Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  energetyka odnawialna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł dotyczy zagadnień związanych z koordynacją polityki energetycznej w regionie Dolnego Śląska. Celem jego jest identyfikacja i analiza działań niezbędnych do efektywnego wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) w powiązaniu z realizacją Strategii rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku. W pierwszej części autorka ukazuje miejsce OZE w Strategii, w drugiej identyfikuje podmioty odgrywające kluczową rolę w realizacji strategii, a następnie analizuje powiązania między działaniami poszczególnych podmiotów ze zwróceniem uwagi na efektywność i skuteczność tychże działań. Finalną część artykułu stanowi przykład działań zintegrowanych w ramach gminnego wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł energii.
EN
The article concerns issues related to the coordination of energy policy in the region of Lower Silesia. Its purpose is to identify and analyze the actions necessary to effectively support the development of renewable energy sources (RES) in connection with the implementation of the Strategy for energy development in Lower Silesia. In the first part the author shows the place of RES in Strategy, the second identifies the actors play a key role in the implementation of the Strategy, and then analyzes the relationship between the actions of individual actors with a focus on efficiency and effectiveness of these actions. The final part of the article is an example of integrated actions within the framework of communal support of the development of renewable energy sources.
PL
Zrównoważony rozwój jest koncepcją, której celem jest integracja działań społecznych, gospodarczych i środowiskowych. Społeczeństwo województwa lubelskiego, jak i całego kraju, ma szansę na wprowadzanie tych zasad poprzez stosowanie innowacyjnych rozwiązań w gospodarstwach domowych oraz podmiotach gospodarczych. Rozwiązania te mają na celu zmniejszanie zużycia energii oraz ilości emitowanych zanieczyszczeń. Takie efekty można osiągnąć poprzez zastosowanie odnawialnych źródeł energii. Największym zainteresowaniem cieszą się słoneczne systemy grzewcze czy systemy fotowoltaiczne, co potwierdzają aktualne wyniki badań. Odnawialne źródła energii dają szansę na poprawę jakości środowiska czy usprawnienie procesów gospodarowania zasobami środowiska naturalnego, a także przyczyniają się do rozwoju gospodarczego. Celem artykułu jest prezentacja opinii społeczeństwa w zakresie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w gospodarstwach domowych w kontekście realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Badania prowadzone były za pomocą ankiety badawczej skierowanej do mieszkańców województwa lubelskiego.
EN
The purpose of this paper is to compare the financial and economic efficiency of a wind farm and a photovoltaic farm in order to support the decision on the most effective investment in renewable energy sources aimed at providing energy to the economic zone in southern Poland. The paper presents the application of financial-economic analyses of selected renewable energy sources (RES). The ax-ante analysis of RES was carried out based on the projected data from the sites, such as determination of wind energy potential (speed, terrain roughness) and insolation. Net present value and internal rate of return were calculated based on assumptions made about energy prices, capital expenditures and operating costs, and environmental effects in the form of avoided emissions. The results show that the profitability of RES investments depends on several factors, which are analysed in the paper in relation to the case study. Therefore, the results presented should especially inform the decision maker about the costs and benefits of both financial and economic RES installations.
PL
Celem artykułu jest porównanie efektywności finansowej i ekonomicznej farmy wiatrowej i farmy fotowoltaicznej w celu wsparcia decyzji o najbardziej efektywnej inwestycji w odnawialne źródła energii, mającej na celu dostarczenie energii do strefy ekonomicznej na południu Polski. W artykule przedstawiono zastosowanie analiz finansowo-ekonomicznych wybranych odnawialnych źródeł energii (OZE). Analizę ax-ante OZE przeprowadzono w oparciu o prognozowane dane z terenów, takie jak określenie potencjału energetycznego wiatrów (prędkość, chropowatość terenu) i nasłonecznienie. Na podstawie przyjętych założeń dotyczących cen energii, nakładów inwestycyjnych oraz kosztów operacyjnych, jak i efektów środowiskowych w postaci unikniętych emisji substancji szkodliwych obliczono zaktualizowaną wartość netto oraz wewnętrzną stopę zwrotu. Wyniki pokazują, że opłacalność inwestycji w OZE zależy od kilku czynników, które są analizowane w pracy w odniesieniu do danego studium przypadku. Dlatego przedstawione wyniki powinny w szczególności informować decydenta o kosztach i korzyściach zarówno finansowych jak i ekonomicznych instalacji OZE
EN
The writer characterises the politics of the People’s Republic of China as regards the renewable energy sector and low-emission technologies.The history of those projects executed in China starts in the 1980s. It shows the initiative of One Belt and One Road and the strategy of the PRC that focuses on building and modernising the transport, energy and communication networks in the euro-asiatic space. And the achieved leader’s position in the green Energy development results in China becoming soon a global exporter of green energy in the area of wind, sun and nuclear energy. China position is a privileged one, as a cooperation partner in the area of low-emission technologies in attractive prices.
