Search results

1

Kwestia wstydu – wokół utworu przyj dziewczę przyj Tadeusza Różewicza

100%

Czyżak A., Zakład Poetyki i Krytyki Literackiej w Instytucie Filologii Polskiej UAM w Poznaniu, Agnieszka Czyżak d. h.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

W artykule została przeprowadzona interpretacja utworu Tadeusza Różewicza przyj dziewczę przyj z tomu Kup kota w worku (2008). Konteksty współczesnych przemian kulturowych pozwalają odczytywać utwór jako wyrazisty akt sprzeciwu wobec rozpadu więzi wspólnotowych i erozji reguł komunikacji. W przestrzeni wirtualnej zastępującej dziś wcześniej funkcjonujące obiegi komunikacyjne dochodzić może, zdaniem Różewicza, jedynie do kalekiej i podlegającej rozmaitym zafałszowaniem symulacji porozumienia.

2

JESZCZE O TAJEMNICY LORDA SINGELWORTH. MIĘDZY IRONIĄ A AUTOIRONIĄ

100%

Skalińska E.

Colloquia Litteraria

|

2017

|

issue 22

PL

Tajemnica lorda Singelworth once again. Between Irony and Autoirony The article uses autoirony as the fundamental interpretative key to Norwid’s Tajemnica lorda Singelworth. The author puts the analyzed text in biograp- hical, epistolary, and publishing contexts, which produces a new way to understand the novella. This new interpretation suggests reading of Tajemnica as Norwid’s play with his earlier style as well as a attempt at autoironic representation of the textual subject’s attitude.

3

Recycling Tadeusza Różewicza jako poemat satyryczny

88%

Sidoruk E., Uniwersytet w Białymstoku I. F. P., Elżbieta Sidoruk d.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

W artykule zanalizowane zostały sposoby przejawiania się satyryczności w poemacie recycling Tadeusza Różewicza. Wskazując na ścisły związek między dążeniem Różewicza do poszerzania granic poezji a postawą satyryka, autorka dowodzi, że poeta ten jest mistrzem satyry sarkastycznej, poważnej i zaangażowanej, a najlepsze efekty artystyczne jako satyryk osiąga wówczas, gdy przejawiająca się w jego utworach satyryczność znajduje kontrapunkt w liryczności. Zdaniem autorki różnorodność tonacji i środków, za pośrednictwem których manifestuje się w recyclingu satyryczność, a także ostentacyjne balansowanie na granic poezji, pozwala uznać ten poemat za przełomowy w procesie przemian, jakim ulegała satyra w poezji Różewicza.

4

Różewicz o sobie samym jako innym

88%

Przybylski R. K.

Przestrzenie Teorii

|

2014

|

issue 21

77-92

EN

It seems that Tadeusz Różewicz’s poem titled Francis Bacon or Diego Velazquez in a Dentist’s Chair is dedicated to the works of the author of Studies of Crucifixion. In fact, Różewicz writes about the impression that Bacon’s art left on him when he saw it in galleries and museums. This poem is also about fascination. Contrary to what may seem intuitive, it is not an attempt to describe the poet’s own way of interpreting these works; and even if so, this is only true to a limited extent. For Różewicz, Bacon’s works were just a pretext to look at himself, especially at his own early poems, from a distance – from a somewhat ironic distance. In this way the poet is able to present himself as “the other”, thus referring to the title of Paul Ricoeur’s book.

5

Kilka uwag o komunikacyjnych aspektach ironii w poezji Stanisława Barańczaka

75%

Dźwinel K.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

351-362

EN

Stanisław Barańczak’s poems share one common feature, that is their exquisitely well-thought and refined construction. The lyrical subject of Barańczak’s poetry is shaped by the application of ironic devices. It is irony that allows to create a "protective zone" by which the poet encircles the most complicated issues connected with the understanding of people (in a poetic, but also in a philosophical sense). On the basis of selected examples, the article presents some communicative aspects of the poetic discourse of irony. A poet aware of his own technique (he was also a literary researcher), Barańczak was seeking for a modern and up-to-date research formula in which the play with irony and vivid functionalism of the subject within the scope of the poem are meant to be the major means of conveying poetic sense.

