Search results

1

Recenzja: Izabela Spielvogel, Przemiany w architekturze europejskich uzdrowisk, Seria: Studia i Monografie Politechniki Opolskiej z. 467, red. Mariusz Migała, Opole 2017, ss. 113, il. ISSN 1429-6063, ISBN 978-83-65235-86-2

100%

Magowska A.

Acta Medicorum Polonorum

|

2018

|

vol. 8

|

issue 2

136-137

PL

Recenzja

XX

Review

2

Średniowieczne zabytki w nowoczesnym kraju. Z dziejów dziewiętnastowiecznego polskiego dyskursu o architekturze

63%

Łupienko A.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2020

|

vol. 81

EN

The work discusses the image of the medieval architectural heritage in the Polish public discourse of the nineteenth century. The author uses a corpus of texts published in academic journals and books to analyze the attitudes towards historical buildings in a period marked by intense development of the national cause and Romanticism, and later by the growing competition between the empires of Central Europe in the field of culture. The analysis shows growing esteem for the Gothic style, which was seen as having great potential for the future of architecture, as the well as general pessimistic attitude towards culture prevalent in the 1880s.

PL

Artykuł omawia obraz dziedzictwa architektury średniowiecznej w XIX w. (do lat osiemdziesiątych) w polskim dyskursie publicznym. Na podstawie korpusu tekstów z czasopism naukowych oraz książek autor analizuje stosunek do budowli historycznych w dobie rozwijania się idei narodowej i romantyzmu, a potem rosnącej rywalizacji imperiów środkowej Europy na polu kultury. Przedmiotem opisu jest rosnące uznanie dla stylu gotyckiego, z którym wiązano duże nadzieje na przyszłość oraz stan pesymizmu kulturowego lat osiemdziesiątych XIX w.

3

Jubileusz 65 lat działalności pływalni w Pałacu Młodzieży w Warszawie

63%

Krynicki B., Pawlikowska-Piechotka A.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2021

|

issue 37

131-152

PL

Pałac Młodzieży w Warszawie został oddany do użytku 65 lat temu, w kwietniu 1955 r., jako część gmachu Pałacu Kultury i Nauki, wzniesionego w stylu socrealizmu. Był wówczas niezwykłą atrakcją, oferując dzieciom nieosiągalne gdzie indziej możliwości rozwoju pasji i zainteresowań. Na przykład, kryta pływalnia w Pałacu Młodzieży była i jest nadal jedyną pływalnią w województwie mazowieckim, na której jest możliwe uprawianie skoków do wody. Jest to jednocześnie jedna z kilku pływalni w Polsce, na której można uprawiać tę dyscyplinę w pełnym zakresie konkurencji przez cały rok. W 2007 r. wpisano Pałac Kultury i Nauki wraz z otoczeniem (Plac Defilad) do rejestru zabytków. Prace modernizacyjne, które miały miejsce w Pałacu Młodzieży, w tym na pływalni PM-PKiN, musiały uwzględnić bardzo restrykcyjne i szczegółowe rekomendacje programu konserwatorskiego, narzucającego zachowanie historycznych walorów stylu architektonicznego pływalni. Oddana w 2016 r. ponownie do użytku po zabiegach renowacyjnych pływalnia w PM-PKiN służy obecnie sekcji pływackiej (zajęcia: piłka wodna, skoki do wody, pływanie, aerobik).

EN

The Palace of Youth in Warsaw was opened 65 years ago, in April 1955, as a part of the Palace of Culture and Science building (PKiN), erected in the style of socialist realism. At that time, it was an extraordinary attraction, offering children unattainable elsewhere opportunities to develop their passions and interests. For example, the indoor swimming pool at the Palace of Youth was (and still is) the only swimming pool in the Masovian Voivodeship where diving is possible. At the same time, it is one of the few swimming pools in Poland where this discipline can be practiced in the full range of competition throughout the year. In 2007, the Palace of Culture and Science and its surroundings (Parade Square) entered into the register of historic monuments. The modernization works that took place in the Palace of Youth, including PM-PKiN swimming pool, had to take into account very restrictive and detailed recommendations of the conservation program, which imposed preservation of the historical values of architectural style of the swimming pool. The swimming pool at PM-PKiN, which was reopened in 2016 after renovation, is now used by the swimming section (activities: water polo, diving, swimming, aerobics).

