Search results

1

Historiografia ukraińska i postmodernizm: retrospektywy i perspektywy

100%

Zaszkilniak L.

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

|

2016

|

issue 8

EN

Modern Ukrainian historiography has been involved in pursuing two contradictory goals. It has been striving to cover a distance that separates it from Western historiography, at the same time trying to create what can be referred to as a canonical interpretation of the Ukrainian past. Many Ukrainian historians perceive postmodernism in terms of a new historiographical trend, failing to see the epistemological innovations that characterize a “postmodern situation”. However, some Ukrainian historians are of the opinion that postmodernism, by undermining traditional ways of practising history and questioning historiography’s contribution to the process of nation-state building, eliminates the very possibility of creating such a canonical view of the national past. The discussion of the theoretical foundations of a new synthesis of Ukrainian history has revealed the contradiction between the intention of following new scholarly trends on one hand and of writing a work that fulfils legitimizing functions on the other. However, according to this author, an attempt to present the national past from new methodological perspectives (cultural, anthropological) is likely to give it a more humanistic “face”, thus enhancing rather than weakening its legitimizing effect. Young Ukrainian historians are open to new methodological novelties and try to adopt them in their research practice (cultural and anthropological approaches). The overcoming of stereotypes and old patterns that permeate Ukrainian historiography appears to be an urgent task for Ukrainian scholars to carry out today.

PL

W artykule podjęta została refleksja nad ewolucją metodologicznych podstaw badań historycznych w historiografii ukraińskiej po rozpadzie ZSRR oraz sprzeciwem wobec radzieckiej wersji marksistowsko-leninowskiej nauki historycznej. Naświetlono proces zaznajomienia się historyków ukraińskich z kierunkami teoretycznymi historiografii światowej, ich stosunek do relatywizacji poznania naukowego w koncepcjach przedstawicieli postmodernizmu oraz dyskusje wokół metodologicznych podstaw współczesnej syntezy historii Ukrainy.

2

Hajdamacy i koliszczyzna w historiografii polskiej i ukraińskiej. Polsko-ukraiński dwugłos

94%

Sokyrska W. W., Srogosz T.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2017

|

vol. 16

|

issue 2

7-41

EN

In the article Polish and Ukrainian historians will analyze scientific achievements of researchers, who in the Polish and Ukrainian historiography occupy a prominent place as regards the haidamak movements and Koliyivshchyna, i.e. Franciszek Rawita-Gawroński, Władysław A. Serczyk, Petr Mirchuk, and Grigorij Hraban. Authors agree with the opinion that the historian does not judge, but tries to understand. The common Polish-Ukrainian research program on the haidamaks and Koliyivshchyna, thanks to which at least necessary queries and a discrepancy report will be developed, remains a main postulate. Only in that way the vivid use of history for current ideology and shaping of young generation will be minimized. Unfortunately, apart from substantive arguments, still there will remain other arguments of ideological or political context. The point is, however, that a discourse on Polish-Ukrainian relations in various epochs should be reduced to a normal scientific discussion that should take into account limitations resulting from cultural imputation only, the fact that has not been preserved on the part of both Ukrainian, and Polish side so far.

PL

W pracy analizowany jest z punktu widzenia historyków ukraińskiego i polskiego pochodzenia dorobek naukowy badaczy, którzy w historiografii polskiej i ukraińskiej zajęli poczesne miejsce w zakresie badania ruchów hajdamackich i koliszczyzny, czyli twórczość Franciszka Rawity-Gawrońskiego, Władysława A. Serczyka, Petra Mirczuka i Grigorija J. Hrabana. Autorzy zgadzają się z opinią, że historyk nie sądzi, ale stara się zrozumieć. W dalszym ciągu w sferze postulatu pozostaje wspólny polsko-ukraiński program badawczy dotyczący hajdamaków i koliszczyzny, który przynajmniej pozwoli na wykonanie niezbędnych kwerend i wypracuje protokół rozbieżności. Tylko na tej drodze można będzie zminimalizować jaskrawe wykorzystywanie interpretacji dziejów do bieżącej ideologii i kształtowania młodego pokolenia. Niewątpliwie oprócz argumentów merytorycznych wciąż niestety funkcjonować będą inne, związane z kontekstem ideologicznym, politycznym etc. Chodzi jednak o to, aby dyskurs na temat stosunków polsko-ukraińskich w różnych epokach sprowadzić do naukowej dyskusji zbliżonej do normalności, która miałaby na uwadze jedynie ograniczenia wynikające z imputacji kulturowej, co nie było dotychczas zachowane zarówno ze strony ukraińskiej, jak i polskiej.

