Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  genre studies
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The Slavonic Literary Studies at the Crossroads: Redefining, or Preserving?

100%
Pospíšil I.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2022
|
issue 23
193-211
EN
The author of the present study tries to answer the question from the title about the contemporary state and the future of Slavonic literary studies in connection with other disciplines, e.g., comparative and genre studies, their crises and shifts of methodological emphases. According to the author, the future perspectives of Slavonic studies are associated with the relatively constant entity of the subject, the Slavonic phenomenon or the Slavonic world as marking or delimiting the boundaries of Slavonic studies as an independent or autonomous discipline, and with their open or semi-open character in the philological framework, dynamic borders and transcending towards the cultural-area concept without losing their philological kernel.
2
Publication available in full text mode
Content available

Polska poezja modlitewna średniowiecza

88%
Nowaczyński P.
Facta Simonidis
|
2009
|
issue 2
247-274
PL
Jako granicę dla średniowiecznej poezji religijnej przyjęto umownie – istnieją tu rozbieżności wśród badaczy – pierwsze dziesięciolecia XVI w. Autora interesuje wyłącznie obraz gatunku, jego poetyka wyznaczona koncepcją podmiotu, adresata i tematyką wiersza. Praca ta sytuuje się więc na terenie genologicznie zorientowanej historii literatury, chodzi w niej wyłącznie o wydobycie podstawowych cech polskiej modlitwy poetyckiej średniowiecza.
EN
Although researchers differ about the matter, it can generally be stated that the Medieval prayer poetry date back to the fi rst decade of the 16th century. The author of the paper is exclusively interested in the general features of the genre and its poetics, manifesting itself in the way it utilizes the lyrical subject, the addressee and it organizes the content of the poem. Hence, the paper qualifi es within the realm of history of literature, in its aspect of genre studies.
3
Publication available in full text mode
Content available

Polska poezja modlitewna średniowiecza

75%
Nowaczyński P.
Facta Simonidis
|
2009
|
vol. 2
|
issue 1
255-281
EN
Although researchers differ about the matter, it can generally be stated that the Medieval prayer poetry date back to the fi rst decade of the 16th century. The author of the paper is exclusively interested in the general features of the genre and its poetics, manifesting itself in the way it utilizes the lyrical subject, the addressee and it organizes the content of the poem. Hence, the paper qualifi es within the realm of history of literature, in its aspect of genre studies. The analysis undertaken in the paper help defi ne certain defi ning features of the prayer poem: 1. All the poems focus around the Ecclesiastical feasts, which leads the author to adopt a division of the poems into those that refer to Mother Mary, Christmas, Passion and Easter, the Holy Spirit and Corpus Christi. This division ignores the main evolutionary trends in Medieval Polish poetry. 2. Medieval prayers are mostly addressed to Mother Mary, as the Mediatrix of Grace; to Jesus – the newly born and the crucifi ed; and partly also to the Holy Spirit. Poems directly addressing God the Father are extremely rare. 3. Medieval prayers stretch between the mind and the heart. Nonetheless, irrespective of which extreme they actually take, they constantly refer to the Articles of Faith, such as the Immaculate Conception, the Virgin Birth, the human-divine nature of Christ, His redemptive death, resurrection, gifts of the Holy Spirit, etc. 4. Medieval prayers are visibly devoid of individuality and this lack of a personal aspect diminishes the artistic value of these poems. 5. The generality and the indeterminacy of the lyrical subject is also refl ected in the feebleness of the intercessions expressed in the poems. They all seem to end with a request of a good death. All in all, one can notice that Medieval prayer is closely related to the course of the Ecclesial calendar, mostly directed towards Mother Mary and Jesus Christ, subservient to the purpose of promoting the Articles of Faith, monothematic as regards the requests made by the authors, mostly addressee-oriented and representing a onesided conception of a human being.
PL
Jako granicę dla średniowiecznej poezji religijnej przyjęto umownie – istnieją tu rozbieżności wśród badaczy – pierwsze dziesięciolecia XVI w. Autora interesuje wyłącznie obraz gatunku, jego poetyka wyznaczona koncepcją podmiotu, adresata i tematyką wiersza. Praca ta sytuuje się więc na terenie genologicznie zorientowanej historii literatury, chodzi w niej wyłącznie o wydobycie podstawowych cech polskiej modlitwy poetyckiej średniowiecza. Analiza pozwala wskazać kilka istotnych cech tej poezji. 1. Wszystkie utwory grupują się wokół świąt kościelnych, stąd przyjęty w pracy, abstrahujący od ewolucji poezji średniowiecza, podział na utwory maryjne, bożonarodzeniowe, pasyjne, o Zmartwychwstaniu, Duchu Świętym i Bożym Ciele. 2. Modlitwy średniowieczne kierowane są najczęściej do Maryi jako pośredniczki w wyjednywaniu łask, Jezusa – nowonarodzonego lub umęczonego – i po części Ducha Świętego. Niezwykle rzadkie są natomiast utwory adresowane bezpośrednio do Boga Ojca. 3. Modlitwy średniowieczne, jak wiedzieliśmy, rozpięte są między rozumem a uczuciem. Niezależnie jednak od dominacji określonej władzy ich myśl krąży stale wokół określonych prawd wiary, np. niepokalanego poczęcia, dziewiczego narodzenia, bosko-ludzkiej natury Chrystusa, zbawczej Męki, Zmartwychwstania, darów Ducha Świętego itp. 4. Wydaje się, że właśnie brak w modlitwach średniowiecznych indywidualizacji, nasycenia ich pierwiastkiem osobistym jest jednym ze źródłem słabości tej poezji jako sztuki. 5. Ta ogólność, niedookreślenie podmiotu odbija się też w wyjątkowej anemii próśb. Wszystkie one, niezależnie czy maryjne, czy bożonarodzeniowe, czy pasyjne kończą się z reguły tym samym pragnieniem dobrej śmierci. Jak więc widzimy modlitwa średniowieczna zorientowana jest wyraźnie na potrzeby roku kościelnego, kierowana głównie do Maryi i Jezusa, podporządkowana propagowaniu prawd wiary, monotematyczna w zakresie próśb, nastawiona przede wszystkim na adresata i jednostronna w koncepcji człowieka.
4