4

The Representation of Selected Silesian Cities in the 15th–17th Centuries

63%

Eysymontt R.

Zapiski Historyczne

|

2018

|

vol. 83

|

issue 4

49-75

EN

The representation of Silesian cities during the late Middle Ages and early modern times combines illustrative and textual elements. Both of these elements are subject to certain rules typical of the poetics of the so-called laudation. The representation (imagery) of each of the analyzed cities (the analysis in this case concerns mainly the capital of Lower Silesia – Wrocław) has a corona muralis, along with significant dominant profiles, which are naturally the church towers and the town hall. The towers of Nysa in the image of Hartmann Schedel are associated with the idea of Flemish belfries. Since the time of Hartmann Schedel’s Chronicle of 1493 the vedutas have also been provided with a commentary, fulfilling the functions of a classical laudation that praises the city’s good natural location, the beautiful shape and power of its founder. The image and text from Hartmann Schedel’s Chronicle may be compared with the famous description of the city of Wroclaw by Barthel Stein of 1512. The least-known, if one of the oldest, image of Wroclaw is the panorama with John of Capistrano in the background of 1503; it refers to the view from Weltchronik of 1493 only to some extent, though presenting a more symbolic, sacred character. On the other hand, the picture of Wrocław made in 1537 during the trip of the Palatine Ottheinrich from Neuburg on the Danube to Cracow is more impressive, although symbolic elements also appear here. The view of the city of 1562 should be described as a picture of the ideal town, made for specific political reasons. In turn, the first measurement plan of Wroclaw by Frederick Groβ of 1579 and the view of Wroclaw from the volume of Braun and Hogenberg of 1572–1618 should be considered the typical Renaissance plan of the consciously inventory-like character. The plan of Frederick Groβ expresses the idea of the modularity of the city consisting of sacral buildings and rectangular building blocks. It can be compared with Legnica’s plans from the beginning of the 18th century. The text of Braun and Hogenberg’s volume can be regarded as an early example of comparative urban planning. The veduta of Lwówek, created in the 17th century, should be considered to be close to the medieval paintings of a perfectly protected city.

DE

Die Darstellung von schlesischen Städten im späten Mittelalter und der beginnenden frühen Neuzeit verbindet in sich illustrative und textliche Elemente. Beide Elemente unterliegen bestimmten Regeln, wie sie für die Poetik der sog. „Laudation“ typisch ist. Die Vorstellungen (Darstellungen) jeder der analysierten Städte, wobei die Analyse in diesem Fall vor allem die niederschlesische Hauptstadt Breslau betrifft, besitzen eine corona muralis und ebenso bedeutende Dominanten der Silhouette, wobei es sich natürlich um die Türme von Kirchen und Rathaus handelt. Die Türme des bischöflichen Neisse auf der Ansicht von Hartmann Schedel erinnern an die Idee der flandrischen Belfriede. Seit den Zeiten der Chronik von Hartmann Schedel sind die Veduten einer Stadt auch mit einem Kommentar versehen, der die Funktion einer klassischen Laudation hat, in der die gute natürliche Lage der Stadt, die schöne Gestalt und die Macht ihres Gründers gepriesen werden. Das Bild und den Text aus der Chronik von Hartmann Schedel kann man der berühmten Beschreibung der Stadt Breslau von Barthel Stein von 1512 gegenüberstellen. Am wenigsten bekannt, obwohl es sich um eine der ältesten Ansichten von Breslau handelt, ist ein Panorama im Hintergrund eines Bildnisses von Johannes von Capestrano von 1503, das nur bis zu einem gewissen Grad auf die Ansicht aus der Weltchronik von 1493 Bezug nimmt, auch wenn es einen eher symbolischen, sakralen Charakter vorstellt. Mehr auf Eindruck gezielt ist dagegen ein Bild Breslaus von 1537, das während einer Reise des Pfalzgrafen Ottheinrich von Neuburg an der Donau nach Krakau entstand, obwohl auch hier symbolische Elemente erscheinen. Als Bild einer Idealstadt, das aus bestimmten politischen Gründen ausgeführt wurde, lässt sich eine Ansicht der Stadt von 1562 bezeichnen. Als typische Renaissance-Präsentation einer Stadt mit bewusst inventarisierendem Charakter kann man dagegen den ersten Vermessungsplan Breslaus von Friedrich Gross von 1579 und die Ansicht Breslaus aus dem Band von Braun und Hogenberg aus den Jahren 1572–1618 ansehen. Der Plan von Friedrich Gross bringt die Idee einer Modularität der Stadt zum Ausdruck, die aus sakralen Gebäuden und rechteckigen Baublöcken besteht. Man kann ihn mit den Plänen von Liegnitz von Anfang des 18. Jahrhunderts vergleichen. Den Text im Band von Braun und Hogenberg kann man als frühes Beispiel vergleichender Urbanistik ansehen. Eine im 17. Jahrhundert entstandene Vedute von Löwenberg ist als Vorstellung einer ideal verteidigten Stadt anzusehen, die eher noch dem Mittelalter nahesteht.

