Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 28

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  federalizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Federalizm i stabilność polityczna to dwie koncepcje, które mają znaczenie dla wszystkich współczesnych społeczeństw. Federalizm promuje pluralizm i rozproszenie władzy, co jest korzystne dla wieloetnicznego społeczeństwa. Jednakże, w Nigerii praktykowanie federalizmu wywołało niekończące się napięcia wśród osób, społeczności i grup etnicznych. Niemniej jednak badanie ujęte w niniejszym artykule dowodzi, że zdrowy federalizm jest politycznym panaceum na przemoc na tle etnicznym, kryzys rządów i niestabilność polityczną w Nigerii. W artykule empirycznie zbadano związek między federalizmem a stabilnością polityczną w Nigerii. W artykule przyjęto opisowy i przypadkowy schemat badań, a także metodę ankiety. W badaniu wzięło udział łącznie 428 respondentów, zbadanych przy użyciu ustrukturyzowanego kwestionariusza. Dane analizowano przy użyciu korelacji iloczynu Pearsona i analizy regresji liniowej. Ustalenia ujawniły, że federalizm ma pozytywny i znaczący związek ze stabilnością polityczną w Nigerii przy R = .732, R2 = 614 przy p = 0,000. Wynik statystyczny pokazuje, że istnieje silny związek między federalizmem a stabilnością polityczną w Nigerii oraz, że federalizm stanowi 61,4% zmian stabilności politycznej w Nigerii. Wymagane wnioski i zalecenia zostały przedstawione w świetle ustaleń empirycznych i teoretycznych. federalizm, stabilność polityczna, demokracja, Nigeria
PL
W sierpniu 1947 roku na mapie świata pojawiło się nowe, demokratyczne państwo, Indie. Podstawowym problemem pierwszych rządów niepodległego państwa było określenie jego ustroju politycznego i administracyjnego, a w szczególności podziału kompetencji pomiędzy rząd centralny, rządy stanowe i w późniejszym okresie samorządy lokalne, które zostały wprowadzone obligatoryjnie dopiero w 1992 roku na mocy poprawek nr 73 i 74 do konstytucji Indii. Można zaryzykować tezę, iż optymalizacja relacji politycznych i gospodarczych na linii rząd federalny – stany – samorządy lokalne jest podstawową determinantą sprawnego funkcjonowania Federacji Indyjskiej, a może nawet warunkiem jej przetrwania.            Głównym celem artykułu jest identyfikacja politycznych przesłanek oraz determinant procesów decentralizacyjnych w Indiach w latach 1947–2000, a także wskazanie kierunku i siły ich wpływu na badane procesy.
EN
Promoting the rule of the law is a national responsibility. The obligation to ensure legality and advance human rights rests on the national government. This article analyzes how federalism, a system of distributing power among subnational entities, can promote this national goal. The article explores how states in the United States have played an important role in encouraging the federal government to enforce the law and safeguard rights. By means of resistance, cooperation, and redundancy, states have moved the United States closer to rule-of-law ideals. The state action sometimes takes the form of litigation, with states bringing suit against the federal government. Such suits have particular significance in challenging illegal inaction by the national government, as when the federal government fails to enforce environmental laws. Litigation by states may overcome standing barriers that would limit such suits by private individuals. States may also engage in direct action by pursuing their own policies that promote the rule of law. In these areas, the states may oppose the federal government, cooperate with the federal government, or act in an independent, parallel manner. What unites all of these modes and instruments of state-federal interaction is that the goal of states is to influence national policy. The state action may begin within the boundaries of a particular state, but what motivates the state initiative is a vision applicable to the nation as a whole. The ultimate aim of state action is not local divergence, but national uniformity. Federalism serves not as a license for local deviation from national norms, but instead as a means for states to engage actively in creating policy at a national level. In this way, independent state activity can indeed promote the national obligation to promote the rule of law throughout the country.
PL
Wstępna część opracowania zawiera uzasadnienie tezy o znaczeniu wydarzeń politycznych z 1989 roku dla ukształtowania geopolitycznej sytuacji, w której mogła pojawić się koncepcja Padanii. Autor bada próby określenia zasięgu Padanii podejmowane przez zwolenników konfederacji północnych i środkowych regionów Włoch. Prezentuje sposoby implementacji tej koncepcji proponowane w połowie lat 90-tych ubiegłego wieku z inicjatywy Ligi Północnej U. Bossiego jak i przez teoretyków federalizmu (G. Miglio). Autor sugeruje potencjalny wzrost znaczenia tej koncepcji w okolicznościach kryzysu imigracyjnego.
