Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  działania wojenne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

PRAWNA OCHRONA ZABYTKÓW NA WYPADEK WOJNY

100%
Zajadło J., Zeidler K.
Ochrona Zabytków
|
2003
|
issue 1-2
116-121
EN
The protection of cultural property at the time of an armed conflict comprises an extremely essential problem. International law foresees detailed guidelines concerning this issue in its Convention on the protection of cultural property in the case of an armed conflict, the Executive rules to this convention and the Protocol on the protection of cultural property in case of an armed conflict, signed at The Hague on 14 May 1954. These documents list the instruments and legal institutions protecting historical monuments during this particularly dangerous time. From the practical viewpoint, particular importance is attached primarily to a detailed definition of the object of protection. The instruments of protection include the specially noteworthy special protection, the International Register of Cultural Property under Special Protection, as well as the storage and transport of cultural property. Apart from the above mentioned detailed rules, which have not as yet been accepted by all countries, cultural property is protected according to assorted general principles. International law indubitably exerts direct impact on the contents of domestic law. Nonetheless, importance should be attached not only to law, but also to suitable social policies which ought to focus universal awareness on the necessity of preserving material cultural heritage for successive generations.
2
Publication available in full text mode
Content available

Początek szwedzkiej interwencji w Wielkim Księstwie Litewskim w końcu 1701 roku

100%
Wićko D.
Rocznik Lituanistyczny
|
2019
|
vol. 5
EN
The article is devoted to the military situation in the northern part of the Grand Duchy of Lithuania in the second half of 1701, with special emphasis on the cooperation between the Sapiehas and King Charles XII of Sweden and its impact on the war plans by the Swedish king.
PL
Artykuł omawia sytuację militarną na północy Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie 1701 r., ze szczególnym uwzględnieniem współpracy między Sapiehami a Karolem XII oraz jej znaczenia w wojennych planach szwedzkiego króla.
3
Publication available in full text mode
Content available

Oblicza wojen w XXI wieku

100%
Nowaczyk O.
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Sociologica
|
2011
|
issue 21
67-83
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na główne współczesne koncepcje wojen. W świecie refleksji nad wojną można zaobserwować zjawisko militarnego spamu (Martin van Creveld 2000). Zainteresowanie wojną jest tak duże, że trudno zapamiętać nazwiska wszystkich autorów. Stąd też bogactwo koncepcji często wątpliwej wartości. Część z nich ma jednak głębsze podstawy. Zasługują one na uwagę jako element współczesnej refleksji nad wojną. Każda z nich zawiera trafne obserwacje, nadające się świetnie do opisania mechanizmów wojen. Mają jednak wspólną wadę, która uniemożliwia pełną ich akceptację. Propozycje te są stawiane jako wzorcowe koncepcje wojen XXI wieku. Każda nakazuje nam przyjąć, iż tradycyjne sposoby myślenia o wojnie są anachroniczne i nie przystają do współczesnej rzeczywistości. Trudno jednak przystać w tym wypadku na całkowite zerwanie z doświadczeniami przeszłości. Nie można bowiem mówić o jakimś uniwersalnym sposobie prowadzenia wojny w XXI wieku oraz o nowej naturze wojny. Porzucanie doświadczeń i refleksji historycznych nad wojnami to pochopne działania. Każda wojna jest bowiem inna, zrodzona w wyjątkowych warunkach i trudno tworzyć ad hoc jakieś uniwersalne wzorce pozwalające wyjaśnić jej aktualną naturę. Nowe czasy wymagają nieraz nowych pojęć, ale warto najpierw zbadać, czy nie powielamy pomysłów z przeszłości. Analizując współczesne koncepcje wojen, można dojść do wniosku, że nowe wojny, wojny asymetryczne itp. to nie fenomeny ponowoczesnego, globalnego świat, tylko odmiany starych wojen dostosowanych do współczesnych warunków.
EN
This article is aimed at highlighting the main concepts of modern wars. In the world of reflection on war the phenomenon of military spam can be observed. Interest in war is so large that it is hard to remember the names of all authors. Hence, the multiplicity of concepts is often of a dubious value. Some of them, however, have more solid bases, and they deserve attention as an element of contemporary reflection on war. Each of them includes accurate observations, which will fit perfectly to describe the mechanisms of war. However, they all have a common defect that prevents their full acceptance. These proposals are posted as model concepts of wars of the 21st century. Each requires us to accept that traditional ways of thinking about war are anachronistic and do not correspond to contemporary reality. However, in this case it is difficult to accept a complete break off with past experiences. It is impossible to speak of a universal way of waging war in the 21st century and a new nature of war. Abandonment of historical experience and reflections on war is a hasty action. Every war is different, arising from unique conditions and it is difficult to develop ad hoc patterns that would account for explaining its current nature. New times require new ideas and concepts sometimes, but it is worth examining first whether or not ideas from the past are copied. Analyzing the contemporary concepts of war it can be concluded that new wars, asymmetric wars, etc. are not phenomena characteristic for the postmodern, global world, but only a variety of old wars adapted to modern conditions.
4
Publication available in full text mode
Content available