PL
Autor charakteryzuje politykę Chińskiej Republiki Ludowej w zakresie sektora energetyki odnawialnej oraz technologii niskoemisyjnych. Historia realizowanych w Chinach projektów z tego zakresu sięga lat osiemdziesiątych XX stulecia. Pokazuje inicjatywę Jednego Pasa i Jednej Drogi oraz strategię ChRL koncentrującą się na budowie i modernizacji sieci transportowej, energetycznej i komunikacyjnej w przestrzeni euroazjatyckiej. A zdobyta pozycja lidera w rozwoju zielonej energii sprawia, że Chiny już za niedługo mogą się stać globalnym eksporterem zielonej energii w zakresie energetyki wiatrowej, słonecznej oraz jądrowej. Zdobyta w tym zakresie pozycja Chin stawia ich w uprzywilejowanej pozycji, jako partnera współpracy w zakresie niskoemisyjnych technologii oferowanych w atrakcyjnych cenach.
EN
The aim of this paper is to analyse the support scheme to promote electricity from renewable sources in Poland. The first part of the paper presents advantages and disadvantages of different instruments which can be used to promote investments in renewable energy projects. These include feed-in tariffs, fixed premiums, green certificates and tender systems. The second part includes an analysis of the instruments used in Poland to support renewable energy. Attention is also paid to the new support scheme included in the draft of the act on Renewable Energy Sources.
PL
Celem artykułu jest analiza funkcjonującego w Polsce systemu wspierania wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach. W pierwszej części opracowania omówione zostały zalety i wady różnych instrumentów zachęcających do rozwoju energetyki odnawialnej, takich jak taryfy i dopłaty gwarantowane, zielone certyfikaty oraz systemy aukcyjne. Druga część artykułu zawiera analizę instrumentów stosowanych obecnie w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na propozycję zmian tych instrumentów zawartą w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii.
EN
The article discusses major public funding sources available to promote investments in renewable energy projects in Poland. The main sources include environmental funds that are financed from environmental charges levied on companies that cause environmental damage and operational programmes funded by European Union funds. The aim of the paper is to reveal the amount of public support for renewable energy in Poland, after comparison of funding programmes implemented by environmental funds and EU funds managing authorities. The comparison includes the level of support and impact on objectives in relation to renewable energy production and greenhouse gas emissions. Based on available information it can be concluded that the level of financial support for investments in renewable energy provided by the environmental funds and operational programmes was quite comparable in recent years. Both types of funding sources are also important instruments to foster the use of renewable energies. An important result of the support is the reduction of greenhouse gas emissions.
PL
W artykule omówiono główne źródła finansowania inwestycji w energetykę odnawialną w Polsce. Najważniejsze z tych źródeł to fundusze ekologiczne zasilane opłatami za korzystanie ze środowiska oraz programy operacyjne finansowane z funduszy Unii Europejskiej. Celem artykułu jest określenie wysokości wsparcia na odnawialne źródła energii w Polsce na podstawie porównania programów pomocowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz programów operacyjnych. W porównaniu uwzględniono zarówno poziom pomocy, jak i jej wpływ na realizację celów związanych z produkcją energii odnawialnej i redukcją emisji dwutlenku węgla. Opierając się na dostępnych danych można przyjąć, że w ostatnich latach poziom dofinansowania z obydwu źródeł był zbliżony. Oba źródła finansowania są ważnym instrumentem mającym wpływ na rozwój energetyki odnawialnej. Istotnym rezultatem pomocy finansowej jest też redukcja emisji gazów cieplarnianych.