5

Być Wielkim – wizualna opowieść o dziejach budynku Teatru Wielkiego w Warszawie

63%

Rzepiela D.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2015

|

vol. 6

|

issue 4

91-105

PL

Tematem artykułu są możliwości zbudowania humanistyki opartej na wizualności, wirtualności i technikach cyfrowych przedstawione na przykładzie realizacji Być Wielkim – filmowe opowieści i materiały interaktywne o budynku Teatru Wielkiego w Warszawie. Być Wielkim to obszerny, wielowątkowy i interdyscyplinarny projekt obejmujący historię, architekturę i sztukę. Autorka przedstawiła wybrane fragmenty dziejów budynku Teatru Wielkiego poprzez jego ikonografię, opracowaną w formie krótkich filmów składających się na wirtualny projekt udostępniony w marcu 2015 r. na stronie internetowej Teatru Wielkiego – Opery Narodowej (www.teatrwielki.pl/wirtualnyspacer). W wyniku wielomiesięcznej kwerendy, przeprowadzonej w kilkunastu instytucjach, autorka zebrała kilkaset materiałów ikonograficznych. Część z nich nigdy nie była publikowana, a niektóre uważano za zaginione. Dokładna analiza oryginalnych rysunków, obrazów, grafik, fotografii, nagrań audiowizualnych, dokumentów, map i planów ujawniła niebadane dotąd szczegóły i detale – ślady fascynujących historii. Odkrywanie przeszłości w kontekście współczesnego budynku poprzez analizę projektową materiałów ikonograficznych ujawniło wiele intrygujących relacji przestrzennych między dawnymi a współczesnymi wnętrzami Teatru. Wizualizacja przemian budynku Teatru Wielkiego była możliwa dzięki wykorzystaniu współczesnej technologii. Praca z cyfrowymi kopiami materiałów archiwalnych pozwoliła na ich dogłębną analizę. Internet został wykorzystany jako narzędzie zarówno do pozyskiwania danych, jak i prezentacji efektów.

EN

Subject of the article is the possibility of constructing humanities based on visuality, virtuality and digital techniques shown in example project Wielki means Great — the building of the Teatr Wielki – Polish National Opera in films and interactive resources. Wielki means Great is an interdisciplinary project involving history, architecture and art. For the first time ever, the fascinating history of the Teatr Wielki — Polish National Opera’s building has been told through historical iconography, collected and turned into film especially for this purpose. Since March 2015 the project has been available on www.teatrwielki.pl/wirtualnyspacer. As a result of several months of research conducted in several institutions, the author gathered hundreds of iconographies. Some of them had never been published, while some had been considered lost. The original drawings, paintings, prints, photographs, audio-visual recordings, documents, maps and plans were hiding unknown bits of information — precious traces of history. Discovering the past of a contemporary building through the analysis of iconography revealed many intriguing spatial relationships between present day form and the old layout of the Teatr Wielki. The visualization of the changes that had taken place in the building of the Teatr Wielki was made possible by modern technology. The Internet has been used as a tool for both data acquisition and presentation of the results.

6

Prächtiges haus – festes haus: Notes on the "urban" and "country" architectural modus of the house of Wrocław patricians in the Early Modern Period

63%

Kwaśniewski A.

