Search results

1

Barbara z Duninów Sanguszkowa jako mecenas w schyłkowej epoce polskiego baroku

100%

Butkiewicz M.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2015

|

vol. 34

|

issue 1

EN

Barbara Sanguszko née Dunin was one of the richest ladies in Poland in the 18th century. She managed a huge estate after her husband’s death. She also devoted a lot of her time to cultural activities. Many promising writers and artists were sponsored by the generous lady. What is more, she contributed to publishing and translations of remarkable works. It is right to call her a Meacenas as her help was anonymous.

PL

Barbara z Duninów Sanguszkowa była jedną z najzamożniejszych dam polskich w XVIII wieku. Zarządzając po śmierci męża ogromnym majątkiem, wiele czasu poświęcała na działalność kulturalną. Była twórczynią popularnego w epoce stanisławowskiej salonu towarzyskiego, a także chlebodawczynią dobrze zapowiadających się literatów. Nie szczędziła pieniędzy na edycję co celniejszych dzieł, włączając się do ich tłumaczenia. Można nazwać ją mecenasem, gdyż jej opieka artystyczna była sekretna i przejawiała się w autentycznej bezinteresowności.

2

Człowiek wobec książki. Zwrot ku rzeczom – zwrot ku książkom? O projektowaniu, historii i książce jako obiekcie pożądania

86%

Rydzewska E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2017

|

vol. 35

|

issue 1

EN

The man and book paradigm in our history can be illustrated in a variety of ways. This paper focuses on the history of books and book design inspirations, with strong emphasis on introducing a book as an object of desire, art and culture. Moreover, this paper highlights the importance of the book culture as well as its past and present impact on our social life. The interest in books is placed in a concept of one of the so-called turns in the humanities – the turn to things, which in a specific way, can be understood as the turn to books.

PL

Zagadnienie „człowiek a książka” można z pewnością rozpatrywać na różnych płaszczyznach. W niniejszym artykule uwagę skupiono na historii książki, projektowania, a także kwestii pożądania książek, postrzegania ich jako dzieł sztuki czy obiektów kultu. Zaprezentowano zmiany, jakie kultura książki wnosiła i wnosi do życia społecznego. Starano się umieścić zainteresowanie książką w nurcie jednego ze zwrotów współczesnej humanistyki – zwrotu ku rzeczom, który, jak się wydaje, mógłby zostać rozpatrywany również w kategorii zwrotu ku książkom.

3

Między lekturą a notatnikiem. Noty rękopiśmienne w książce drukowanej jako materiał badawczy

72%

Gryzio B.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2022

|

vol. 16

|

issue 1

107-121

PL

Przedmiotem artykułu jest fenomen zapisków rękopiśmiennych na kartach starodruków. Ze względu na zdumiewającą różnorodność zapiski te stanowią materiał źródłowy przedstawiający duży potencjał badawczy, wykraczający poza historię lektury i historię książki jako takiej. Wykorzystując dotychczasowe obserwacje uzyskane w badaniach z autopsji z zastosowaniem metody proweniencyjnej autorka przedstawia studium trzech przykładów oraz wnioski dotyczące typów aktywności piśmienniczej właścicieli i użytkowników książki zabytkowej w kontekście ich indywidualnego podejścia do książki i lektury. Problematykę przedstawiono na podstawie materiałów starodrucznych ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej, wskazując jednocześnie na kwestie metodologiczne związane z pozyskiwaniem informacji proweniencyjnych z kolekcji starych druków, które w omawianym aspekcie pozostają wciąż niedostatecznie opracowanymi zasobami danych o charakterze źródłowym.

EN

The subject of the article is the phenomenon of handwritten notes on the pages of old prints. Due to their astonishing variety, these notes constitute source material with great research potential, well beyond the history of reading and the history of the book as such. Using the previous observations obtained in the autopsy research with the use of the provenance method, the author presents a study of three examples and conclusions regarding the types of writing activity of owners and users of an antique book in the context of their individual approach to the book and reading. The issues were presented based on old prints materials from the collections of the Polish Academy of Sciences of the Gdańsk Library, taking into account the methodological issues related to obtaining provenance information from the collection of old prints, which in the discussed aspect are still insufficiently developed source data resources.

4

Życiorysy czytelnicze (zarys koncepcji)

72%

Trávníček J.

Roczniki Biblioteczne

|

2017

|

vol. 61

227-239

PL

Projekt badawczy życiorysów czytelniczych — jego zaplecze i rezultaty, stosunek do biografistyki. Myślenie narracyjne i lektura, opowieść biografi czna. Potencjał życiorysów czytelniczych.