EN
The introduction to the article examines the importance of the events of 1989 for the geopolitical conditions of Italy and the emergence of the concept of "Padania". The paper looks at the issues related to the precise boundaries of "Padania", treated by the followers of its creation as a confederation of northern and central regions of present-day Italy. It presents an attempt to implement the concept of "Padania" in the mid-90s, undertaken at the initiative of the Northern League (Lega Nord), led at the time by Umberto Bossi. There are discussed both concepts of Padania: one of Bossi and one of the theorist of federalism - Gianfranco Miglio. In conclusion, the article says that the Northern League continues to play on the Italian political stage role. Moreover, with the crisis associated with the massive influx into Europe (and through Italy) of Muslim immigrants
PL
“Taking ideas seriously” means not only to consider their causal and constitutive role in the study of social phenomena, but also to analyse how and why certain ideas gain or lose prominence within political institutions and discourses. One approach to these issues builds upon the notion of policy paradigms, which influence the results of policy-making process by shaping the political actors’ understanding of problems that need to be solved and limiting available policy options. This article attempts to show how the ability to modernise the EU governance within the paradigm of European integration heading towards “an ever closer union among the peoples of Europe” has been called into question by the crisis which began in 2008. Two potential new paradigms of integration are considered: first one suggests controlled disintegration and differentiation of EU structures, second one proposes a reinterpretation of federalism as a way to reconsolidate the Union. Poważne traktowanie idei w badaniach politologicznych wymaga nie tylko uwzględniania ich jako czynników sprawczych lub stanowiących, lecz również analizowania przyczyn i mechanizmów słabnięcia jednych i wzmacniania się innych idei obecnych w instytucjach i dyskursach politycznych. Jednym z podejść do tych kwestii jest koncepcja „paradygmatów polityki”, które kształtują postrzeganie koniecznych do rozwiązania problemów przez aktorów uczestniczących w procesie decydowania politycznego oraz ograniczają dostępne opcje działania. W ten sposób wpływają one na ostateczny kształt realizowanych polityk. Niniejszy artykuł ukazuje jak kryzys, który rozpoczął się w 2008 r., poddał w wątpliwość możliwość modernizacji UE w ramach paradygmatu integracji europejskiej zmierzającej ku „coraz ściślejszemu związkowi między narodami Europy”. Wskazano w nim dwa potencjalne nowe paradygmaty integracji: pierwszy – oparty na kontrolowanej dezintegracji i zróżnicowaniu struktur UE, drugi – sugerujący reinterpretację federalizmu jako drogę ku ponownej konsolidacji Unii.
EN
The Northern League for Independence of Padania is the one of the Italian’s parties, which occurred in 1979 in Lombardy (one of the richest region in Northern Italy). The principal goal of that party was to change the territorial system in Italy for the federalism and in consequence to give more political power for the regions. The only way for creation of the federal system in Italy was to change the Constitution and present projects of the reforms. One of it was the devolution which signifies the transfer of competences from the state level to the regional administration. The Italian Parliament accepted the project of devolution but the final approval depended on citizens in the referendum which Lega lost in 2006. Another project presented by the League introduces the fiscal federalism which concerns how expenditures and fiscal instruments are allocated across different levels of the administration.
PL
Liga Północna na rzecz Niepodległości Padania jest jedną z partii włoskiej, która pojawiła się w 1979 roku w Lombardii (jeden z najbogatszych regionów w północnych Włoszech). Najważniejszym celem tej partii była zmiana systemu terytorialnego we Włoszech na federalny i w konsekwencji przekazać więcej władzy regionom. Jedynym sposobem na stworzenie systemu federalnego we Włoszech była zmiana Konstytucji i odpowiednie projekty reform np. devolution co oznacza przeniesienie części kompetencji państwa na poziom administracji regionalnej. Włoski parlament przyjął projekt decentralizacji, ale ostateczne zatwierdzenie zależało od obywateli w referendum, które Liga przegrała w 2006 roku. Inny projekt przedstawiony przez Ligę dotyczył federalizmu fiskalnego, który umożliwia wykorzystywanie lokalnych środków finansowych oraz instrumentów podatkowych przez administrację regionalną czy gminną. Proces przekazywania kompetencji państwa w zakresie finansów lokalnych jest w trakcie realizacji.