Architectus

|

2022

|

issue 1 (69)

PL

We współczesnych badaniach nad architekturą dawną coraz częściej kwestią pierwszoplanową staje się społeczny sens i kontekst dzieła architektonicznego. W takim ujęciu zasadne jest definiowanie obszaru badań i analizowanie zjawisk z perspektywy środowiska społecznego, które posługiwało się architekturą, a nie według tradycyjnego klucza „tematu architektonicznego”, „genezy artystycznej” itp. Autor artykułu zwraca uwagę na zjawisko architektury rezydencjonalnej w kręgu patrycjatu Wrocławia w okresie wczesnonowożytnym i postuluje, aby przedmiotem badań uczynić relacje zachodzące w sferze architektury między miejskim i wiejskim domem patrycjuszowskim. Treść artykułu stanowią architektoniczne wyróżniki tych siedzib, interpretowane pod kątem komunikowanych treści i znaczeń. Autor w skrótowy sposób charakteryzuje cechy siedzib miejskich (wyróżniając grupę domów realizujących formułę „pałacu miejskiego”) oraz siedzib wiejskich (wskazując na powszechność formuły zamkowej). Analizując język form domu miejskiego i wiejskiego, wskazuje istotne różnice wynikające z funkcji ideowych, jakie każda z siedzib realizowała: z jednej strony wytworność, kunsztowność, nowatorstwo, z drugiej – epatowanie warownością, rozmyślna surowość, akcentowanie „dawności”. W konkluzjach zostały m.in. zawarte postulaty dotyczące przyszłych badań architektonicznych, które powinny być prowadzone ze świadomością retrospektywnego programu podwrocławskich siedzib patrycjuszowskich doby wczesnonowożytnej.

EN

In contemporary studies of historical architecture, the social sense and context of a work of architecture increasingly often becomes a crucial matter. From this standpoint, it is justified to define the field of study and to analyze phenomena from the perspective of the community that used the given architecture and not following the traditional approach of "architectural theme", or "artistic genesis". The author of this paper explores the phenomenon of residential architecture in the community of Wrocław's patrician class during the early modern period and postulates that the relations between the urban and country patrician houses should be made a subject of study. This paper focuses on the distinctive architectural elements of these residences, as interpreted from the perspective of the messages and meanings they conveyed. The author briefly characterizes the features of urban residences (distinguishing a group of houses that embodied the formula of the "urban palace") and country residences (pointing to the prevalence of the castle formula). The author analyzed the language of forms of the urban and country house and pointed to significant differences stemming from ideological functions that they performed: they were resplendence, artfulness, and innovation on the one hand, while on the other: flaunting a fortress-like appearance, a deliberate austerity, and an accentuation of "oldness". The paper's conclusions include, among others, postulates concerning the future of architectural studies that should be conducted with an awareness of the retrospective program of early modern patrician residences from around Wrocław.

7

Henryk Bekker (Chaim Beker) – żydowski architekt międzywojennego Lublina. In memoriam

51%

Żywicki J.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 4: Historia sztuki

141-164

PL

Dotychczasowe publikacje charakteryzowały Henryka Bekkera (1886-1942) jako działacza politycznego i samorządowego oraz prezesa Rady Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Lublinie. Natomiast żadna z nich nie omawiała jego działalności na polu budownictwa i architektury. Urodził się w Białymstoku jako Chaim Beker, przypuszczalnie w rodzinie zasymilowanych Żydów, wśród których nierzadkie było „spolszczanie” imion i nazwisk. Najprawdopodobniej z tego właśnie powodu w późniejszych latach swego życia występował jako Henryk Bekker. Od 1906 r. studiował w Monachium, w Königlich Bayerische Technische Hochschule. W 1911 r. uzyskał tytuł inżyniera budowlanego. O jego życiu w kilkunastu następnych latach wiadomo tylko, że ożenił się lublinianką Heleną Zynger i przebywał z nią we wschodniej Ukrainie, gdzie w 1918 r. urodziła się córka Irena. Najprawdopodobniej w początku 1922 r. rodzina Bekkerów przybyła do Lublina i zamieszkała przy ul. Bernardyńskiej 24/3. W Lublinie H. Bekker pracował jako wolno praktykujący inżynier budowlany. Aktualny stan badań pozwala połączyć z jego architektoniczno-budowlaną aktywnością 27 projektów, w większości wykonywanych na zlecenie żydowskich inwestorów. Dotyczą one obiektów o różnej randze, skali wielkości oraz architektonicznej wartości. Realizował je w Lublinie i na Lubelszczyźnie. Były wśród nich duże kamienice i oficyny mieszkalne, szkoły, łaźnie rytualne, sklepy, warsztaty rzemieślnicze, niewielkie zakłady przemysłowe oraz instalacje wodociągowo-kanalizacyjne. Spośród obiektów wyróżniających się tak skalą wielkości, jak i poziomem architektonicznym należy wymienić obiekty lubelskie, w tym dwa budynki zrealizowane dla żydowskiego Spółdzielczego Stowarzyszenia Mieszkaniowego „Spółdom” (przy ul. Probostwo 19 i Wieniawskiej 6), kamienice czynszowe przy ul. Okopowej 10, Krótkiej 4 i Ogrodowej 19 oraz Dom Pereca. Wymienione obiekty łączyły się z nurtem modernizmu. Ich architekturę charakteryzowało uproszczenie brył, funkcjonalne rozwiązanie wnętrz, a także redukcja dekoracyjnego detalu. Żadna z nich nie odznaczyła się jakąś szczególną awangardowością w zakresie formy czy rozwiązań technicznych, jednak wszystkie przysłużyły się do unowocześnienia architektury międzywojennego Lublina.