EN

Between 2007 and 2013 the author carried out extensive statistical surveys of reading in the Czech Republic, the results of which were published successively in 2008, 2011 and 2014. At the same time, between 2009 and 2015 he collected 138 life stories of readers from across the country, representative of the various generations as well as social and professional groups. This material has made it possible to distinguish and describe four generations of readers: 15–24, 25–44, 45–64 and over 65, and to point to key phenomena concerning Czech readers — specific works and authors as well as attitudes to reading in general. The concept of life stories, a unique variety of biographies, on the one hand is based on a chronological interview script, the objective of which is to reconstruct the development of specific readers, and on the other it provides for a degree of freedom and spontaneity of expression, which also reveal an emotional attitude to reading. Another important feature is a strong historical and social context of reading across society. Sources produced as a result significantly complement typical memoirs and letters, which feature reading-related themes, as well as statistical surveys.

5

Pro usu et eruditione. Biblioteka wejherowskiego proboszcza Franciszka Walentego Ruthena z przełomu XVII i XVIII wieku

72%

Pietrzkiewicz I.

Roczniki Biblioteczne

|

2012

|

vol. 56

113-136

PL

Franciszek Walenty Ruthen (1674-1734) ma swoje miejsce w dziejach Kaszub i Pomorza, a zwłaszcza Wejherowa. Był wybitnym proboszczem, a także zgromadził znaczną prywatną bibliotekę (do naszych czasów zachowało się 107 egzemplarzy, przechowywanych dziś w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, Bibliotece Kórnickiej PAN i Bibliotece Gdańskiej PAN, które udało się odnaleźć i opisać). Zawartość kolekcji odzwierciedlała wykształcenie, zawód, ale i prywatne zainteresowania i ambicje Ruthena. Właściciel gromadził książki pomocne w pracy duszpasterskiej, w pogłębianiu wiedzy teologicznej i historycznej, a także ogólnej erudycji. Ruthen uzupełniał księgozbiór wypisami z różnych dzieł, własnymi tłumaczeniami tekstów religijnych, na wzór swoich poprzedników na parafii wejherowskiej, tekstami służącymi rozwojowi miejscowego kultu kalwaryjskiego.

EN

Franciszek Walenty Ruthen (1674–1734) has his place in the history of Kashubia and Pomerania, especially Wejherowo. He was an eminent parish priest, who amassed a large private library collection (107 books have survived to this day and are kept in the Library of the Pelplin Seminary, the Kórnik Library of the Polish Academy of Sciences and the Gdańsk Library of the Polish Academy of sciences). The contents of the collection refl ect Ruthen’s education, profession as well as his private interests and ambitions. Ruthen collected books that were useful in his pastoral work, in expanding his theological and historical knowledge as well as general erudition. He supplemented his collection with excerpts from various works, his own translations of religious texts, and, following the example of his predecessors in the parish of Wejherowo, texts supporting the development of the local Calvary cult.

6

[recenzja] Studia z dziejów książki, prasy i bibliotek. Stan badań za lata 2010–2013, pod red. Zdzisława Kropidłowskiego, Dariusza Spychały, Bydgoszcz 2014

72%

Gomoliszek J.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2015

|

vol. 8

|

issue 2(15)

211-215

PL

Recenzja publikacji stanowiącej plon konferencji naukowej, która odbyła się w 2013 r. w Bydgoszczy i dotyczyła dziejów książki i prasy w kulturze. Wyniki swoich badań przedstawiło na niej 22 badaczy z uniwersytetów i szkół wyższych z całego kraju. Książka składa się z 19 artykułów omawiających szeroki wachlarz zagadnień od starożytności do czasów współczesnych.

EN

The reviewed publication is an outcome of a conference which took place in 2013 in Bydgoszcz and was dedicated to the history of the book and the press in culture. Twenty two researchers from universities and colleges across the country presented their research in the area. The book consists of 19 articles that discuss wide range of issues from ancient to modern times.

7

Książka rękopiśmienna w życiu społeczeństwa w Wielkim Księstwie Litewskim w XIV – połowie XVI wieku

72%

Cicėnienė R.