PL
Artykuł przybliża myśl polityczną Johannesa Althusiusa (1557-1638), która w ostatnim stuleciu przeżywa swoisty renesans i docenia się jej znaczenie dla koncepcji politycznych. Widziano w niej rekonstrukcję średniowiecznego korporacjonizmu na potrzeby wkraczającej nowożytności. Podstawę Althusiusowej teorii zawiera się w koncepcie stowarzyszania się i jego kalwińskiej interpretacji. Można uznać Althusiusa za prekursora nowoczesnego federalizmu. Trzeba tez docenić duże znaczenie dzieła Althusiusa dla inspiracji teorii liberalnych w Anglii i Holandii, służących wolności jednostki kosztem ograniczonej władzy państwa. Althusius sprzeciwił się koncepcji absolutnej suwerenności Jeana Bodina i jako alternatywę proponował system suwerenności subsydiarnej (podzielonej), w której istnieje pluralizm autonomicznych społeczności, współuczestniczących w rządzeniu państwem. Odbywa się to w ten sposób, że społeczności mniejsze, na drodze negocjacji i umów, przekazują część władzy społecznościom większym, nie tracąc przy tym swej podmiotowości. Władza w państwie, a tym samym suwerenność państwa, ma zatem charakter oddolny.
EN
The article attempts to analyze the significance of the Sixth State Reform in the context of the evolution of the federal system in Belgium. The origins and the assumptions of this reform are analyzed, its main areas are presented, and then the systemic changes are evaluated. The deliberations, which took a broad account of the statements of representatives of the Belgian science of public law, lead to the conclusion that the reform, on the one hand, may be regarded as a kind of Copernican revolution in politics, but on the other hand, it is a missed opportunity to unravel the complicated paths of the Belgian federalism. The conclusions also indicate possible projections of the directions of the evolution of the political system in Belgium, concluding that the reform does not settle the directions of further development and the changes in this extremely sublime, though not necessarily clear, territorial structure of the country. However, it seems to be certain that this is not the last reform.
PL
W artykule podjęto próbę analizy znaczenia Szóstej Reformy Państwa w kontekście ewolucji ustroju federalnego Belgii. Przeanalizowano genezę oraz założenia tej reformy, przedstawiono główne jej obszary, a następnie dokonano oceny przeprowadzonych zmian ustrojowych. Rozważania, przy których uwzględniono szeroko wypowiedzi przedstawicieli belgijskiej nauki prawa publicznego, prowadzą do wniosku, że reforma z jednej strony może być uznana za swoisty ustrojowy przewrót kopernikański, ale z drugiej strony jest niewykorzystaną szansą na rozplątanie skomplikowanych ścieżek federalizmu belgijskiego. W konkluzjach wskazano również możliwe projekcje kierunków ewolucji ustroju politycznego Belgii, wnioskując że reforma nie przesądza kierunków dalszego rozwoju i zmian w tej niezwykle wysublimowanej, choć niekoniecznie czytelnej strukturze terytorialnej tego państwa. Wydaje się jednak przesądzone, że nie jest to reforma ostatnia.
EN
The subject of the article is the analysis of the concept of federalisation of the European Union, as a worthwhile answer to many of the problems that afflict Europe. Because of economic integration which preceded political one, the European Union currently faces a number of systemic inconsistencies, which have caused it to be relatively weakened in the international scene, and which could be resolved by the adoption of a federal system. The article characterizes the EU’s most important problems and presents the positive impact that federalisation could bring about. A broader view of political and economic issues reveals the need to strengthen the European Community in the midst of the growing economic powers of China, Russia and the United States, in order to avoid Europe’s marginalization in the international scene.
