Search results

1

Georges Bataille – wypowiedzieć Niemożliwe

100%

Kruszelnicki M.

Przestrzenie Teorii

|

2020

|

issue 33

59-84

EN

The paper discusses Georges Bataille’s endeavor to express “the Impossible” by means of specific language employed first and foremost in his works of literary fiction (L’Histoire de l’oeil (Story of the Eye), Madame Edwarda, Le bleu du ciel (Blue of Noon). This is carried out by first providing a general outline of Bataille’s philosophical thought with due attention drawn to the aporias that open up before all projects of heterology inasmuch as they seek to both approximate and communicate the experiences that elude rational thought and language which traditionally works at its service. What follows is a description and explication of the literary and performative means which Bataille employs in his fiction in order to authenticate his depictions of the “inner experience” and the figure of “the Impossible”. Several of the most prominent theoretical approaches to the specificity of Bataille’s transgresssive écriture are referred to and further contrasted with the philosopher’s consistent dissatisfaction with the limitations that language and rational, sense-oriented thought poses to the task of voicing the essence of the “inner experience”. The article concludes with the argument that even literature cannot free itself from pragmatic utility resulting from the structural limitations of language. What literature can achieve, however, is to point to the Impossible and inexpressible, and endlessly invoke and respond to it. Regarded in this way, Bataille’s revelatory language can be considered in a wider, French poststructuralist context, which emphasises the position of Heidegger as a reference point for Derrida and Blanchot.

2

Elementy estetyki w Wilhelma Diltheya ujęciu człowieka i kultury

99%

Musioł A.

Kultura i Wartości

|

2012

|

issue 4

89-96

EN

The cultural crisis at the turn of the 19th and 20th centuries expressed the impossibility of qualifying the truth in its absolute conditions, perception and understanding from the committed cognitive attitude of the subject: the human beings whose every action is subject to the influence of history and the way it forms their outlook on life. The remedy for cultural collapse expresses itself through the hegemony of naturalism and the reproach of the lack of full objectivity; methodological self-knowledge in the humanities is a form of authenticity which most distinctly reflects the spontaneous individual’s work, perceived in compliance through the foundations of humanistic descript_ive psychology. The individual, though conditioned by social determinants – and recognizing this – reaches far inside her own spirit to confirm the creative activity, which itself does not recur across a continuous extension of axiological perspectives – as well as of experience and understanding the perception of reality. Skillful, well-versed aesthetically, engaging with the argument from the borderland of the theory of literature, poetry and art also determined with the three categories: Ausdruck – Erleben – Bedeutung, the analysis of the product of the culture additionally qualifies not only the definition of all materially and spiritually acquired possessions of humankind produced by the historical process, but institutes also a manner for perceiving the human being. The conscious subject historically realizes herself in the continuity of life, which determines – as Dilthey suggests – the basis of all human occurrences and experiences. Life in its multidimensionality reveals the creative power of the human being as it appears in the realization of aims which is placed before her. There is an expression of psychical contents which express the human relation to the world; with the intensification sign which – as Zbigniew Kuderowicz suggests – grants the sense to circumjacent objects that change it by converting and acting intelligible in order to form a cultural environment. Taking into account the foundations of anthropology in Dilthey’s Lebensphilosophie, the author represents the attempt to define the human being and her form in reality of the epochal crisis as proposed by the German philosopher of culture.