EN
The goals of the EU energy policy result directly from the theory of sustainable development. There are also positions that there is a relationship between electricity consumption and economic growth. It should also be borne in mind that the knowledge of long-term forecasts, including electricity demand, is an important factor in planning future generation sources. The aim of the article is to present the results of the dynamic and prognostic analysis of electricity consumption in Polish voivodeships. The studied category was defined by means of eleven variables. The research tools are Holt exponential smoothing and medium-term rate of change. The research period was the years 2000–2023. The source of the data was the LDB. The construction of rankings of the shaping of these features in the future allowed for the identification of inequalities. In the course of the research, a two-component hypothesis was formulated. In light of this, most of the examined objects are characterised by a development tendency. We observe constant positions taken in the rankings prepared for the projected values of energy consumption in the basic economic sectors. The obtained results made it possible to assess the diversity of the examined objects. The leaders in terms of electricity consumption are Mazowieckie and Śląskie voivodeships. In the future, energy consumption will continue to vary across the main economic sectors. In the course of the research, the first part of the hypothesis was verified positively, and the second one – negatively. With regard to the industrial, energy and household sectors, one can expect that the positions occupied by the examined objects in the constructed rankings will be stable.
PL
Cele polityki energetycznej UE wynikają bezpośrednio z teorii zrównoważonego rozwoju. Pojawiają się również stanowiska, że występuje zależność pomiędzy zużyciem energii elektrycznej a wzrostem gospodarczym. Należy również mieć na uwadze, że znajomość długoterminowych prognoz, między innymi zapotrzebowania na energię elektryczną jest istotnym czynnikiem w planowaniu przyszłych źródeł wytwarzania. Celem artykułu jest prezentacja wyników dynamiczno-prognostycznej analizy zużycia energii elektrycznej w województwach Polski. Badana kategoria określona została za pomocą jedenastu zmiennych. Jako narzędzia badawcze wykorzystano metody wyrównywania wykładniczego Holta oraz średniookresowego tempa zmian. Okresem badawczym były lata 2000–2023. Źródłem pochodzenia danych był Bank Danych Lokalnych. Skonstruowanie rankingów kształtowania się tych cech w przyszłości pozwoliło na wskazanie nierówności. W toku badań postawiono dwuczłonową hipotezę, w świetle której większość ba danych obiektów charakteryzuje się tendencją rozwojową. Cechuje je stałość pozycji zajmowanych w rankingach sporządzonych dla prognozowanych wartości zużycia energii w podstawowych sektorach ekonomicznych. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić zróżnicowanie badanych obiektów. Zdecydowanymi liderami pod względem zużycia energii elektrycznej są województwa mazowieckie i śląskie. W przyszłości zużycie to będzie nadal zróżnicowane w podstawowych sektorach ekonomicznych. W toku badań pierwszy człon hipotezy został zweryfikowany pozytywnie, a drugi negatywnie. W odniesieniu do sektorów: przemysłowego, energetycznego oraz gospodarstw domowych spodziewać się można stałości pozycji zajmowanych przez badane obiekty w skonstruowanych rankingach.
EN
The purpose of this work is the evaluation of the level of development of renewable energy industry in Ukraine, with special emphasis on the spatial dimension of its functioning. The authors inquired, among others, the issues of spatial structure of the estimated RES (renewable energy sources) technical potential, spatial diversification of energy production based on renewable sources and policy of supporting investments in renewable energy, and popularising knowledge about RES in Ukraine. The research material comes from available analytical reports, yearbooks and statistical studies published by specialist governmental and international agencies as well as scientific institutions. Primary data were analysed using basic tools of descriptive statistics and spatial analysis methods. As it results from the conducted research, the significance of renewable energy in Ukraine’s energy mix is still negligible. It applies to exploiting the technical potential, the installed power (capacity) and the participation in the structure of the energy production.The spatial distribution of energy production from renewable sources shows a significant diversity as a consequence of the diversification of its potential. In Ukraine, the availability of sources of finances is a substantial condition for further development of renewable energy industry. Unfortunately, national institutional support, including financial one for this type of investment, is very limited in terms of scale, form and location, as well as funding time.