PL
Tematem niniejszego artykułu jest analiza koncepcji federalizacji Unii Europejskiej, jako wartej rozważenia odpowiedzi na wiele z trapiących Europę problemów. Ze względu na integrację ekonomiczną następującą przed integracją polityczną, Unia Europejska zmaga się obecnie z wieloma niespójnościami systemowymi, powodującymi jej względne osłabienie na arenie międzynarodowej, których jednym z potencjalnych rozwiązań mogłoby stać się oficjalne przyjęcie ustroju federalnego. W artykule scharakteryzowano niektóre z najważniejszych problemów UE oraz przedstawiono pozytywny wpływ, jaki mogłaby na nie wywrzeć federalizacja. Szersze spojrzenie na zagadnienia polityczne i gospodarcze ukazuje bowiem potrzebę wzmocnienia europejskiej Wspólnoty w obliczu rosnących gospodarczych, politycznych i technologicznych potęg Chin, Rosji oraz Stanów Zjednoczonych, celem uniknięcia marginalizacji Europy na arenie międzynarodowej.
PL
Autor niniejszego tekstu przeanalizował genezę koncepcji „dwóch Europ Środkowych” wybitnego polskiego historyka Oskara Haleckiego (1891–1973), która powstała na bazie starej tradycji historiograficznej dotyczącej Europy Wschodniej oraz jako reakcja na położenie „między Niemcami a Rosją”. The article presents an analysis of the genesis of the concept of “Dualism of Central Europe” formulated by the outstanding Polish historian Oskar Halecki (1891– 1973) as a reflection on the historiographic tradition of Eastern Europe and reaction to the dichotomous political position “between Germany and Russia”.
EN
Does the European Union will become a federation? This question rankle many scientists, politicians, and especially citizens of countries belonging to the European Union. At the same time it should be noted that the process of European integration from the beginning were focused to create a political union. Therefore, the aim of this article is to present the way of the Member States of the European Union towards the establishment of a federal state. The article is a theoretical analysis of selected books, articles and Internet sources. It consists of three parts. In the first, the authors analyze the current political system of the European Union. In the second, they represent the perspective of the evolution of the political system of the European Union in the coming years. In the third part, they are trying to prove that the federation would be the optimal political system for countries belonging to the European Union.
PL
Czy Unia Europejska w przyszłości stanie się federacją? Pytanie to nurtuje licznych badaczy, polityków, a zwłaszcza obywateli państw należących do Unii Europejskiej. Przy czym należy zauważyć, że proces integracji europejskiej od samego początku zmierzał do utworzenia unii politycznej. W związku z powyższym celem artykułu jest przedstawienie drogi państw wchodzących w skład Unii Europejskiej zmierzającej do utworzenia państwa federalnego. Czy Unia Europejska w przyszłości stanie się federacją? Pytanie to nurtuje licznych badaczy, polityków, a zwłaszcza obywateli państw należących do Unii Europejskiej. Przy czym należy zauważyć, że proces integracji europejskiej od samego początku zmierzał do utworzenia unii politycznej. W związku z powyższym celem artykułu jest przedstawienie drogi państw wchodzących w skład Unii Europejskiej zmierzającej do utworzenia państwa federalnego.
PL
Zasada federalizmu w Szwajcarii rozwijała się przez wieki. Był to proces, który nie zawsze przebiega ł w sposób pokojowy. Stworzenie szwajcarskiej państwowości wymagało pogodzenia różnych grup i interesów. Dzisiejsze rozwiązania federalne w Szwajcarii umożliwiają pokojowe współistnienie różnych grup językowych i religijnych. Kolejnym wyzwaniem było pogodzenie interesów bogatych i biednych kantonów. Poznanie mechanizmów federalizmu szwajcarskiego może stanowić wskazówkę dla dalszej integracji w ramach Unii Europejskiej, która pod wieloma względami przypomina Szwajcarię.
EN
The federal principle in Switzerland has been developing for centuries. It was a process that has not always proceeded in a peaceful manner. The creation of Swiss statehood required reconciling different groups and interests. Today’s federal solutions in Switzerland allow for the peaceful co-existence of different language and religious groups. Another challenge is to reconcile the interests of wealthy and poor cantons. Understanding how this happened can provide guidance for further integration within the European Union, which in many aspects might be compared to Switzerland.