3

The haidamaks and Koliyivshchyna in the Polish and Ukrainian historiography. The Polish-Ukrainian duet

94%

Sokyrska W. W., Srogosz T.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

7-40

PL

W pracy analizowany jest z punktu widzenia historyków ukraińskiego i polskiego pochodzenia dorobek naukowy badaczy, którzy w historiografii polskiej i ukraińskiej zajęli poczesne miejsce w zakresie badania ruchów hajdamackich i koliszczyzny, czyli twórczość Franciszka Rawity-Gawrońskiego, Władysława A. Serczyka, Petra Mirczuka i Grigorija J. Hrabana. Autorzy zgadzają się z opinią, że historyk nie sądzi, ale stara się zrozumieć. W dalszym ciągu w sferze postulatu pozostaje wspólny polsko-ukraiński program badawczy dotyczący hajdamaków i koliszczyzny, który przynajmniej pozwoli na wykonanie niezbędnych kwerend i wypracuje protokół rozbieżności. Tylko na tej drodze można będzie zminimalizować jaskrawe wykorzystywanie interpretacji dziejów do bieżącej ideologii i kształtowania młodego pokolenia. Niewątpliwie oprócz argumentów merytorycznych wciąż niestety funkcjonować będą inne, związane z kontekstem ideologicznym, politycznym etc. Chodzi jednak o to, aby dyskurs na temat stosunków polsko-ukraińskich w różnych epokach sprowadzić do naukowej dyskusji zbliżonej do normalności, która miałaby na uwadze jedynie ograniczenia wynikające z imputacji kulturowej, co nie było dotychczas zachowane zarówno ze strony ukraińskiej, jak i polskiej.

EN

In the article Polish and Ukrainian historians will analyze scientific achievements of researchers, who in the Polish and Ukrainian historiography occupy a prominent place as regards the haidamak movements and Koliyivshchyna, i.e. Franciszek Rawita-Gawroński, Władysław A. Serczyk, Petr Mirchuk, and Grigorij Hraban. Authors agree with the opinion that the historian does not judge, but tries to understand. The common Polish-Ukrainian research program on the haidamaks and Koliyivshchyna, thanks to which at least necessary queries and a discrepancy report will be developed, remains a main postulate. Only in that way the vivid use of history for current ideology and shaping of young generation will be minimized. Unfortunately, apart from substantive arguments, still there will remain other arguments of ideological or political context. The point is, however, that a discourse on Polish-Ukrainian relations in various epochs should be reduced to a normal scientific discussion that should take into account limitations resulting from cultural imputation only, the fact that has not been preserved on the part of both Ukrainian, and Polish side so far.

4

Historical Demography in Ukraine: From “Political Arithmetic” to Non-Political History