PL
Celem pracy jest ocena osiągniętego poziomu rozwoju energetyki odnawialnej na Ukrainie ze szczególnym akcentem na przestrzenny wymiar jej funkcjonowania. W zakresie autorskich dociekań znalazły się m.in. kwestie przestrzennej struktury oszacowanego potencjału technicznego odnawialnych źródeł energii (OZE), zróżnicowania przestrzennego produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz polityki wspierania inwestycji w energetykę odnawialną i popularyzacji wiedzy o OZE na Ukrainie. Materiał do badań pochodzi z ogólnodostępnych raportów analitycznych, roczników i opracowań statystycznych publikowanych przez specjalistyczne agencje rządowe i międzynarodowe oraz instytucje naukowe. Dane źródłowe są analizowane z wykorzystaniem podstawowych narzędzi statystyki opisowej oraz metod analizy przestrzennej. Jak wynika z przeprowadzonych badań, znaczenie OZE w miksie energetycznym Ukrainy jest nadal znikome. Dotyczy to wykorzystania potencjału technicznego, mocy zainstalowanej oraz udziału w strukturze produkcji energii.Rozkład przestrzenny produkcji energii ze źródeł odnawialnych wykazuje znaczące zróżnicowanie, będące konsekwencją zróżnicowania jego potencjału. Istotnym warunkiem dalszego rozwoju energetyki odnawialnej na Ukrainie jest dostępność źródeł finansowania. Niestety, państwowe wsparcie instytucjonalne, w tym finansowe, dla tego typu inwestycji jest bardzo ograniczone tak pod względem skali, formy i miejsca, jak również czasu finansowania.
EN
The limitations in electrical energy consumption in summer 2015 highlighted the need to support alternative energy sources in rural areas. Their use could have been supported throughout the country; however, only rural areas have rich supplies of biomass, the most accessible renewable energy source (uninfl uenced by weather conditions). The paper’s aim was to analyse major objectives and thematic areas of 60 local development strategies from the Małopolskie and Podkarpackie voivodeships. The assessment was conducted with respect to the strategic goals directed towards the use of renewable energy sources in rural areas. The investigated strategies, prepared by local action groups (LAG), covered the period of 2007–2013. The organizations were also examined in the research regarding their 2014–2020 development plans by means of an online survey. Renewable energy sources (RES) were included in detailed objectives or thematic fi elds in 50% of the examined 2007–2013 strategies. None of the major objectives of the investigated strategies touched upon renewable energy. Rural areas have the potential to increase their energy security; however, it requires adequate strategy and funds. Financial support for RES investment should be higher in those cases where biomass and fl owing waters can be used. The organizations subject to the analysis put too little priority on the use of biomass and its local processing, allocating fi nancial resources to solar thermal collectors and photovoltaics.
PL
Celem artykułu była ocena 60 lokalnych strategii rozwoju z województwa małopolskiego i podkarpackiego pod kątem związku ich celów długofalowych z rozwojem energetyki odnawialnej. Analizowane strategie zostały opracowane w okresie programowania 2007–2013 przez lokalne grupy działania (LGD). Poza analizą dokumentów zastosowano metodę ankietową (CAWI − Computer-Assisted Web Interview), za pomocą której zbadano LGD w zakresie planów rozwoju na lata 2014–2020. Cele związane z rozwojem energetyki odnawialnej zostały uwzględnione w celach szczegółowych lub w jednym z obszarów tematycznych połowy badanych strategii. Kwestia energii odnawialnej nie była ujęta w tytułach celów ogólnych badanych strategii. Obszary wiejskie mogą zwiększyć swoją niezależność energetyczną, wymaga to jednak odpowiedniej polityki względem obszarów wiejskich. Wsparcie fi nansowe dla inwestycji w energię odnawialną powinno być większe wtedy, gdy istnieje możliwość wykorzystania biomasy i wód płynących na cele energetyczne. Badane organizacje kładą zbyt mały nacisk na wykorzystanie biomasy na cele energetyczne.