EN
Occurring within the European Union (UE), various disintegration processes create a need and demand for developing a theory of European disintegration. At present it is possible to talk at most about the existence of the beginnings of such theories. This article is an attempt to prove that the existing theories of European integration can be applied successfully in analyses of disintegration processes. This could be achieved by means of a relatively simple procedure, i.e., by dealing with such processes in a “reversed” manner. In other words, if these theories are useful in analysing integration processes, they can also be used to explain why some Member States do not want to or cannot participate in far-reaching European integration processes. Based on the case study method, this article focuses on the United Kingdom. It indicates the potential of the federalist and intergovernmental integration theories for explaining the phenomenon of Brexit. The beginning of negotiations on the United Kingdom’s leaving the EU appears to be either the consequence of the country’s unsuitability and lack of acceptance for the federalist model or the fiasco of the intergovernmental model of integration previously promoted by London.
PL
Ujawniające się w ramach Unii Europejskiej (UE) procesy dezintegracyjne wywołują potrzebę i postulaty stworzenia teorii dezintegracji europejskiej. Obecnie możemy mówić co najwyżej o istnieniu zaczątków takich teorii. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę wykazania, że istniejące teorie integracji europejskiej mogą być z powodzeniem wykorzystane do analizy procesów dezintegracyjnych. Można tego dokonać relatywnie prostym zabiegiem, poprzez potraktowanie ich w sposób „odwrócony”. Innymi słowy, teorie te – tak jak można stosować przy eksplanacji procesów integracji, tak też można zastosować dla wyjaśnienia, dlaczego niektóre państwa nie chcą lub nie mogą uczestniczyć w procesach zbyt daleko idącej integracji europejskiej. W artykule niniejszym, wykorzystując metodę studium przypadku, wskazano na potencjał, jaki posiadają dwie teorie integracji: federalistyczna i międzyrządowa w wyjaśnieniu fenomenu Brexitu. Rozpoczęcie negocjacji o wyjściu Wielkiej Brytanii z UE przedstawia się jako skutek bądź to nieprzystawalności i braku akceptacji dla modelu federalistycznego, bądź to jako fiasko promowanego modelu integracji międzyrządowej.
PL
Tradycja stosunków polsko-gruzińskich sięga kilkuset lat. Przejawiała się w różnej formie. Pierwotnie ideologicznej w sarmatyzmie oraz dyplomatycznej w szukaniu sojusznika w wojnie z Turcją. Następnie w formie podmiotów wchodzących w skład Imperium Rosyjskiego oraz walczących o niepodległość z tym samym wrogiem. Zagadnienie wspólnych kontaktów ma podłoże historyczne oraz polityczne, związane z przesiedleńczą polityką Rosji. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych w krótkim okresie istnienia Demokratycznej Republiki Gruzińskiej wiązało się z uznaniem początkowo de facto, a następnie de iure Gruzji na mapie świata. Współpraca opierała się głównie na zapewnieniu bezpiecznego powrotu do Polski licznej Polonii na Zakaukaziu oraz na sprzyjającej nowopowstałym państwom koncepcji federalistycznej marszałka Józefa Piłsudskiego. Stosunki obu państw były wzmocnione przez podpisanie sojuszu wojskowego oraz utworzenie Polsko-Gruzińskiego Związku Przemysłowo-Handlowego. Współpracę zakończyła agresja Rosji Radzieckiej na Gruzję w 1921 r.
EN
The tradition of Polish-Georgian relations is many centuries old. It manifested itself differently over the course of history, originally based on the ideology of the Sarmatism and a diplomatic alliance in the war against Turkey. Later, when they were annexed by the Russian Empire, it was based on their fight for independence against a common enemy. Their relations have a political and historical background, and are associated with the resettlement policy of Russia. Establishing diplomatic relationships during the short period of the Democratic Republic of Georgia’s existence meant acknowledging Georgia internationally, first de facto, and then de iure. The cooperation was focused mainly on providing safe return for large Polish minority living in Transcaucasia, and on Marshal Józef Piłsudzki’s federalist agenda which supported newly emerged states. Both countries’ relations were reinforced by signing a military alliance and creating Polish-Georgian Industrial and Trade Union. The cooperation was finally ended by Soviet Russia’s assault on Georgia in year 1921.