Komponent strukturalny wzorca tekstowego noweli wobec przemian gatunku

63%
Rejter A.
Roczniki Humanistyczne
|
2014
|
vol. 62
|
issue 6: Językoznawstwo
137-160
PL
Praca dotyczy wykładników komponentu strukturalnego noweli w perspektywie ewolucji gatunku pojmowanego jako fenomen nie tylko literacki, ale także jako element komunikacji społecznej, osadzony w kontekście kulturowym i antropologicznym. Forma generyczna rozumiana jest jako składnik konstelacji gatunkowej, w skład której wchodzi np. anegdota, facecja, opowiadanie. W wypadku prototypowej noweli, czyli gatunku prozatorskiego o krótkich bądź stosunkowo krótkich rozmiarach można mówić o tendencji do zauważalnej stabilności, jako że stan staropolski i dziewiętnastowieczny charakteryzuje się względnym podobieństwem: w obu wypadkach obserwujemy trójdzielny model, choć różna bywa jego aktualizacja. Z czasem rozbudowaniu ulega segment centralny, niemniej wciąż można wskazać trzy podstawowe ogniwa kompozycyjne. Wyraźny jest tu związek z innymi gatunkami spokrewnionymi, przede wszystkim facecją i anegdotą, które – począwszy od czasów antycznych – wykazują silne związki strukturalne z nowelą. Zmianie ulega także rola puenty, która w staropolszczyźnie stanowiła znaczący element struktury gatunku, nawet gdy nie była wyrażona expressis verbis. Nowela pozytywistyczna z uwagi na fakt zmiany tematyki, a tym samym funkcji w uniwersum komunikacyjnym, rezygnuje z puenty na rzecz bardziej skomplikowanego przesłania, leżącego prawie zawsze po stronie odbiorcy tekstu. Kluczem do stabilności strukturalnej noweli wydaje się jej krótka forma, związana z genetycznym dziedzictwem anegdoty jako krótkiej, zwięzłej narracji codziennej, oralnej u swej podstawy.
EN
This article discusses the exponents of the structural component of the novella, as seen from the perspective of the evolution of this genre - understood not only as a literary phenomenon, but also a case of social communication, embedded in its cultural and anthropological environment. The generic form is understood as a component of the genre constellation, comprising such text types as anecdote, joke or story. In the case of a prototypical novella, that is a genre that relies on the form of a short or relatively short prose text, one can observe a tendency towards its noticeable stability, since the Old Polish and the 19th-century status of this genre is largely comparable. In both époques, one can observe the prevalent tri-partite pattern, yet the way in which it was practically realized could differ at times. With time, the central segment of the novella tended to be expanded, yet the three main structural components were easily recognizable. This structural organization betrays a clear link with other related genres, like the joke and the anecdote. These three text types remained in a close structural correlation since antiquity. The role of the story punch line also changed. In Old Polish, it constituted a vital structural component of the genre, even though it was not always overtly expressed. The Positivist novella resigns from its reliance on the punch line, which is owing to the changes in the subject matter and, hence, its role in the communication universe. The punch line is substituted with a more complex message that is almost always placed on the side of the text recipient. The constrained length of the novella seems to be paramount in ensuring its structural stability. This shortness is anchored genetically in the heritage of the anecdote - short and concise, daily life, oral narrative.
5
Publication available in full text mode
Content available

