Search results

1

Rzymskie źródła kanonicznego pojęcia dyspensy

100%

Sadowski P.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2012

|

vol. X

|

issue 4

79-93

EN

In the light of Canon 85 of the Code of Penal Procedure (CPC) 83, dispensation means „relaxation of the purely ecclesiastical law in a particular case” (legis mere ecclesiasticae in casu particulari relaxatio). Granted by those who wield the executive power, within the limits of their competences, it is an act of the administrative character. It was to the opposite effect as regards CPC 17, which associated dispensation with the legislative act. By easing the rigour of the general legal norms it constitutes one of the key notions which express the spirit of the canonical law, about which Paolo Grossi wrote that „either it serves delivering souls or is a noisy aberration.” The Latin word dispensatio corresponds to the Greek one oikonomia, which – in patristics – is understood as administering, providential managing the world, a saving plan of God towards man, or – at last – an art of accommodation. Beside these terms, the institution of dispensation has also been referred to as: indulgentia, relaxatio a summo iure, temperamentum salubri moderatione factum, misericordia, humanitas, liberatio or venia relaxata. It was already in the First Letter to the Corinthians 9,22 where St. Paul wrote: „To the weak I have become like a weak one so as to win the weak…”. The working out of the legal term of dispensation, which we can find in canon 85 CPC 83 today, is the result of a long evolution. Granting dispensation requires a right and rational reason (Canon 90 § 1 CPC 83). The author of this paper looks for an answer to the question whether we can discern the sources of the canonical notion of dispensation in the Roman law. History provides us with many arguments to conclude that ancient Romans executed relaxatio legis. This can be seen, for example, in the case of Pompeius (106-48 B.C.), who became, together with Marcus Crassus, the Consul in 70 B.C., upon the agreement obtained from the Senate, although he was not old enough in the eyes of law. The relaxatio legis in ancient Rome can further be illustrated by the report submitted by Suetonius, concerning Octavian Augustus. „He was greatly careful to secure that the Roman blood should be preserved in its immaculate state, not contaminated by any foreign or slave’s admixture. He granted Roman citizenship with utmost care and restricted the number of slaves being liberated. When Tiberius pleaded with him for granting citizenship to a client of his, a Greek, the former wrote him back that he would agree to do so only when Tiberius came to him in his own person and convinced him about the reasonableness of the request.” We can discern implicite influences on the canonical notion of dispensation in many areas of the Roman law, viz. in ius singulare, the Roman way of understanding of the culture of law and order, with special taking into account of the Praetor’s activity which was restraining towards ius civile, or drawing from the Roman aequitas while establishing norms and solving problems in situations not stipulated by the law. Some would like to see reminiscences of the Roman righteousness in such modern legal concepts as ‘good practices’, ‘good faith’, or ‘principles of social coexistence’.

2

Przygotowanie do małżeństwa w świetle dokumentów pierwszego synodu diecezji tarnowskiej

80%

Kantor R.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2012

|

vol. 32

17-29

EN

From the very beginning, the Church took upon herself the care of those to be married. Therefore, She placed upon Her spiritual pastors the obligation to prepare the faithful for the Sacrament of Matrimony. Aware of the fact that marriage is such an important occurrence in the lives of the engaged couple, and in the lives of the entire community of the faithful, the Church felt obligated to provide pastoral aid for young people in preparation for marriage. It is no wonder that the Codex Iuris Canonici of 1917 obligates spiritual guides to carefully and sensibly teach the faithful about the sacrament of matrimony and its hindrances. This topic also found its reflection in the resolutions of the First Synod of the Diocese of Tarnow. The resolutions put to rest the lawful disposition of the topic of a premarital exam which confirms that one is free to marry, and to announce the banns in order to remove any obstacles to marriage. Presented in such a way - using precautionary measures - the pastor diligently uproots these obstacles, allowing him to assist in the completion of the marriage in a weighty and agreeable manner.

3

The discernment of the religious Superior: the postulation

57%

Michowicz P.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2015

|

vol. 5

|

issue 1

PL

The main purpose of the present submission relates to the matter of the postulation regulated by the legal disposition expressed in canons 180 e 181 CIC/83. The main emphasis is not placed on the correct application of the canon law, in the case concerning the dispensation granted to who is ineligible to the canonical office or other assignment.Instead, the Author tries to highlight the meaning and importance that must be given to the discernment undertaken by the collegial Authority in the case of election. The article presents the certain conditions required from the candidate and, at the same time, supplies these criteria, which usually are considered by the Congregation of Institutes of Consecrated Life and Societies of Apostolic Life in the matter of admission of the postulation.