EN

The publications to date have characterized Henryk Bekker (1886-1942) as a political and self-government activist and President of the Council of the Jewish Religious Community. None of them has yet discussed his activities in the field of construction and architecture. He was born in Białystok as Chaim Beker, presumably in a family of assimilated Jews who often “Polonized” their first and last names. It is probably for that reason that in the later years of his life he was known as Henryk Bekker. From 1906 he studied in Munich at the Königlich Bayerische Technische Hochschule, where he received a degree of Construction Engineer in 1911. Little is known about his life during the next dozen or so years except that he married a Lublin resident Helena Zynger and stayed with her in eastern Ukraine, where their daughter Irena was born in 1918. Somewhere at the beginning of 1922 the Bekker family came to Lublin and took up their residence at Bernardyńska St. no. 24/3. In Lublin H. Bekker worked as a freelance construction engineer. The current state of research makes it possible to connect his architectural and construction work with 27 construction designs, mostly commissioned by Jewish investors. They comprise buildings of different status, size and architectural value. He executed the projects in Lublin and the Lublin region: these included large tenement houses and tenement annexes, schools, ritual bathhouses, shops, craftsmen’s workshops, small industrial plants and waterworks/sewage installations. Among the buildings distinguished by both the size scale and the architectural level, we should mention the constructions in Lublin, including two buildings built for the Jewish Cooperative Housing Association “Spółdom” (at Probostwo St. no. 19 and Wieniawska St. no. 6), tenement houses at Okopowa St. no. 10, Krótka St. no. 4 and Ogrodowa St. no. 19 and the Perec House. Those buildings were associated with the trend of modernism. Their architecture was characterized by simplified building bodies, functional interior solutions, and reduction of decorative detail. Although none of them displayed any special avant-garde forms or avant-garde technical solutions, they all contributed to the modernization of the architecture of interwar Lublin.

8

Wpływ fundacji papieskich na polską architekturę początku XVI wieku. Watykański kontekst mauzoleum prymasa Jana Łaskiego

51%

Gryglewski P.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 4

109-138

EN

The analysis is devoted to the St. Stanislaus chapel erected near Gniezno Cathedral on the initiative of Primate Jan Łaski between 1518 and 1523 (pulled down in the late 18th century). Foundation of this central, free-standing mausoleum plays an important role in the history of the beginnings of Renaissance art in Poland. Its realisation took place simultaneously with construction of the chapel: the mausoleum of King Sigismund I the Old at Wawel. Archbishop Jan Łaski was involved in bringing to Poland Bartolommeo Berrecci, a designer of the royal chapel, who perhaps also participated in preparing the Gniezno design. Undoubtedly, the Łaski foundation was influenced by his stay in Rome in 1513-1515, when the Archbishop was permitted to take some soil from the Roman necropolis of Campo Samo and use it to sanctify the cemetery at Gniezno Cathedral. The concept of the mausoleum was also connected with the tombstones ordered in Hungary in Giovanni Fiorentino studio. On the basis of the preserved line of foundations, we can distinguish a number of important features of the building. It had a central layout. The core part took the form of a cylinder, most probably vaulted by the dome. Three semi-circular apses formed a elear triconch. From the south there was an entrance to the chapel. No less important was location of the mausoleum, situated between the cathedral and St George’s a collegiate church. On the same axis was the original location of the tomb of St. Adalbert. The solutions applied in Gniezno may have had their sources in a Roman art centre. They were used in a sedes of projects and concepts appearing around the Julius II foundation, renovation of St. Peter’s Basilica and the concept of the papai mausoleum. They were related to the work of Donato Bramante and Giuliano da Sangallo. The Vatican architectural designs were formulated in the context of unique historical signifi of St. Peter’s burial place. A similar, ancient context appeared in Gniezno, a place associated with the beginnings of Christianity in Poland.