PL

Kryzys kultury przełomu XIX i XX wieku, wyrażający się w niemożności określenia prawdy absolutnej, uzależnia jej postrzeganie i rozumienie od postawy zaangażowanego poznawczo podmiotu: człowieka, którego wszelkie działanie podlega wpływowi historii i kształtującym się w niej światopoglądom. Zgodnie z założeniami humanistycznej psychologii deskryptywnej, człowiek w poznaniu sięga w głąb własnego ducha i w sposób twórczy wyraża swoją niepowtarzalność poprzez ciągłą rozbudowę perspektyw aksjologicznych oraz przeżyciowo - rozumiejące postrzeganie rzeczywistości. Jak twierdzi Dilthey, życie w jego wielowymiarowości objawia kreatywną moc człowieka uzewnętrzniającą się w realizacji stawianych celów. Jest ekspresją treści psychicznych, wyrażających ludzki stosunek do świata; wyrazem intensji, które nadają sens otaczającym przedmiotom, przekształcając je i umożliwiając ich rozumienie. W analizie wytworów kultury (materialnego i duchowego dorobku ludzkości) Dilthey akcentował trzy kategorie: ekspresja (Ausdruck ), przeżycie (Erleben) i znaczenie (Bedeutung). Uwzględniając założenia filozofii życia Diltheya, w artykule przedstawi am zaproponowaną przez niego próbę zdefiniowania człowieka i jego kondycji w kulturowej rzeczywistości epokowego przesilenia.

3

The Foundations of Mieczysław Albert Krąpiec’s Metaphysical Personalism

99%

Gudaniec A.

Forum Philosophicum

|

2014

|

vol. 19

|

issue 1

61–96

EN

This paper discusses the cardinal points of Krąpiec’s metaphysical personalism, in the context of a synthetic reading of his most important works in philosophical anthropology. A new vision of Krąpiec’s thought is proposed, via a discussion of the metaphysical foundations of his anthropology and by emphasizing his notion of the three stages or phases in which personhood reveals itself. Each of these emerges as an integral element when outlining a conception of persons and when demonstrating the overriding importance of the issue of personhood for philosophical anthropology. Firstly, personhood manifests itself in the inner experience of one’s own subjectivity as something universally shared by human beings. Next, this fact is itself shown to be grounded metaphysically in the soul as an immaterial principle organizing the body. As a result, persons emerge as substantial rational beings. An examination of the potentialities of such beings then reveals the transcendence of persons in respect of nature and society, together with their self-fulfillment in intellectual and moral acts, in interpersonal relations, and—ultimately—in their relatedness to the Person of the Absolute. Krąpiec’s personalism relies upon classical Thomistic metaphysics, and presents a person’s life in universal terms as a process culminating in the actively experienced moment of death.

4

Reflection on Literary Works at Elementary School

83%

Šimonová B.

The New Educational Review

|

2006

|

vol. 10

269-284

EN

In this study, the author focuses on the issue of teaching literature at the first level of primary schools. She points out its shortcomings. These is “little representation of experience methods, absence of relating literature education to media culture and insufficient attractiveness of readings. She offers full methodological unit for analysis of the readings with examples of the pupils‘ works.

5

The avant-garde in the archive: Towards Proust’s spectrology (in dialogue with Philippe Sollers’s Oeil de Proust: Les dessins de Marcel Proust)

67%

Thiel-Jańczuk K.

Forum Poetyki

|

2023

|

issue 33-34

EN

This article analyzes an essay by the contemporary French writer Philippe Sollers in which Sollers analyzes Marcel Proust’s drawings found in the French writer’s private letters and manuscripts. I draw on Sollers’s notion of “inner experience,” which he, in turn, borrowed from Georges Bataille, and discuss the idealistic interpretations of Proust’s eye/gaze as found in the metaphor of the book as an “optic instrument.” Then, referring to the Derridean category of “the specter,” I analyze the significance of Proust’s drawings for the understanding of his legacy in contemporary literature.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie eseju francuskiego współczesnego pisarza, Philippe’a Sollersa, stanowiącego komentarz do rysunków Marcela Prousta pochodzących z jego prywatnej korespondencji oraz z manuskryptów. Wychodząc od zapożyczonej przez Sollersa od Georges’a Bataille’a idei „doświadczenia wewnętrznego”, poddana zostaje dyskusji idealistyczna interpretacja proustowskiego spojrzenia wyrażająca się w metaforze książki-narzędzia optycznego. Następnie, w odwołaniu do derridiańskiej kategorii „widma”, autorka analizuje znaczenie rysunków dla kształtowania się pamięci o pisarzu we współczesnej literaturze.

