Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  energetyka jądrowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The purpose of the paper is to discuss the issues related to the energy security of Poland, especially in the context of the development of nuclear energy. The author analyses the current energy situation of both Poland and selected countries in the European Union. The paper shows the main sources of obtaining energy and the basic quantitative data connected with obtaining energy from different sources. The author also discusses the most probable hazards related to the uti-lization of a nuclear power station. Moreover, the significant issue of social acceptance of nuclear power stations is also raised. Finally, the paper presents information on investment costs related to nuclear power stations, their influence on the job market, as well as the effect they have on the environment.
2
Content available remote

Trudno wymierne koszty zewnętrzne energetyki jądrowej

100%
Zarządzanie i Finanse
|
2013
|
vol. 2
|
issue 3
269-279
PL
Artykuł przedstawia oszacowanie kosztu społecznego produkcji energii przez energetykę jądrową (EJ), składającego się z kosztu prywatnego i zewnętrznego. Przedstawiono oszacowania kosztu zewnętrznego w zakresie oddziaływań na zdrowie ludzkie oraz środowisko EJ wg programu ExternE KE. Po zinternalizowaniu kosztów zewnętrznych EJ wydaje się jedną z najtańszych technologii energetycznych (dla reaktora EPR), jednak należy podkreślić, że specyficzne ryzyko EJ jako element kosztu zewnętrznego (np. koszty awarii i ryzyko proliferacji broni jądrowej) nie było brane pod uwagę wg metodyki ExternE. W artykule podjęto próbę systematyzacji i ujęcia ryzyka jako elementu oceny opisowej kosztów produkcji energii z EJ.
PL
W artykule przedstawiono podstawowe uwarunkowania procesu pozyskiwania energii wtórnej, głównie elektrycznej, z uranu. Na wstępie ukazano wielkość oraz geograficzną strukturę eksploatacyjnych zasobów rud uranu w przeliczeniu na czysty pierwiastek. Analizie poddano współczynniki przestrzennej koncentracji zasobów złóż, stanowiących podstawę do oceny zagrożenia dostaw uranu na rynki międzynarodowe w wyniku monopolizacji eksportu przez zmowę niewielkiej grupy dostawców. Scharakteryzowano proces pozyskiwania rud uranu ze złóż oraz głównych producentów uranu naturalnego. Po stronie popytowej przeanalizowano udział zużycia uranu w całkowitym zużyciu energii pierwotnej w świecie a następnie przedstawiono ranking państw – głównych użytkowników uranu.
|
2018
|
issue 2
137-147
EN
In the Perestroika period a whole range of the Ukrainian opposition organizations demanded from Soviet authorities to stop building another nuclear reactors in Ukraine and to shut down the Chernobyl nuclear power station. However these demands didn’t cause any concrete actions of politicians neither then nor when Ukraine became independent. The shutdown of power station in Chernobyl (15 December 2000) wasn’t a result of voluntary action of Ukrainian authorities but rather the consequence of intense pressure of states forming the ‟Great Seven” and the European Commission. The shutdown of reactor no. 3 was also a beginning of the long process of decommission of the power plant and the further minimization of the Chernobyl accident consequences in Ukraine. It also brought about serious changes in social life, which first affected residents of the city Slavutych – the new town for the victims of Chernobyl catastrophe. It was Ukrainian authorities who could solve problems by efficient use of the support from international donors, including huge financial resources and Western technological achievements.