4

Postępowanie o dyspensę w sprawach super rato

51%

Dullak K.

Ius Matrimoniale

|

2003

|

vol. 14

|

issue 8

147-177

EN

The sacramental marriage is indissoluble from the beginning. Yet still important for the marriage is consummating it by conjungal act in a human manner. In case if, for any reason it hasn’t been consummated, then one or both parts have the right to request a dispensation super rato, addressed to the pope. After the thorough research according to the strict regulations whether the marriage in question hasn’t been consummated, and whether there is real and relatively important reason for dissolution, the pope can grant this grace. By this act both parts, provided that there’s no other impediment, can contract a new marriage .

5

Reskrypt Dykasterii ds. Duchowieństwa dotyczący przenoszenia duchownych do stanu świeckiego

51%

Wasilewski P.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2023

|

vol. 18

|

issue 20 (1)

221-237

EN

The issue of the transfer of clergy to the secular state has undergone some changes due to the introduction of a new version of the rescript with the dispensation of the Dicastery for the Clergy. A modification of the position of the Holy See is noticeable, related to the increased concern for an active attitude in the Church of a clergyman transferred to the secular state. The aim of the article is to show the latest changes regarding the legal status of clergy after receiving, at their own request, a rescript with dispensation from celibacy and other obligations resulting from priestly ordination.

PL

Problematyka przeniesienia duchownych do stanu świeckiego uległa pewnym zmianom w związku z wprowadzeniem nowej wersji reskryptu z dyspensą Dykasterii ds. Duchowieństwa. Zauważalna jest modyfikacja stanowiska Stolicy Apostolskiej związana ze zwiększeniem troski o aktywną postawę w Kościele duchownego przeniesionego do stanu świeckiego. Celem artykułu jest ukazanie najnowszych zmian dotyczących stanu prawnego duchownych po otrzymaniu na własną prośbę reskryptu z dyspensą od celibatu i pozostałych obowiązków wynikających z przyjętych święceń kapłańskich.

6

Miłosierdzie w prawie Katolickich Kościołów Wschodnich

41%

Adamowicz L.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2020

|

vol. 30

|

issue 2

173-187

EN

The subject of mercy in the canonical discipline of Eastern Catholic Churches is contained in the canons in which the legislator directly or indirectly recalls such theological category as well as the way of how it is to be applied to various canonical legal instruments. Among those instruments, dispensation and economy specifically dictate a moderate use of the law to obtain the highest purpose of church law, that is, to assist in one’s salvation. The article recalls the biblical-theological rationale for the existing laws in force, that serve as the foundation ratio legis for these two legal instruments, with a particular focus on the doctrine formulated by Saint Leo the Great and Saint Thomas Aquinas. A very significant subject in the ecumenical dialogue with the oriental Christians is the principle of economy (oikonomia), applied widely among others, especially by the Eastern Churches. An actual debate over formal inclusion of this principle into the Catholic canon law had been a subject of a papal commission that performed the work on the Code of Canon Law of Eastern Churches. In the end, however it has never been defined and promulgated into the body of the law due to the fact it has been concluded that it is already applied when such legal instruments like dispensations are utilized.

PL

Zagadnienie miłosierdzia w dyscyplinie Katolickich Kościołów Wschodnich obejmuje zarówno przepisy kanonów, w których wprost lub pośrednio prawodawca odwołuje się do tej kategorii teologicznej, jak i przejawia się w stosowaniu odpowiednich instytucji prawnych. Należą do nich dyspensa i ekonomia, które nakazują łagodne stosowanie ustawy kościelnej dla osiągnięcia najważniejszego celu prawa kościelnego, jakim jest pomoc w osiągnięciu zbawienia. W artykule przywołano uzasadnienie biblijno-teologiczne dla obowiązujących przepisów prawa kanonicznego, stanowiące ratio legis omawianych instytucji prawnych, zwłaszcza doktrynę sformułowaną przez św. Leona Wielkiego i św. Tomasza z Akwinu. Szczególnie ważnym zagadnieniem w dialogu ekumenicznym z chrześcijanami wschodnimi jest kwestia ekonomii (oikonomia), szeroko stosowana m.in. w Kościołach prawosławnych. Debata nad sformalizowaniem tej zasady w katolickim prawie kanonicznym była przedmiotem zainteresowań papieskiej komisji, która przygotowała Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich. Ostatecznie jednak ta zasada wprost nie została zdefiniowana i promulgowana, gdyż uznano, że jest ona realizowana przez zastosowanie innych instrumentów, jak np. dyspensa.

