Search results

1

Ist die Unterscheidung von Sprache und Zunge im Deutschen berechtigt? Einige Gedanken zu kulturgeprägten lexikalischen Unterschieden in der Interpretation der außersprachlichen Wirklichkeit

100%

Bawej I.

Germanica Wratislaviensia

|

2016

|

vol. 141

151-161

DE

Im Vordergrund folgender Erörterungen steht die Frage, wie sich Sprachen in semantischer Hinsicht auf kulturabhängige Art und Weise unterscheiden und ob das Deutsche Recht hat, wenn es Sprache und Zunge unterscheidet. Deswegen wird beispielhaft aufgezeigt, dass in der einen Sprache Bedeutungsabgrenzungen vorkommen, die es in einer anderen nicht gibt. Dann wird zur Sprache gebracht, in welchen Kontexten die Wörter Sprache und Zunge gebraucht werden können. Auf dieser Grundlage wird dargestellt, dass in jeder Sprache und in jeder Kultur eine ganz bestimmte Einteilung und Verfügbarmachung der Wirklichkeit zum Ausdruck kommt. Jede Kultur entwickelt sich in die Richtung, die ihr von ihren jeweiligen Umweltbedingungen vorgegeben wird.

EN

The present paper discusses the issue of culture-specific semantic differences between languages, as well as the question whether the German language has the right to differentiate between Sprache and Zunge. Using exemplary material, it is shown that semantic boundaries of one language are absent from another. Next the contexts in which the words Sprache and Zunge are used are discussed. On this basis it is explained that each language and each culture offers a specific way of classifying reality and making it available. Each culture develops in the direction which is dictated by specific environmental conditions.

2

Medialne obrazy świata z perspektywy retorycznej (na przykładzie recepcji medialnej śmierci i pochówku Czesława Miłosza)

100%

Sobczak B.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2011

|

vol. 18

|

issue 2

35-45

PL

The article attempts to contribute to the discussion on the methods used in creating the world in the media, viewed from the rhetorical perspective. Implementations of the rhetorical principle of the adaptation of the utterance to the context and the situation of the audience to which exposition is directed (cf. K. Burke’s idea of identification and the so-called “identification” principle) are followed by both linguistic structuring of the utterance and the following argumentation may effect in the media content messages that are not only different but, frequently, create opposing images of the world. How far they may differ in their message is then shown with the example of the media reception of the death and the burial of Czesław Miłosz manifested in the presentations offered by two daily newspapers: Gazeta Wyborcza and Nasz Dziennik. The excerpted source material shows how the multitude of receivers designed to be reached by different mass media communication channels and diversity in taste and expectations of audiences makes it possible for journalists to create subjective interpretations of the world. Once created and tailored to the context of the audience, they function in parallel pathways and, should a clash between them ensue, the only outcome is that their rhetorical nature gets even more accentuated. With these circumstances given, what we experience then is a situation when different truths collide, while each of them surfaces within a given context of human conversation and each is validated by its respective audience to be reached and goals to be attained.

3

Filozofia przyrody w alchemii. Zarys związków

75%

Kazibut R.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

113-131

EN

The aim of my discussion is to present the relationship between the research of natural philosophers and the development of the alchemical tradition. I refer to specific concepts formulated in the history of alchemy to argue that research in this field took the form of complex systems delineating coherent pictures of the natural world and, therefore, that alchemy presupposes certain types of natural philosophy.

PL

Celem moich rozważań jest przedstawienie związków pomiędzy dociekaniami filozofów przyrody a rozwojem tradycji alchemicznej. Odwołam się do wybranych koncepcji ukształtowanych w dziejach alchemii. Będę argumentował na rzecz tezy, że dociekania alchemików przybierały postać rozbudowanych systemów tworzących koherentne obrazy świata przyrody, które implikowały określone typy filozofii przyrody.

4

Rodzina i dom jako elementy obrazu świata dzieci z rodzin pełnych i niepełnych

63%

Baruk-Dzięcioł E.