PL
Pod koniec lat 80. w okresie w okresie przemian zainicjowanych przez Michaiła Gorbaczowa ukraiński ruch niepodległościowy domagał się od władz komunistycznych zaprzestania budowy obiektów jądrowych na terenie Ukrainy, a także wyłączenia z eksploatacji Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej (CzEJ). Po uzyskaniu niezależności państwowej w 1991 r. władze Ukrainy skasowały moratorium na budowę nowych reaktorów i zmierzały do dalszej eksploatacji CzEJ. Zamknięcie elektrowni w Czarnobylu 15 grudnia 2000 r. było rezultatem wspólnego nacisku Komisji Europejskiej i najbardziej rozwiniętych gospodarczo państw świata, tzw. Wielkiej Siódemki. Decyzja ta nie rozwiązała jednak wszystkich problemów związanych z minimalizacją skutków katastrofy na Ukrainie, a była jedynie początkiem bardzo długiego procesu wyłączania z eksploatacji CzEJ. Ponadto wywołała szereg komplikacji o charakterze socjalnym, które szczególnie mocno dotknęły mieszkańców Sławutycza – miasta wybudowanego w 1986 r. dla rodzin ewakuowanych z Prypeci. Najważniejszym czynnikiem mającym wpływ na rozwiązanie problemów z dziedziny bezpieczeństwa ukraińskiej energetyki jądrowej i ochrony socjalnej jej obywateli był poziom efektywności wykorzystania znacznego wsparcia państw Zachodu zarówno finansowego, jak i technologicznego.
PL
Celem artykułu jest analiza scenariuszy rozwoju energetyki w Polsce do 2050 roku. Autor dokonał przeglądu możliwych wariantów rozwoju polskiej elektroenergetyki w oparciu o przygotowywany przez administrację rządową projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku. Dokument przewiduje możliwość realizacji jednego z trzech scenariuszy mających istotne znaczenie dla przyszłego kształtu energetyki w Polsce. Tekst stanowi próbę krytycznej oceny szans i zagrożeń związanych z ewentualną realizacją poszczególnych scenariuszy oraz skali niezbędnych inwestycji.
EN
The purpose of the article is to analyze the possible scenarios of power industry development in Poland to the year 2050. The author reviewed the possible variants of development of the Polish electric power industry based on Government energy policy project. The Government project (still in preparation) provides three scenarios of the future power industry shape. The text is an attempt of evaluation the opportunities and risks associated with the possible implementation of the individual scenarios and the scale of the necessary investments.
EN
The article focuses on an ongoing debate on whether or not Poland should go ahead with its plan to develop a nuclear power program. The author questions the government’s analyses of the cost-effectiveness of such a program. According to Szablewski, the government has failed to take into account the implications of power sector liberalization in its estimates. Moreover, the author says that, despite the steadily growing costs of nuclear power plant construction in real terms, the government mistakenly assumes that each new plant in Poland will cost less to build than previous facilities. Finally, Szablewski argues that the government has ignored various types of risks faced by developers. Therefore, analyses of the economic implications of nuclear power development should focus not on the future costs of nuclear power but on the construction costs at hand, according to Szablewski, especially as the cost-effectiveness of different future technologies for producing electricity is uncertain. The article refers to an ongoing animated debate on factors that determined the development of nuclear energy in the past and on the prospects for developing nuclear power plants in the future. The author concludes that there is no economic justification for building new nuclear plants in countries with liberalized power sectors. This especially applies to countries that are still thinking of building their first nuclear plants, Szablewski says, as well as those, like Poland, that have already decided to press ahead with nuclear power.
PL
Przedstawiony artykuł jest głosem w dyskusji na temat celowości rozwijania w Polsce energetyki jądrowej. Zaprezentowano w nim krytyczne spojrzenie na dotychczasowe podejście kręgów rządowych do rachunku opłacalności tego rodzaju energetyki, w którym po pierwsze, pomija, albo przynajmniej nie docenia się konsekwencji, jakie dla tego rachunku ma liberalizacja sektora elektroenergetycznego, po drugie, mimo szybko rosnących w rzeczywistości kosztów budowy wielkoskalowych elektrowni jądrowych ciągle przyjmuje się założenie, że będą one systematycznie maleć oraz po trzecie, nie uwzględnia się, bądź bagatelizuje znaczenie różnego rodzaju ryzyka, które w ostatnich latach zaczyna narastać. Oznacza to potrzebę przeniesienia punktu ciężkości w rachunku opłacalności z pytania, jaki będzie przyszły koszt wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych na pytania o: a) rozmiar nakładów na ich budowę, b) czy i po jakim koszcie uda się sfinansować ich budowę, w sytuacji, gdy stale rośnie stopień niepewności, co do stopnia przyszłej konkurencyjności kosztowej wielkoskalowej energetyki jądrowej w stosunku do innych technologii wytwarzania elektrycznej i c) czy w związku z tym ich budowa będzie w interesie gospodarstw domowych i będzie sprzyjać konkurencyjności gospodarki. Zasadniczym celem artykułu jest identyfikacja – na podstawie analizy literatury przedmiotu – głównych źródeł ryzyka budowy nowych elektrowni jądrowych po to, aby uzasadnić tezę, że stale rosnący rozmiar tego ryzyka podważa ekonomiczny sens ich budowy w krajach, które weszły na drogę rynkowej transformacji sektorów elektroenergetycznych. Dotyczy to zwłaszcza tych krajów, które – tak jak Polska – zamierzają dopiero wejść na drogę rozwoju tego rodzaju energetyki.