PL

Instancje nadawcze poszczególnych wierszy Stanisława Barańczaka łączy jedno: są one konstrukcją niezmiernie przemyślaną i dopracowaną. Podmiot liryczny poezji Barańczaka kształtują częste zabiegi ironiczne. To właśnie ironia pozwala na stworzenie „ochronnego pasa”, którym otacza poeta najbardziej skomplikowane kwestie związane z poznawaniem człowieka (poetyckim, lecz także filozoficznym). W prezentowanym artykule pokazano na wybranych przykładach komunikacyjne aspekty poetyckiego dyskursu ironicznego. Barańczak jako poeta świadom swego warsztatu (a także badacz literatury) poszukiwał nowoczesnej, zdążającej za rzeczywistością formuły nadawczej, w której właśnie grę ironią oraz wyraziste funkcjonalizowanie podmiotu w obrębie wiersza uczynił głównymi nośnikami poetyckiego sensu.

6

"Hosanna uniesiona na samo dno” – ironia w "Odczytaniu popiołów" Jerzego Ficowskiego

75%

Hajduk A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2016

|

vol. 16

182-190

PL

“Hosanna uniesiona na samo dno” – irony in Jerzy Ficowski’s “Odczytanie popiołów” The article is an attempt at interpreting selected poems by Ficowski (*** [nie zdołałem ocalić…], List do Marc Chagalla, Postscriptum listu do Marc Chagalla, Pożydowskie and Wniebowzięcie Miriam z ulicy zimą 1942, included in the volume Odczytanie popiołów). The author focuses on irony, which is particularly noticeable in texts referring to the Bible and religion. Key words: Jerzy Ficowski; Odczytanie popiołów; poetry; irony; Extermination; Jews;

7

Echo i udawanie w ironii komunikacyjnej

75%

Mękarska J., Witek M.

Studia Semiotyczne

|

2019

|

vol. 33

|

issue 2

EN

The paper develops a speech-act based account of communicative irony. A central idea behind the proposed model is that verbal acts of ironizing fall under what John L. Austin called the doctrine of the etiolation of language. After discussing the notion of communicative irony construed along the lines of Mitchell S. Green’s model of expressive communication, we elaborate on the Austinian idea of linguistic etiolation by contrasting the serious and etiolated uses of language, where the latter are parasitical on the mechanisms of the former. We argue that echoing and overt pretending are two complementary techniques of linguistic etiolation that enable one to perform acts of expressing one’s negative attitudes towards contextually available mental or linguistic representations. We also show that the proposed model of linguistic etiolation allows us to account for a number of verbal cases of communicative irony.

PL

W artykule przedstawiamy model ironii komunikacyjnej sformułowany w ramach teorii aktów mowy. Twierdzimy, że akty ironii werbalnej stanowią szczególne przypadki zjawisk, które John L. Austin określał mianem etiolacji językowej. Po omó- wieniu pojęcia ironii komunikacyjnej rozumianego w duchu Mitchella S. Greena modelu komunikacji ekspresywnej, proponujemy rozwinięcie Austinowskiej idei etiolacji i pokazujemy, jak przypadki etiolacyjnego zastosowania języka pasożytują na mechanizmach jego poważnych lub zwykłych zastosowań. W szczególności argumentujemy, że przywołanie echem oraz jawne udawanie są dwoma technikami etiolacji, które umożliwiają nadawcy ekspresję negatywnego nastawiania do kontekstowo dostępnych reprezentacji mentalnych lub językowych. Pokazujemy też, że proponowany model pozawala na wyjaśnienie werbalnych form ironii komunikacyjnej.

8

PARODIA I IRONIA JAKO STRATEGIE KOMUNIKACJI W PROGRAMIE SATYRYCZNYM „THE COLBERT REPORT”

75%

Dunin-Wilczyński S.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2014

|

vol. 57

|

issue 1

141-155

EN

Many contemporary American satirical programs try to convey the importance of critical reception of media reality. Being one of such programs, The Colbert Report uses irony and parody to create comedic materials which blend commentary, serious information, and entertainment. The show’s host, Stephen Colbert, puts on a mask of a conservative news announcer commenting on current political and social affairs by constant parody, since Colbert never leaves his constructed persona, using exaggeration and absurdity to mock contemporary news media, politicians and ideologies. The aim of this paper is a phenomenological analysis of the strategies in which creators of The Colbert Report use parody and irony in media communication. The specific type of irony that Colbert uses is not sarcastic, but it is more of an ironic mode, a mechanism, which is supposed to emphasize the absurdity of a specific media situation. In The Colbert Report, one can differentiate three main ironic mechanisms: context denaturalization, demystification of rhetorical discourse, and intertextual allusions.