Społeczeństwo i Rodzina

|

2014

|

issue 4(41)

18-28

PL

Rodzina i dom rodzinny odgrywają niezwykle istotną rolę w życiu każdego dziecka. Są przestrzenią, w której najpełniej dokonuje się jego rozwój osobowy. Stąd pojawia się pytanie, czy typ rodziny, z której dziecko pochodzi, może być czynnikiem warunkującym profil jego obrazu świata. Jakie są płaszczyzny i zakresy, na których ewentualna zależność mogłaby się zarysować? Odpowiedzi na to pytanie można szukać w oparciu o wyniki przeprowadzonego eksperymentu asocjacyjnego, który jest metodą umożliwiającą diagnozowanie – poprzez pryzmat języka – obrazu świata dziecka. Uzyskany tą drogą materiał badawczy pozwala dostrzec istotne różnice w obrazie Rodziny i Domu dzieci z rodzin pełnych i niepełnych, zarówno w aspekcie ilościowym, jak i jakościowym.

EN

The family and the family home play an extremely important role in every child’s life. They are the space in which his or her personal development takes place most fully. Hence, the question emerges whether the type of family from which a child comes can be a factor conditioning the profile of his or her image of the world. What are the areas and scopes in which the possible relationship could show? The answer to this question can be sought based on the results of the conducted associative experiment, which is a method enabling the diagnosis – through the prism of language – of a child’s image of the world. The research material obtained in this way indicates significant differences in the image of the Family and Home of children from complete and single-parent families, in both the quantitative and qualitative aspects.

5

„To jest wojna!”. Medialne narracje o protestach kobiet

63%

Sobczak B.

Res Rhetorica

|

2022

|

vol. 9

|

issue 1

69-87

EN

The subject of the rhetoric analysis is the media narratives of four weeklies: the liberal “Newsweek” and “Polityka”, and the conservative “Sieci” and “Do rzeczy”, about women’s protests that took place in Poland from October 22, 2020 to the beginning of March under the umbrella of the All-Poland Women’s Strike. The purpose of the analysis is to show how the various media construct a system of notions about the causes of the protests and how they describe their course. The main focus is, above all else, on such rhetoric narration issues as: the tools for building the world order and the types of characters and how they were constructed (motivations, relationships between them, values and intentions attributed to them). In the case of each weekly, the narrative is consistent at both micro level, i.e. within individual articles, and macro level. This consistency is based on the compatibility of opinions used by authors of individual texts, the construction of a specific image of the world and the language used by each weekly.

PL

Przedmiotem analizy retorycznej są medialne narracje czterech tygodników: liberalnych „Newsweeka” i „Polityki” oraz konserwatywnych „Sieci” i „Do rzeczy”, o protestach kobiet, które odbywały się w Polsce od 22 października 2020 roku do początku marca pod szyldem Ogólnopolskiego Strajku Kobiet. Celem analizy jest pokazanie, w jaki sposób różne media konstruują system wyobrażeń na temat przyczyn protestów i jak opisują ich przebieg. W centrum zainteresowania znalazły się przede wszystkim takie zagadnienia retoryki narracji, jak: narzędzia budowania porządku świata oraz typy bohaterów i sposoby ich konstruowania (motywacje, relacje między nimi, przypisywane im wartości i intencje działania). W przypadku każdego z tygodników można mówić o spójności narracji zarówno na poziomie mikro, a więc pojedynczych artykułów, jak i na poziomie makro. Spójność ta opiera się na zgodności sądów, którymi posługują się autorzy poszczególnych tekstów, konstruowaniu określonego obrazu świata i języku, jakiego używa każdy z tygodników.

6

The Buryat-Mongols’ Way of Being and Their National Image of the World

63%

Boldonova I.