EN
The article presents a historical and factual outline of the creation of the concept of sustainable development along with the impact of this concept on the energy transformation. The characteristics of the Polish power system and the comparative analysis of the Polish and Spanish power systems were made. Based on the data, the impact of the energy transition in terms of the use of nuclear energy was examined. The benefits of what the use of nuclear energy in Poland can bring are presented.
PL
Artykuł przedstawia historyczny i rzeczowy zarys kreacji koncepcji zrównoważonego rozwoju wraz z wpływem tej koncepcji na transformację energetyczną. Dokonano charakterystyki polskiego systemu elektroenergetycznego oraz analizy porównawczej polskie i hiszpański ego systemu energetycznego. Na podstawie danych zbadano wpływ transformacji energetycznej pod kątem wykorzystania energetyki jądrowej. Przedstawiono korzyści, jakie może przynieść wykorzystanie energetyki jądrowej w Polsce.
Cywilizacja i Polityka
|
2022
|
vol. 20
|
issue 20
149-163
PL
Charakterystyka sektora elektroenergetycznego województwa pomorskiego sprawia, że region ten zmaga się z pewnymi zagrożeniami godzącymi w jego bezpieczeństwo energetyczne. Rozwiązaniem dla niektórych z przedstawionych zagrożeń może być elektrownia jądrowa znajdująca się w obszarze województwa. Korzyści byłyby zauważalne także dla gmin znajdujących się w pobliżu inwestycji, a także dla całego kraju, obniżając cenę za energię elektryczną. Na chwilę obecną brane pod uwagę są dwie lokalizacje nadmorskie dla pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. Ostateczny wybór jednej z nich będzie rzutował na zastosowaną technologię.
EN
Characteristic of pomeranian voivodeship electricity sector, causes this region to struggle certain threats that affects is energy security. Solution for some of those threats might be a nuclear power plant that would be located on this voivodeship. Benefits would be seenable also for municipalities that are close to this investment and also for the whole country by reduce price for electricity. At the moment there are two seaside locations considered for the first nuclear power plant in Poland. The final choice will decide what kind of technology would likely be used.
PL
Plan budowy w Polsce elektrowni atomowych jest wyzwaniem nie tylko w wymiarze technologicznym czy inwestycyjnym, ale także społecznym. Związany jest z kontrowersjami o charakterze politycznym, gospodarczym, kulturowym i ideologicznym. Przygotowywanie Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, rozpoczęte przez rząd w 2009 roku, stanowi zatem istotne wyzwanie z zarządzania zmianą społeczno-technologiczną. Celem artykułu jest spojrzenie na realizację programu jądrowego z perspektywy nurtu społecznego współzarządzania technologią (technology governance), którego główny element stanowi system oceny technologii (technology assessment). Zadaniem systemu oceny technologii jest umożliwienie przeprowadzenia kompleksowej, wielowymiarowej ewaluacji wdrażanych innowacji technologicznych (szczególnie tych wywołujących kontrowersje społeczne), uwzględniającej interesy i opinie różnych grup społecznych. Głównym problemem jest pytanie o to, jaki model oceny technologii wykorzystywany jest przy realizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej. W pierwszej części artykułu zaprezentowane zostały kontekst technology governance i główne modele oceny technologii: od eksperckiego do partycypacyjnego; w drugiej części zastosowano te narzędzia do analizy sposobu wdrażania w Polsce energetyki jądrowej.