Rocznik Lituanistyczny

|

2015

|

vol. 1

PL

Celem artykułu jest analiza znaczenia recepcji książki rękopiśmiennej w Wielkim Księstwie Litewskim. Przedstawiono pogląd społeczeństwa na książkę oraz na zmianę jej znaczenia na podstawie ówczesnych źródeł: rękopiśmiennych książek, dokumentów archiwalnych oraz dzieł sztuki z tego czasu. Badania wykazały, że książka zaczęła zaspokajać potrzeby służbowe, społeczne i osobiste społeczeństwa. W miarę zwiększenia się liczby egzemplarzy oraz zbiorów zmieniało się społeczeństwo WKL oraz jego stosunek do książki. Jeśli w najwcześniejszym analizowanym okresie kodeks był rozumiany jako statyczny, sakralny, jednolity przedmiot, na który człowiek ma mały wpływ, to od XV w. możemy mówić o książce jak o przedmiocie ruchomym, zmiennym i w dużej mierze zależnym od człowieka bezpośrednio związanego z książką. Książki migrowały w przestrzeni geograficznej i mieszkalnej, ich istnienie nabrało wymiaru czasowego. Na początku XVI w. zmienił się stosunek do książki jako do jednostki. Pojęcie kodeksu jako jednostki fizycznie łączącej poszczególne dzieła (książki) zostało zastąpione pojęciem kodeksu jako spójnej jednostki (nowego dzieła) posiadającej wspólne elementy wewnętrzne i zewnętrzne.

EN

The aim of the article – is to analyze changes in the society’s view on the manuscript book and the reception of it. In order to realize this aim, it is planned to investigate the way in which society was manifested reception of the book and how it is reflected in the sources of the time. Manuscript books, archival sources and objects of art were used as the sources in the research. It is established that the book satisfied official, social and personal needs of the society of that time. As books and collections became increasingly numerous and the relationship with books diversified, the idea of the book in the GDL’s society also underwent a change. If during the early stage of the studied period a book was understood as a static and uniform sacral object, little influenced by man, from the XVth century it was considered to be a mobile, mutable object much affected by persons directly connected with the book. Codices migrated both in the geographical and living space. In the early XVIth century the concept of a book as a unit underwent a change. The concept of a codex as an object that physically joined separate works (books, liber) was replaced by the idea of a codex as an integral unit (a new work) possessing unifying internal and external elements of a book.

8

Prehistoria książki

72%

Kotuła S. D.

Biblioteka

|

2018

|

issue 22(31)

9-27

EN

The traditional book appeared in the media landscape in the fifteenth century. Its emergence required considerable evolution and a number of projects. All of these are referred to as proto-books, i.e. prototypes of contemporary books (also calledhi storical forms of books). Proto-books, however, were not created in a vacuum, but were the result of earlier developments, which can be termed either pre-books because they were created in prehistorical times or paleo-books because they were mainly created in the Paleolithic. Finally, the traditional book became the basis for the development of digital forms of books that are referred to as post‑books. The aim of this article is to approximate the earliest stage of book development, i.e. the period from the Paleolithic (mainly Upper). The article presents the main categories of prehistorical forms of books. As a result of the analysis of available scientific publications, the current state of research in the field of prehistoric origins of book is described. The implementation of such a research program allowed the organization of knowledge in the field of book prehistory. As a result, a synthetic approach was created devoted to the presentation of the earliest stages of the development of forms that eventually led to the emergence of the codex printed book in the landscape of mass media.

PL

Książka tradycyjna pojawiła się w XV wieku. Jej powstanie wymagało szeregu projektów pośrednich. Wszystkie one określane są mianem proto-książek (inaczej także historycznych postaci książek, paraksiążek), tzn. prototypów książek sensu stricto, czyli dzisiejszych. Jednakże proto-książki również nie powstały w próżni, lecz były wynikiem projektów wcześniejszych: pre-książek, które powstawały w czasach prehistorycznych, czy paleo‑książek, powstających głównie w paleolicie. Sama wreszcie książka sensu stricto stała się podstawą do opracowania projektów cyfrowych postaci książek, które określa się jako post‑książki. Celem artykułu jest przybliżenie najwcześniejszego etapu rozwoju książki, czyli okresu rozpoczętego w paleolicie (zwłaszcza górnym). Artykuł prezentuje główne kategorie prehistorycznych postaci książek. W wyniku analizy dostępnych źródeł literaturowych opracowano aktualny stan badań w zakresie prehistorycznych początków książki. Realizacja tak zakrojonego programu badawczego pozwoliła uporządkować wiedzę w zakresie prehistorii książki. W rezultacie powstało syntetyczne ujęcie prezentujące najwcześniejsze etapy rozwoju form, które z czasem doprowadziły do pojawienia się w krajobrazie medió masowych kodeksowej książki drukowanej.