6

Rola uczuć w ignacjańskich ćwiczeniach duchownych

58%

Augustyn J.

Horyzonty Wychowania

|

2013

|

vol. 12

|

issue 23

195-215

EN

The article analyses the role of feelings in the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola in the context of teaching of the Catechism of the Catholic Church. The author emphasises that both sources treat a man in an integral way, taking into account all spheres of a human being, including human psyche and its needs, feelings and desires; the feelings are dealt with from the perspective of spiritual discernment and moral appraisal. The author, on the one hand, argues with the attempts of psychology to appropriate the notion of feelings and, on the other hand, objects to neglecting human emotions by spirituality. Referring to the Catechism, the author stresses that „the concept of the ‘feeling’ belongs to the Christian heritage” and that feelings are „natural ingredients of a human psyche” and „constitute a transitional area and provide a link between a sensory life and a spiritual life”. According to the author, if we make use of what the Spiritual Exercises and the Catechism teach us about feelings, we will avoid unnecessary controversial disputes devoted to such topics as psychology and spirituality or spiritual consolation and therapeutic assistance. Both spirituality and psychology are integral parts of a human life. The attempts of confronting psychology and spirituality are pointless and harmful to persons looking for personal development, including spiritual development. Every kind of pedagogy, regardless of anthropology assumed as its basis, should treat a human being in an integral way, taking into consideration all his spheres, including emotional and spiritual ones.

PL

Artykuł omawia problematykę uczuć w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli w świetle nauczania Katechizmu Kościoła Katolickiego. Autor podkreśla, że oba dzieła traktują człowieka w sposób integralny, uwzględniając wszystkie sfery ludzkiej osoby, w tym sferę ludzkiej psychiki z jej potrzebami, odczuciami i pragnieniami, a problematykę uczuć omawiają pod kątem duchowego rozeznania i oceny moralnej ludzkiego zachowania. Autor podejmuje z jednej strony polemikę z zawłaszczaniem problematyki uczuć przez psychologię, z drugiej zaś przeciwstawia się lekceważeniu świata ludzkich uczuć przez duchowość. Odwołując się do Katechizmu, z naciskiem podkreśla, że „pojęcie «uczucia» należy do dziedzictwa chrześcijańskiego”, oraz że uczucia są „naturalnymi składnikami psychiki ludzkiej” i „stanowią obszar przejściowy i zapewniają więź między życiem zmysłowym a życiem ducha”. Zdaniem autora – korzystając z nauki o uczuciach zawartej w Ćwiczeniach duchownych oraz w Katechizmie Kościoła Katolickiego, unikamy zbędnych kontrowersyjnych dyskusji wokół tematów: psychologia a duchowość oraz pomoc duchowa a pomoc terapeutyczna. Zarówno duchowość, jak i psychologia są integralnymi elementami ludzkiego życia. Wszelkie przeciwstawianie psychologii – duchowości i odwrotnie – podkreśla autor – jest nieuzasadnione i wyrządza szkodę osobom szukającym osobistego rozwoju, w tym także rozwoju duchowego. Każdy rodzaj pedagogiki, niezależnie od przyjętej antropologii, winien traktować człowieka w sposób integralny, uwzględniając wszystkie sfery ludzkiej osoby, w tym także emocjonalną i duchową.

Refine search results

1 Forum Philosophicum

1 Forum Poetyki

1 Horyzonty Wychowania

1 Kultura i Wartości

1 Przestrzenie Teorii

1 The New Educational Review

1 Augustyn J.

1 Gudaniec A.

1 Kruszelnicki M.

1 Musioł A.

1 Thiel-Jańczuk K.

1 Šimonová B.

1 2023

1 2020

1 2014

1 2013