EN
The article is devoted to the federal system in the Democratic Federation of Northern Syria (North and East Syria), or the so-called Rojava. The case of this system is for many reasons special: on the one hand, it realizes the concept of ethnofederalism; on the other hand, it realizes the doctrine of democratic confederalism, i.e. political thought of Abdullah Öcalan. Democratic confederalism, referring largely to the communalism and municipalism of Murray Bookchin, advocates the implementation of a new order in the Middle East, in which various self-administrating ethnic and religious communities could co-exist in a confederal network based on the principles of participatory democracy, legal pluralism, federalism, equality of women and men, ecology and the social economy. According to its proponents, it leads to peace: first in Syria and later in the entire Middle East.
PL
Artykuł jest poświęcony systemowi federalnemu w Demokratycznej Federacji Północnej Syrii (Północnej i Wschodniej Syrii), tzw. Rożawie. System ten stanowi przypadek szczególny: z jednej strony ze względu na realizację koncepcji etnofederalizmu, z drugiej zaś z uwagi na zakorzenienie w doktrynie demokratycznego konfederalizmu (tj. myśli politycznej Abdullaha Öcalana). Demokratyczny konfederalizm, nawiązując w dużej mierze do komunalizmu i municypalizmu Murraya Bookchina, opowiada się za realizacją na Bliskim Wschodzie nowego ładu, w którym rozmaite wspólnoty etniczne i religijne mogłyby w ramach swoich odrębnych, lecz połączonych ze sobą w konfederalną sieć, organizacji realizować model demokracji partycypacyjnej i pluralizmu prawnego. Porządek ten, oparty na zasadach demokracji, federalizacji, równouprawnienia kobiet i mężczyzn, ekologii oraz ekonomii społecznej, ma prowadzić do wygaszenia istniejących konfliktów i pokojowej współpracy pomiędzy społecznościami – najpierw Syrii, a później całego regionu.
16
63%
EN
The political system of Switzerland is unique and in no other country around the world exists a system which would be in the least similar to this one. The Swiss constitution and the governmental system are thought to be exceptional because of numerous unique solutions introduced. They include direct democracy, the collective, a particular kind of federal cantons connected with a long lasting tradition of a democratic country, often referred to as Sonderfall – “a special case". The unwritten elements of the political culture such as the political concordats or the everlasting aspiration to the balance of the rules of the public life make it difficult for the observers of the public life in Switzerland to understand its rules. Nevertheless, it would be a misunderstanding not to take into consideration plentiful elements of the state structures of Switzerland, which are similar or even identical to the systems of other countries. There can be found some resemblance of the political systems of Switzerland, the USA or the Federal Republic of Germany . Referenda or other social initiatives, which are so frequently used in Switzerland, are also applied, e.g. in many states of the USA. Moreover, concordats are a special form of democratic relations as the consensus democracy and have been examined by political scientists in 36 countries as an opposition of the majoritarian democracy.
EN
The idea of Europe of the regions derived from the federalist concept. One of the varieties is the vision of Europe a hundred flags Yann Fouéré. Symbol hundred flags to reflect the diversity of European regions mapped by a plurality rather than a plurality of states. Symbol 100 flag has become clear hallmark of autonomist ideas proponents calling for change in the focus of decision-making in Europe. The author describes the basic working assumption that vision.
PL
Idea Europy regionów pochodzi od koncepcji federalistycznej. Jedną z jej odmian jest wizja Europy stu flag Yanna Fouéré. Symbol stu flag odzwierciedla różnorodność europejskich regionów odwzorowywanych bardziej przez wielość regionów niż wielość państw. Symbol stu flag stał się znakiem rozpoznawczym dla zwolenników idei autonomistycznych wzywających do zmiany sposobu podejmowania decyzji w Europie. Autorka opisuje podstawowe założenia tej wizji.