9

O wydawnictwie słownikowym z zakresu biografistyki księgoznawczej

72%

Tadeusiewicz H.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2016

|

issue 10

335-344

EN

The article presents the dictionary publication from the field of the book studies’ biographies Słownik pracowników książki polskiej (Biographical Dictionary of the Workers of the Polish Book) prepared in the University of Łódź – first in University Library in Łódź (from 1958) then in the Chair of Library and Information Science UŁ (from 1992). In the years 1972-2016 there were published the core volume of the Biographical Dictionary (1972) and 4 supplements (1986, 2000, 2010, 2016). Their scientific editors were – as follows - I. Treichel, H. Tadeusiewicz, M. Rzadkowolska. The next, planned 5th supplement will be edited by A. Walczak-Niewiadomska. The Dictionary was published by the National Scientific Publishers PWN (volumes from 1972 and from 1986) and The Polish Librarian’s Association (volumes from 2000, 2010 and 2016). The author discussed also subject and chronological scope of the Dictionary as well as its additional sources (associating publications, archive, card file); provided readers with number of its entries (4842) and authors (1100), underlined meaning of the publication for the fi eld of book studies’ biographies and for the book history in Poland.

PL

W artykule zaprezentowano wydawnictwo z zakresu biografistyki księgoznawczej pt. Słownik pracowników książki polskiej, realizowane w Uniwersytecie Łódzkim – najpierw w Bibliotece Uniwersyteckiej w Łodzi (od 1958 r.), następnie – w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ (od 1992 r.). W latach 1972-2016 ukazał się tom podstawowy Słownika (1972) i cztery suplementy (1986, 2000, 2010, 2016). Redaktorami naukowymi były kolejno: I. Treichel, H. Tadeusiewicz, M. Rzadkowolska. Planowany piąty suplement poprowadzi A. Walczak-Niewiadomska. Edytorem Słownika było Państwowe Wydawnictwo Naukowe (tomy z 1972 i z 1986 r.) i Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich (tomy z 2000, 2010 i 2016 r.). Autorka omówiła także zakres tematyczny i zasięg chronologiczny Słownika, jego warsztat (publikacje towarzyszące, kartoteki, archiwum); podała ogólna liczbę haseł (4842) i autorów (1100), podkreśliła znaczenie wydawnictwa dla biografistyki księgoznawczej oraz dziejów książki w Polsce.

10

Rola pracowników książki w procesie transferu kulturowego na przełomie XX/XXI wieku na przykładzie biogramów publikowanych w Słowniku pracowników książki polskiej

72%

Walczak-Niewiadomska A., Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej U. Ł., awniewiadomska@uni.lodz.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2015

|

vol. 21

EN

The book is a tool of cultural transfer, helping children and adults in different life situations (learning, leisure). Behind it there are people, publish-ers, printers, librarians who shape the culture at various levels (local, regional, national, international). Book institutions play a significant role in the intergen-erational and intercultural transfer. The article presents the initiatives of the Workshop of Dictionary of Polish book labourers for the biographical registra-tion of people associated with the process of creating, distributing and collect-ing prints in Poland.

PL

Książka jest narzędziem transferu kulturowego, pomagającym dzieciom i osobom dorosłym w różnych sytuacjach życiowych (nauka, czas wolny). Za nią stoją ludzie, wydawcy, drukarze, bibliotekarze, którzy kształtują kulturę na różnych poziomach (lokalnym, regionalnym, krajowym, międzynarodowym). Instytucje książki odgrywają znaczącą rolę w procesie transferu kultury – międzypokoleniowym i międzykulturowym. W artykule przedstawione zostały działania Pracowni Słownika pracowników książki polskiej na rzecz rejestracji biograficznej osób związanych z procesem tworzenia, rozpowszechniania oraz gromadzenia druków w Polsce.

11

Wybrane polskie serie poetyckie i wydania wzorcowe poezji dla uczniów i nauczycieli do 1939 roku. Aspekty edytorskie i kulturowe

72%

Ladorucki J.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2017

|

vol. 10

|

issue 1(18)

29-53

PL

Autor artykułu opisuje poetyckie serie wydawnicze publikowane przez polskich wydawców na przełomie XIX i XX w. oraz w okresie II Rzeczpospolitej (1918–1939). Szczególna ważne są w tym zakresie osiągnięcia Towarzystwa Wydawniczego Jakuba Mortkowicza Towarzystwa Wydawniczego „Ignis”, „Księgarni F. Hoesicka” oraz Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. W artykule wykorzystano źródła historyczne: katalogi wydawnicze, foldery reklamowe i materiały z czasopism fachowych i ogólnych. Autor pokazuje serie wydawnicze jako faktory życia literackiego, a politykę wydawniczą opisuje jako element kreowania kultury narodowej.