EN
Geothermal energy can be an interesting source of renewable energy in many respects. Among its numerous uses, industrial use is most desired. The aim and purpose of the article was to show the importance of renewable energy sources i.e. geothermal energy in industrial use in Poland. The work was based on the use of compact book literature, statistical data, as well as on the basis of Internet sources of information and publications. The publication presents the nature of the geothermal power industry, its role and significance for economies in the world and in Poland. Countries that make the most use of geothermal installations are mentioned. Conditions and barriers resulting from the use of geothermal energy are presented. A special place in this publication is given to the industrial use of geothermal power in Poland. As an example, the first geothermal plant was established in our country in Banska Nizna. The presented data is illustrated with tables and graphs. The research method used in the article was the analysis of existing data and literature review. The assumption that geothermal energy can be an important source of energy for industrial use is the thesis. However, it must take into account both its advantages and shortcomings. The study positively verified the thesis.
PL
Energetyka geotermalna może stanowić interesujące pod wieloma względami źródło energii odnawialnej. Wśród jej wielu rozmaitych zastosowań na uwagę zasługuje wykorzystanie przemysłowe. Celem i przedmiotem artykułu było ukazanie znaczenia odnawialnego źródła energii, jakim jest energia geotermalna, w wykorzystaniu przemysłowym na terenie Polski. Praca powstała na podstawie dostępnej zwartej literatury książkowej, danych statystycznych oraz publikacji i wiadomości netograficznych.W artykule ukazano zasady funkcjonowania energetyki geotermalnej, jej rolę i znaczenie dla gospodarek na świecie i w Polsce. Wymieniono te kraje, które w największym stopniu wykorzystują praktycznie instalacje geotermiczne. Dokonano zestawienia przesłanek i barier wynikających z wykorzystywania geotermiki. Szczególną rolę w niniejszej publikacji poświęcono przemysłowemu wykorzystywaniu energetyki geotermalnej w Polsce. Jako przykład wybrano pierwszy zakład geotermalny na terenie naszego kraju – w miejscowości Bańska Niżna.Zaprezentowane dane zostały zilustrowane przy pomocy tabel i wykresów. Metodą badawczą wykorzystaną w artykule była analiza danych zastanych oraz krytyka piśmiennicza. Tezą, jaką postawiono w publikacji, jest założenie, że energetyka geotermalna może stanowić ważne źródło energii w wykorzystaniu przemysłowym. Należy jednak brać pod uwagę zarówno jej zalety, jak i mankamenty. Wyniki analizy danych zastanych pozytywnie zweryfikowały postawioną tezę.
11
Publication available in full text mode
Content available

State aid for biofuels in Poland

63%
EN
State aid is one of the instruments through which a state can interfere in the economy. Therefore, state aid is a particular instrument of implementing policy. One of the objectives of environmental policy of the European Union is to hold up a climate change. This can be achieved, among others, by an increase in the production of biofuels and an increase in their share in the use of fuel. Therefore, state aid to support the production of biofuels is an instrument through which has come to increase the production of this type of fuel. The aim of this article is to demonstrate the importance of state aid for an increase in the production and use of biofuels in Poland. Indicated the legal basis for granting state aid in the area of biofuels. After were analysed the aid programmes which were implemented in Poland. The article introduces what effect was achieved by the implementation of these programmes.
PL
Pomoc publiczna jest jednym z instrumentów, za pomocą którego państwo może ingerować w gospodarkę. Pomoc publiczna jest więc instrumentem realizacji określonej polityki. Jednym z celów polityki ochrony środowiska Unii Europejskiej jest powstrzymanie zmian klimatycznych. Osiągnięte to może zostać między innymi poprzez zwiększenie produkcji biopaliw a także zwiększenie ich udziału w wykorzystaniu paliw. Pomoc publiczna udzielana na wsparcie produkcji biopaliw jest więc instrumentem dzięki któremu ma dojść do zwiększenia produkcji tego rodzaju paliwa. Celem artykułu jest pokazanie znaczenia pomocy publicznej dla zwiększenia produkcji i wykorzystania biopaliw w Polsce. Wskazano, jakie są podstawy prawne udzielania pomocy publicznej w obszarze biopaliw. Poddano analizie programy pomocowe realizowane w Polsce. Pokazano, jaki efekt osiągnięto dzięki ich realizacji.