PL

Bardzo często celem programów satyrycznych jest uczulanie odbiorców na potrzebę krytycznego patrzenia na rzeczywistość medialną. Na tle wielu programów satyrycznych emitowanych w Stanach Zjednoczonych, The Colbert Report w sposób niezwykle charakterystyczny wykorzystuje ironię i parodię przy tworzeniu humorystycznych materiałów z pogranicza publicystyki i informacji. W programie prowadzący, Stephen Colbert, przyjmując pozę konserwatywnego dziennikarza, komentuje bieżące wydarzenia polityczno-społeczne, ukazując retoryczne mechanizmy współczesnych mediów. Program charakteryzuje trwała parodia, wykorzystująca hiperbolizację i absurd do ośmieszania współczesnych mediów, polityków i ideologii. Celem tego referatu jest fenomenologiczny ogląd sposobów i istoty wykorzystania ironii i parodii przez twórców programu w komunikacji medialnej. Ironia, jaką posługuje się Colbert, nie jest ironią złośliwą, idącą w stronę sarkazmu, ale raczej ironicznym trybem, mechanizmem, który ma podkreślać absurdalność sytuacji lub argumentu. W The Colbert Report wyszczególnić można trzy główne mechanizmy budowania ironii: denaturalizowanie kontekstu, demistyfikację retoryczności dyskursu oraz stosowanie intertekstualnych aluzji.

9

Niegotowość i zmiana. Charakterystyka edukacji dziecka romskiego.

75%

Knysak K. A.

Forum Oświatowe

|

2018

|

vol. 30

|

issue 1(59)

165-178

PL

Edukacja dziecka romskiego pojmowana jako relacja w procesie dialogicznego nauczania jest doświadczeniem szczególnym. Jego analiza dokonuje się dzięki pogłębionej refleksji stojącej po stronie nauczyciela-badacza i prowadzi do interesujących konstatacji. Nauczanie dziecka romskiego (Roma rumuńskiego) wymaga nauczycielskiego podejścia, które nie będzie koncentrowało się jedynie na celach. Istotny jest sam proces charakteryzujący się przede wszystkim niegotowością i zmiennością. Obserwujemy edukację w procesie powstawania, której wartość polega głównie na zaskoczeniach, zdziwieniach, odkryciach i na niepowtarzalności. W takim procesie konstytuuje się też autorytet nauczyciela. Tworzą go działanie twórcze i ironiczna postawa. Prezentowany artykuł jest próbą rekonstrukcji tego procesu na podstawie osobistego doświadczenia.

10

„Obrzydliwe narośla płaczliwego romantyzmu”. O Beniowskim Juliusza Słowackiego

75%

Leszczyński M.

Świat i Słowo

|

2021

|

vol. 36(1)

197-210

PL

W 1841 roku Wacław Jabłonowski w recenzji Beniowskiego Juliusza Słowackiego dostrzegł w poecie ognisty deszcz, który oczyści naród z „obrzydliwych narośli płaczliwego romantyzmu”. Niniejszy artykuł ukazuje ironiczną grę z motywem łez w poemacie, która jest przede wszystkim grą z konwencjami literackimi. Przykład pożegnalnych listów miłosnych skrapianych obficie łzami rozpatrywany jest nie tylko w kontekście dystansu wobec afektywności sentymentalnej i romantycznej (zagadnienie sztuczności/autentyzmu) czy wobec literackich stylów, lecz także imagologicznych konstrukcji (projektowanej czy rzeczywistej) polskości i reakcji na utratę niepodległości. Poprzez zestawienie z Don Juanem Byrona artykuł ukazuje przełamywanie przez Słowackiego ironii i zmierzanie w stronę mistycyzmu.

11

Świat wzniosłych uczuć i dobrych manier, czyli Norwidowskie prawo inwersji

71%

Kącka E.