EN

The article presents poetry book series published by Polish publishers at the turn of the XX century and during the Second Republic (1918–1939). Particularly important in this area are achievements of James Mortkowicz’s Publishing Society (Towarzystwo Wydawnicze Jakuba Mortkowicza), “Ignis” Publishing Society (Towarzystwo Wydawnicze “Ignis”), F. Hoesick’s Bookstore (“Księgarnia F. Hoesicka”) and Department of the National Ossoliński Institute (Zakład Narodowy im. Ossolińskich). In the article historical sources were used such as publishing catalogues, advertising brochures and materials from professional and general journals. The article presents publication series as a factor driving the literary life, and the editorial policy as an element of national culture creation.

12

Sprawozdanie z III Sympozjum z cyklu Ludzie Książki Pomorza Zachodniego

58%

Garlicki P.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2015

|

vol. 8

|

issue 2(15)

231-233

PL

Dnia 14 maja 2015 r. w Książnicy Pomorskiej im. Stanisława Staszica w Szczecinie odbyło się III sympozjum z cyklu Ludzie książki Pomorza Zachodniego zorganizowane przez Książnicę Pomorską oraz Okręg Zachodniopomorski Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Celem sympozjum było zarówno przybliżenie słuchaczom postaci zasłużonych bibliotekarzy, redaktorów oraz innych osób związanych z książką na Pomorzu Zachodnim, jak i prezentacja działalności regionalnych wydawnictw. Artykuł relacjonuje przebieg sympozjum oraz przedstawia problematykę referatów.

EN

On 14 May 2015 in the Stanisław Staszic Pomeranian Library took place the III Symposium on People of Books of West Pomerania. The symposium was organized by the Pomeranian Library and the West Pomeranian District of Polish Librarians’ Association. The aim of the symposium was to familiarize the participants with distinguished librarians, editors, and people associated with the book in West Pomerania, as well as to present regional publishing houses’ activities. Nine papers were presented. The article summarizes the symposium and presents issues raised in the papers.

13

„Biblioteczka Toruńska” (1980–1984) – seria Toruńskiego Towarzystwa Kultury

58%

Ciszewska W. A.

Folia Toruniensia

|

2012

|

vol. 12

67-83

PL

„Biblioteczka Toruńska” to seria popularnonaukowa powstała dla uczczenia jubileuszu 750-lecia miast pomorskich Torunia i Chełmna. Jej wydawcą było Toruńskie Towarzystwo Kultury zasłużone w pogłębianiu świadomość historycznej wśród mieszkańców miasta. W latach 1980–1984, ukazało się dwanaście kolejno numerowanych tomików, które w ujęciu popularnonaukowym prezentowały historię, tradycję i kulturę regionu. Za opracowanie graficzne cyklu odpowiedzialny był Zygfryd Gardzielewski, a funkcję redaktora wydawnictw pełnił Alojzy Tujakowski. Edycja serii została zakończona w 1984 r., ale nurt wydawnictw popularnonaukowych był kontynuowany w nowej inicjatywie – „Biblioteczce Toruńskiego Towarzystwa Kultury”. Artykuł przybliża okoliczności powstania pierwszego cyklu wydawniczego Toruńskiego Towarzystwa Kultury. Szeroko prezentuje pozycje, które znalazły się w planach wydawniczych tej serii, ale ostatecznie nie ukazały się drukiem.

EN

“Toruń’s book collection” is a series for the general public, which was created to commemorate the 750th anniversary of two Pomeranian towns – Toruń and Chełmno. Its publisher was the Toruń Society of Culture, which rendered great service to broaden the historical consciousness of Toruń’s inhabitants. In the years 1980-1984 twelve volumes presenting the history, tradition and culture of the region to the general public were published. Zygfryd Gardzielewski was responsible for the graphic design, and Alojzy Tujakowski was an editor. The edition of the series was finished in 1984, but there appeared a similar initiative – “Book Collection of the Toruń Society of Culture”- which continued the tradition of publishing books for the general public. The article describes the circumstances of the creation of the first publishing cycle of the Toruń Society of Culture. It lists books which were to have been published, but eventually never occurred in print.