7

Praeceptum dominicale w czasie epidemii. Studium z zakresu języka kościelnego na przykładzie dokumentów biskupów polskich

41%

Łapucha J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2021

|

issue 28

437-455

EN

This thesis is an attempt to describe the understanding of Sunday duty (praeceptum dominicale) on the grounds of granted indults in the epidemic time. When analyzing the individual decrees, ordinances or rescripts, assiduous attention was paid to the language used by Polish bishops while administering the act of grace, which relieves from the duty of attendance at Holy Mass. In order to cover broader spectrum of the abovementioned issue, the relation between indult of Sunday duty and the substitution of duties has been researched first. Particular legal acts have been also analyzed in terms of present modalities of language of the law. The majority of present thesis constitutes of the descriptions of various substitutive activities typology in relation to the obligation of participation in Sunday liturgy. Therefore, three basic groups of terms were featured, namely, spiritual connection with the community of the Church, adjectival participation and others (e.g. pious experiencing of broadcast liturgy, prayer by means of mass media).

DE

Dieser Artikel ist ein Versuch, das Verständnis der Sonntagspflicht (praeceptum dominicale) anhand von Dispensen während einer Epidemie zu beschreiben. Bei der Analyse einzelner Dekrete, Verordnungen oder Reskripte hat der Autor besonderes Augenmerk auf die Sprache der polnischen Bischöfe gelegt, indem er einen Gnadenakt verwendet, der ihn von der Pflicht befreit, an einem Sonntag die Heilige Messe zu besuchen. Um ein umfassenderes Verständnis der diskutierten Frage zu erhalten, wurde zunächst der Zusammenhang zwischen der Dispens von der Sonntagspflicht und ihrer Umwandlung in eine andere Pflicht untersucht. Einzelne Rechtsakte wurden auch hinsichtlich der Rechtsmodalität der darin verwendeten Sprache analysiert. Der Hauptteil des Artikels ist der Beschreibung der Typologie verschiedener Arten von "Ersatzaktivitäten" in Bezug auf die Verpflichtung zur Teilnahme an der Sonntagsliturgie gewidmet. Der Autor schlägt drei grundlegende Begriffsgruppen für das Thema dieser Aktivität vor, nämlich: geistliche Verbindung mit der Gemeinschaft der Kirche, adjektivische Teilnahme und andere Begriffe (z. B. andächtiges Erleben einer Rundfunkliturgie, Gebet durch die Medien).

PL

Niniejszy artykuł stanowi próbę opisu rozumienia obowiązku niedzielnego (praeceptum dominicale) na podstawie udzielonych dyspens w czasie epidemii. Dokonując analizy poszczególnych dekretów, zarządzeń czy reskryptów, autor zwrócił szczególną uwagę na język, jakim posłużyli się polscy biskupi, stosując akt łaski zwalniający z obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej. W celu uzyskania pełniejszego rozumienia omawianego zagadnienia najpierw zbadana została relacja pomiędzy dyspensą od niedzielnego obowiązku a zamianą go na inny obowiązek. Poszczególne akty prawne zostały przeanalizowane także pod kątem użytej w niej modalności prawnej języka. Zasadnicza część artykułu poświęcona została opisowi typologii różnego rodzaju „czynności zastępczych” wobec obowiązku uczestnictwa w niedzielnej liturgii. Autor proponuje trzy zasadnicze grupy określeń przedmiotu owej czynności, którymi są: duchowa łączność ze wspólnotą Kościoła, uczestnictwo przymiotnikowe oraz inne określenia (np. pobożne przeżycie liturgii transmitowanej, modlitwa za pośrednictwem mediów).

8

Il modus operandi della Penitenzieria Apostolica nel concedere assoluzioni dalle censure, dispense, commutazioni, sanazioni, condoni ed altre grazie

31%

Nykiel K.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2023

|

vol. 18

|

issue 20 (2)

181-202

EN

This contribution seeks to present the modus operandi of the Apostolic Penitentiary, the Tribunal of the Roman Curia that is responsible for everything relating to the internal forum and the granting of indulgences. To do this, reference is made first of all to the notion of the internal forum so as to then illustrate the responsibilities attributed to the Apostolic Penitentiary by the recent apostolic constitution Praedicate Evangelium of Pope Francis. Attention is then paid in particular to the delicts reserved to the Holy See and the way a confessor should behave towards a penitent who has incurred excommunication. Lastly, a reference is also made to the other responsibilities of the Apostolic Penitentiary relating to dispensation from irregularities and the granting of other graces, with references to the works indicated in the bibliography provided for further reading.