84%

Serdiuk I., Voloshyn Y.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2019

|

vol. 41

9-32

PL

W artykule omówiono osobliwości rozwoju demografii historycznej w Ukrainie. Autorzy próbowali odpowiedzieć, dlaczego ta gałąź wiedzy historycznej była niepopularna w sowieckiej i postsowieckiej Ukrainie, opisać jej obecny stan i perspektywy otwierające się dziś przed ukraińskimi badaczami. W pierwszych dekadach XX wieku w Ukrainie badania nad ludnością istatystyką historyczną były dobrze rozwinięte, co mogło stanowić, w przyszłości, dobry zaczątek dla rozwoju demografii historycznej. Jednak po ustanowieniu sowieckiego reżimu totalitarnego demografów, wspólnie z innymi badaczami zajmującymi się naukami społecznymi i humanistycznymi, poddano represjom i całkowitej kontroli ideologicznej. Ci, którym udało się uniknąć represji, zostali zmuszeni do wyciągnięcia „odpowiednich” wniosków potwierdzających słuszność sowieckiego planu. W swoich pracach wprowadzili rygorystyczną autocenzurę, a zagranicznym wzorcom metodologicznym przyglądali się jedynie pobieżnie, pod groźbą oskarżenia o burżuazyjne zapatrywania, pracy na rzecz obcego wywiadu lub wiktymizacji ideologicznej itd. W rezultacie, w przeciwieństwie do swoich polskich kolegów, ukraińscy badacze nie mogli podjąć prac organizacyjnych czy dołączyć do tych, które były prowadzone przez wyspecjalizowane instytucje międzynarodowe w zakresie demografii historycznej. Odrodzenie w interesującej nas dziedzinie należy kojarzyć z tzw. odwilżą pod rządami Nikity Chruszczowa. Nastąpiło ono w latach 60. XX wieku, kiedy badacze ukraińskiej historii wczesnonowożytnej, głównie Mykoła Krykun i Arnold Perkowski, po raz pierwszy zastosowali historyczne techniki badań demograficznych. Okres ten trwał jednak krótko, a historyków XVII i XVIII wieku uznano za „burżuazyjnych nacjonalistów.” Kilku wybitnych naukowców zostało zwolnionych i zmuszonych do zmiany zainteresowań naukowych. Jest to jeden z powodów zastoju historycznych badań demograficznych. Upadek ZSRR wydawał się początkiem sprzyjających okoliczności dla rozwoju, ale możliwość studiowania wcześniej zakazanych tematów przede wszystkim skłoniła do badania najbardziej bolesnych, istotnych społecznie problemów, takich jak represje czy Hołodomor. Inną ważną przeszkodą był fakt, że współcześni ukraińscy historycy poznawali osiągnięcia światowej historiografii za pośrednictwem rosyjskiej nauki. Zdecydowana większość nie znała języków europejskich; wobec braku tłumaczenia prac metodologicznych koncept badań demografii historycznej nie wybiegał poza ten zarysowany w pierwszej połowie XX wieku. Stąd też uważano, że demografia była próbą ustalenia liczebności populacji w przeszłości. W artykule również opisano, co spowodowało zainteresowanie metodami historycznymi i demograficznymi na początku XXI wieku. Autorzy analizują okoliczności powstania i rozwoju ośrodka akademickiego w Połtawie, w którym są badane procesy demograficzne zachodzące w XVIII wieku na terytorium kozackiego regionu autonomicznego – Hetmanatu. Autorzy rozważają objęcie badaniami demografii historycznej innych historycznych regionów i okresów oraz dyskutują o perspektywach i znaczeniu rozwoju demografii historycznej dla ukraińskiej historiografii.

EN

This article discusses the peculiarities of the development of historical demography in Ukraine. The authors tried to find out why this branch of historical knowledge was unpopular in Soviet and post-Soviet Ukraine, describe its current state and the prospects open to Ukrainian researchers today. In the first decades of the twentieth century in Ukraine, population research and historical statistics were well developed, which could have become a good precondition for the development of historical demography in the future. However, after the establishment of the Soviet totalitarian regime, demographers, in common with other social scientists and humanities academics, became subject to repression and total ideological control. Those who managed to avoid repression were forced to make “convenient” conclusions confirming the correctness of the Soviet plan. In their works, they implemented rigorous self-censorship, and gave foreign methodological patterns only a cursory glance, under the risk of being accused of bourgeois bias, working for foreign intelligence, or becoming ideologically victimized, and so on. Consequently, unlike their Polish colleagues, Ukrainian researchers could not join the founding and work of specialized international institutions on historical demography. A revival in this direction, which should be associated with the so-called “Thaw” under Nikita Khrushchev, began in the 1960s, when historical demographic techniques were first used by researchers of Ukrainian early modern history, primarily by Mykola Krykun and Arnold Perkovskyi. However, this period lasted for a short time, and historians of the seventeenth and eighteenth centuries were declared “bourgeois nationalists.” A number of prominent academics were dismissed, and were forced to change their academic area of interest. This is one of the reasons why historical demographic studies did not develop further. The collapse of the USSR appeared to usher in favorable circumstances, but the opportunity to study previously prohibited topics primarily prompted the study of the most painful, socially significant problems, such as repression or Holodomor. Another important obstacle was the fact that contemporary Ukrainian historians learned the achievements of world historiography through Russian mediation. The vast majority had no knowledge of European languages; therefore, in the absence of a translation of methodological works, the idea of historical demography remained at the level of the first half of the twentieth century. Thus, demography was believed to be an attempt to determine the size of the population in the past. The article also describes what caused an interest in historical and demographic methods in the early 2000s. The authors analyze the circumstances for the emergence and development of the Poltava academic center which studies the demographic processes in the territory of the Cossack Autonomous Region, the Hetmanate, in the 18th century. The authors consider the extension of historical demography to other historical regions and periods, and discuss the prospects and importance of its development for Ukrainian historiography

5

Kilka refleksji o ukraińskiej (i nie tylko) historiografii postsowieckiej

84%

Portnov A.