PL
Z chwilą odzyskania niepodległości jednym z najważniejszych zadań państwa polskiego było ustalenie granic zgodnie z aspiracjami społeczeństwa, wynikającymi m.in. z przesłanek historycznych. Najbardziej skomplikowana była kwestia granicy wschodniej. Mimo upływu stu lat od odrodzenia państwa polskiego szczególnie wiele kontrowersji budzi ocena polityki wschodniej Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Głównego wroga niepodległej Rzeczypospolitej upatrywał on w Rosji. Dążył więc do jej osłabienia przez realizację koncepcji federacyjnej, w której ramach na zachodnich rubieżach państwa rosyjskiego miały powstać sprzymierzone z Polską niepodległe państwa: Białoruś, Litwa i Ukraina. Autor przedstawia przyczyny, dla których nie doszło do federacji Polski z Litwą i Białorusią. Przedmiotem jego rozważań jest m.in. geneza wojny z bolszewicką Rosją 1919–1920 oraz sojusz z atamanem Semenem Petlurą, który miał doprowadzić do utworzenia niepodległej Ukrainy. Przedmiotem rozważań jest również koncepcja inkorporacji do Polski historycznych ziem wschodnich Rzeczypospolitej, forsowanej przez Narodową Demokrację, stanowisko najważniejszych polskich ugrupowań politycznych wobec kształtu wschodniej granicy Rzeczypospolitej, a także wobec prób realizacji koncepcji federacyjnej przez Naczelnika Państwa w okresie 1919 – kwiecień 1920 r. Niniejsze rozważania osadzone są w realiach sytuacji międzynarodowej państwa polskiego odradzającego się po I wojnie światowej. Stąd niezbędne stało się zaprezentowanie stanowiska mocarstw zachodnich wobec zmagań Polski o korzystny kształt jej granicy wschodniej.
EN
The domestic debate on the EU is often simplified, based on ideology or lack of comprehension. European – including Polish – discussion is quite often dominated by narrowly understood national interests overshadowed by the lack of information on the functioning of the EU. The controversy between the European Commission and Poland on the rule of law in Poland, especially the independence of the judiciary or the issue of relocation of immigrants prove that the subject matter of the dispute is the treaty model of integration and its fundamental legal concepts. It is thus crucial to reflect on what is the supranational character of the EU? Why we have agreed to confer public powers on the EU? Is the EU restricting sovereignty? Is the democracy possible in the EU? Despite the criticism, the EU is still offering effective multilevel governance setting. To paraphrase Mark Twain: the report of its death was an exaggeration.
PL
Debaty o Unii Europejskiej, jej modelu i funkcjonowaniu, charakteryzują się uproszczeniami, a w wielu przypadkach przesiąknięte są ideologią lub niewiedzą. W europejskiej – w tym polskiej – dyskusji pojawia się też często wąsko rozumiany interes narodowy, a strony żonglują emocjami i lękami, które przesłaniają niedostatki rzeczowej informacji. Kontrowersje między Unią Europejską a Polską, które pojawiły się na tle oceny stanu praworządności czy też problemu relokacji uchodźców dowodzą, że przedmiotem sporu staje się w pewnym stopniu model integracji oraz jej podstawowe pojęcia prawne. Należy się zastanowić, na czym polega specyficzny prawnie charakter UE? Dlaczego zgodziliśmy się powierzyć jej kompetencje do wykonywania władzy publicznej? Czy Unia ogranicza suwerenność Polski? Czy w Unii możliwa jest demokracja? Mimo krytyki Unia pozostaje sprawnym mechanizmem zarządzającym współzależnością państw członkowskich. Parafrazując Marka Twaina: Doniesienia o jej zgonie wydają się przesadzone.
PL
W najnowszej historii stosunków polsko-ukraińskich istniała kategoria aktywnych rzeczników porozumienia, których Iwan Kedryn-Rudnycki określił mianem „białych kruków”. Użył tego sformułowania w odniesieniu do polskich intelektualistów, dziennikarzy i polityków, którzy byli sceptycznie nastawieni wobec polityki narodowościowej II Rzeczypospolitej, krytykowali asymilacyjne zapędy jej rządu i brak realizmu w stosunku do mniejszości narodowych. Publicysta miał na myśli przede wszystkim Leona Wasilewskiego, Stanisława Paprockiego, Olgierda Górkę, Tadeusza Hołówkę i Jerzego Giedroycia, zajmujących wobec spraw ukraińskich przychylne stanowisko. Osobną grupę międzywojennych „białych kruków” stanowili zdaniem Kedryn-Rudnyckiego ci, którzy, jak choćby Stanisław i Jerzy Stempowscy, urodzili się na Ukrainie prawobrzeżnej, a wraz z zakończeniem wojny polsko-bolszewickiej musieli przenieść się do Polski. Zachowali jednak głęboki sentyment do ukraińskiej kultury i wspierali dążenie Ukraińców do politycznego uniezależnienia się od Rosji2.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.