Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  diachroniczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
In the period from XVI to XVIII century Poland (the Kingdom of Poland at that time) was united with Lithuania (i.e. the Grand Duchy of Lithuania) by a political union, which formed a state named ― the Commonwealth of the Two Nations. In reality the country united numerous population groups of a variety of social, national and confession statuses; and speaking various languages. Those communities were governed by diverse common law systems and regulations originating from feudal rulers, provided in a large number of group and individual ―privileges‖.During the long period of creating the union of the nations and evolution of the political system, which aimed at constituting the so-called Nobles' Republic, significant local diversities in the area of legal culture, particularly in the political, economic and social dimension, had to be eliminated. A crucial factor in alleviating unification processes of legal standards and institutions and gaining social acceptance for them was, however, respecting certain cultural differences, and especially the attachment of the citizens to a particular language code, also in the official and legal sphere. The intensive codification activities required special sensitivity on the rulers' part, as well as thecompetence of cultural élites to solve problems of the communication and translation nature. The purpose of the Author is to present the complex language-related situation in the context of the legal culture forming at that time – also under the influence of Pan-European codification efforts – which became strongly entrenched in the consciousness and daily practice of the Polish-Lithuanian Commonwealth's citizens. It is also a historical phenomenon which deserves attention from the point of view of contemporary aims and problems of the multi-national European community.
PL
W okresie od XVI do XVIII wieku Polska (wówczas Królestwo Polskie) była połączona unią polityczną z Litwą (tj. Wielkim Księstwem Litewskim), tworząc państwo nazywane „Rzeczpospolitą Obojga Narodów". W rzeczywistości państwo to jednoczyło na swoim terytorium wiele grup ludności o różnym statusie społecznym, narodowościowym i wyznaniowym; mówiących rozmaitymi językami. Społeczności te rządziły się zróżnicowanymi systemami prawa zwyczajowego oraz regulacjami pochodzącymi od feudalnych władców, zapisanymi w licznych „przywilejach‖ grupowych i indywidualnych. Podczas długiego procesu (zapoczątkowanego już w XIV wieku) tworzenia unii narodów oraz ewolucji ustroju politycznego, zmierzającej do ukonstytuowania tzw. republiki szlacheckiej, musiały ulec zniwelowaniu istotne odmienności lokalne w sferze kultury prawnej. Ważnym czynnikiem łagodzenia procesów unifikacji norm i instytucji prawnych oraz uzyskiwania dla nich społecznej akceptacji było jednakże respektowanie pewnych różnic kulturowych, a zwłaszcza przywiązania obywateli do określonego kodu językowego, w którym formułowano wypowiedzi oficjalne. Intensywne działania kodyfikacyjne wymagały szczególnej wrażliwości ze strony rządzących, a także kompetencji elit kulturalnych w rozwiązywaniu problemów natury komunikacyjnej i translatorskiej. Celem autorki jest przedstawienie tej skomplikowanej sytuacji językowej w kontekście kształtującej się wówczas – także pod wpływem ogólnoeuropejskich dążeń kodyfikacyjnych – kultury prawnej, która zakorzeniła się w świadomości i codziennej praktyce mieszkańców Rzeczpospolitej polskolitewskiej. Jest też fenomenem historycznym wartym zainteresowania z punktu widzenia współczesnych dążeń i problemów wielonarodowej wspólnoty europejskiej.
PL
Czy dzieje prawa w Polsce wyróżniają się czymś szczególnym? Czy historia prawa w Polsce stwarza wyjątkowo korzystne warunki dla prowadzenia badań komparatystycznych? Podejmując się odpowiedzi na te pytania, skoncentrowałem się na prezentacji dwóch różnych ujęć prawno-porównawczych – na tzw. historycznym porównywaniu praw oraz porównawczej historii prawa. Artykuł został podzielony na dwie części. W pierwszej z nich zawarłem rozbudowane uwagi wstępne charakteryzujące oba podejścia i wyjaśniające, na czym polegają problemy związane z zastosowaniem porównawczej historii prawa w ujęciu temporalnie diachronicznym oraz dlaczego one nie występują w takim stopniu przy stosowaniu historycznego porównywania prawa. W tej części starałem się udokumentować twierdzenie, iż istnienie tzw. porównawczej platformy podobieństw stanowi warunek osiągnięcia pewniejszych i lepiej udokumentowanych wyników badań komparatystycznych. W drugiej części skupiłem się na trzech egzemplifikacjach obrazujących możliwości prowadzenia badań prawno-porównawczych nad dziejami prawa w Polsce. W odniesieniu do czasów przedrozbiorowych koncentruję się na możliwościach komparatystycznych związanych z analizą wpływu prawa rzymskiego na staropolską kulturę prawną. Pozostałe dwa przykłady dotyczą historii prawa na ziemiach polskich w czasach porozbiorowych. Najpierw skupiam swoją uwagę na potencjale, jaki dla badań komparatystycznych stworzyła sytuacja przeszczepienia na grunt polski obcych praw. Analizuję ten problem na przykładzie francuskiego prawa handlowego. Następnie staram się wskazać na potencjał, jaki drzemie w szczególnej sytuacji, w jakiej znalazły się ziemie polskie podzielone na różne obszary prawne i wykorzystania tego faktu w pracach nad stworzeniem własnej kodyfikacji.
EN
Is there anything outstanding about the history of law in Poland? Is it particularly conducive to comparative research? In my attempt to answer these questions, I focussed on presenting two distinct comparative law methods: historical legal comparison and comparative legal history. The paper is divided into two parts. The first part elaborates on the characteristics of the respective methods and on the challenges of comparative legal history in a temporally diachronic perspective and why they are not so pronounced in historical legal comparison. In this part, I tried to document the claim that the existence of a comparative platform of similarities is a condition to obtain more reliable and better-documented results of comparative research. In the second part, I focussed on three cases visualising the possibilities for comparative legal research on the history of law in Poland. Regarding the pre-partition times, I analysed the comparative possibilities related to an analysis of the impact of the Roman law on the Old Polish legal culture. The other two examples concerned the history of law in post-partition Poland. First, I explored the potential triggered by the adoption of foreign laws in Poland in terms of comparative research. I used French commercial law to exemplify the problem. Then, I undertook to show the dormant potential of the particular situation of Poland divided into different legal areas for the development of the country’s own codes of law.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.