PL

Przedmiotem omówienia jest kaplica św. Stanisława, wzniesiona w pobliżu katedry gnieźnieńskiej z inicjatywy prymasa Jana Łaskiego między 1518 a 1523 r. (rozebrana w końcu XVIII w.). Fundacja tego centralnego, wolnostojącego mauzoleum zajmuje ważne miejsce w historii początków sztuki renesansowej w Polsce. Jej realizacja przebiegała równolegle z budową kaplicy – mauzoleum króla Zygmunta Starego na Wawelu. Arcybiskup Jan Łaski był zaangażowany w sprowadzenie do Polski Bartłomieja Berrecciego – projektanta królewskiej kaplicy, być może zaangażowanego również w projekcie gnieźnieńskim. Niewątpliwie wpływ na fundację Łaskiego miał jego pobyt w Rzymie w latach 1513-1515. Arcybiskup otrzymał wtedy zgodę na zebranie ziemi z rzymskiej nekropolii Campo Santo i prawo uświęcenia nią cmentarza przy katedrze w Gnieźnie. Z koncepcją mauzoleum wiązała się też zamówiona na Węgrzech w pracowni Jana Florentczyka płyta nagrobna. Na podstawie zachowanej linii fundamentów można wyróżnić wiele istotnych cech tej budowli. Dysponowała ona układem centralnym. Trzon miał formę cylindra, najprawdopodobniej przesklepionego kopułą. Trzy półkoliste apsydy tworzyły czytelny trichonchos. Od południa znajdowało się wejście do kaplicy. Nie mniej istotna był lokalizacja mauzoleum, usytuowanego między katedrą a kolegiatą św. Jerzego. Na tej samej osi znajdowała się pierwotna lokalizacja grobu św. Wojciecha. Podjęte w Gnieźnie rozwiązania mogły mieć źródła w rzymskim ośrodku artystycznym. Tkwią one w szeregu projektów i koncepcji pojawiających się wokół fundacji Juliusza II, renowacji bazyliki św. Piotra i koncepcji mauzoleum papieskiego. Miały one związek z twórczością Donato Bramantego i Giuliana da Sangallo. Watykańskie projekty architektoniczne były formułowane w kontekście wyjątkowego, historycznego znaczenia miejsca pochówku św. Piotra. Podobny, starożytny kontekst pojawiał się w Gnieźnie, miejscu związanym z początkami chrześcijaństwa w Polsce.

9

Album rysunków z historii architektury studenta Politechniki Lwowskiej Ottona Fedaka i jego późniejsza twórczość zawodowa

51%

Brykowska M.

Architectus

|

2018

|

issue 3(55)

53-66

PL

Artykuł poświęcono albumowi rysunków mało znanego dotąd architekta Ottona Fedaka (z Czerniowiec) i jego późniejszej twórczości zawodowej. Odkrycie tego albumu umożliwiło poszerzenie wiedzy na temat nauczania historii architektury na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwowskiej oraz zwróciło uwagę na późniejszą twórczość projektową jego autora. Omawiany zbiór rysunków stanowi pracę studencką wykonaną w roku akademickim 1926/1927, na zajęciach prof. dr J. Zubrzyckiego. Fedak uzyskał dyplom w 1930/1931 r. W 1934 r. współpracował przy projekcie konkursowym Miejskich Zakładów Elektrycznych (T. Wróbel i L. Karasiński), a następnie wykonał projekt szkoły na Bogdanówce (1936) i kościoła w Potaszynie na Wołyniu. Brał udział w projektowaniu targowiska we Lwowie (1937) oraz w konkursach na kościół w Kołomyi (przed 1939) i na odbudowę cerkwi św. Ducha we Lwowie (1942). Po II wojnie światowej inż. arch. O. Fedak mieszkał w Polsce, w Oświęcimiu i w Myślenicach. Jest autorem kilku projektów kościołów w metropolii krakowskiej: w Tenczynie (1947–1968), w Przytkowicach (1948–1953), w Skomielnej Czarnej (1949–1960) i w Starych Żukowicach (1957–1961), a w latach 1960–1967 prowadził budowę kościoła w Skomielnej Białej, według projektu W. Cęckiewicza. Twórczość O. Fedaka należała do nurtu „harmonijnego modernizmu” (staranne zestawianie brył, kamienne wątki, uproszczony detal, tradycyjne sklepienia bądź stropy żelbetowe). Zrealizowane kościoły, mimo że nie należą może do wybitnych dzieł, stanowią cenne przykłady twórczości architekta m.in. w trudnych dla budowy świątyń latach PRL.