Kwartalnik Historyczny

|

2021

|

vol. 128

|

issue 1

481-490

EN

The article aims to summarise the main trends in the development of post-Soviet Ukrainian historiography and to place them within the broader context of contemporary challenges facing the Humanities, including the growing impact of “identity politics”. The author argues for the significance of contextualizing analysis of historiographical debates and supports the crucial importance of preserving academic freedom and open discussion.

PL

Celem artykułu jest podsumowanie głównych tendencji w rozwoju postsowieckiej historiografii ukraińskiej i umieszczenie ich w szerszym kontekście współczesnych wyzwań stojących przed naukami humanistycznymi, w tym rosnącego wpływu „polityki tożsamości”. Autor opowiada się za istotnością kontekstualnej analizy debat historiograficznych oraz wspiera zasadnicze znaczenie zachowania akademickiej wolności i otwartej debaty.

6

„Mit roku 1918” we współczesnej historiografii ukraińskiej

84%

Wysocki R.

Studia Podlaskie

|

2018

|

vol. 26

59-73

EN

The subject of the text is the problem of “the myth of 1918” in the contemporary Ukrainian historiography. The analysis of the problem shows that this kind of myth does not exist in it, unlike “the myth of 1918” so active in the Polish historiography. The events of 1918 in Ukraine are perceived only as a certain stage of what Ukrainian historians call the “Ukrainian Revolution”.

PL

Tematem artykułu jest problem „mitu 1918 r.” we współczesnej historiografii ukraińskiej. Analiza problemu pozwala stwierdzić, że nie funkcjonuje w niej tego rodzaju mit, w przeciwieństwie chociażby do „mitu 1918 r.”, który jest bardzo aktywny w historiografii polskiej. Wydarzenia z 1918 r. na Ukrainie postrzegane są jedynie jako etap tego, co współcześni ukraińscy historycy nazywają „rewolucją ukraińską”.

7

II Rzeczpospolita we współczesnej historiografii ukraińskiej

67%

Komosa J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

vol. 54

|

issue 1

193-222

EN

An analysis of selected Ukrainian historiographic publications on the interwar period and the Second Polish Republic encourages moderate optimism. The image of Poland and Poles presented by the contemporary Ukrainian historians analysed in the article differs significantly. There are many differences in their perception, as they not only put emphasis differently but also look at the history of Polish-Ukrainian relations from different perspectives. Ukrainian historians are trying to fill in the white gaps in our shared history. The image of Poland and Poles is definitely evolving. The slow and painstaking process of demythologization and decommunisation of national historiography is taking place.At the same time, Ukrainian historians still focus too much on these areas of Polish-Ukrainian history that have been analysed for many years: Polish national policy, brought up in virtually every book, the attitude of Polish political elites towards the Ukrainian minority, methods of assimilation of Ukrainians, sabotage actions and the growth of the Ukrainian nationalist movement, the Polish “pacification” action of 1930, the policy of “normalization”, or the collapse of the “Volhynia experiment”. It is also worth to note that Ukrainian historians focus on analysing Polish-Ukrainian relations primarily in two regions: Eastern Galicia and Volhynia. Other regions inhabited then by the Ukrainian population are dealt with perfunctorily or simply ignored. Seen from this perspective, the Second Polish Republic remains an imperialist, partitioning and oppressive state, and the Ukrainian population is its victim. There are no publications that would focus on the Polish perception of the problem, on attempts at reconciliation undertaken by both parties, analysis of Polish policy towards other regions inhabited by the Ukrainian population (e.g. towards Chełm region or Podlasie).