Colloquia Humanistica

|

2016

|

issue 5

EN

The Buryat-Mongols’ Way of Being and Their National Image of the WorldThe article focuses on the comparison of two main concepts in the national image of the world of the Buryat-Mongols as it applies to their way of being: the Man of the Steppes and the Man of Water and the Woods. The research is based on the theory of the well-known Russian scholar Georgiĭ Gachev, who connects types of landscape and natural environment to national images of the world. Dwelling around Lake Baikal on the one hand, and at flat steppe territories on the other hand is reflected in two alternative ways of living, as well as images of world and forms of imagination. The author of the article analyzes the two variants of identity, which have always been under the influence of certain geographical and climate factors, economic activities, as well as cultural and historic traditions of various Buryat-Mongol ethnic subgroups. Buriacko-mongolska droga życia i narodowy obraz świataArtykuł jest poświęcony komparatystycznej analizie dwóch podstawowych konceptów (hipostaz) buriacko-mongolskiego narodowego obrazu świata: człowiekowi stepów i człowiekowi wody i lasu. Analiza opiera się na teorii znanego rosyjskiego badacza Gieorgija Gaczewa, który postuluje istnienie wzajemnego oddziaływania między obrazami natury i narodowym obrazem świata. Życie wokół jeziora Bajkał z jednej strony i praca w bezkresnym stepie z drugiej znajdują wyraz w tych dwóch podstawowych formach istnienia, światopoglądach i formach wyobraźni. Autorka artykułu analizuje te dwie odmiany tożsamości, które podlegają wpływowi ze strony określonych czynników geograficznych i klimatycznych, aktywności ekonomicznej oraz historyczno-kulturowej tradycji różnych buriacko-mongolskich podgrup etnicznych.

7

Profilowanie jako narzędzie oswajania obcego na przykładzie wybranych prawicowo i liberalnie zorientowanych tygodników opinii

63%

Lewartowska-Zychowicz M.

Horyzonty Wychowania

|

2023

|

vol. 22

|

issue 61

35-45

EN

RESEARCH OBJECTIVE: To create a cognitive definition of the stranger concept. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: What images of the world are hidden behind different profiles of the stranger concept. Semantic analysis of the text is used as a method. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Reconstructing the way of profiling and the profiles of a stranger concept in different opinion weeklies. RESEARCH RESULTS: Reconstructing two profiles of the stranger (isolating and inclusive) in differently oriented opinion weeklies, revealing different images of the social world and the process of building semantic justifications for different behavioral manifestations towards the stranger. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDTIONS: The reconstruction carried out may be an important indication for educators to work on the pupils ways of articulating the social world, because there are precede their actions.

PL

CEL NAUKOWY: Skonstruowanie definicji kognitywnej pojęcia obcego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Jakie obrazy świata kryją się za odmiennymi profilami pojęcia obcego? Wykorzystaną metodą jest analiza semantyczna tekstu. PROCES WYWODU: Rekonstruowanie sposobu profilowania i profili pojęcia obcego w tygodnikach opinii o odmiennej orientacji ideologicznej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zrekonstruowanie w tygodnikach opinii o odmiennej orientacji ideologicznej dwóch profili obcego (izolacyjnego i inkluzyjnego) ujawniających odmienne obrazy świata społecznego i odsłonięcie procesu budowania semantycznych uzasadnień odmiennych manifestacji behawioralnych wobec obcego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przeprowadzona rekonstrukcja może być dla edukatorów ważnym wskazaniem do pracy nad sposobami artykułowania świata przez wychowanków, ponieważ poprzedzają one podejmowane przez nich działania.

8

Funkcje obrazu człowieka w ekonomii

51%

Horodecka A.

Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH

|

2012

|

vol. 88: Pomiędzy polityką stabilizacyjną i polityką rozwoju

9-39

PL

Tematem opracowania jest problematyka obrazu człowieka w ekonomii. Celem jest zrozumienie tego terminu, a więc znalezienie jego możliwie pełnej definicji. W tym celu postawiono pytanie o funkcje jakie spełnia obraz człowieka w ekonomii i wyróżniono funkcje: deskryptywną, pozytywną i normatywną. Następnie podjęto próbę zdefiniowania obrazu człowieka jak też wskazania jego najważniejszych komponentów i cech charakterystycznych. Wykazano, od czego obraz człowieka zależy (nie tylko od zmian otoczenia, ale także od obrazu świata) oraz na co wpływa - faktyczne zachowania podmiotów gospodarczych (wynikające z ich zakorzenienia systemowego), jak też teorie ekonomiczne, poprzez wpływ na teorie zachowania.

