Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  ethnic stereotype
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Stereotypy etniczne w różnych językach - narodowe? Międzynarodowe? Uniwersalne?

100%
Tyrpa A.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2013
|
issue 15
145-154
EN
The paper discusses ethnic stereotypes petrified in different languages and referring to other nations. According to some researchers, in the lexis and phraseology of a given language, certain units can be distinguished which are only limited to this language. The article collects several examples from which it comes to light that when wider material is considered (including the history of a language, dialects and jargons), some lexemes and phrasemes are found to be present not in one, but in many languages. Analysis of numerous ethnic stereotypes in different languages reveals that transnational semantic patterns exist which are realized independently of linguistic affinity, e.g. in Indo-European as well as in Finno-Ugric languages. These patterns (models) contain slots for specific ethnonyms; how they are filled depends on extra-linguistic factors: historical experience, geographical neighbourhood, mutual friendly or hostile relations. The existence of petrified references to other nations in each language appears to be a universal feature. Specific realization of general semantic models is only partially studied.
2
Content available remote

Póki świat światem, nie będzie Niemiec Polakowi bratem – językowy stereotyp Niemca (model archaiczny)

88%
Rodziewicz B.
Annales Neophilologiarum
|
2009
|
issue 3
129-135
EN
The archaic model of the ethnic stereotype of The German, that is the image of The German coded in people’s minds and polish culture, paremiology and phraseology, was discussed in this article. The conventional image of The German consists of visions and judgments concerning different spheres of everyday life, psychological sphere and intellectual abilities, social behaviors, culture and also the basic criteria of ethnic groups’ identity which are appearance and language.
PL
W artykule omówiono model archaiczny stereotypu etnicznego Niemca, tj. obraz Niemca zakodowany w ludowym i popularnym obiegu polskiej kultury, paremiologii i frazeologii. Na stereotypowy wizerunek Niemca składają się wyobrażenia i sądy odnoszące się do różnych sfer życia codziennego, sfery psychicznej i predyspozycji intelektualnych, zachowań społecznych, kultury, a także podstawowych kryteriów identyfi kacji grup etnicznych, tj. wyglądu zewnętrznego i języka.
3
Publication available in full text mode
Content available

Stereotypy i uprzedzenia wobec Innych – wprowadzenie

75%
Orłowska B. A.
Studia – konteksty pogranicza
|
2019
|
issue 3
11-23
PL
Zagadnienia związane ze stereotypami mają swoje odniesienie w literaturze z różnych obszarów. Warto jest przybliżyć ich znaczenie, by mieć świadomość istoty omawianej problematyki. W artykule dokonano wprowadzenia w zagadnienie stereotypów i uprzedzeń. Zdefiniowano pojęcia i określono ich zakres. Zwrócono tu też uwagę na stereotyp etniczny i inne charakterystyczne elementy. Starano się przybliżyć, jaki powinien być stereotyp.
EN
Issues related to stereotypes have their reference in literature from various areas. It is worth bringing their significance closer to being aware of the nature of the issues discussed. The article introduces the issue of stereotypes and prejudices. Concepts have been defined and their scope defined. Attention is also paid to the ethnic stereotype and other characteristic elements. Efforts were made to explain what stereotype should be.
4
Publication available in full text mode
Content available

„Pióropusz” Mariana Pilota: kolekcja stylów i archiwum pamięci kultury

75%
SŁAWKOWA E.
Stylistyka
|
2013
|
vol. 22
309-324
EN
Relying on a broad, anthropological and semiotic understanding of the notion of “style”, the article presents an analysis of the language of the novel with references not only to the linguistic questions such as problems of the Silesia – Great Poland border territory, Pilot’s native dialects, but also to the issues of cultural anthropology such as ethnic stereotypes presented in the novel with their system of values and views of the world.This perspective reveals the style of the novel as hybrydic and hyperbolic. As a document of the author’s attitude towards his own, peasant past and as his reflection upon the place of the peasant paradigm in the Polish culture, as well as the archive of cultural memory (various recognizable historical styles present in the novel such as the epic, romantic, and Gombrowicz-like styles), Marian Pilot’s text appears to be the effect of subjugation of both these spheres to the demands of the poetics of the modern novel. Thus, the elements of both these realms, dialectical and stylistic, have been, in an innovativemanner, modified, enhanced and parodied by the author.
5
Content available remote