Studia Norwidiana

|

2020

|

vol. 38

99-110

EN

First of all, the presented article offers a novel interpretation of Lord Singleworth’s Secret in the context of Norwid’s anthropology on the one hand, and a historical and cultural background on the other. Norwid’s understanding of “cleanliness,” which was inspired in some measure by the Gospels, had interesting connections with the life circumstances of Norwid himself and the main character of his puzzling short story. The reading of Lord Singleworth’s Secret revolves around the image of a balloon flight during which the lord-according to this interpretation, not alien in Norwidology-throws a paper with “physiological content.” This scene is put in the context of other literary balloon flights, and also, due to Lord Singleworth’s eccentric behaviour, confronted with the manifestations of bizareness organized by Baudelaire’s friend Philoxène Boyer in the 19th century. So it seems that Singleworth is one ofthe most interesting weirdos of the 19th-century literature. Nonetheless, he remains one of the characters for whom we may invoke Norwid’s law of inversion-inferred in the article.

PL

Artykuł stanowi przede wszystkim propozycję nowego odczytania Tajemnicy lorda Singelworth w kontekście Norwidowskiej antropologii z jednej, a tła historyczno-kulturowego z drugiej strony. Rozumienie „czystości” przez Norwida, niewolne od inspiracji ewangelicznych, wchodzi w ciekawe zależności z realiami, w których przyszło funkcjonować nie tylko samemu poecie, ale też bohaterowi jego zagadkowej noweli. Odczytanie Tajemnicy lorda Singelworth skupia się wokół obrazu lotu balonem, z którego lord – wedle tej interpretacji, nieodosobnionej zresztą w norwidologii – zrzuca papier zawierający treść natury fizjologicznej. Scena ta umieszczona zostaje w kontekście innych literackich lotów balonem, a także – w związku z ekscentrycznym zachowaniem lorda – skonfrontowana z manifestacjami dziwności, jakie w Paryżu XIX wieku urządzał przyjaciel Baudelaire’a, Philoxène Boyer. Singelworth wypada zatem na jednego z ciekawych dziwaków literatury dziewiętnastowiecznej. Jednocześnie pozostaje jedną z figur, w związku z którymi przywołać można – wyprowadzone w artykule – norwidowskie prawo inwersji.

12

Der ironische Modus im aktuellen Liebesroman

71%

Pokrywka R.

Transfer. Reception studies

|

2020

|

vol. 5

181-199

PL

Tryb ironiczny stanowi zespół literackich, przede wszystkim strukturalnych, autotelicznych, intertekstualnych, dystansujących i znoszących iluzję chwytów, które znajdują zastosowanie we współczesnych powieściach miłosnych. U podstaw tego trybu leży relatywistyczne rozumienie miłości jako kulturowego konstruktu. Artykuł proponuje analizę trybu ironicznego w opozycji do utopijnemu trybu pisania o miłości. Jej podstawę tworzą powieści Wolfa Haasa, Monique Schwitter, Christopha Höhtkera, Petera Handkego, Martina Walsera, Friedricha Christiana Deliusa, Navida Kermaniego, Brigitte Kronauer, Olgi Flor, Elfriede Jelinek, Sybille Berg, Marlene Streeruwitz oraz Corinny T. Sievers.

EN

The ironical mode is a complex of literary, especially structural, metafictional, in-tertextual, distancing, and illusion-breaking methods that are used in contemporary German romance novels. A relativistic notion of love as cultural construct underlies this formal organ-ization. In the paper the ironical mode is opposed with the utopian mode, and questions con-cerning its efficacy in the contemporary German literature are posed. Romance novels by Wolf Haas, Monique Schwitter, Christoph Höhtker, Peter Handke, Martin Walser, Friedrich Christian Delius, Navid Kermani, Brigitte Kronauer, Olga Flor, Elfriede Jelinek, Sibylle Berg, Marlene Streeruwitz and Corinna T. Sievers are approached.

DE

Der ironische Modus ist ein Komplex von literarischen, vor allem strukturellen, me-tafiktionalen, intertextuellen, verfremdenden und illusionsbrechenden Verfahren, die im ak-tuellen Liebesroman eingesetzt werden. Dem liegt ein relativistisches Verständnis der Liebe als kulturelles Konstrukt zugrunde. In diesem Beitrag wird der ironische Modus dem utopi-schen entgegengesetzt sowie nach seiner Wirksamkeit in der neuesten deutschsprachigen Li-teratur gefragt. Angesprochen werden Liebesromane von Wolf Haas, Monique Schwitter, Christoph Höhtker, Peter Handke, Martin Walser, Friedrich Christian Delius, Navid Kermani, Brigitte Kronauer, Olga Flor, Elfriede Jelinek, Sibylle Berg, Marlene Streeruwitz und Corinna T. Sievers.