EN

The subject of the research paper concerns a image of a man in economics. The paper aims at understanding this concept and funding its complete definition. Therefore, a question concerning functions of a image of a man in economics has been put forward and descriptive, positive and normative functions have been distinguished. The attempt to define the image of homo oeconomicus has been also made along with indicating its major components and characteristic features. The paper points out the factors determining the image of a man (these are not only changes within the surrounding, but also the image of the world) and what these factors influence – actual behavioural patterns of entities (resulting from the system they are rooted in) as well as economic theories through their impact on theories of behavioural patterns.

9

Działania społeczne a proces profilowania świata społecznego. Casus prawicowej i liberalnej interpretacji sytuacji na polsko-białoruskiej granicy

51%

Lewartowska-Zychowicz M.

Edukacja Międzykulturowa

|

2024

|

vol. 24

|

issue 1

162-172

PL

Gdy w drugiej połowie 2021 roku sytuacja na polsko-białoruskiej granicy uległa gwałtownemu zaognieniu, stała się przedmiotem licznych artykułów, publikowanych w głównych tygodnikach opinii o różnych orientacjach ideologicznych. Ich analiza z wykorzystaniem koncepcji profilowania Jerzego Bartmińskiego, pozwoliła na odsłonięcie dwóch alternatywnych profili osób usiłujących przedostać się do Polski z terenu Białorusi (nielegalny imigrant versus uchodźca) i skrywających się za nimi odmiennych obrazów świata społecznego manifestujących się w ideologicznych (prawicowych i liberalnych) kodach językowych. Zgodnie z koncepcją J. Bartmińskiego zabieg profilowania jest możliwy do zrekonstruowania w każdym tekście kultury, a rekonstrukcja zabiegu profilowania umożliwia uzyskanie definicji kognitywnej, czyli takiej, która pozwala na przedstawienie sposobu pojmowania przez mówiących wydarzeń świata społecznego, sposobów ich porządkowania, kategoryzowania i wartościowania. Zrekonstruowane profile zostały użyte w analizowanych tekstach do wygenerowania odmiennych wzorców działaniowych (obrona suwerenności versus pomoc ludziom w kryzysie humanitarnym), które okazały się mieć wspólny obszar, jakim jest identyfikowanie figury zewnętrznego wroga i wewnętrznego zdrajcy.

EN

When in the second half of 2021 the situation on the Polish-Belarusian border rapidly inflamed, it became a subject of numerous articles published in major opinion weeklies of different ideological orientations. Their analysis using the profiling concept developed by Jerzy Bartmiński allowed to reveal two alternative profiles of people trying to cross Polish border from Belarus (illegal immigrant versus refugee) and different images of the social world hidden behind them, manifested in ideological (right-wing and liberal) language codes. According to J. Bartmiński’s concept, profiling is reconstructable practically in every text of culture, and the reconstruction of profiling makes it possible to obtain a cognitive definition, i.e. one that allows to present the way the speakers understand the events of the social world, the ways of ordering, categorizing and evaluating them. The reconstructed profiles were used in the analysed texts to generate different action patterns (defense of sovereignty versus helping people in a humanitarian crisis), which, however, have a common area, which is identifying the figure of external enemy and inner traitor.

Refine search results

1 Colloquia Humanistica

1 Edukacja Międzykulturowa

1 Germanica Wratislaviensia

1 Horyzonty Wychowania

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

1 Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH

1 Res Rhetorica

1 Społeczeństwo i Rodzina

1 Studia Philosophiae Christianae

2 Lewartowska-Zychowicz M.

2 Sobczak B.

1 Baruk-Dzięcioł E.

1 Bawej I.

1 Boldonova I.

1 Horodecka A.

1 Kazibut R.

1 2024

1 2023

1 2022

1 2020

2 2016

1 2015

1 2012

1 2011