Zmiana tożsamości narodowej a opozycja swój / obcy

63%
Ajdaczić D.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2008
|
vol. 20
149-157
PL
W artykule rozpatrywane są elementy tożsamości etnokonfesyjnej i stereotypów etnicznych ze względu na ich zmiany. Opozycja swój / obcy jako jedna z centralnych opozycji w procesie utożsamienia siebie z tożsamościami grupowymi modeluje stosunek jednostek do innych ludzi, którzy są ujmowani jako swoi (bliscy / podobni / „przyjaźni”) w przeciwstawieniu do obcych (dalekich / innych / „nieprzyjaznych”). Wśród wszystkich rodzajów tożsamości etnokonfesyjna w najmniejszym stopniu ulega zmianom w swoim środowisku, lecz może się zmienić i zmienia się w środowisku obcym u przesiedleńców, emigrantów itd. Ważne czynniki tożsamości należą do dziedziny kultury: do swojej / obcej wiary, obyczajów, języka. W zależności od zainteresowania czy niezainteresowania wspólnoty całkowitym dostosowaniem się nowych członków do otoczenia, wzajemne oddziaływanie kultur odbywa się na poziomie uzgodnienia lub zatarcia różnic kulturowych. Zmienność i tożsamość ma różne typy i odmiany: przy zmianie tożsamości zmieniają się cechy i stosunki przedstawicieli danej grupy drogą ich samookreślenia i samonazywania, przy zamianie tożsamości zmieniają się i samonazywanie, i samookreślenie wraz z osobliwościami grupy, przedstawiciele grupy nazywają więc siebie przedstawicielami innego narodu czy wiary. Utrata tożsamości i przyjęcie nowej zazwyczaj są jednoczesnymi i równoległymi procesami, ale nie są wzajemnie uwarunkowane. Niektóre z procesów utraty poprzedniej tożsamości zachodzą w mniejszej zależności od nabywania nowej (osłabienie, zaniedbanie, zapomnienie i zrzeczenie się), inne zaś odbywają się we wzajemnym związku dwu tożsamości (kształtowanie się podwójnej tożsamości z równoległym istnieniem dwu tożsamości, zamiana etnotożsamości przez inną tożsamość narodową czy na przykład zawodową). Opozycja swój / obcy jest uwzględniana w analizie różnych typów zmian tożsamości narodowej.
EN
The article deals with changes of ethno-religious identity and ethnic stereotypes. The opposition between US and THEM plays a major role in shaping one’s group identity and determining one’s relationships with others (those who belong to us, who are similar and friendly vs. those who do not, who are different and hostile). Of all types of identity, the ethno-religious identity is the least amenable to change in one’s own environment but may and does change in a foreign context, among displaced persons, emigrants etc. Important factors of identity are cultural in nature and have to do with religion, customs and language. Depending on how much the community wants its new members to assimilate, the mutual relationship between cultures involves adjustment or obliteration of cultural differences. Identity may change in various ways: when identity is changed, the characteristics and relationships of the representatives of one group change through self-identification and naming; when identities are exchanged, self-identification and self-reference change together with the group’s characteristics (members of the group call themselves representatives of another nation or denomination). The loss of identity and the acquisition of a new one are most of the time parallel processes but they are not mutually dependent. Some aspects of the loss are not so strongly connected with the acquisition (weakening, neglect, oblivion and renunciation), whereas others are (double identity, replacement of an ethic identity by another ethnic identity or by an identity of a different type, e.g. professional). The analysis considers the role of the US/THEM opposition in various types of changes of national identity.
6
Content available remote

Obrazy Jiných v arménských historických pramenech 16.-18. století

63%
Kohoutková P.
Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)
|
2009
|
vol. 96
|
issue 2
113-130
EN
Article concentrates mainly on the period before the Armenian genocide of 1915–1916, when the negative stereotype of the Turk as an ancestral enemy had not yet been so firmly ingrained as today. I am operating on the assumption that this stereotype, today presented as at least 900 years old and vigorously supported by Armenian propaganda, dates in reality from the early 20th century, probably originally concerning the category of Muslims in general and later the ethnic category of Kurds. I am looking for support for my hypothesis about the originally non-ethnically motivated image of the Muslim or of the economically defined category of the Kurd (nomad) with respect to the perception of Armenian authors in the texts of Armenian chronicles from the 16th till 18th centuries from the region of Van. Armenians there constituted the most populous minority in the Ottoman Empire while living in an extremely multicultural environment. The chronicles show a great variety of attitudes towards the category of Muslims and Heretics generally depending on the author, and they also provide an interesting anthropological excursion into the life of the local population.
7
Content available remote

Stereotypy etniczne w różnych językach – narodowe? Międzynarodowe? Uniwersalne?