DE

Die „Biblioteczka Toruńska” [Thorner Handbibliothek] ist eine populärwissenschaftliche Reihe, die zu Ehren des 750. Jubiläums der pommerschen Städte Thorn/Toruń und Kulm/Chełmno entstand. Ihr Herausgeber war der Thorner Kulturverein, der sich um die Vertiefung des historischen Bewusstseins unter den Einwohnern dieser Städte verdient gemacht hat. In den Jahren 1980-1984 erschienen zwölf fortlaufend nummerierte Bände, die die Geschichte, Tradition und Kultur der Region populärwissenschaftlich präsentierten. Verantwortlich für die graphische Bearbeitung des Zyklus war Zygfryd Gardzielewski, die Funktion des Verlagsredakteurs übte Alojzy Tujakowski aus. Die Edition der Reihe wurde 1984 eingestellt, aber die Strömung der populärwissenschaftlichen Publikationen wurde in einer neuen Initiative fortgesetzt – und zwar in der „Biblioteczka Toruńskiego Towarzystwa Kultury” [Handbibliothek des Thorner Kulturvereins]. Der Artikel bringt die Entstehungsumstände des ersten Publikationszyklus des Thorner Kulturvereins näher. Ausführlich präsentiert werden Positionen, die sich in den Publikationsplänen dieser Reihe befanden, aber letztendlich nicht gedruckt wurden.

14

Kontrahenci Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie (na podstawie wpisów w księdze kasowej

58%

Makles K.

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

|

2018

|

issue 4(54)

39-59

PL

Celem artykułu jest prześledzenie działalności Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego na podstawie zapisów w „Księdze kasowej”, w której notowano bieżące wydatki biblioteki. Ten powstający głównie w XX wieku rękopis, stanowi interesujące źródło informacji o funkcjonowaniu biblioteki, gdyż wynotowano w nim szereg wydatków, które rzucają nowe światło na sposób funkcjonowania instytucji. Ponadto, analiza i zestawienie poszczególnych danych, dostarcza informacji o współpracy z najbliższym otoczeniem książnicy. Dane z opisanego rękopisu pozwalają zarysować sieć powiązań handlowych Baworovianum z księgarzami i antykwariuszami polskimi i z zachodu Europy. Tekst prezentuje także inne firmy (np. introligatornie) i instytucje (np. towarzystwa naukowe) oraz osoby, które na przestrzeni lat pojawiają się w „Księdze kasowej” jako współpracujący z biblioteką.

EN

The article’s objective is to trace the activity of the Baworowscy Library, basing on entries in a “Cash Journal”, in which the Library’s expenses were being noted. This manuscript, created mostly in the 20 th century, constitutes an interesting source of information about the Library’s functioning, since a number of expenses which shed a new light on the Library’s work have been included there. Moreover, the analysis and juxtaposition of certain data brings information about the cooperation between the Library and its closest surrounding. Data from the manuscript described allows us to outline a network of trade links between the Baworovianum and booksellers and antiquaries from Poland and Western Europe. The text also describes other companies (e.g. binderies) and institutions (e.g. learned societies), as well as people, who throughout the years have appeared on the Journal’s pages as Library’s cooperators. Information included in this document are a trigger to the history of book culture in 19 th and 20 th century Lviv.

15

Inflanckie sieroty. Nieznane kulisy wydania Inflant Polskich Gustawa Manteuffla w Poznaniu w 1879 roku

58%

Budzyński R.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2018

|

vol. 68

81-98

PL

W Bibliotece Jagiellońskiej zachował się zbiór niewyzyskanych dotychczas listów znanego poznańskiego księgarza i wydawcy Jana Konstantego Żupańskiego do Józefa Ignacego Kraszewskiego, który może stanowić dopełnienie obrazu edycji znakomitej książki wybitnego polsko- inflanckiego dziejopisa barona Gustawa Manteuffla (1832–1916). W 1869 roku Manteuffel opublikował w Rydze książkę pod tytułem Polnisch Livland, która zainteresowała polskich czytelników, w tym Józefa Ignacego Kraszewskiego. Słynny pisarz zachęcił polskiego Inflantczyka do ogłoszenia tej pracy w języku polskim. W odniesieniu do publikacji Inflant Polskich (Poznań 1879) wspomniany zespół korespondencji przynosi ciekawe informacje, z których najważniejsze dotyczą formy publikacji i bezpośredniego wzorca rozwiązań technicznych, w tym kwestii wykonania rycin do dzieła Manteuffla przez lipskich grafików. W listach ujawnia się również zmienny stosunek poznańskiego księgarza do projektowanego przedsięwzięcia wydawniczego.