13

Contrasting Dimensions behind the Use of Irony and Humour in Times of Crisis: Covid and the Ukrainian War

63%

Alba-Juez L.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2023

|

vol. 8

|

issue 1

152-182

PL

Niniejszy artykuł analizuje dyskurs ironii i humoru w oparciu o dwa rodzaje memów wytworzonych w czasach kryzysu, a dokładniej podczas pandemii Covid-19 oraz obecnej inwazji Rosji na Ukrainę. Różne wersje makromemów zostały przeanalizowane w dwóch zestawach, wyodrębnionych przez pryzmat Inferred Contradiction Theory czyli teorii wywodzącej powstanie ironii z ukrytych sprzeczności, których istnienie należy wywnioskować z dyskursu (Alba–Juez 2014). Główne pytania badawcze dotyczyły następujących kwestii: 1) Jaki rodzaj/e ironii został/y zastosowany/e, aby uczynić memy zabawnymi? 2) Jaki rodzaj wnioskowania kryje się w ujawnionej sprzeczności, której obecność jest niezbędna dla zrozumienia ironicznego humoru memów? 3) Jaka jest główna funkcja ironii i humoru w memach? W niniejszym badaniu zastosowano jakościową metodę analizy dyskursu i pragmatyki, połączoną z prostą analizą ilościową, dotyczącą rodzajów zastosowanej ironii. Przeprowadzona analiza wskazuje, że ironia humorystyczna w memach zawsze opiera się na jakiejś sprzeczności, którą należy wywnioskować na pewnym poziomie dyskursywno-językowym, odnosząc się nie tylko do ironii zdania, ale także do ironii illokucyjnej oraz innych rodzajów ironii, w których wywnioskowana sprzeczność znajduje się w ukrytej informacji przekazywanej przez rozmówców lub nawet w ukazanych obrazach. Uzyskane rezultaty wskazały, że większość żartów w memach miała charakter sarkastyczny, to znaczy, że wywnioskowana sprzeczność prowadziła do negatywnej oceny danej osoby czy sytuacji. Ironię obecną w większości memów można zaklasyfikować jako konwersacyjną, negatywną i propozycjonalną, zaś funkcje humoru ironicznego służyły ukazaniu kontrastujących i przeciwstawnych motywacji (agresja wobec grup zewnętrznych i przynależność do grupy własnej), jak również rozbawieniu czytelników.

EN

In this article the discourse of irony and humor is explored in two sets of memes generated in times of crisis, namely the recent Covid pandemic and the ongoing Russian invasion of Ukraine. Different versions of macro memes are examined in both sets through the lens of the Inferred Contradiction Theory of irony (Alba-Juez 2014). The main research questions were: 1) What type(s) of irony is/are exploited to make the memes humorous? 2)What type of inference is found in the inferred contradiction that is essential for the comprehension of the ironic humor in the memes? 3) What is the main function of the irony (and humor) in the memes? A qualitative discourse-pragmatic analytic method was used, together with a simple quantitative analysis of the types of irony used. The analysis shows that the humorous irony in the memes is always based in some kind of contradiction that has to be inferred at some discourse-linguistic level, displaying instances of not only propositional but also illocutionary irony, as well as other kinds of irony where the inferred contradiction is found in the subplicit information that is shared by the interlocutors, or even in the images shown. The results reveal that most of the jokes in the memes were sarcastic and thus the inferred contradiction led to the negative evaluation of some person or situation. The irony in the majority of the memes was of the conversational, negative and propositional types, and the functions fulfilled by the ironic humor were found to serve contrasting and contradictory motivations (aggressiveness towards the out-group and affiliation with the in-group), as well as that of amusing the readers.