63%
Tyrpa A.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2013
|
issue 1(15)
145-154
EN
The paper discusses ethnic stereotypes petrified in different languages and referring to other nations. According to some researchers, in the lexis and phraseology of a given language, certain units can be distinguished which are only limited to this language. The article collects several examples from which it comes to light that when wider material is considered (including the history of a language, dialects and jargons), some lexemes and phrasemes are found to be present not in one, but in many languages. Analysis of numerous ethnic stereotypes in different languages reveals that transnational semantic patterns exist which are realized independently of linguistic affinity, e.g. in Indo-European as well as in Finno-Ugric languages. These patterns (models) contain slots for specific ethnonyms; how they are filled depends on extra-linguistic factors: historical experience, geographical neighbourhood, mutual friendly or hostile relations. The existence of petrified references to other nations in each language appears to be a universal feature. Specific realization of general semantic models is only partially studied.
8
Content available remote

Когда ОНИ это уже МЫ, а когда по-прежнему ОНИ? Устный дискурс венгерских сербов

51%
Илич М., Обижаевa М.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2008
|
vol. 20
349-366
PL
Artykuł oparty jest na terenowych badaniach etnolingwistycznych wśród Serbów na Węgrzech (Szigetcsép), które w 2001 roku przeprowadził zespół Instytutu Studiów Bałkanistycznych (SASA, Belgrad). Serbowie w węgierskim Szigetcsép są społecznością bliska asymilacji, jako że od stuleci żyją jako diaspora, otoczona grupami etnicznych Niemców i Węgrów. Okazuje się, że Serbowie ci utrzymują kontakty interetniczne i wypracowali specjalne strategie dyskursywne, ażeby radzić sobie z drażliwym problemem „obcego”. W związku z tym wyodrębniono dwa paradygmaty tożsamościowe i dyskursywne. Po pierwsze, utożsamiający, gdy „oni” staja się „nami” (dotyczy innych Serbów, a także Węgrów i Chorwatów). Po drugie, izolujący, kiedy to „my” jesteśmy zagrożeni zmianą w „nich” (dotyczy Niemców i Węgrów). Ponadto analiza skupiona była na konstrukcjach narracyjnych, nazywanych „narratywami kolektywnymi”, opartych na wzorcach „pamięci kolektywnej” i stereotypach etnicznych.
EN
The paper is based on an ethnolinguistic field survey of the Serbs in Hungary (Szigetcsép) conducted in 2001 by the research team of the Institute for Balkan Studies, SASA, Belgrade. The Serbs in Szigetcsép (Hungary) are a demographically endangered population on the verge of assimilation, living for centuries in Serbian diaspora surrounded by German and Hungarian ethnic groups. Therefore, they appear to be an extremely intriguing ethnic group with versatile interethnic relations and diverse discursive strategies for copying with the sensitive topic of “the other”. Two major strategies have been identified: the first is the “embracing device”, when “they” turn into “us” (in relation to other Serbs, Bulgarians or Croats); the other is the “distancekeeping device”, when “we” are in danger of turning into “them” (in relation to Germans and Hungarians). The analysis also deals with narrative constructs, called “collective narratives”, which are based on the patterns of “collective memory” and on ethnic stereotypes.
9

„Bułgaria” i „Bułgar” jako kategoria badań językowo-kulturowych

51%
Święcicka M.
Język Polski
|
2019
|
vol. 99
|
issue 1
38-51
PL
Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowych sposobów obrazowania Bułgarii i Bułgarów. Autorka odwołuje się do założeń teoretycznych i metodologicznych lingwistyki kulturowej. Źródłem materiału językowego są dane słownikowe oraz swobodne wypowiedzi młodych Polaków. W rezultacie analizy językowo-kulturowej, w oparciu o różne kategorie semantyczne i zasadniczo pozytywne wartościowanie, otrzymujemy nie tylko obraz państwa, ale także jego obywateli, uwarunkowane zarówno językowo, jak i pozajęzykowo. Choć szkic ma charakter rekonesansowy, może stanowić punkt wyjścia do rekonstrukcji wskazanych kategorii znaczeniowych na bazie innych tekstów, zróżnicowanych gatunkowo i funkcjonalnie.
EN
The purpose of the article is a linguistic and cultural reconstruction of various ways of depicting Bulgaria and Bulgarians. The author refers to the assumptions of the theory of cultural linguistics and methodology. The source of the linguistic material are dictionary data and actual speech samples of young Poles. As a result we received, based on different semantic categories and a fundamentally positive valuation, not only a depiction of a state but also a sublingually conditioned depiction of its citizens.Although the sketch is only a reconnaissance in its nature, it may be a starting point for a reconstruction of the indicated semantic categories on the basis of different texts, diversified generically and functionally.
10
Publication available in full text mode
Content available

