hand transcended individual experience of the members of local community, and on the other, responded to current social and cultural needs.
PL
Zjawiska związane z klęskami elementarnymi i działaniami wojennymi, których konsekwencją były znaczne zniszczenia i straty materialne pozostawiały zazwyczaj trwały ślad w pamięci zbiorowej i tożsamości społeczeństw epoki wczesnej nowożytności. Do tej klasy fenomenów należała specyficzna działalność militarno-biznesowa ord tatarskich w postaci wypraw grabieżczych dalekiego zasięgu, które od schyłku XV do końca XVII w. pustoszyły i osłabiały demograficznie południowo-wschodnie ziemie państwa polsko-litewskiego. Ze względu na fakt, że operacje militarne prowadzone przez ordy tatarskie miały charakter asymetryczny, koncentrując się w środowisku ludności cywilnej, przeważnie na obszarach wiejskich, stanowiły dla zamieszkujących tam społeczności zagrożenie egzystencjalne. Wynikało to ze skutków tego typu niekonwencjonalnych działań militarnych, którymi były katastrofalne zniszczenia w zabudowie i infrastrukturze gospodarczej atakowanych wsi oraz znaczne straty demograficzne ponoszone przez miejscowe populacje. Jako takie właśnie, niewolnicze wyprawy tatarskie odciskały trwałe piętno w pamięci zbiorowej społeczności, które stawały się ich ofiarą. W oparciu o szeroką bazę materiałów źródłowych pochodzących z XVII i XVIII w., wśród których są m.in. źródła narracyjne, akta wizytacji łacińskiej diecezji przemyskiej i źródła skarbowo-podatkowe, autor skupia swoją uwagę na procesie transformacji pamięci komunikatywnej (pokoleniowej) w pamięć kulturową. Ta ostatnia zaczęła się tworzyć około połowy XVIII w., kiedy w sposób naturalny zaczęło wymierać ostatnie pokolenie będące naocznym świadkiem grabieżczych rajdów tatarskich. Pamięć kulturowa rozumiana jest tutaj – za niemieckim kulturoznawcą i egiptologiem Janem Assmannem – jako ponadindywidualna i zobiektywizowana pamięć danej społeczności na temat własnej traumatycznej przeszłości. Jest ona transmitowana poprzez teksty i tradycję mówioną, często przy wsparciu różnych „miejsc pamięci”, zarówno materialnych, jak i tych niematerialnych o dużym potencjale symbolicznym w postaci legend, podań i pieśni ludowych. Jak się wydaje, kluczowe znaczenie w przetwarzaniu lokalnych pamięci komunikatywnych w pamięć kulturową mieli reprezentanci miejscowych elit intelektualnych, którymi byli najczęściej księża katoliccy. Ich działania, odwołujące się do opozycji sacrum-profanum i popularnej w Rzeczypospolitej XVII–XVIII w. idei prowidencjonalizmu, wskazują na społecznie uwarunkowany proces konstruowania pamięci kulturowej w ramach zobiektywizowanej symbolicznie i wysoce ustrukturyzowanej narracji odnoszącej się wprost do religii chrześcijańskiej, która z jednej strony wykraczała poza indywidualne doświadczenie członków lokalnej wspólnoty, a z drugiej odpowiadała aktualnym potrzebom społeczno-kulturowym.
9
Content available remote

Displacement and Discoveries: Cultural Trauma and Polish Child Refugees in Contemporary Australasian Fiction

45%
Brooking T.