Inter arma enim silent leges (In times of war, the laws fall silent). Violence in Medieval warfare

100%
Niewiński A.
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
|
2019
|
vol. 16
PL
Niniejszy artykuł porusza temat przemocy podczas działań wojennych w wiekach średnich. Średniowieczni kronikarze i pisarze podają liczne przykłady okrucieństw i masakr dokonywanych podczas konfliktów zbrojnych na jeńcach i osobach niebiorących udziału w walkach. Już w XI wieku Kościół podejmował pierwsze próby nałożenia ograniczeń na sposób prowadzenia wojen. W przedstawionym tekście zbadano, czy wysiłki te (wraz z kodeksem rycerskim, rozporządzeniami królewskimi i pismami na temat ius in bello) wpłynęły na zachowanie żołnierzy i przyczyniły się do zmniejszania cierpień cywili. Ostatecznie stwierdzono, że zasadniczo nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
EN
The present paper addresses the subject of military violence in the Middle Ages. The medieval chroniclers and writers provide numerous instances of wartime atrocities and massacres of non-combatants and prisoners of war. The attempts to place restraints on the conduct of war were undertaken by the Church as early as in the 11th century. It has been examined how these efforts together with the code of chivalry, royal ordinances and the writings of ius in bello theorists influenced soldiers’ behaviour and whether they were instrumental in reducing civilians suffering. The conclusion has been reached that despite all the endeavours to limit arms violence it basically remained unmitigated.
5
Publication available in full text mode
Content available

Cultural Differences In War-Making: Why Do Different Cultures Fight Wars Differently?

80%
Cota M.
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
|
2014
|
vol. 8
|
issue 2
215-228
PL
Każda kultura ma swój sposób prowadzenia działań wojennych. Celem pracy jest zbadanie konfliktu zbrojnego w różnych społeczeństwach i kulturach. Analizując kluczowe parametry i zmienne dotyczące pojęcia wojny i strategii, autor koncentruje na różnicach kulturowych w sposobach prowadzenia wojny przez czołowe organizacje militarne. W przeciwieństwie do innych publikacji, które szczegółowo opisują kluczowe cechy działań wojennych pomiędzy społeczeństwami różnymi kulturowo na przestrzeni wieków, niniejsze opracowanie kładzie nacisk na strategię. Kultura strategiczna jest czynnikiem dominującym, który determinuje sposób, w jaki społeczeństwo prowadzi wojnę.
EN
The paper gives insight into the subject of culturally different ways of war-making. The objective is to further examine armed conflict in different societies and cultures. By analyzing key parameters and variables of the concept of war and strategy, the paper puts into focus cultural differences between the ways of making war by prominent military organizations. Unlike other publications, which elaborated in detail key features of warfare between various culturally different societies throughout history, this paper puts stress on strategy. Strategic culture is the dominant factor which decides how the society wages war.
6
Publication available in full text mode
Content available

Zachowania honorowe podczas działań wojennych na Śląsku w latach 1806–1807 i 1813 na wybranych przykładach

