Search results

1

Codzienny język mieszkańców Bydgoszczy zapisany w tekstach literackich

100%

Dyszak A. S.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2019

|

vol. 31

EN

On the map of territorial diversity of Polish, big cities are characterised by the language used by their inhabitants: the city dialects. A valuable quasi-literary source of Bydgoszcz city dialect is Zbigniew Raszewski’s Pamiętnik gapia [‘Onlooker’s diary’]. The richest inventory of Bydgoszcz lexical stock is Jerzy SulimaKamiński’s trilogy Most Królowej Jadwigi [‘Queen Jadwiga Bridge’]. Other important sources include the novels Obóz Wszystkich Świętych [‘All Saints’ Camp’] by Tadeusz Nowakowski and Kamienny bruk [‘Stone Paving’] by Wiesław Rogowski. In the Bygdoszcz city dialect, apart from lexical phenomena, one can also identify occasional inflectional and phonetic peculiarities, as well as syntactic constructions of the type ‘have’ + accusativus cum infinitivo or ‘be … years old’. The author of “Queen Jadwiga Bridge” uses – as a linguistic building stock – the city dialect that he knows from his home, so that one can assume that it faithfully represents the authentic language Bydgoszcz inhabitants. The Bydgoszcz dialect exhibits similarities with the Poznań dialect because of their locations (both lie within the boundaries of the Great Polish dialectal area) and a common history of Germanisation.

PL

Wyróżnikiem wielkich miast jest język, jakim posługują się na co dzień ich mieszkańcy, nazywany gwarą miejską. Cennym źródłem gwary bydgoskiej, choć nie stricte literackim, jest Pamiętnik gapia Zbigniewa Raszewskiego. Największy zapisany zasób leksyki bydgoskiej zawiera trylogia Jerzego SulimyKamińskiego pt. Most Królowej Jadwigi. Poza tym wymienić trzeba m.in. powieści: Obóz Wszystkich Świętych Tadeusza Nowakowskiego i Kamienny bruk Wiesława Rogowskiego. W gwarze bydgoskiej, obok zjawisk leksykalnych, występują nieliczne zjawiska fleksyjne i fonetyczne oraz konstrukcje składniowe typu mieć plus accusativus cum infinitivo oraz być x lat starym. Autor Mostu Królowej Jadwigi używa – jako tworzywa językowego – gwary bydgoskiej, znanej mu z rodzinnego domu, więc można uznać, że język, jakim posługują się bohaterowie i narrator tej powieści, to język autentycznych mieszkańców Bydgoszczy. Gwara bydgoska wykazuje wspólnotę cech z gwarą miejską Poznania. Wpływ na to mają: położenie obu miast (dialekt wielkopolski) i ich historia (germanizacja).

2

Grzech gniewu przez pryzmat gwary miejskiej Poznania

84%

Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M.

Język. Religia. Tożsamość

|

2016

|

issue 1(13)

161-171

EN

The theme of the article are lexical (vocabulary and phraseology) parameters for the sin of anger in Poznań urban dialect. Anger is a sin most (in comparison with other sins) represented at the lexical level of this dialect (159 units). The authors suggest linguistic picture of the manifestations of this sin in two different areas – physical (physical aggression) and psychological (verbal aggression). The analyzed vocabulary, most strongly marked expressively, mainly refers to the anger that is directed at the person (less for situations almost never on objects). This is consistent with the theological perspective on sin in terms of personalistic – as the guilt of the person over another person.

3

O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania

84%

Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M.

Gwary Dziś

|

2015

|

vol. 7

201-214

EN

The purpose of the article was to determine the viability of German loanwords (prototypically associated with Poznań urban dialect) in the language of the inhabitants of the city in the XXI century. The questionnaire, which is the basis to gather research material, contained three commands – one closed and two open. It covered 120 respondents in three age groups. For general conclusion emerging from the results of a questionnaire study can be considered that germanisms are still alive in the lexis of Poznań dialect. Many of germanisms of Poznań dialect are still well-known by all generations, although knowledge of this vocabulary is often only passive. Very few of the respondents admit to use it. Residents of the city are aware of the regional marked of many lexemes, and their German etymology – isolated pointed up to 112 different germanisms of Poznań dialect.The attitude of Poznań residents to German loans in their language is rather positive. They note their recessive nature of the cross-generational, although they acknowledge (regardless of age) that there are still alot of them. They are also aware of when and with what communication intention they can be used

4

Gwara miejska jako determinant tożsamości regionalnej na przykładzie współczesnej gwary miejskiej Poznania

67%

Szymańska-Galińska K.

Językoznawstwo

|

2021

|

vol. 15

51-71

EN

This paper presents urban dialect as a determining factor of local identity. The author analyses the definitions of dialect and shows the changing perception of this concept, as well as its nature and the current role. Regional identity and its correlation with the dialect is also addressed. The present considerations are explored through the example of the present-day urban dialect of the city of Poznań, which, despite of decreasing number of active users, shows an increase in popularity and willingness to cultivate it in forms that allow the language to be perceived in terms of regional identity. Local dialect of the city of Poznań is analysed in a historical context, showing the significant influence of the German language and the economic and social changes of the city on the language formation. The paper also investigates urban dialect from a modern perspective, discussing its appearance in radio, texts and books.

PL

Artykuł przedstawia gwarę miejską w kontekście determinanta tożsamości regionalnej. Autorka analizuje definicje gwary i wskazuje na zmieniający się odbiór tego pojęcia, jak i jego charakter i obecną rolę. Omówiona jest także tożsamość regionalna i jej korelacja z gwarą. Niniejsze rozważania eksplikowane są na przykładzie współczesnej gwary miejskiej Poznania, która mimo coraz mniejszej liczby czynnych użytkowników wykazuje wzrost popularności i chęć kultywowania w formach pozwalających postrzegać ten język w aspektach tożsamości regionalnej. Gwara poznańska analizowana jest w kontekście historycznym, gdzie wskazano na istotny wpływ języka niemieckiego oraz przemian gospodarczo-społecznych miasta na kształtowanie się języka mieszkańców Poznania. Artykuł rozpatruje gwarę miejską także we współczesnym ujęciu, omawiając jej występowanie w radiu, tekstach i książkach.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Gwary Dziś

1 Język. Religia. Tożsamość

1 Językoznawstwo

2 Piotrowicz A.

2 Witaszek-Samborska M.

1 Dyszak A. S.

1 Szymańska-Galińska K.

1 2022

1 2019

1 2016

1 2015

Codzienny język mieszkańców Bydgoszczy zapisany w tekstach literackich

Grzech gniewu przez pryzmat gwary miejskiej Poznania

O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania

Gwara miejska jako determinant tożsamości regionalnej na przykładzie współczesnej gwary miejskiej Poznania