IT

Il contributo intende presentare il modus operandi della Penitenzieria Apostolica, il Tribunale della Curia Romana competente su tutto quanto riguarda il foro interno e la concessione delle indulgenze. Per fare ciò, si richiamerà anzitutto la nozione di foro interno, per illustrare poi le competenze attribuite alla Penitenzieria dalla recente costituzione apostolica Praedicate Evangelium di Papa Francesco. Ci si soffermerà, in particolare, sui sei delitti riservati alla Santa Sede e sul modo di comportarsi del confessore di fronte a un penitente che è incorso nella scomunica. Infine, si farà un cenno anche alle altre competenze della Penitenzieria riguardo la dispensa dalle irregolarità e alla concessione di altre grazie, rimandando alle opere indicate nella bibliografia per ulteriori approfondimenti.

PL

W niniejszym opracowaniu Autor przedstawia modus operandi Penitencjarii Apostolskiej, Trybunału Kurii Rzymskiej, mającego kompetencje we wszystkim tym, co dotyczy forum wewnętrznego i udzielania odpustów, jako wyrazu miłosierdzia Bożego. W tym celu, po krótkim scharakteryzowaniu pojęcia forum wewnętrznego, tzn. ukrytego obszaru osobistych, duchowych relacji między Miłosiernym Bogiem a wiernym, penitentem, przedstawione zostały kompetencje Penitencjarii Apostolskiej w świetle opublikowanej w ostatnim czasie konstytucji apostolskiej Praedicate Evangelium papieża Franciszka, i następnie koncentruje się szczególnie na sześciu przestępstwach zarezerwowanych Stolicy Apostolskiej oraz na tym, jak powinien się zachować spowiednik wobec penitenta, który zaciągnął karę ekskomuniki latae sententiae. Po omówieniu sposobu postępowania Penitencjarii Apostolskiej w zakresie zwalniania z kar kościelnych, stosowna uwaga została poświęcona udzielaniu dyspens od nieprawidłowości i innych łask, odsyłając, w razie potrzeby pogłębienia wiedzy na ten temat, do publikacji podanych w załączonej do tekstu bibliografii.

9

Significado y finalidad de las censuras e irregularidades en el derecho canónico

26%

NYKIEL K.

Prawo Kanoniczne

|

2017

|

vol. 60

|

issue 1

117-134

EN

In this paper, the Author presents the competency of the Apostolic Penitentiary which extends to all occult or secret matters that are able to be solved in the internal forum and he is focusing on the meaning and the finality of the “censures” and the irregularities in canon law. All cases of censures "latae sententiae", when they are strictly such, that is, when they have been incurred "ipso facto" and have not been the object of a judicial sentence or of a declaration, can be dealt with in the internal Forum. Some censures can be remitted by the local Ordinary or by major Superiors of religious for their own subjects; others can be remitted only by the Apostolic See. They are pointed out and subsequently analyzed: the excommunication of one who sacrilegiously profanes the Consecrated Species (can. 1367); the excommunication of one who uses physical violence against the Roman Pontiff (can. 1370 § 1); the excommunication of a priest who absolves his own accomplice in sins against the VI Commandment (can. 1378 §1). This type of absolution not only incurs an excommunication for the priest who absolves; it is also intrinsically invalid (can. 977), except in the case of danger of death; the excommunication of a bishop who consecrates a bishop without a pontifical mandate. The bishop consecrated is also excommunicated (can. 1382); the excommunication for attempted sacred ordination of a woman and attempted reception of sacred orders by a woman; lastly, the excommunication of a confessor who directly violates the sacramental seal of confession (can. 1388). The author highlights that also the occult cases of irregularity, either for the reception of sacred orders or for their exercise, are dealt with in the internal forum. An irregularity is of its nature perpetual. It does not cease automatically but it can be dispensed. A simple impediment may cease automatically, e.g., a man’s wife dies, the impediment to ordination ceases. On the other hand, an impediment could be dispensed, e.g., when a married man is allowed ordination. The only irregularities or simple impediments now existing in the 1983 Code are those listed in the following canons. Irregularities which impede reception of orders: Amentia or other psychic illness (can. 1041, 1°); apostasy, heresy, or schism (can. 1041, 2°), attempted marriage (can. 1041, 3°); voluntary homicide or a completed abortion (can. 1041, 4°); self-mutilation or attempted suicide (can. 1041, 5°); act of orders reserved (can. 1041, 6°). Simple Impediments which impede the Reception of Orders: a man who has a wife (can. 1042, 1°); an office or administration forbidden to clerics (can. 1042, 2°); a neophyte (can. 1042, 3°). Lastly there are irregularities and impediments which affect those already in orders: orders received while being affected by an irregularity (can. 1044, §1, 1°); public apostasy, heresy or schism (can. 1044, §1, 2°); delict in can. 1041, nn. 3, 4, 5, 6; amentia or psychological infirmity (can. 1044, §2, 1°)