80%
Szymański J.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2016
|
vol. XVII (LXVIII)
|
issue 2-3 (256-257)
35-50
EN
The army is an institution especially connected with the concept of honor. From the 16th to the 19th century there was no significant difference between honor and duty. Arousing a sense of honor was a method of enforcing discipline among the units, raising their morale and bringing the group of fighters together. Military honor has evolved, although some principles, such as loyalty, courage, fidelity, discipline, dedication, have remained unchanged. It is difficult to define the notion of an “honorable behavior” at the beginning of the 19th century because there are no normative sources concerning this period that are indispensable for thorough discussions – there were no codes of honor then, such as we know from the 20th century, whereas military regulations and lawbooks marginalized those issues, and later approached them too broadly. In this text a selection of honorable behaviors in Silesia during the Napoleonic Wars was presented. This period abounded in examples of courage, respect for the enemy, trust in the words of honor, as well as of battle cruelty, plunder, etc. I tried to highlight herein the examples of the honorable – at least in the opinion of the participants of the given events – behaviors, although since there was no definition, the selection had to be, perforce, subjective.
RU
Армия является учреждением, которое прежде всего ассоциируеся с честью. В период с XVI до XIX в. не было особой разницы между честью и обязательствами. Пробуждение чувства чести было методом укрепления дисциплины и поднятия боевого духа в подразделениях, а также помогало сплочению групп военнослужащих. Понятие воинской чести эволюционировало, хотя определённые основы, такие понятия как преданность, отвага, верность, дисциплина остались неизменными. Тяжело дать определение понятия „хранить честь” в начале XIX в., поскольку не хватает нормативных источников для этого периода времени, необходимых для точных исследований – тогда не существовало кодексов чести, которые нам известны с XX в., кроме того, военные регламенты и уставы трактовали эти вопросы поверхностно, а временами, слишком широко. В данном тексте были представлены поведения чести, которые имели место в Силезии в период наполеоновских войн, когда проявлялись многочисленные примеры отваги, уважения к противнику, веры в слово чести, а также жестоких битв, грабежей и т.д. Я постарался здесь обратить внимание на примеры поведения чести, которые часто были таковыми по мнению их участников, хотя при отсутствии определения выбор конечно должен был быть субъективным.
PL
Wojsko jest instytucją szczególnie powiązaną z honorem. W okresie od XVI do XIX w. nie było znaczącej różnicy pomiędzy honorem a obowiązkiem. Budzenie poczucia honoru było sposobem, by przeforsować dyscyplinę w oddziałach oraz podnieść ich morale, służyło także integrowaniu grupy wojowników. Honor wojskowy podlegał ewolucji, choć pewne zasady, takie jak lojalność, odwaga, wierność, dyscyplina, poświęcenie pozostały niezmienne. Trudno o definicję „zachowania honorowego” na początku XIX w., bowiem dla tego okresu brakuje źródeł normatywnych niezbędnych dla precyzyjnych rozważań – nie istniały wówczas kodeksy honorowe, jakie znamy z XX w., zaś regulaminy wojskowe i zbiory praw kwestie te traktowały marginalnie, a z czasem zbyt szeroko. W niniejszym tekście przedstawione zostały wybrane zachowania honorowe, które miały miejsce na Śląsku w okresie wojen napoleońskich, kiedy liczne były przykłady odwagi, szacunku dla przeciwnika, wiary w słowo honoru, a także okrucieństwa bitewnego, grabieży etc. Starałem się tutaj zwrócić uwagę na przykłady zachowań honorowych, które takimi były często w mniemaniu ich uczestników, choć wobec braku definicji wybór siłą rzeczy musiał być subiektywny.
7
Publication available in full text mode
Content available

Działania wojenne oraz reakcje mocarstw na bitwę pod Cuszimą w czasie wojny japońsko-rosyjskiej na łamach „Kuriera Warszawskiego”

80%
Wegner M.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2023
|
vol. 58
|
issue 1
63-79
EN
The article presents and analyses selected texts published in the daily Kurier Warszawski [Warsaw Courier] in late May 1905, informing about the military actions during the Battle of Tsushima, the plans of the battle and the reactions to it of European powers and the United States.
PL
W niniejszym artykule zostały przedstawione i omówione wybrane fragmenty „Kuriera Warszawskiego” z końca maja 1905 r., odnoszące się do działań wojennych w czasie bitwy pod Cuszimą, planów dotyczących tej batalii oraz reakcji kilku mocarstw europejskich i Stanów Zjednoczonych.
8
Publication available in full text mode
Content available

Doświadczenia „wygnańcze” ludności jako skutek działań militarnych na Półwyspie Iberyjskim w okresie średniowiecza

80%
Niewiński A.
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
|
2021
|
vol. 18
7-39
EN
Military actions that took place constantly for a few centuries during Muslim dominance, and subsequently gradual regaining of the territories by the Christians, resulted in creation of militarized society (especially on the borderlands), whose everyday existence was characterized by a huge level of danger and uncertainty. Escape, exile, displacement, emigration or depopulation of the formerly inhabited places accompanied it. Rural population experienced the biggest losses – the necessity of a frequent change of place resulted in impoverishment of the arable land. Constant changes were triggered by the Reconquista. In the situation where a Christian ruler did not allow the Muslims to leave the territory they had conquered, illegal immigration was becoming widespread. On the other hand, expulsion of the Muslims from the recovered territory created a necessity to populate those towns by Christians, who were encouraged, for example, by means of privileges. However, a part of the towns became uninhabited. The exile tended to be a consequence of an invasion (the refugees sought the shelter in the mountains or in the fortresses, where they tried to put up resistance, or, relatively, they just sought for a safer place to live), of difficult life conditions or epidemic (e.g. the plague that decimated the population in the 14th c.). Another exile experience was a fate of prisoners of war, who could have been sold as slaves and deported to another country or were forced to a slavery work that was equal to ransom and created opportunities to regain freedom.
PL
Ciągle trwające przez kilka stuleci działania militarne w okresie dominacji muzułmańskiej, a następnie stopniowego odzyskiwania terytoriów przez chrześcijan skutkowały utworzeniem się społeczeństwa zmilitaryzowanego (szczególnie w obszarach przygranicznych), którego codzienną egzystencję cechował duży stopień zagrożenia i niepewności. Towarzyszyły temu takie zjawiska, jak ucieczka, wygnanie, wysiedlenie, emigracja, wyludnienie uprzednio zamieszkanych obszarów. Największe straty ponosiła ludność zamieszkująca obszary wiejskie – konieczność częstej zmiany miejsc zamieszkania skutkowała wyjałowieniem ziemi uprawnej. Ciągłe zmiany powodowała trwająca rekonkwista. W sytuacji, gdy władca chrześcijański nie pozwalał muzułmanom na opuszczenie zdobytego przez siebie terytorium, rozpowszechniała się nielegalna emigracja. Z kolei wypędzenie muzułmanów z terenów odzyskanych stwarzało konieczność zasiedlenia tych miejscowości przez ludność chrześcijańską, do czego zachęcano m.in. za pomocą przywilejów. Część miejscowości jednak po ich opuszczeniu pozostawała niezamieszkana. Uchodźstwo bywało skutkiem najazdu (uchodźcy szukali schronienia w górach i twierdzach, gdzie następnie próbowali stawiać opór, bądź po prostu szukali bezpieczniejszego miejsca zamieszkania), ciężkich warunków życia lub epidemii (np. dżumy, która zdziesiątkowała ludność w XIV wieku). Jeszcze innym doświadczeniem wygnańczym był los jeńców, którzy mogli zostać sprzedani jako niewolnicy i wywiezieni do innego kraju lub byli zmuszeni do niewolniczej pracy, która stanowiła równowartość okupu i stwarzała możliwość odzyskania wolności.
9
Publication available in full text mode
Content available