EN

A little recognized to date collection of letters of the renowned Poznań bookseller and editor Jan Konstanty Żupański to Józef Ignacy Kraszewski preserved In the Jagiellonian Library can valuably complement the story of an excellent book by the eminent Polish-Livonian historian, Baron Gustaw Manteuffel (1832–1916). In 1869, Manteuffel published in Riga a book Polnisch Livland [Polish Livonia], which came to interest Polish readers, including Józef Ignacy Kraszewski. The famous novelist encouraged the Polish‑L ivonian author to publish his work also in Polish. This correspondence, related in part to preparing Polish publication (Inflanty Polskie, Poznań 1879) brings a lot of interesting details, most importantly concerning its editorial form and technical questions involved, including that of making prints for Manteuffel’s work by graphic artists from Leipzig. The letters indicate also the changing attitude of the Poznań bookseller to the planned publishing project.

16

Na co dzień i od święta. Książka w życiu Polaków w XIX i XX w.

58%

Lubczyńska A.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2014

|

vol. 7

|

issue 2(13)

227-234

PL

W dniach 27−27 marca 2014 r. odbyła się w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego konferencja naukowa, która zgromadziła wybitnych badaczy bibliologów, literaturoznawców i historyków oraz liczne grono bibliotekarzy. Jej celem była wymiana myśli i doświadczeń z zakresu badań nad książką i jej rolą społeczną w trudnym okresie niewoli narodowej, następnie wobec wyzwań nowej rzeczywistości wolnej Polski oraz w okresie nieustających przemian, jakie niósł wiek XX. Artykuł podsumowuje konferencję i zawiera podstawowe informacje na temat wygłoszonych w jego ramach referatów.

EN

On 27−27 March 2014 the Institute of Information Science and Book Studies of the University of Warsaw held a conference that brought together prominent researchers in bibliology, literary studies and history as well as a large group of librarians. The aim of the conference was to exchange ideas and experience in the field of book research. Particular attention was paid to books’ social role in different periods of Polish history – from difficult times of oppression, through challenges of new reality in free Poland to constant changes that occurred in the 20th century. The report summarizes the meeting and briefly outlines papers presented at the conference.

17

История белорусской книги в контексте современных книговедческих исследований и событий в Беларуси

58%

Dounar L.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2018

|

vol. 12

371-396

EN

The main trends in the contemporary bibliographic studies on the history of Belarusian book are considered. The problems and new methodological approaches are identified, in the context of the book culture paradigm. Special attention is paid to research publications and conference proceedings concerning the 500th anniversiry of Belarusian printing.

18

Apokryficzna apokalipsa Rzeczypospolitej, czyli jak Facies perturbatae et afflictae Reipublicae Jana Dymitra Solikowskiego przeistoczyła się w Apocalipsis Stanislai Orechovii

58%

Wolak J.

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

|

2023

|

vol. 66

35-76

EN

The paper reconstructs the history of the text entitled Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, written in 1564 by Jan Dymitr Solikowski, a secretary to Sigismundus Augustus, King of Poland and Grand Duke of Lithuania. Research focuses on its origin, publication history, the causes of its attribution to Stanisław Orzechowski and the connections between this text and Orzechowski’s works. The historical and philological analyses presented in the article made it possible to speculate on how the studied text functioned within the broadly understood Polish nobles’ ideology and how its various interpretations were associated with political phenomena from the text’s creation until the 1630s.

PL

Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja historii tekstu Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, napisanego w 1564 r. przez sekretarza królewskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Dyskutowane są okoliczności jego powstania, historia druku, a także przyczyny jego atrybucji Stanisławowi Orzechowskiemu oraz jego związki z pismami tegoż. Analizy historyczno-filologiczne pozwalają określić ramy funkcjonowania owego tekstu w obrębie szeroko rozumianej ideologii szlacheckiej od czasu jego powstania do początku czwartej dekady XVII w.

