Search results

1

Portret emocjonalny apostoła-zdrajcy w dramacie Karola Huberta Rostworowskiego Judasz z Kariothu (na podstawie analizy didaskaliów)

100%

Warda-Radys L.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2019

|

vol. 18

163-177

EN

The article presents the drama by Karol Hubert Rostworowski entitled Judasz zKariothu. The analysis has been expected to answer the question what picture of Judas Iscariot in Rost-worowski’s drama was like; what emotions the author put in the character; what language means he used; why there is still space for individual scenic interpretation in spite of very detailed – as it is believed – stage directions included in the text of the drama; and why there are differences in reception of the drama and in the appraisal of the behaviour of the main character. In order to answer those questions the stage directions have been analysed, which are elements typical of dramas as aliterary genre, and which by definition fulfil the function of ascript and comple-ment the main text.According to the analysis Rostworowski includes information about psychic states and emo-tions of the main character in the added text. Mostly they are negative and very intensive emo-tions. In some places the author reveals his emotional attitude to the main character (which is ambivalent). The uniqueness of the vocabulary concerning that fragment of the world (referring to emotions or indicating their symptoms) enables the author of the drama to clearly define the situation of speaking (to suggest the way of how the actors act), and – on the other hand – makes it possible to interpret the drama in afree and individualised way.

PL

Przedmiotem badań w artykule jest utwór Karola Huberta Rostworowskiego pt. Judasz z Kariothu. Celem analiz było sprawdzenie, jaki obraz Judasza przedstawia Rostworowski w swoim dramacie. Jakie uczucia i emocje mu przypisuje? Jakich używa do tego środków językowych? Co powoduje, że mimo dokładnych, jak się ocenia, wytycznych inscenizacyjnych zawartych w tekście utworu zostaje jeszcze miejsce na indywidualną interpretację sceniczną? Co prowadzi do różnic w odbiorze przesłania utworu i oceny zachowania tytułowego bohatera? W tym celu w artykule przeanalizowano charakterystyczny dla dramatu jako rodzaju literackiego typ wypowiedzi – didaskalia, które z założenia pełnią typowe funkcje scenariuszowe i dookreślające to, co jest zawarte w tekście głównym. Analiza wykazała, że w tekście pobocznym Rostworowski bardzo często umieszcza informacje dotyczące stanów psychicznych i uczuć tytułowego bohatera. Są to przede wszystkim określenia emocji negatywnych o dużym natężeniu i intensywności. W kilku miejscach ujawnił się też stosunek emocjonalny (ambiwalentny) autora do bohatera dramatu. Specyfika słownictwa odnoszącego się do tego wycinka świata (referującego uczucia bądź wskazującego na ich objawy) pozwoliła autorowi z jednej strony wyraźnie dookreślić sytuację mówienia (zasugerować sposób zachowania aktorskiego), a z drugiej umożliwiła swobodę zindywidualizowanej interpretacji scenicznej utworu.

2

„Kocham Cię” jako performatyw

71%

Piotrkowski M. S.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2018

|

vol. 48

|

issue 2

321-333

EN

The phrase “I love you” is usually associated with a description of the sender’s sentiment. As something that talks about the emotional state of the speaker. However, this is not always the case. There are cases of using this phrase that do not serve cognitive function, when “I love you” does not “inform” about the sender’s feelings state. These words have in these cases the driving force, they are the action. The formulation which is “the doing of a certain action”, John L. Austin calls a “performative utterance,” or a “performative”. “I love you” seems to meet the conditions for such classification in at least three cases, i.e. when this sentence is pronounced to create a relationship (this is usually its first formulation by the sender and the receiver, although the time elapsed between the two statements may be long). Second, when we have the situation of renewing such a commitment – to be in a relationship and take actions for its benefits. And finally, when other forms of showing love are impossible for a variety of reasons.

PL

Sformułowanie: „Kocham Cię” zazwyczaj kojarzone jest z opisem uczuć nadawcy tego komunikatu, jako coś, co mówi o stanie emocjonalnym mówiącego. Jednak nie zawsze tak jest. Istnieją takie wypadki użycia tego zdania, które nie służą funkcji poznawczej, kiedy „Kocham Cię” nie „zdaje sprawy” ze stanu uczuć nadawcy. Słowa te mają w tych wypadkach moc sprawczą, są działaniem. Wypowiedzenie, które jest „robieniem czegoś” John L. Austin nazywa „zdaniem performatywnym”, „wypowiedzią performatywną” bądź, w skrócie, „performatywem”. „Kocham Cię” zdaje się spełniać warunki takiego zaszeregowania w co najmniej trzech przypadkach. Po pierwsze, gdy zdanie to wypowiedziane jest dla stworzenia związku (to zazwyczaj pierwsze wypowiedzenie go przez nadawcę i odbiorcę, choć czas, jaki upłynie między tymi dwiema wypowiedziami może być długi). Po drugie, gdy mamy sytuację odnowienia takiego zobowiązania – do bycia w związku i działania na jego rzecz. Wreszcie w sytuacji, gdy inne formy okazania miłości są niemożliwe z różnych powodów.

3

Czy mogę odczuwać hygge, jeśli w polszczyźnie nie ma takiego wyrazu? O (nie)przekładalności emocji w kontekście glottodydaktycznym

54%

Rabczuk A.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2019

|

vol. 26

443-470

EN

The nature of emotions has long preoccupied psychologists, psychiatrists, linguists, neurobiologists, and many other researchers. It is difficult to imagine life without emotion. Recently, individuals have started to invest time and energy in ensuring their emotional stability and happiness. Despite increased interests in addressing and understanding emotions, many questions remain. This article explores the linguistic-cultural implications of learning the emotional language in Polish. It examines the associations between cultural contexts and specific language choices and uses during given emotional situations in different languages. The investigation will consider the history of emotions, cultural scripts, as well as the cultural surpluses contained within respective lexemes. Included are various exercises that can be used in classes for foreign language learners and candidates for Polish teachers.

PL

Natura emocji to zagadnienie od wielu lat frapujące psychologów, psychiatrów, lingwistów, neurobiologów i wielu innych badaczy. Trudno sobie wyobrazić życie bez uczuć. Szczególnie dzisiaj człowiek poświęca wiele czasu i energii na wprawianie siebie w dobry nastrój. Zabiegi te jednak wcale nie ułatwiają kwestii mówienia o emocjach. W artykule tym autorka zastanawia się nad implikacjami lingwakulturowymi w odniesieniu do nauczania języka emocji po polsku. Poszukuje zależności między kontekstem kulturowym a doborem konkretnych środków językowych w określonych sytuacjach emocjonalnych w różnych językach. Przygląda się historyczności emocji, skryptom kulturowym, a także ładunkom kulturowym zawartym w poszczególnych leksemach. Proponuje wiele ćwiczeń, które można wykorzystać zarówno na zajęciach z cudzoziemcami, jak i lektorkami i lektorami języków obcych.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

1 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 Piotrkowski M. S.

1 Rabczuk A.

1 Warda-Radys L.

2 2019

1 2018

Portret emocjonalny apostoła-zdrajcy w dramacie Karola Huberta Rostworowskiego Judasz z Kariothu (na podstawie analizy didaskaliów)

„Kocham Cię” jako performatyw

Czy mogę odczuwać hygge, jeśli w polszczyźnie nie ma takiego wyrazu? O (nie)przekładalności emocji w kontekście glottodydaktycznym