RU

Анализ избранных украинских историографических изданий, посвященных межвоенному двадцатилетию и II Речи Посполитой вселяет умеренный оптимизм. Образ Польши и поляков, представленный перечисленными в тексте украинскими историками, существенно различается. Можно заметить нестыковки в их взглядах. Акцент делается на разные явления и исследователи смотрят на историю польско-украинских отношений из разных ракурсов. Украинские историки пытаются заполнить «белые пятна» совместной истории. Картина Польши и поляков, без сомнения, трансформируется. Имеет место медленный и кропотливый процесс демифологизации и декоммунизации национальной историографии.Одновременно украинские историки продолжают слишком сосредоточиваются на одних и тех же, анализированных в течение многих лет, областях польско-украинской истории: польской этнической политике, которая появляется в почти каждой публикации, анализе отношения польских политических элит к украинскому меньшинству, методах ассимиляции украинцев, саботажных операция и развитию украинского националистского движения, польской «усмирительной» операции в 1930 г., политике «нормализации» или провалу «волынского эксперимента». Важно отметит и тот факт, что украинские историки сосредоточиваются на анализе польско-украинских отношений, прежде всего, в двух регионах – Восточной Галиции и Волыни. Другие регионы, населенные тогда украинцами, рассматриваются очень поверхностно или просто о них умалчивается. В таком ракурсе II Речь Посполитая остается империалистским, захватническим и угнетающим государством, в то время как украинское население – жертвой. Не хватает исследований, которые склонились бы над польским взглядом на этот вопрос, попытками согласия, предпринимаемыми обеими сторонами, анализом польской политики по отношению к другим регионам, населенным украинцами (напр. Холмщины или Подляшья).

PL

Artykuł prezentuje obraz II Rzeczypospolitej we współczesnej historiografii ukraińskiej. Na podstawie analizy wybranych publikacji oraz artykułów naukowych autorka rekonstruuje wizerunek Polski okresu międzywojennego. Obecnie historiografia ukraińska przeżywa trudny okres ze względu na toczącą się wojnę ukraińsko-rosyjską i wywieraną na nią wydatną presję polityczną oraz społeczną. Ewidentnie jednak jest zainteresowana badaniem relacji polsko-ukraińskich, a szczególnie okresu II RP. Rozwój historiografii w tym kierunku ma na celu „wypełnienie” białych plam w ukraińskiej pamięci zbiorowej.

8

„Biohistoriographical” Dissertations in Ukraine since Independence. A Quantitative Approach

67%

Kiselyova Y.

Res Historica

|

2022

|

issue 54

579-600

PL

Celem poniższego artykułu jest przedstawienie w jaki sposób potrzeba aktualizacji dyskursu biografistycznego jest realizowana w obecnym ukraińskim nurcie badawczym. Autorka podejmuje się analizy abstraktów naukowych rozpraw poruszających tematy biografii, które obroniono na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat. Artykuł wykorzystuje metody ilościowe, czerpiąc z analizy relacyjnej bazy danych prac historiograficznych bronionych w latach 1991–2020, która stworzona została w programie Microsoft Access. Umożliwia to zrozumienie wielu problemów badawczych m.in. dynamiki pisania oraz publikowania rozpraw w ostatnim trzydziestoleciu. Nakreśla ona także krąg badawczy, którego aktywność była przedmiotem badań na poziomie rozpraw z dziedziny biografistyki, ale i definiuje podstawy metodologiczne studiów biografistycznych (pojęcia i narzędzia z zakresu metodologii) w oparciu o klasyfikację prac badawczych w studiach biografistycznych. W swoim artykule autorka kreśli także grupowy portret autorów tych prac, poświadczając egzystencji środowisk naukowych (szkół badawczych) w dziedzinie nauk biografistycznych.

EN

The aim of the paper is discovering how the new demands for modernization of the biographical discourse after biographical turn are met and realized in the current Ukrainian biographical research. The author will approach this through looking at avtoreferats (abstracts) of dissertations on biographical topics that have been defended in Ukraine in the past thirty years. The present work is based on quantitative methods. It draws on the analysis of a relational database of historiographical dissertations defended over the period from 1991 to 2020, built in Microsoft Access. Analysis of the database provides an opportunity to answer a number of new research questions: about the dynamics of biographical dissertation writing and defense over time, circle of humanities scholars whose life and activities have been the subject of dissertation-level historiographical studies in recent decades, methodological foundations of biographical studies (special methodological concepts and tools) on the basis of classification of dissertations in biographical studies, finally, the database also allows us to analyze the authors of biographical dissertations as a group and detect the existence of research communities (academic schools) in the field of biographical studies.

Refine search results

2 Przegląd Nauk Historycznych

1 Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

1 Kwartalnik Historyczny

1 Przeszłość Demograficzna Polski

1 Res Historica

1 Studia Podlaskie

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

2 Sokyrska W. W.

2 Srogosz T.

1 Kiselyova Y.

1 Komosa J.

1 Portnov A.

1 Serdiuk I.

1 Voloshyn Y.

1 Wysocki R.

1 Zaszkilniak L.

1 2022

1 2021

2 2019

1 2018

2 2017

1 2016