14

Niejednoznaczny status tekstu parodiowanego w dyskursie satyrycznym

63%

Sidoruk E.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/114 z. 2

53-63

PL

Przedmiotem analizy w artykule jest relacja między parodią i satyrą. Odwołując się do, zaproponowanej przez Paula Simpsona w On the Discourse of Satire, koncepcji satyry jako praktyki dyskursywnej, autorka wskazuje na przyczyny nieporozumień interpretacyjnych wynikających z zastosowania parodii w tekście satyrycznym. Jej zdaniem parodia utrudnia identyfikację intencji satyrycznej, zwłaszcza wtedy, gdy obiektem parodii jest tekst literacki o wysokich walorach artystycznych. W niektórych przypadkach niemożliwe okazuje się jednoznaczne rozstrzygnięcie, czy parodiowany tekst służy jedynie satyrycznemu ukazaniu pewnych aspektów rzeczywistości pozaliterackiej, czy jest również obiektem krytyki.

EN

The subject of analysis in this article is a relation between parody and satire. With reference to the concept of satire as a discursive practice proposed by Paul Simpson in his work On the Discourse of Satire, the author points out the reasons for interpretative misunderstandings caused by the application of parody in a satirical text. She claims that parody makes it difficult to identify a satirical intention, especially when the object of parody is a literary text of great significance. In certain cases it seems impossible to decide unambiguously whether a parodied text is only used to satirize some aspects of non-literary reality or is also a satirical target itself.

15

Between Testimony and Irony: Points of View in “Chernobyl Prayer. A Chronicle of the Future” by Swietlana Alexievich

63%

Horodecka M.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2018

|

issue 8(11) cz.1

55-68

EN

The article is an analysis of Swietlana Alexievich’s book Chernobyl Prayer. A Chronicle of the Future and aims to examine its predominant narrative strategies. The author points to the role of monologues, mottos, irony, titles, and subtitles, which help to describe the process of showing the witness’ point of view and, simultaneously, Alexievich’s interpretation of the gathered data.

16

Ironia i nihilizm. Figura bibliotekarza w Posłuchaniu u Lucypera Józefa Sękowskiego

63%

Ławski J.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2018

|

issue 8(11) cz.2

83-94

PL

The subject matter of the present article is the image of library and librarian in a forgotten short story by a Polish-Russian writer Józef Julian Sękowski (1800−1858). Sękowski is known in Polish literature as a multi-talented orientalist and polyglot, who changed his national identity in 1832 and began to write only in Russian. In the history of Russian literature he is famous for Library for Reading and Fantastic Voyages of Baron Brambeus, an ironic-grotesque work, which was precursory in Russian prose. Until 1832 Sękowski was, however, a Polish writer. His last significant work was An Audience with Lucypher published in a Polish magazine Bałamut Petersburski (Petersburgian Philanderer) in 1832 and immediately translated into Russian by Sękowski himself under the title Bolszoj wychod u Satany (1833). The library and librarian presented by the author in this piece are a caricature illustration proving his nihilistic worldview. Sękowski is a master of irony and grotesquery, yet the world he creates is deprived of freedom and justice and a book in this world is merely a threat to absolute power.

17

Ironia e sarcasmo in "Un filo di fumo" di Andrea Camilleri

63%

Caocci D.

Italica Wratislaviensia

|

2020

|

issue 11.2

41-54

EN

This article examines the representational modes of the relationships in Andrea Camilleri’s Vigata community and, in particular, those presented in "Un filo di fumo". Our initial consideration is that only by combining a semantic perspective with a pragmatic one, the measurement of Sicilianisms and the evaluation of the quality of the Sicilian-Italian language can provide useful information. We need to analyse the relationship that exists between the extra-linguistic hints provided by the narrator and by the characters and the dialogues interspersed in the novel to realise that one needs to be wary of the literal sense of the text in order to fully grasp the significance of many statements. In other words, speakers make constant use of oblique strategies of communication, amongst which, this article argues, irony and sarcasm (in the current interpretation offered by the philosophy of language) emerge as prevailing. As irony is seldom presented as dislocated from an environmental, relational, and historical context, both the narrator and the characters are charged with the duty of providing indispensable information. The Sicilian-Vigatese world arising from some of Camilleri’s novels takes on a semiotic specificity, then, that can be deciphered only with adequate linguistic and cultural competence.