Przemoc i okrucieństwa wojny w średniowieczu. Wojna Dwóch Róż jako przykład zaniku etosu rycerskiego

71%
Niewiński A.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2023
|
vol. XXIV (LXXV)
|
issue 1(283)
11-39
EN
The 15th century was a period during which knightly culture as a whole, and not just in England, faced a series of challenges and changes. Chivalry remained a popular benchmark for behavior and a cultural model of masculinity and nobility. Th ese assumptions, however, were oft en undermined by increasingly brutal battlefi eld experiences that, along with changes in warring practices, revolutionized the way warfare was conducted. Th e article focuses on the aspect of violence during warfare and presents a specifi c erosion of the chivalric ethos, using the Wars of the Roses as an example. Th e evidence presented in this paper indicates that this experience of carnage led to a surge in violence throughout England during this period, including unchivalrous behavior. Moreover, the relationship between warfare and knightly culture has been thoroughly documented among others in numerous chronicles.
DE
Nicht nur in England war das 15. Jahrhundert ein Zeitalter, in dem die ritterliche Kultur insgesamt mit einer Reihe von Herausforderungen und Veränderungen konfrontiert war. Das Rittertum blieb ein beliebter Bezugspunkt für Verhaltensweisen und ein kulturelles Modell für Männlichkeit und Edelmut. Diese Annahmen wurden jedoch häufi g durch immer brutalere Erfahrungen auf dem Schlachtfeld, die zusammen mit den veränderten Praktiken der Kriegsparteien die Art und Weise der Kriegsführung revolutionierten, in Frage gestellt. Dieser Aufsatz konzentriert sich auf den Aspekt der Gewalt im Zusammenhang mit Kriegshandlungen und stellt eine eigentümliche Erosion des ritterlichen Ethos am Beispiel der Rosenkriege dar. Die in dieser Skizze dargestellten Beispiele von Schlachten zeigen, dass die Erfahrungen des Gemetzels in dieser Zeit, in ganz England zu einem Anstieg der Gewalt führten, darunter zum unritterlichen Verhalten. Darüber hinaus wurde die Verbindung zwischen Kriegsführung und ritterlicher Kultur u. a. in zahlreichen Chronikberichten genau festgehalten.
PL
Nie tylko w Anglii XV w. był okresem, podczas którego kultura rycerska jako całość stanęła w obliczu wielu wyzwań i zmian. Rycerstwo pozostało popularnym punktem odniesienia dla zachowań oraz kulturowym modelem męskości i szlachetności. Założenia te były jednak często podważane przez coraz bardziej brutalne doświadczenia z pól bitewnych, które wraz ze zmianami w praktykach walczących stron zrewolucjonizowały sposób prowadzenia wojen. W artykule skupiono się na aspekcie przemocy podczas działań wojennych i przedstawiono swoistą erozję etosu rycerskiego na przykładzie Wojny Dwóch Róż. Zaprezentowane w niniejszym szkicu przykłady bitew wskazują, że to doświadczenie rzezi doprowadziło do gwałtownego wzrostu przemocy w całej Anglii w tym okresie, również nierycerskich zachowań. Co więcej, związek między działaniami wojennymi a kulturą rycerską został dokładnie utrwalony m.in. w licznych przekazach kronikarskich.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.