EN

The paper is dedicated to the album of drawings made by the little known architect Otton Fedak (from Czerniowce) and his later professional works. The discovery of this album provided more information on the process of teaching the history of architecture at the Faculty of Architecture at Lviv Polytechnic and attracted attention to the later design works by its author. This collection of drawings presents the works made by the student in the academic year 1926/1927 in classes of Professor J. Zubrzycki, Ph.D. Fedak attained his diploma in 1930/1931. In 1934, he participated in the competition for the design of the Electric Power Facility (T. Wróbel and L. Karasiński) and then he made a design for the school in Bogdanówka (1936) as well as the church in Potaszyn in Volhynia. He also participated in redesigning of the market in Lviv (1937) and in the competitions for the design of the church in Kolomyia (before 1939) as well as for the rebuilding of the Greek Catholic church of the Holy Ghost in Lviv (1942). After World War II, the Engineer of Architecture O. Fedak lived in Poland, in Oświęcim and in Myślenice. He is the author of several designs of churches in the Cracow metropolis: in Tenczyn (1947–1968), Przytkowice (1948–1953), Skomielna Czarna (1949–1960) and in Stare Żukowice (1957–1961), and in 1960–1967 he was in charge of the construction of the church in Skomielna Biała designed by W. Cęckiewicz. The works by O. Fedak fall within the “harmonious modernism” style (carefully combined forms, stone courses, simple details, traditional vaults or rebar reinforced concrete structural floors). Although the churches which were completed may not be the most excellent works, they are valuable examples of churches designed by the architect and executed in the difficult times of the Polish People’s Republic.

10

Układ przestrzenny i funkcje wnętrz renesansowego zamku baliwów joannickich w Słońsku

51%

Wroński K.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2022

|

vol. 18

145-184

EN

The article examines the spatial and functional arrangement of the Renaissance phase of the castle of the Order of St John in Słońsk based on written sources and iconography from the mid-16th century to the mid-17th century.

11

Idea domu mieszkalnego – wymiar przestrzenny i czasowy

45%

Dzieciuchowicz J.

Space – Society – Economy

|

2018

|

issue 26

37-64

EN

Spatial dimension of dwelling house, and the same his shape and the size, were subject to dynamic changes in the time under the influence of the development of techniques and building technologies and individual and social evolution of needs. A transition from the primitive refuge in prehistorically times to modern luxury villa and apartments attests to the huge scale of transformations of the residential building. In our times a dream of writers and researchers about the glassy houses was fulfilled. In individual historical ages different standards of houses being subject to a spatial diffusion rose from parent regions at first to neighboring and then more distant. Some elements of architecture and functions of dwelling houses originating from earlier periods were inherited through newer buildings, in addition at the same time a development of building techniques took place and all at the same time housing architecture evolved. In every historical period houses of the different size and distinctive features were erected, but a symbol of the present became residential high-rises. In determined historical periods it is possible to find examples of traditional houses and buildings which in contemporary conditions it is possible to recognize from modern. Starting from the 19th century completely new structures, techniques and building materials were entered into construction of dwelling houses. All at the same time internal functional divisions of flats and their comfort were made rich. In the period of the Modern Style exceptionally original, fabulously colorful, about diversified shapes with flower and plant details built dwelling houses Antonio Gaudi. For their construction he applied stones and brick, with the addition of ceramics. A functional concept of the altitude housing industry of Ch.E. Le Corbusier and the organic concept F.L. Wright of detached houses united with natural surroundings exerted the peculiarly strong influence on modern housing architecture. In contemporary times of the on the basis of different theories of architecture, referring to the concept balanced development, in shaping the housing environment more and more implemented successively innovative ideas of the ecological, energy-efficient, passive and “intelligent” house play the greater role.