IT

L’articolo svolge alcune considerazioni intorno ai modi di rappresentazione delle relazioni all’interno della comunità vigatese nei romanzi di Andrea Camilleri e più in particolare in "Un filo di fumo". L’osservazione da cui partiamo è che la misurazione della quantità di sicilianismi e la valutazione della qualità della lingua siculo-italiana possa fornire dati utili solo se si combina la prospettiva semantica con quella pragmatica. Analizziamo perciò il rapporto che intercorre tra le indicazioni extralinguistiche fornite dal narratore e dai personaggi e i dialoghi disseminati nel romanzo per notare che per accedere al senso di molti enunciati occorre sospettare della lettera del testo. I parlanti fanno continuamente ricorso a strategie discorsive oblique, tra le quali l’ironia e il sarcasmo – per come vengono intesi nei più recenti studi di filosofia del linguaggio – risultano prevalenti. Per questa ragione – ovvero perché l’ironia non si dà quasi mai con un significante isolabile da un contesto ambientale, relazionale e storico – narratore e personaggi del romanzo hanno il compito di elargire al lettore informazioni indispensabili. Il mondo siciliano-vigatese che emerge da certi romanzi di Andrea Camilleri si caratterizza per una semiotica specifica, che può essere decifrata solo se si possiedono competenze linguistiche e culturali adeguate.

18

The Melancholic Irony of Kierkegaard

63%

Cȃmpean F.-V., Babeș-Bolyai University C.-N., The Romanian Academy B.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2016

|

vol. 35 B (4B)

EN

The Socratic truth is in no way inferior to the Christian one in Kierkegaard’s view. The fundamental difference between the two is that whereas the later develops by means of a donation and of a specific dialectic as such, the former is hidden within the negative and antidialectical discourse of irony. We can therefore maintain that irony always pertains to the melancholic dimension of existence. My work aims to consider irony as a melancholic negativity, insofar as it is closely related to the demonic silence and void and as it rejects the wholeness of philosophical language. Sickness and health, symptom and remedy, the Kierkegaardian irony is melancholic because it perpetually suffers from its own re-opened wound, which allows us to interpret it from a psychoanalytical standpoint. Thus, the affinity between Kierkegaard and psychoanalysis sustains a Lacanian approach to the melancholic irony, in order to clarify its function in pinpointing the “real” truth of existence through a resistance to language.

19

Ironia, cnota i „strach śmieszności”. (Herbert – Norwid)

63%

Banowska L.

Studia Norwidiana

|

2022

|

vol. 40

37-56

EN

The article examines the relationship between irony and virtue in works by Cyprian Norwid and Zbigniew Herbert, arguing that these concepts are crucial for both authors. As such, the article is situated in the area of studies devoted to the presence of the Norwidian tradition in writings by Herbert. His famous poem “Mr. Cogito on Virtue” is a case in point. A close reading of this piece makes it possible to claim that Herbert’s considerations of virtue are modelled on Norwid’s ironic imagination, with irony revealed as one possible incarnation of virtue. Development of images representing the two concepts bases on personification of allegory, made accessible and unique thanks to the de-conventionalizing gesture of anthropomorphism, which causes the images of both female heroines to turn ironic. An important place in these considerations is occupied by the relationship between virtue and irony in a cultural perspective, which is aptly rendered by the metaphor of sisterhood. As the sister of truth, irony is also the sister of virtue. A form of axiological memory, virtue conditions civilizational progress. The irony of the situation diagnosed by both poets consists in the reversal of meanings and values, as a result of which mockery leads to the rejection of the only guarantee of development, while the accompanying fear of ridicule causes most people to refrain from leading virtuous lives, paradoxically foreclosing growth. The relationship between virtue and irony would thus consist in disclosing the improper character of this situation. At the same time, irony is revealed as the answer to today’s lack of virtue brought about by deterioration premised on the rejection of “thinking in terms of values.” Accordingly, the greatest import of the relation between irony and virtue seems to consist in the attempt to restore axiological order.