EN
Introducing nuclear power to the Polish energy system faces controversies of a political, economic, cultural and ideological nature. Implementation of the Polish Nuclear Power Programme, launched by the Polish government in 2009, is therefore a major challenge in the area of public participation in the decision-making process. The purpose of this article is to provide an insight into the nuclear programme implementation from the perspective of technology governance, with a special focus on the applied technology assessment procedures. The main questions of the article are: which model of technology assessment has been used in decision-making practice in the field of development of Polish nuclear energy? How is the public participation in decision-making and evaluation of risks and chances of nuclear energy present in this process? In the first part of the article the perspective of technology governance and models of technology assessment have been presented. The second part consists of an empirical analysis of the nuclear energy development in Poland from the point of view of technology assessment.
EN
The paper aims to discuss the publication by the International Atomic Energy Agency titled ‘Management of Nuclear Power Plant Projects’. The publication provides information on how the project management framework for nuclear projects should be put in place. It is intended to enhance the capabilities of individual countries to plan and implement nuclear power programmes. By creating the framework for project management, the stakeholders may together acquire experience in selected processes, use it more effectively and improve the outcomes. The implementation of an adequate management system must be integrated with the corporate management system of an organization. Project management system is integrated with the environment hosting all project processes and procedures. The selection of adequate methodology and using adequate guidelines for project management are crucial. The specificity of nuclear technology and nuclear project management consists not only in delivering a finished product but in delivering a sustainable solution that can be managed throughout the life-cycle of the project and is able to engage other stakeholders.
PL
Celem artykułu jest omówienie publikacji Międzynarodowej Agencji Energetyki Atomowej, pt. „Zarządzanie projektami elektrowni jądrowych”, która przedstawia ważne aspekty w zarządzaniu projektami w energetyce jądrowej. Ponadto została omówiona specyfika zarządzania projektami w energetyce jądrowej. W artykule przedstawiono również dedukcyjną metodę wnioskowania naukowego. Publikacja zawiera informacje na temat wdrożenia ram zarządzania projektami w ramach projektów jądrowych. Jest ukierunkowana na zwiększenie zdolności państw do planowania i wdrażania programów energetyki jądrowej. Tworzenie ram związanych z zarządzaniem projektami może doprowadzić do wspólnego pozyskiwania doświadczenia z wybranymi procesami, efektywniejszego ich wykorzystywania oraz wprowadzania na bieżąco usprawnień. Wprowadzenie odpowiedniego systemu zarządzania musi być zintegrowane z systemem zarządzania korporacyjnego organizacji, środowiskiem, w którym zachodzą wszystkie procesy i procedury projektowe. Kluczowe jest dobranie odpowiedniej metodyki i korzystanie z właściwych wytycznych, które pokazują, jak powinno się zarządzać projektami. Specyfika technologii jądrowej i zarządzania projektami jądrowymi to dostarczenie nie tylko gotowego obiektu, lecz także zrównoważonego rozwiązania, które może być zarządzane przez cały cykl życia projektu przy zaangażowaniu innych interesariuszy.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2014
|
vol. 24
|
issue 2
161-182
EN
The introduction of nuclear energy into the domestic energy mix is a highly complex issue that requires preparations to be made in many areas, especially in the legal, social, and technological spheres. One of the primary tasks facing the legislator, upon which the success of the whole enterprise hinges, is the correct determination of competences and mutual relationships of the organs of public administration operating in the nuclear sector. Under the existing law in Poland, the crucial role in the development of nuclear power industry is played by the Council of Ministers, a competent minister for the economy, Government Plenipotentiary for Polish Nuclear Energy Sector, President of the National Atomic Energy Agency, and the Nuclear Waste Neutralisation Facility. This paper focuses on the statutory powers of these bodies, as well as isolation and assessment of those competences that play a major role in achieving the goal of building a nuclear power plant in Poland.