ES

W niniejszym artykule autor przedstawia kompetencje Penitencjarii Apostolskiej, obejmujące wszelkie kwestie, które mogą być rozwiązane na forum wewnętrznym i koncentruje się w sposób szczególny na znaczeniu i celowości cenzur oraz nieregularności w prawie kanonicznym. Wszystkie przypadki cenzur „latae sententiae” zaciągnięte „ipso facto” i nie będące przedmiotem wyroku sądowego, mogą być rozpatrywane na forum wewnętrznym . Niektóre z nich mogą zostać uchylone przez lokalnego ordynariusza lub przez wyższych przełożonych zakonnych, inne podlegają wyłącznej kompetencji Stolicy Apostolskiej. Autor wymienia i szczegółowo analizuje kolejne z nich: profanacja postaci konsekrowanych (kan. 1367); naruszenie bezpośrednio tajemnicy sakramentalnej (kan. 1388, § 1); rozgrzeszenie wspólnika w grzechu przeciw szóstemu przykazaniu Dekalogu (kan. 1378, § 1) nieważne poza niebezpieczeństwem śmierci (kan. 977); stosowanie przymusu fizycznego wobec Biskupa Rzymskiego (kan. 1370); udzielenie i przyjęcie konsekracji biskupiej bez papieskiego mandatu (kan. 1382); usiłowanie udzielenia święceń kapłańskich kobiecie jak i usiłowanie ich przyjęcia przez kobietę (SST, art. 5, n. 1). Autor podkreśla, że również tajne nieprawidłowości, zarówno co do przyjęcia sakramentu święceń jak i co do ich sprawowania, rozpatrywane są na forum wewnętrznym. Nieprawidłowości mogą mieć jako swoje źródło fakt przestępstwa, nie są one jednak karami kanonicznymi. Jest to zakazem kanoniczny o charakterze stałym, który wyłącza z możliwości przyjęcia sakramentu święceń lub z godnego wypełniania święceń już przyjętych, o ile nie została udzielona uprzednio dyspensa kompetentnej władzy. Nieprawidłowość nie ustaje automatycznie, ale może być udzielona dyspensa. zwykła przeszkoda może się skończyć automatycznie, np. żona mężczyzny umiera i przeszkoda do święceń wygasa. Jedynymi nieprawidłowościami lub zwykłymi przeszkodami są te wymienione Kodeksie z 1983 r. w następujących kanonach. Nieprawidłowości do przyjęcia święceń: amencja lub inna choroba psychiczna (kan.1041, 1°); apostazja, herezja lub schizma (kan.1041, 2°), usiłowanie małżeństwa (kan. 1041, 3°); dobrowolne zabójstwo lub spędzenie płodu, gdy skutek nastąpił (kan. 1041, 4°); samookaleczenie lub próba samobójstwa (kan. 1041, 5°); akt święceń zarezerwowany (kan. 1041, 6°). Zwykłe przeszkody nie pozwalające przyjąć święceń: mężczyzna żonaty (kan. 1042, 1°); urząd lub zarząd zakazany duchownym (kan. 1042, 2°); neofita (kan. 1042, 3°). W końcu nieprawidłowości i zwykłe przeszkody do wykonywania święceń: nieprawne przyjęcie święceń przez osobę związaną nieprawidłowością (kan. 1044, §1, 1°); publiczna apostazja, herezja lub schizma (kan. 1044, §1, 2°); delikt o charakterze publicznym opisany w kan. 1041, nn. 3, 4, 5, 6; amencja lub inne upośledzenie psychiczne (kan. 1044, §2, 1°).

Refine search results

2 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

1 Ius Matrimoniale

1 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

1 Prawo Kanoniczne

1 Roczniki Nauk Prawnych

1 Seminare. Poszukiwania naukowe

1 Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

1 The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

1 Adamowicz L.

1 Dullak K.

1 Kantor R.

1 Michowicz P.

1 NYKIEL K.

1 Nykiel K.

1 Sadowski P.

1 Wasilewski P.

1 Łapucha J.

2 2023

1 2021

1 2020

1 2017

1 2015

2 2012

1 2003