19

Wartość lubelskich akt notarialnych jako źródła do badań prywatnych księgozbiorów duchowieństwa w pierwszej połowie XIX wieku

51%

Dymmel A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 110

145-166

EN

The aim of the article is to present the notarial deeds as potential sources and to show how they can be used for studying the private book collections of the clergy and the history of the book in the partition period. The collections under investigation are well-preserved ones; they are held in state archives. Research on the extensive fonds of the Lublin notaries of 1810-1863, conducted in the State Archive in Lublin, revealed that property inventories, auction records and wills are the documents particularly valuable for studying the book collections of the clergy. The property inventories (especially the ones to 1876) frequently included the lists of the private libraries of various priests. And thanks to a detailed description of the private libraries, it is possible to learn about the book culture of the above-mentioned circles and, indirectly, about the intellectual sources of inspiration to these priests. The auction records are also valuable sources as they provide information about samizdat books circulating locally as well as showing the mechanisms of censorship in practice. In addition, the wills include useful personalized data reflecting the values of contemporary society and the history of the book collection. Using the archival sources mentioned above will broaden the knowledge about the book collections of the clergy and the book culture not only at the regional scale but also with reference to the whole Kingdom of Poland.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie potencjału źródłowego akt notarialnych i wskazanie możliwości ich wykorzystania dla badań nad księgozbiorami prywatnymi duchowieństwa i historią książki doby zaborów. Są to zasoby dobrze zachowane, przechowywane w archiwach państwowych. Jak dowiodła kwerenda prowadzona w Archiwum Państwowym w Lublinie obejmująca obszerny zespół Notariusze miasta Lublina z lat 1810-1863 wśród dokumentów sporządzanych przez notariuszy szczególnie istotne dla badań księgozbiorów duchowieństwa są inwentarze mienia, następnie akta licytacji i testamenty. Inwentarze mienia (szczególnie do 1876 r.) niejednokrotnie zawierają wykazy domowych księgozbiorów kapłanów. Z uwagi na zazwyczaj szczegółowy sposób opisu zawartości prywatnych bibliotek możliwe jest poznanie kultury książki wspomnianego środowiska, a pośrednio źródeł intelektualnych inspiracji duchowieństwa. Wartościowe źródła stanowią także akta licytacji dostarczające informacji o wtórym obiegu książki w skali lokalnej, jak i ukazujące mechanizmy działania cenzury w praktyce. Także cennych zindywidualizowanych informacji dostarczają testamenty mówiące o świecie wartości ówczesnego społeczeństwa i dalszych losach księgozbiorów. Konsekwentne wykorzystanie wspomnianych źródeł archiwalnych pozwoli poszerzyć stan wiedzy o księgozbiorach duchowieństwa i kulturze książki nie tylko w skali regionalnej, ale i w odniesieniu do całego Królestwa Polskiego.

Refine search results

Barbara z Duninów Sanguszkowa jako mecenas w schyłkowej epoce polskiego baroku

Człowiek wobec książki. Zwrot ku rzeczom – zwrot ku książkom? O projektowaniu, historii i książce jako obiekcie pożądania

Między lekturą a notatnikiem. Noty rękopiśmienne w książce drukowanej jako materiał badawczy

Życiorysy czytelnicze (zarys koncepcji)

Pro usu et eruditione. Biblioteka wejherowskiego proboszcza Franciszka Walentego Ruthena z przełomu XVII i XVIII wieku

[recenzja] Studia z dziejów książki, prasy i bibliotek. Stan badań za lata 2010–2013, pod red. Zdzisława Kropidłowskiego, Dariusza Spychały, Bydgoszcz 2014

Książka rękopiśmienna w życiu społeczeństwa w Wielkim Księstwie Litewskim w XIV – połowie XVI wieku

Prehistoria książki

O wydawnictwie słownikowym z zakresu biografistyki księgoznawczej

Rola pracowników książki w procesie transferu kulturowego na przełomie XX/XXI wieku na przykładzie biogramów publikowanych w Słowniku pracowników książki polskiej

Wybrane polskie serie poetyckie i wydania wzorcowe poezji dla uczniów i nauczycieli do 1939 roku. Aspekty edytorskie i kulturowe

Sprawozdanie z III Sympozjum z cyklu Ludzie Książki Pomorza Zachodniego

„Biblioteczka Toruńska” (1980–1984) – seria Toruńskiego Towarzystwa Kultury

Kontrahenci Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie (na podstawie wpisów w księdze kasowej

Inflanckie sieroty. Nieznane kulisy wydania Inflant Polskich Gustawa Manteuffla w Poznaniu w 1879 roku

Na co dzień i od święta. Książka w życiu Polaków w XIX i XX w.

История белорусской книги в контексте современных книговедческих исследований и событий в Беларуси

Apokryficzna apokalipsa Rzeczypospolitej, czyli jak Facies perturbatae et afflictae Reipublicae Jana Dymitra Solikowskiego przeistoczyła się w Apocalipsis Stanislai Orechovii

Wartość lubelskich akt notarialnych jako źródła do badań prywatnych księgozbiorów duchowieństwa w pierwszej połowie XIX wieku