Teksty minimalne jako przedmiot badań genologicznych

63%
Czachur W.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2020
|
issue 13
25-42
EN
The aim of the work is to reflect on the essence of such texts as bus tickets, banknotes, postage stamps, receipts, street signs, and credit cards, which I define as minimum texts. On the one hand, I am interested in the question of what research potential lies in the analysis of minimum texts from a genological perspective and, on the other hand, what analysis criteria and categories from the field of genre studies could be relevant for the analysis of minimal texts. I will try to explain by means of a few examples how I define minimal texts and what I see as the value of this category in answering the questions raised above and outlining the deiderata of integrated multimodal text type linguistics.
6
Publication available in full text mode
Content available

Godzinki moskalofilskie Telesfora Chełchowskiego – uwagi o strukturze i stylu

51%
Klimek-Grądzka J.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 6
83-96
EN
Subject to analysis in this article is T. Chełchowski’s Godzinki moskalofilskie. 300 dni łaski carskiej za każdorazowe odmówienie tych godzinek z pokorą i skruszonym sercem [Moscophile Hours: 300 Days of Grace for Each Saying of the Hours with Humility and Contrite Heart]. The Hours is a text that fits the general poetics of the political disputes typical of the Polish émigré milieus at the turn of the 20th century. At the same time, the text retains a lot from the Polish literary tradition. Taking into account the fact that the text exploits a prayer as a textual genre (Canonical Hours), and acknowledging the roots of the genre, the Hours can be classified as a travesty (trawestacja in Nycz’s approach) or as an idiosyncratic token (okaz in Wojtak’s terms) of the prayer genre. The generic linkage is realized by constructing the text of the Hours in seven parts (Matins, Prime, Terce, Sext, Nones, Vespers and Compline) with its introduction, hymn, verses, responsories and prayers; by consecutive use of metre in invocations and hymns; by an apostrophic opening of the hymns; by positioning verses and responsories after hymns or prayers; as well as by stylistic and semantic references (invocations addressed to the Tsar and hymn protagonists, modelled on apostrophes to God and Mary; paraphrases of biblical and prayer collocations). Departures from the canonical text-type include: the reduced form of the final antiphon, lack of prayer and an introduction that is modified per each hour.
PL
Będące przedmiotem analizy Godzinki moskalofilskie. 300 dni łaski carskiej za każdorazowe odmówienie tych godzinek z pokorą i skruszonym sercem T. Chełchowskiego to tekst odpowiadający poetyce polonijnych sporów politycznych przełomu XIX i XX wieku, a przy tym czerpiący z polskiej tradycji literackiej. Za sprawą nawiązania do modlitewnego wzorca – godzinek, i uwzględniając ich genezę, Godzinki moskalofilskie uznać można za trawestację (w ujęciu Nycza) lub okaz (w ujęciu Wojtak) wzorca modlitewnego. Nawiązanie to przejawia się w siedmioczęściowej budowie (jutrznia, pryma, tercja, seksta, nona, nieszpory i kompleta) z zaczęciem, hymnem, wersetami i responsoriami, modlitwą; konsekwentnie stosowany w wezwaniach i hymnach wzorzec metryczny; apostroficzne otwarcie hymnów; wersety i responsoria następujące po hymnie i/lub modlitwie; nawiązania stylistyczne i semantyczne (wezwania do cara i bohaterów hymnów na wzór apostrof do Boga i Maryi; parafrazy kolokacji biblijnych i modlitewnych). Odstępstwem od wzorca kanonicznego są: zredukowana forma ofiarowania (tylko antyfona), brak modlitwy, modyfikowane w każdej z godzin zaczęcie.
7
Publication available in full text mode
Content available