Libri & Liberi
|
2015
|
vol. Vol 4
|
issue 4.1
61-84
EN
This paper focuses primarily on the experiences of Polish child refugees in World War 2, some of whom were relocated to New Zealand. In 1944, the New Zealand government accepted 733 Polish refugee children who had survived deportation to the Soviet Union labour camps in Siberia before reaching Red Cross camps in Iran. For these Polish children, arrival in New Zealand, the southernmost colonial outpost of Britain, was a challenging and bewildering process. While many refugee narratives have been produced as a consequence of World War 2, few, if any, document the journeys undertaken by families who were evicted from their Polish homeland and deported to Russia, before being relocated to countries such as New Zealand. Displacement on such a scale underscores the depth of cultural trauma and its manifestations in the selected texts. This paper suggests that the mode of historical representation in the texts constructs a timely pathway for further exploration of transnational literature, signalling how texts can extend beyond national boundaries, and foreground interactions between cultures. The paper probes how children’s literature that depicts the experiences of Polish child refugees situates itself within a discourse of cultural trauma.
HR
Rad se ponajprije usredotočava na iskustva djece izbjeglica iz Poljske u Drugome svjetskome ratu prikazana u dječjoj književnosti. Neka od njih preseljena su na Novi Zeland. Vlada Novoga Zelanda prihvatila je 1944. godine 733 djece izbjeglica iz Poljske koja su preživjela deportaciju u radne logore Sovjetskoga Saveza u Sibiru, prije negoli su dospjela u kampove Crvenoga križa u Iranu. Za ovu poljsku djecu dolazak u Novi Zeland, najjužniju britansku koloniju, bilo je izazovno i zbunjujuće iskustvo. Iako je Drugi svjetski rat iznjedrio velik broj izbjegličkih pripovijedi, malo je, međutim, onih koje dokumentiraju putovanja obitelji protjeranih iz rodne Poljske i deportiranih u Rusiju, odakle ih se selilo u države poput Novoga Zelanda. Ovakav razmjer iseljavanja ukazuje na dubinu kulturne traume i njezine manifestacije u analiziranim književnim tekstovima. Rad sugerira da način povijesnoga prikaza zabilježen u analiziranim pripovijedima naznačuje prikladan put za daljnja istraživanja transnacionalne književnosti, upućujući na mogućnost književnosti da nadilazi nacionalne granice te da interakcije među kulturama postavi u prvi plan. Rad propituje na koji se način dječja književnost koja prikazuje iskustva djece izbjeglica iz Poljske pozicionira unutar diskursa o kulturnoj traumi.
DE
Im Mittelpunkt des Beitrags stehen die in einigen kinder- und jugendliterarischen Werken verarbeiteten Erfahrungen der polnischen Flüchtlingskinder aus dem Zweiten Weltkrieg, die nach Neuseeland übersiedelt wurden. Die neuseeländische Regierung nahm 1944 733 polnische, die Deportation in die sibirischen Arbeitslager überlebende Flüchtlingskinder auf, bevor sie in den Rotes-Kreuz-Lagern in Iran untergebracht wurden. Für die polnischen Kinder war der Aufenthalt in Neuseeland, dieser südlichsten britischen Kolonie, sowohl eine Herausforderung als auch eine verwirrende Erfahrung. Obwohl aus dem Zweiten Weltkrieg eine Vielzahl von Flüchtlingserzählungen hervorgegangen ist, ist die Zahl derer gering, in denen die Reise der aus dem heimischen Polen vertriebenen und nach Russland deportierten, bzw. von da aus nach Neuseeland übersiedelten Familien dokumentiert wird. Das Ausmaß der Reise weist in den analysierten literarischen Texten auf die Tiefe des kulturellen Traumas und dessen Erscheinungsformen hin. Im Beitrag wird darauf hingewiesen, dass die in den analysierten Texten festgestellten historischen Darstellungsweisen den Weg für weitere Erforschung im Bereich der transnationalen Literatur eröffnen, weil darin die nationalen Grenzen als überwunden erscheinen und die Interaktion zwischen den Kulturen in den Vordergrund rückt. Im Beitrag wird ferner die Position der Kinder- und Jugendliteratur, welche die Erfahrungen der polnischen Flüchtlingskinder verarbeitet, im Rahmen des Diskurses über kulturelle Traumata erforscht.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.