EN
The utilisation of renewable energy in the European Union seems, at the present stage of energy policy development, inevitable. It offers many benefits, including, above all: · the possibility of increasing the energy security of a given state or region thanks to the diversification of the sources of energy supply, · the limitation of imports from energy suppliers, such as of natural gas or oil, thus reducing dependence on imported fossil fuels, · ecological effects connected with the elimination of greenhouse gas emissions and other substances harmful to the natural environment, · economic and social benefits, such as the creation of new jobs. The Climate and Energy Package obliges member states to pursue a common aim - to increase the share of renewable energy to 20% in the general energy balance of the European Union by 2020. This is a challenging task, since the renewable energy sector requires significant financial support to increase its competitiveness, compared to traditional energy sources. When adopting the Energy Package, leaders of member states did not anticipate the economic crisis and its impact on the European Union’s economy, and on the energy sector in particular.
PL
Wykorzystanie energii odnawialnej w Unii Europejskiej na obecnym etapie rozwoju wydaje się nieuniknione. Niesie ono za sobą liczne korzyści, w tym przede wszystkim: - możliwość zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego danego państwa, czy regionu na skutek dywersyfikacji dostaw energii, - ograniczenie importu nośników energetycznych, np. gazu ziemnego, ropy naftowej, a tym samym zmniejszenie zależności surowcowej, - efekty ekologiczne związane z eliminacją emisji gazów cieplarnianych i innych substancji szkodliwych dla środowiska naturalnego a także wiele korzyści ekonomicznospołecznych, takich jak chociażby nowe miejsca pracy. Pakiet energetyczno- klimatyczny zobligował kraje członkowskie do spełnienia wspólnego celu jakim jest zwiększenie udziału energii z odnawialnych źródeł energii do 20% w ogólnym bilansie energetycznym UE do 2020.r Jest to zadanie niezwykle trudne gdyż sektor odnawialnych źródeł wymaga rozwoju i ogromnego wsparcia finansowego, w celu zwiększenia jego konkurencyjności w stosunku do źródeł konwencjonalnych energii. Przyjmując pakiet energetyczny przywódcy państw członkowskich nie przewidzieli kryzysu gospodarczego i jego wpływu na gospodarkę Unii Europejskiej, w tym na sektor energetyczny.
EN
Certainly, the renewable energy sector in Poland should be the beneficiary of the European Union enlargement. It results from both the energy policy and EU law. Poland should adopt national law to the EU requirements in the field of renewable energy sources. Polish legislators may rest on other countries' experiences in this subject. We especially should take into consideration Spanish and German measures. Spanish and German mechanisms of support for renewable energy sources at the national level are very interesting solutions. Those measures are intended to help to attain objectives such as meeting the commitments given on climate change, environmentally sustainable security of supply, and promotion of renewable energy sources. The article is an analysis of Spanish and German support systems in view of the modification of Polish law in the field of renewable energy sources.
|
2018
|
issue 1
131-145
EN
This paper presents the findings of a research study, which was designed for understanding aspects related to the China’s environmental policies and fundamental structural changes in its energy sector in the perspective of 2020. This paper tests two hypothesis. Firstly, low carbon development based on a resource-efficient and eco-friendly solutions, is in line with the country’s long-term sustainability strategies and development priorities. Secondly, the promotion of low-emission model lead to reduce pollution as well as to stimulate the development of real economy.
PL
Artykuł przedstawia zmiany w ramach polityki środowiskowej w Chinach i fundamentalny rozwój w strukturze energetycznej w perspektywie 2020 r. W pracy przyjęto dwa założenia. Pierwsze, rozwój niskoemisyjny, oparty na oszczędnym gospodarowaniu zasobami i przyjaznych środowisku rozwiązaniach, koresponduje z długookresową strategią zrównoważonego rozwoju. Drugie założenie eksponuje, że promocja niskoemisyjnego modelu prowadzi do ograniczenia zanieczyszczeń, jak również napędzania gospodarki realnej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.