The cover letter as a genre of speech in teaching Polish as a foreign language

51%
Dunin-Dudkowska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2019
|
vol. 26
231-243
PL
Gatunki to wytwory kultur, odzwierciedlające potrzeby i praktyki społeczności, które je wytworzyły. Ucząc cudzoziemców języka polskiego jako obcego powinniśmy zapoznać ich z wieloma polskimi gatunkami wypowiedzi, zalecanymi w programach do nauczania języki polskiego jako obcego. List motywacyjny to stosunkowo nowy gatunek w polskim kontinuum mowy, przejęty po przełomie 1989 r. z kultury anglosaskiej. Jest to gatunek złożony, czerpiący z innych, takich jak list urzędowy, podanie, list reklamowy, życiorys. W artykule przedstawiono opis gatunku zgodnie z koncepcją wzorca gatunkowego Marii Wojtak, obejmującego cztery aspekty: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i językowy. Dynamika gatunku wpłynęła na powstanie wzorca kanonicznego oraz wzorców alternacyjnych i adaptacyjnych tej odmiany listu. Genologiczna definicja listu motywacyjnego mówi, że jest to krótki tekst (maksymalnie jednostronicowy) o ściśle określonej strukturze, którego celem jest skłonienie odbiorcy (pracodawcy) do zatrudnienia nadawcy, pokazuje on sferę życia związaną ze środowiskiem pracy i edukacji, zwykle wyrażony jest w sposób schematyczny i szablonowy (wzorce uzualne są często kopią wzorców normatywnych). Cudzoziemcy powinni poznać wszystkie cztery aspekty opisu tego gatunku dla efektywnej komunikacji w polskim środowisku językowym i kulturowym.
EN
Genres are products of cultures, reflecting the needs and practices of communities that have created them. Teaching the Polish language to foreigners, we should make them familiar with numerous Polish genres of speech, recommended in programmes of teaching Polish as a foreign language. The cover letter is a relatively new genre in the Polish continuum of speech, adopted from the Anglo-Saxon culture after the transition in 1989. It is a complex genre, deriving from others, such as the official letter, application, advertisement letter, and CV. The article presents a description of the genre, according to the genre pattern by Maria Wojtak, including four aspects: structural, pragmatic, ontological and linguistic. The dynamics of the genre resulted in the creation of a canon model, alternative variants and adaptive variants of this type of letter. The definition of the cover letter in terms of genre studies states that it is a short text (maximum one page) with a strictly defined structure, aiming at making the recipient (potential employer) hire the sender, it shows the sphere of life related to the world of labour and education, and is usually expressed in a schematic and clichéd manner (usage patterns are often copies of normative patterns). Foreigners should learn all four aspects of description of this genre of speech for effective communication in the environment of the Polish language and culture.
8
Publication available in full text mode
Content available

Okno McLuhana. Mem internetowy

45%
Hendrykowski M.
Forum Poetyki
|
2021
|
issue 26
100-109
EN
An interdisciplinary analytical study devoted to key issues of the poetics of the internet meme; one of the most popular genres of contemporary iconosphere and audiosphere.
PL
Interdscyplinarne studium analityczne poświęcone kluczowym zagadnieniom poetyki memu internetowego, jednego z najpopularniejszych gatunków współczesnej ikonosfery i audiosfery.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.