Tożsamość nosiciela stereotypów etnicznych

38%
Pisarkowa K.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2002
|
vol. 14
27–45
PL
Autostereotyp narodowy, inaczej niż stereotyp obcego, jest z zasady pozytywny. A rozszerzająca się wielojęzyczność i wielokulturowość społeczeństw współczesnych modyfikuje koncepcje narodu, jego rozwoju lub regresu, zakres ingerencji państwa i samą jego (autostereotypu) istotę „lingwistyczną”. Wielojęzyczność nosicieli stereotypu etnicznego wymaga wiedzy o kilku kulturach, np. w Polsce o polskiej i żydowskiej. Także polski był dla Żydów żyjących w Polsce językiem szkoły, zawodu i fascynującej ich kultury. Na przykład Rubinstein w anglojęzycznej autobiografii wyznał, że „kocha Polskę”, lekcje polskiego były „źródłem radości”, miał pozytywny stereotyp Polaka i Polki, Tatr i Górali – ale i bliski związek z kulturą żydowską. Celan, najwybitniejszy dla Niemców współczesny poeta niemieckojęzyczny, to typowa postać pogranicza, znawca-tłumacz tekstów rumuńskich, niemieckich, hebrajskich, rosyjskich, angielskich, francuskich; trójjęzyczny Reich-Ranicki identyfikuje się z kulturą niemiecką, choć jako Żyd zaznał prześladowań, zakazu studiów, deportacji, getta, a jako jedyny bagaż zabrał ze sobą język i znajomość kultury niemieckiej, i to z nią utożsamia „ojczyznę”. Akceptując niemieckość, „rozumie” i kocha Chopina jako „poetę muzycznego”, reprezentującego Polskę, jej wielką „lirykę”, poezję romantyczną i późniejszą. Po wojnie przybiera drugie nazwisko (słowiańskie), a na pytanie (Grassa), kim jest, powie: „Pół Polakiem, pół Niemcem i pełnym Żydem”. Ojczyznę, której mu brak, znajduje w sztuce. Od innych różni go samotność, zawdzięczana literaturze, która pozwala zająć postawę metajęzykową wobec rzeczywistości odbitej w jednym z języków naturalnych.
EN
A national stereotype, contrary to the stereotype of a foreigner, is positive, while a spreading multilingual and multicultural nature of contemporary societies modifies the conception of a nation, its progress or regress, the interference of the state and the nation’s very essence in the linguistic sense. The multilingualism of the carriers of ethnic stereotypes requires knowledge of several cultures; e.g. in Poland these would be Polish and Jewish cultures. Por Polish Jews, the Polish language was the language of school, profession and a fascinating culture. Rubinstein, for example, claims in his autobiography that he loves Poland, that lessons of Polish were his joy, that he has a positive stereotype of a Polish man and woman, of the Tatras and Tatra-dwellers, but also that he had a close contact with Jewish culture. Celan, in turn, the most distinguished contemporary poet of the German language, is a typical representative of someone functioning in a borderland area, an expert on and translator of Romanian, German, Hebrew, Russian, English and French texts. Reich-Ranicki identifies himself with German culture, although as a Jew he experienced persecution, a ban on higher education, deportation and a stay in ghetto. AU he had was the German language and the knowledge of German culture: it is this culture that he considers his own. However, he also understands and loves Chopin as a „musical poet”, representing Poland, its great: lyricism, Romantic and later poetry. After the war, he assumes another name (a Slavic one) and answering Grass’s question concerning his identity, he answers: „A half-Pole, half-German and fully a Jew. The homeland he misses is found in art. He is distinguished from others by the loneliness he draws from literature, which allows one to take a metalinguistic stance on the reality reflected in one of the natural languages in which one operates.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.