XX
Wprowadzenie do krajowego miksu energetycznego energii jądrowej jest wyzwaniem o wysokim stopniu złożoności, wymagającym wieloaspektowych przygotowań w szczególności w sferze prawnej, społecznej i technologicznej. Jednym z podstawowych zadań spoczywających na ustawo-dawcy, warunkującym powodzenie całego przedsięwzięcia, jest prawidłowe określenie kompetencji i wzajemnych zależności organów administracji publicznej działających w sektorze energetyki jąd-rowej. W obowiązującym stanie prawnym kluczowa rola w rozwoju energetyki jądrowej przypisana została Radzie Ministrów, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, Pełnomocnikowi Rządu do spraw Polskiej Energetyki Jądrowej, Prezesowi Państwowej Agencji Atomistyki oraz Zakładowi Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych. W niniejszej pracy autor koncentruje się na wskazaniu pozycji ustrojowej wymienionych podmiotów oraz wyodrębnieniu i ocenie tych kompetencji, które odgrywają zasadnicze znaczenia dla osiągnięcia celu, jakim jest budowa elektrowni jądrowej w Polsce.
EN
The article discusses the conditions, benefits and limitations of building a nuclear power plant in Poland. Considerations in this regard were based on the SWOT analysis. The most serious challenges accompanying this kind of investment project in the energy sector were presented in more detail. They have been preceded by from the performed statistical analysis of the data the sources of PM10 and PM2.5 dust emission, which has led to the conclusion that burning coal by households is the main cause of emissions. They have negative consequences for the health and life of the population. In the situation where changes in the Polish energy system, related among others to the EU climate and energy policy, are necessary, it is vital to find alternative solutions. It is not easy. Renewable energy has a number of limitations (despite its many advantages), especially under adverse conditions such as few days of sunshine for photovoltaic technology. Therefore, this study aims to determine the legitimacy of building a nuclear power plant in Poland and verifies the research hypothesis that the lack of a stable energy policy is a serious barrier to the development of nuclear energy in Poland. Any decision on the changes in the energy system should be thoroughly analysed, taking into account not only the economic calculation, but also the time needed to make the necessary changes, social consequences (poor air quality in the case of coal burning) and environmental.
PL
Artykuł podejmuje zagadnienie uwarunkowań, korzyści i ograniczeń związanych z budową elektrowni jądrowej w Polsce. Rozważania w tym zakresie sporządzono na podstawie analizy SWOT. Zaprezentowano najpoważniejsze wyzwania towarzyszące temu przedsięwzięciu inwestycyjnemu w sektorze energetycznym. Przedstawione badania zostały poprzedzone wnioskami wypływającymi z analizy statystycznej danych dotyczących immisji pyłów PM10 i PM2,5. W jej efekcie ustalono, że spalanie węgla kamiennego przez gospodarstwa domowe jest główną przyczyną immisji, które negatywnie wpływają na zdrowie i życie ludzi. W sytuacji konieczności przeprowadzenia zmian w polskim systemie energetycznym, związanych m.in. z polityką klimatyczno-energetyczną Unii Europejskiej (UE), niezbędne jest znalezienie alternatywnych rozwiązań. Zadanie to nie jest jednak proste. Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych wiąże się z licznymi ograniczeniami – mimo wielu niezaprzeczalnych zalet – oraz z zawodnością tych źródeł, zwłaszcza w niesprzyjających warunkach (np. niewielka liczba dni słonecznych w przypadku technologii fotowoltaicznej). Dlatego też niniejsza praca stawia sobie za cel nie tylko określenie zasadności budowy elektrowni atomowej w Polsce, lecz także zweryfikowanie postawionej hipotezy badawczej, zgodnie z którą brak stabilnej polityki energetycznej stanowi poważną barierę rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Jakiekolwiek decyzje o zmianach w systemie energetycznym powinny uwzględniać rachunek ekonomiczny, czas potrzebny na ich przeprowadzenie, a także konsekwencje społeczne (niska jakość powietrza w przypadku spalania węgla) oraz środowiskowe.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.