PL

Przedmiotem tego opracowania jest ewolucja idei domu mieszkalnego jako obiektu materialnego, od czasów prehistorycznych do współczesności, z położeniem nacisku na zmiany jego wymiarów przestrzennych oraz konstrukcji i fizjonomii. Szczegółowej analizie podlegały dwa, powiązane ze sobą immanentne wymiary domu – przestrzenny i czasowy. Zasadniczy cel pracy stanowi identyfikacja indywidualnych właściwości przestrzennych ważniejszych wzorców budynków mieszkalnych ukształtowanych historycznie, w powiązaniu z dziejami technik i konstrukcji budowlanych.

12

Architekt Maksymilian Goldberg (1895–1942)

45%

Kiecko E.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2024

|

vol. 86

|

issue 1

97-126

EN

Maksymilian Goldberg was one of most important interwar architects active in Warsaw. Together with Hipolit Rutkowski, he successfully participated in several architectural competitions, mainly concerning designs for residential buildings and interiors. He was involved in organisational and social activities in the architectural milieu as a co-organiser and active member of the Association of Polish Architects (SAP) and Association of Architects of the Republic of Poland (SARP), as well as the Building Advisory Service, a body that provided services to less affluent clients, instituted by architects associated with the monthly magazine “Dom – Osiedle – Mieszkanie”. He was also a theoretician of architecture, whose mostly unpublished theoretical concepts inspired the ideas contained in Bohdan Lachert’s treatise Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). The article outlines Goldberg’s oeuvre, primarily in design but also in theoretical concepts, which despite its richness still awaits monographic study and proper evaluation.

PL

Maksymilian Goldberg był jednym z najważniejszych międzywojennych architektów warszawskich. Wraz z Hipolitem Rutkowskim brał udział w licznych konkursach architektonicznych i realizował głównie projekty budynków mieszkalnych oraz wnętrz. Angażował się w działalność organizacyjną i społeczną środowiska architektów jako współorganizator i aktywny członek SAP i SARP oraz założonej przez architektów związanych z miesięcznikiem „Dom – Osiedle – Mieszkanie” Poradni Budowlanej świadczącej usługi mniej zamożnym klientom. Był również teoretykiem architektury, którego w większości nieopublikowane koncepcje teoretyczne stanowiły inspirację dla idei zawartych w traktacie Bohdana Lacherta Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). Artykuł zarysowuje obraz bogatej twórczości, przede wszystkim projektowej, ale też teoretycznej Goldberga, która wciąż jeszcze czeka na monograficzne opracowanie i właściwą ocenę.

Refine search results

Recenzja: Izabela Spielvogel, Przemiany w architekturze europejskich uzdrowisk, Seria: Studia i Monografie Politechniki Opolskiej z. 467, red. Mariusz Migała, Opole 2017, ss. 113, il. ISSN 1429-6063, ISBN 978-83-65235-86-2

Średniowieczne zabytki w nowoczesnym kraju. Z dziejów dziewiętnastowiecznego polskiego dyskursu o architekturze

Jubileusz 65 lat działalności pływalni w Pałacu Młodzieży w Warszawie

The Representation of Selected Silesian Cities in the 15th–17th Centuries

Być Wielkim – wizualna opowieść o dziejach budynku Teatru Wielkiego w Warszawie

Prächtiges haus – festes haus: Notes on the "urban" and "country" architectural modus of the house of Wrocław patricians in the Early Modern Period

Henryk Bekker (Chaim Beker) – żydowski architekt międzywojennego Lublina. In memoriam

Wpływ fundacji papieskich na polską architekturę początku XVI wieku. Watykański kontekst mauzoleum prymasa Jana Łaskiego

Album rysunków z historii architektury studenta Politechniki Lwowskiej Ottona Fedaka i jego późniejsza twórczość zawodowa

Układ przestrzenny i funkcje wnętrz renesansowego zamku baliwów joannickich w Słońsku

Idea domu mieszkalnego – wymiar przestrzenny i czasowy

Architekt Maksymilian Goldberg (1895–1942)