PL

Artykuł dotyczy związku ironii oraz cnoty w poezji Cypriana Norwida oraz Zbigniewa Herberta jako pojęć kluczowych dla twórczości obu autorów i sytuuje się w obszarze badań nad tradycją norwidowską w pisarstwie autora Pana Cogito. Słynny wiersz Herberta Pan Cogito o cnocie zostaje potraktowany jako studium przypadku. Na podstawie interpretacji tego tekstu autorka stawia tezę, iż obrazową matrycą myślenia Herberta o cnocie była wyobraźnia ironiologiczna autora Quidama, a ironia odsłania się jako jedna z możliwych konkretyzacji cnoty. Podstawę dla budowania obrazowych przedstawień obu pojęć stanowią zabiegi personifikacji alegorii, którym nośność i oryginalność zapewnia dekonwencjonalizujący gest równoczesnej antropomorfizacji, prowadzący do ironizacji w ujęciu obu kobiecych bohaterek. Ważnym wątkiem rozważań jest związek między cnotą i ironią sytuowany w perspektywie kulturowej. Rodzaj relacji między obu pojęciami dobrze oddaje metafora siostrzeństwa: ironia jako siostra prawdy jest zarazem siostrą cnoty. Cnota jako aksjologiczna pamięć kultury warunkuje cywilizacyjny postęp; ironia sytuacji diagnozowanej przez obu twórców polega na odwróceniu znaczeń i wartości, w którym pod pręgierzem drwiny odrzucane jest to, co jedynie gwarantuje rozwój, a pojawiający się w związku z tym lęk przed wyśmianiem wywołuje u większości niechęć do praktykowania cnót – paradoksalnie uniemożliwiając rozwój. Związek między cnotą a ironią polega zatem tutaj na ujawnianiu niewłaściwości takiego biegu spraw; ironia odsłania się tym samym jako odpowiedź na nie-cnotę czasów i ludzi czasy te współtworzących, w degeneracji których istotnym czynnikiem okazuje się odrzucenie „myślenia według wartości”. Tym samym najgłębsza wartość związku obu omawianych pojęć zdaje się polegać na próbie przywrócenia aksjologicznego ładu.

20

Histeryczny realizm, fantastyka, postmodernizm: Niewyczerpany żart (Infinite Jest) Davida Fostera Wallace’a

63%

Stasiewicz P.

Colloquia Litteraria

|

2022

|

vol. 32

|

issue 1

45-68

EN

The paper is an analysis of some peculiar aspects of David Foster Wallace’s most famous novel, Infinite Jest, concerning particularly the novel’s approach towards traditional realistic and fantastic literary strategies and a general literary worldbuilding. One particularly emphasized aspect of Infinite Jest is its connection with postmodernism regarded as a strategy of subversion of reader’s habits created by 20th century realistic and fantastic literary conventions. The novel’s unclear and problematic worldbuilding is explained as Wallace’s inclination towards literary irony and also as a typical postmodern strategy of parodying “honorable” literary forms and a general disregard of literature of “themes” and “meaning” in favor of emphasizing of act of reading in itself.

Refine search results

Kwestia wstydu – wokół utworu przyj dziewczę przyj Tadeusza Różewicza

JESZCZE O TAJEMNICY LORDA SINGELWORTH. MIĘDZY IRONIĄ A AUTOIRONIĄ

Recycling Tadeusza Różewicza jako poemat satyryczny

Różewicz o sobie samym jako innym

Kilka uwag o komunikacyjnych aspektach ironii w poezji Stanisława Barańczaka

"Hosanna uniesiona na samo dno” – ironia w "Odczytaniu popiołów" Jerzego Ficowskiego

Echo i udawanie w ironii komunikacyjnej

PARODIA I IRONIA JAKO STRATEGIE KOMUNIKACJI W PROGRAMIE SATYRYCZNYM „THE COLBERT REPORT”

Niegotowość i zmiana. Charakterystyka edukacji dziecka romskiego.

„Obrzydliwe narośla płaczliwego romantyzmu”. O Beniowskim Juliusza Słowackiego

Świat wzniosłych uczuć i dobrych manier, czyli Norwidowskie prawo inwersji

Der ironische Modus im aktuellen Liebesroman

Contrasting Dimensions behind the Use of Irony and Humour in Times of Crisis: Covid and the Ukrainian War

Niejednoznaczny status tekstu parodiowanego w dyskursie satyrycznym

Between Testimony and Irony: Points of View in “Chernobyl Prayer. A Chronicle of the Future” by Swietlana Alexievich

Ironia i nihilizm. Figura bibliotekarza w Posłuchaniu u Lucypera Józefa Sękowskiego

Ironia e sarcasmo in "Un filo di fumo" di Andrea Camilleri

The Melancholic Irony of Kierkegaard

Ironia, cnota i „strach śmieszności”. (Herbert – Norwid)

Histeryczny realizm, fantastyka, postmodernizm: Niewyczerpany żart (Infinite Jest) Davida Fostera Wallace’a